سرویس سیاسی- مسائل مالی، ردصلاحیتها، آسیبهای اجتماعی و مسائل فرهنگی از عمده مشکلات پیشروی حضور زنان در عرصههای سیاسی و انتخاباتی است.
محسن رهامی، عضو کمیته راهبردی انتخابات، دبیر کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، با توجه به نگرانیها و بعضا انتقاداتی که نسبت به کمرنگ بودن حضور بانوان در عرصههای سیاسی و بهخصوص انتخاباتی وجود دارد به «آفتاب» میگوید: تا به حال بیشترین درصد از خانمها که توانستهاند در مجلس حضور یابند حدود سه درصد بوده است. برنامه اصلاحطلبها این است که بتوانند این مقدار را حداقل به ده درصد برسانند گرچه که در تعهدات بینالمللی ایران موظف شده تا حداقل ۳۰ درصد از نمایندگان مجلس و فرصتهای شغلی را به خانمها واگذار کند.
دبیرکل انجمن اسلامی دانشگاه های کشور می افزاید: به هر حال شرایط اجتماعی ما به نحوی است که زمینه ۳۰ درصد فراهم نیست، حتی ۱۰ درصد هم تا به حال محقق نشده است. اما اقداماتی که در جریان اصلاح طلبی انجام دادهایم این است که در کمیته انتخابات مرکزی تهران که مسئولیت آن در حال حاضر با بنده است، یک معاونت ویژه بانوان با مدیریت خانم دکتر شجاعی در چارت سازمانی ایجاد کردهایم.
او درباره گروههای فعال در این معاونت توضیح می دهد: خانمهایی که در تشکلها و احزاب اصلاح طلب حضور دارند را دعوت به همکاری کردهایم. مجمع زنان اصلاح طلب به دبیرکلی خانم زهرا شجاعی، مجمع زنان نواندیش به دبیرکلی خانم دکتر راکعی، مجمع روزنامه نگاران زن ایران که خانم فرامرزیان مسئولیت آن را به عهده دارند، مجمع زنان مسلمان که با حضور خانم فاطمه کروبی و... دعوت به همکاری شدهاند. تا به حال در این معاونت جلساتی تشکیل شده و از شهرستانها هم خواستهایم تا خانمها را به کمیته هماهنگی انتخابات دعوت کنند و حضور بیشتری داشته باشند و زمینه حضور آها را مهیا کنند.
دبیر کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات درباره موانع و مشکلاتی که در مسیر حضور زنان در عرصه های سیاسی و انتخاباتی وجود دارد میگوید: بخشی از مشکلات موجود برمیگردد به محدودیتهایی که وجود دارد. خانمها به دلیل مسئولیتهایی که به عنوان مادر و زمانی که در منزل صرف میکنند کمتر میتوانند برای اینگونه مسائل زمان بگذارند. مشکل عمده دیگری هم که وجود دارد مسئله مالی است که موضوع انتخابات پشتوانه قوی مالی احتیاج دارد اما خانمها از این پشتیبانی کمتر برخوردار هستند.
او درباره مشکلات مالی حضور زنان در انتخابات تصریح میکند: مسئله این است که جامعه واقعا این موضوع را درک کند و به عنوان مثال تشکلها، اصناف و گروههای سیاسی و اجتماعی به عنوان حمایت مالی از تبلیغات انتخابات وارد صحنه شوند. هنوز جامعه ما از نظر دیدگاههای سیاسی به چنین مرحلهای نرسیده است که بخواهند هزینه کنند و زمینه حضور یک خانم را در مجلس فراهم کنند.
رهامی ادامه می دهد: بخش دیگری از آن برمیگردد به بحث رد صلاحیتها که اگر خانمی کاندیدا شود و رد صلاحیت شود از نظر اجتماعی به نسبت آقایان آسیب بیشتری از نظر حیثیت اجتماعی متحمل میشود. خانمها معمولا به این موضوع به عنوان یک عامل باز دارنده نگریسته میکنند. هنوز هم راهکار اساسی برای این موضوع وجود ندارد و با توجه به دیدگاهی که بر شورای نگهبان و سایر نهادهای نظارتی حاکم است به نظر نمی آید فعلا راهکاری داشته باشد.
او می افزاید: در دور قبل انتخابات شورای شهر تهران از خانمها دعوت به حضور کردیم. سعی شد تا خانمهایی را که سابقه نمایندگی و کارهای اجرایی بالا داشتند، معرفی شوند اما حتی در حد شورای شهر تهران از طرف هیات نظارت شورای شهرکه زیر نظر نمایندگان مجلس و هیات نظارت که زیر نظر وزارت کشور در دوره آقای احمدینژاد بود، تایید صلاحیت نشدند. بنابراین با وجود اینکه تصمیم بر این بود که ۳۰ درصد لیست به خانمها اختصاص یابد، نهایتا چند نفر وارد لیست شدند و نهایتا دو نفر به عنوان عضو اصلی وارد شورا شدند و دو نفر هم که علل بدل ماندند.
