برای اجرای طرح انتخابات استانی، زیرساخت‌ها مهیا نیست

معاون وزیر کشور اصلاحات به بی‌طرف‌بودن شورا ی نگهبان در انتخابات اشاره و تاکید می‌کند: شورای نگهبان باید در جایگاه اصلی خود قرار بگیرد.

آفتاب‌‌نیوز :

آفتاب- سرویس سیاسی: سید محمود میرلوحی، معاون حقوقی و امور مجلس وزیر کشور در دوران اصلاحات تصویب طرح استانی شدن انتخابات مجلس را مطلوب اما تحقق آن را مشروط عنوان کرده و درباره آن به خبرنگار «آفتاب» می‌گوید: برای اجرای این طرح باید زیرساخت‌های لازم مانند بی‌طرفی ارگان‌هایی مثل شورای نگهبان و تقویت احزاب کشور مهیا باشد.

به گزارش آفتاب، هفته گذشته یک فوریت از طرح استانی‌شدن انتخابات مجلس به تصویب رسید. طرحی که چند دوره در مجالس دست‌به‌دست می‌چرخد. برخی کارشناسان دلیل عجله نمایندگان برای تصویب این طرح بعد از چند دوره را کمک به ابقاء آنها در انتخابات دهم عنوان می‌کنند. اما میرلوحی می‌گوید براساس تجربه معمولا دوسوم نمایندگان مجلس در هر دور تغییر خواهند کرد.

میرلوحی درباره این طرح به «آفتاب» می‌گوید: این طرحی که به‌تازگی در مجلس نهم مطرح شده در دوران اصلاحات هم مطرح شد. زمانی که کشورها در دنیا به سمت فعالیت‌های حزبی می‌روند، مدل‌های متفاوتی برای برگزاری انتخابات درنظر می‌گیرند که یکی از آنها همین بحث منطقه‌ای و استانی برگزار شدن انتخابات است. البته به شکل طرح ارائه شده تنها در ایالت‌های امریکا برگزار می‌شود که با وجود کارت الکتروال مقداری موضوع متفاوت است. در واقع از طریق این کارت‌های الکتروال مشخص می‌شود این ایالت را این حزب و آن ایالت را آن حزب دیگر برنده شده است.

معاون وزیر کشور در دوره اصلاحات مطرح می کند: این طرحی که الان به عنوان ساختار استانی درباره آن بحث می‌شود؛ در واقع به جای اینکه به سمت حوزه‌های تک نماینده برود در حال بازگشت به روال قبل است. براساس آن تهران 30 نماینده دارد، بقیه استان‌ها هم هر کدام به صورت استانی 7، 5 و ... .

این فعال اصلاح‌طلب عنوان می‌کند: اگر من بخواهم در مورد این طرح اظهارنظر کنم، تعبیر مطلوب مشروط را به کار می‌برم. مطلوب به این دلیل که در وضعیت فعلی مجلس خیلی زیاد به جزییات وارد شده و بعضی مواقع از جایگاه اصلی و ملی خود فاصله می‌گیرد. نمایندگان در مواقعی برای راه روستا، عزل رییس آموزش و پرورش یک شهرستان و ... پای یک سوال یا استیضاح را امضا می کنند. انتظار می رفت با انتخابات شوراها مجلس کمی ملی تر شود، اما متاسفانه به این شکل پیش نرفت و هنوز در مسائل ریز منطقه ای گرفتار است.

او درباره نکات مثبت طرح استانی شدن انتخابات مجلس می گوید: اگر انتخابات مجلس استانی شود مقداری از این موضوعات فاصله می گیرد. در حال حاضر آرا خرد است، نمایندگانی با سه تا چهار هزار رای داریم. زمانی که نمایندگان وارد مجلس می شوند، یک فرد با یک میلیون رای و فرد دیگری با چهار هزار رای در مجلس حاضر است، توازن در آرا وجود ندارد.

میرلوحی توضیح می‌دهد: مشاهده می‌کنید در بحث ورود خانم‌ها به مجلس مشکل داریم. تنها چند خانم که بیشتر هم از تهران هستند، حضور دارند. با اجرایی شدن این طرح آقایان هر دو جریان مجبور هستند در 30 استان هر کدام 30 خانم را وارد لیست‌های خود کنند. بعد از آن حداقل می‌توان عنوان کرد که 30 خانم در مجلس حضور دارد.