عضو کمیته راهبردی انتخابات درباره رویکرد دولتها نسبت به حضور زنان در عرصه سیاست بیان می کند: پیشنهاد ما به دولت هم در دوران آقای خاتمی و هم در دروان آقای روحانی این بود که حداقل چند پست مدیریتی در حد استانداری و وزارتخانه به خانمها محول شود. اما بعضی ملاحضات اجتماعی و فرهنگی باعث میشود که آقایان تصمیم جدی و قاطعی دراین باره نمی گیرند. به نظر من اگر در دوره آقای روحانی به خانمها پستهای مدیریتی در سطحهای بالا داده شود، عدالت اجتماعی مدنظر دولت هم رعایت می شود، با وجود دو معاونتی که در دوره آقای خاتمی هم بوده در واقع تا به حال این موضوع محقق نشده است. این مشکلات درباره خانمها متاسفانه وجود دارد ما باید بتوانیم زمینه اجتماعی حضور آنها را فراهم کنیم.
رهامی در پاسخ به این موضوع که مشکلاتی عنوان شده این نگرانی را به وجود میآورد که صحبتهایی که مطرح میشود، تنها در حد صحبت است و زمانی که پای کار برسد احیانا به قولهایی که داده شده عمل نمیشود، عنوان می کند: آنچه که به ما مربوط میشود، این است که مثلا در شورای شهر ما از خانمها دعوت کردیم که حضور بیابند اما تعداد کمی شرکت کردند. از این تعداد برخی هم رد صلاحیت شدند. آن تعدادی که تایید شدند ما همه را در لیست قرار دادیم. بنابراین آنچه ما در آن زمان قول دادیم در عمل هم آن را اجرایی کردیم.
او می افزاید: یکی از مشکلات ما این است که خانمها چه در تهران چه شهرستانها در صحنه حضور نمییابند. باید حداقل ۵۰ نفر خانم باسواد و تحصیل کرده ثبت نام کنند تا از میان آنها ۱۵ تا ۲۰ نفر انتخاب شوند.
دبیر کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات ادامه میدهد: یکی از مشکلات دیگر هم که نیازمند انجام کارهای فرهنگی است اینکه رای دهندگان ما به خانمها کمتر رای میدهند. با وجود اینکه نیمی از رای دهندگان ما خانمها هستند اما در زمان رای دهی خود خانمها در رای دادن به آقایان بیشتر رای میدهند. اینها مشکلات اجتماعی است که به عنوان نمونه به مردسالار بودن جامعه باز میگردد.
رهامی بیان می کند: به هر حال ما در کمیته انتخابات از سراسر کشور خانمها را دعوت کردهایم و از آنها خواستهایم که سعی کنند خانمهای دیگر را هم وارد صحنه کنند. خانمهای تحصیل کرده استاد دانشگاه، وکیل، پزشک و... را جمع کنند و برای آنها جلسه بگذارند. سعی کنند آنها را مطرح کنند تا شناخته شوند.
عضو کمیته راهبردی انتخابات با ارائه پیشنهادی به دولت میگوید: لازمه این اتفاقها این است که دولت مساعدت کند. اگر دولت تعدادی از این خانمها را در استانهای مختلف وارد عرصه مدیریتی کند و سمتهای مدیریتی مانند استاندار، وزیر یا معاون وزیر به آنها بدهد، این افراد شناخته میشوند و جامعه احراز میکند که خانمها هم میتواند پستهایی در این سطح داشته باشند. این عاملی میشود تا برای نمایندگی مجلس هم راه باز شود.
او ادامه می دهد: اگر نگاهی به تجربیات مدیریتی خانمها در دیگر کشورها داشته باشید میبینید زمانی که به خانمها پست مدیریتی داده میشود با موفقیتهای خوبی روبرو بوده و تجربیات مثبتی به جای گذاردهاند. این موضوع نیاز به انجام کارهای فرهنگی و رسانهای زیادی دارد تا به مرور زمان جای خود را باز کند.
این فعال سیاسی اصلاحطلب میگوید: مشکلاتی که دراین زمینه وجود دارد بخشی فرهنگی و بخشی اجتماعی است. شورای هماهنگی اصلاحات به طور جد در حال فعالیت است تا خانمهای باسواد و شناخته شده وارد انتخابات شوند. اما متاسفانه چون در صحنه سیاسی برخوردهای خارج از نزاکت انجام میشود و گاهی اصول و قواعد سیاسی رعایت نمیشود، گاهی خانمها خودشان هم احتیاط میکنند تا به صورت علنی وارد عرصه سیاسی شوند.
رهامی تاکید می کند: میخواهم بگویم که در زمینه حضور زنان در عرصه سیاست یک معادله چند مجهوله وجود دارد یک یا دو مشکل وجود ندارد که بتوان آن را به سرعت سامان داد.