او ادامه می‌دهد: موضوع بعد مشکل مزمنی است که در کشور وجود دارد و آن نبود احزاب است. به خاطر اینکه مسائل قومی و محلی مطرح هستند. در کشور شاید حدود 40 حوزه وجود دارد که به شدت با هم تنش دارند. شمال و جنوب شهر، یک شهر با شهر دیگر و ... اگر ساختار استانی شود این وضعیت مقداری تحلیل خواهد رفت. البته شیوه حاضر مقداری باید تغییر کند، احزاب باید فعال شوند. این تغییر وضعیت در انتخابات مجلس دستاوردهایی از این دست را می‌تواند داشته باشد.

دلایل مشروطیت

معاون وزیر کشور دوران اصلاحات اما این طرح را مشروط نیز عنوان و در تایید مشروطیت آن توضیح می دهد: مشروط به این دلیل است که در حال حاضر محتوای انتخابات ما مسئله است. مسئله در کشور این نیست که انتخابات استانی و یا شهرستانی شود. در انتخابات‌های مختلف دیده‌ایم که مسئله تعیین کننده انتخابات، مسئله بی طرفی ناظر ، مجریان، نیروهای مسلح و ... است.

او ادامه می‌دهد: مجمع تشخیص مصلحت نظام حدود 10 سال است که روی بحث انتخابات کار می کند و مشکلات انتخابات را در 10 بند جمع بندی کرده است. به بحث‌هایی که شنبه گذشته در مجمع تشخیص مطرح شد مواردی مانند رقابتی بودن انتخابات، سالم بودن آن و ...دقت کنید. اگر آن گونه که مقام معظم رهبری فرمودند حق الناس در نظر گرفته نشود به عنوان مثال بخش هایی از جامعه به انتخابات ورود ممنوع شوند؛ آن کاری که در انتخابات هفتم، هشتم، نهم دیدیم و رد صلاحیت های گسترده انجام شد. اگر به این شکل باشد ورود سازمان‌های غیرمسئول سازمان یافته تر، آسان تر و باعث افزایش نگرانی‌ها می شود.

میرلوحی می‌افزاید: باید همزمان جنبه محتوایی انتخابات را بالا ببریم. مهمترین آنها این است که رسانه ملی، تریبون های ملی، نیروهای مسلح بی طرف باشند؛ احزاب فرصت فعالیت و حضور در چارچوب قانون اساسی را داشته باشند. در این صورت به نظر می‌رسد می‌توان مقداری آسیب‌ها و مشکلات فعلی را کاهش داد و یک گام به سمت تحزب برداشت.

این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه می‌دهد: البته اگر می‌خواهیم در تراز تحولات دنیا عمل کنیم، ممکن است در این راه مسئله بازنگری در قانون اساسی هم مطرح شود. در حال حاضر کمتر کشوری وجود دارد که در آن احزاب بدون نقش باشند. نبود احزاب هم تا به حال هزینه هایی داشته که شاهد آن بوده اید.

زیرساخت‌های اجرای طرح

میرلوحی در پاسخ به سوال خبرنگار آفتاب مبنی بر اینکه آیا با شتابی که این طرح در حال بررسی و تصویب است، زیرساخت های لازم برای اجرای آن مهیا است، عنوان می کند: زمانی که می گویم مشروط به این دلیل است که زیرساخت های اجرای طرح را آماده نمی بینم. در مجلس ششم تقریبا فضای کشور به سمت تحزب خوب پیش می رفت. خانه احزاب به وجود آمده بود، فضای کشور به سمتی می رفت تا نهادهای حزبی قوی و توانمند شوند. همین جریانی که الان با شتاب به این طرح نگاه می کند آن زمان مخالفت کرد. جای تعجب دارد که چه شد در آن زمان به این مسیر نرفتیم، می توانستیم 10 سال جلوتر باشیم.

معاون وزیر کشور اصلاحات می‌افزاید: الان چرا این اتفاق به شدت و فوریت قرار است روی دهد. در حالی که مجمع تشخیص مصلحت نظام آماده شده و به موضوع ورود پیدا کرده است. در ماه های آینده می توانیم شاهد باشیم که تصمیمات و چارچوب های جدی تر و بهتری برای آن در نظر گرفته شود. به خصوص درباره آن 10 مورد که قبلا گفتم به عنوان مسائل انتخابات ایران مطرح هستند. به نظر می آید که باید این روند را با دقت نظارت کرد تا متوجه شد که این شتاب به چه علت است.

او مطرح می‌کند: به هر حال ما معتقدیم اگر قرار است انتخابات سالم، رقابتی، آزاد و در تراز قانون اساسی فعلی جمهوری اسلامی باشد باید در این زمینه جلوتر هم برویم؛ حتی به بازنگری در قانون اساسی هم فکر شود. شما ببینید کشورهایی را که انتخابات و تحزب نداشتند، الان انتخابات دارند و دارای حزب شده اند. ما نباید به 30 سال پیش قانع باشیم. در آن زمان وضعیت خیلی خوب بود، حقوق اساسی مردم خیلی مورد عنایت بود. اما به نظر می آید باید پیشرفت هایی صورت پذیرد.

میرلوحی توضیح می‌دهد: اگر قرار به اجرای این طرح باشد، با وجود نبود احزاب به هر حال دو جریان نیرومند در کشور وجود دارد. درست است که اصولگرایان و اصلاح طلب ها حزب نیستند اما ظرفیت های نسبتا قابل توجهی برای جبران این کمبود وجود دارد.

این فعال سیاسی اصلاح طلب لازمه اجرای چنین طرحی را حذف تک صدایی عنوان و تاکید می کند: آنچه مهم است، اگر دوباره قرار باشد به دنبال تک صدایی، رد صلاحیت، محدود کردن جریان ها باشیم متاسفانه استانی شدن دست حضرات را بیشتر باز خواهد کرد. با برگزاری انتخابات در شکل و شمایل قبل باید در 200 حوزه اعمال نفوذ می کردند و با این طرح به راحتی در 30 مرکز کار خود را دنبال می کنند.

وی درباره نگرانی‌هایی که از اجرای این طرح وجود دارد می‌گوید: این طرح مطلوب است به شرط اینکه از نظر محتوایی بی طرفی شورای نگهبان به عنوان ناظر و مجری، رسانه ملی، تریبون های ملی، نیروهای مسلح و توجه به اینکه این رای حق الناس است نه حق الحکومت؛ را بپذیریم. اتفاقا با این طرح یک قدم به سمت تحزب، کلان نگری در مجلس، افزایش تجمیعی آرای هر یک از نمایندگان و تقویت آن برداشته‌ایم.

دلایل اصرار و عجله برای تصویب

معاون وزیر کشور دوران اصلاحات در پاسخ به این سوال که ممکن است اصرار به تصویب سریع این طرح برای استفاده نمایندگان حاضر در مجلس و کمک به ابقا آنها در دور بعدی باشد، عنوان می کند: البته من به شما و حضرات حاضر در مجلس بگویم؛ اگر این مجلس مانند مجالس قبلی بود و انقدر با جامعه و افکار عمومی فاصله نداشت، این موضوع ممکن بود. همان طور که می دانید انتخابات سال گذشته نشان داد این فاصله خیلی زیاد است. به هر حال با وجود اینکه نزدیک به سیصد نفر بیشتر در مجلس حضور ندارند اما پانصد امضا برای کاندیداهای مقابل آقای روحانی جمع کردند.

او ادامه می‌دهد: اما به هرحال در مجالس قبلی هم که این فاصله نبوده و در پایان آن به نظر می‌آمده که هنوز با جامعه مانوس هستند هم حدود دو سوم مجلس عوض می‌شدند. این تجربه من از سال هایی است که مجلس را زیر نظر داشته ام. بنابراین اعضای این مجلس خیالشان راحت باشد که حتما دو سوم آنها باید به دنبال مشاغل دیگری باشند. البته با چیزی که از افکار عمومی دیده می شود این مجلس احتمالا رکورددار می شود و چهار پنجم آن تغییر می‌کند. آقایان اگر به این قصد این طرح را با فوریت انجام می‌دهند، به نظر من به خود زحمت ندهند.

الزام به رقابتی بودن

میرلوحی درباره احتمال مهندسی در انتخابات با تصویب این طرح توضیح می‌دهد: این حق ما است که دغدغه‌های خود را مطرح کنیم. ببینید من این را نمی‌گویم حتی به شما می‌گویم این طرح مطلوب مشروط است. به رغم اینکه ممکن است به همراه دوستان اصلاح طلب امروز دغدغه داشته باشیم؛ اما باز می گوییم چون کشور به سمت تحزب و مجلس به سمت ملی شدن می رود و از مسائل محلی فاصله می گیرند، با رعایت شرایط خوب است.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره مهندسی در این روش انتخاباتی در آینده هشدار می دهد: اگر کسانی با چنین غرضی موضوع را دنبال می کنند، بدانند که انتخابات استانی به شرطی موفق خواهد بود که رقابتی باشد. اگر انتخابات غیررقابتی باشد به شدت افت می کند و تبدیل به مجلس خبرگان امروز می شود. یعنی باید تواما بپذیرند که فضای انتخابات رقابتی شود، دیگران همه باشند و نهادهایی که سابقه مداخله در بعضی موضوعات را دارند از الان دیگر، دست کوتاه کنند و فکر مداخله و مهندسی نباشند. به این شکل اگر باشد خوب است.

او در توضیح مقصود خود از رقابتی بودن این نوع انتخابات تاکید می‌کند: در حال حاضر به دلیل رقابت های محلی و قومی که وجود دارد درصد مشارکت در مواردی بالا است. اگر قرار به استانی شدن باشد این رقابت از بین می رود و باید یک جایگزین برای آن در نظر گرفت. باید رقابت های حزبی جایگزین شود تا انگیزه برای پای صندوق آمدن بالا رود. چه می شود که در شهرهای بزرگ ما مشارکت در انتخابات پایین است. در انتخابات 92 میزان مشارکت در تهران 28 درصد بود در حالی که بعضی شهرهای لرستان تا 70 درصد مشارکت داشتند. این وضعیت به دلیل مسائل محلی است. حالا اگر با استانی شدن این مسائل تضعیف شود و شهرهای بزرگ و کلان شهرها هم چیزی برای جایگزین کردن نداشته باشند، به شدت به مشارکت آسیب می رساند.

میرلوحی مطرح می‌کند: با وجود اینکه در شرایط فعلی دغدغه داریم ولی با این وجود می‌گوییم که اگر به سمت تحزب برویم، مناسب است. در انتخابات 92 به گونه ای پیش رفت که مقام معظم رهبری برای اولین بار اعلام کردند اگر کسی نظام جمهوری اسلامی را هم قبول ندارد، اما رای دهد. بنابراین اگر مشارکت حداکثری ملاک است باید نگاه های جناحی و باندی را کنار بگذاریم.

بی‌طرفی شورای نگهبان

معاون وزیر کشور اصلاحات به بی‌طرف‌بودن شورا ی نگهبان در انتخابات اشاره و تاکید می‌کند: شورای نگهبان باید در جایگاه اصلی خود قرار بگیرد. در همین بررسی‌های اخیر مجمع تشخیص از 10 بند، دو سه بند آن به شورای نگهبان مربوط می‌شود. کسی که خود ناظر است دیگر حق انتخاب شدن ندارد. نمی‌شود که شورای نگهبان خود صلاحیت خود را بررسی کند و در انتخابات هم شرکت کند. این حداقل‌ها باید رعایت شود.

او ادامه می‌دهد: هنوز مطرح است چه شد که 7 نفر از اعضای شورای نگهبان علنی از یکی از کاندیداها دفاع کردند. در این حد هنوز ضرورت بی طرفی دیده نمی شود و جا نیفتاده است. در دنیا این مسائل پذیرفته شده است. زمانی که بازرسی بخواهد برای بازرسی به جایی برود حتی فلاسک چای خود را با خود می برد. ما مطرح می‌کنیم که حضرت امیر شمع را برای عقیل خاموش کرد و آنها عمل می کنند. بی‌طرفی یعنی که ابروی عضو شورای نگهبان نباید به نفع یا ضرر کسی تکان بخورد. چگونه در میتینگ آقایان شرکت و در مصلا سخنرانی می‌کنند و حاضر به قبول بی‌طرف‌نبودن هم نیستند. این موضوعات باید در چنین روش انتخاباتی اصلاح شود.

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/0019Rr