چرا برخی نمی‌خواهند قبول کنند که قانون منع استفاده از ماهواره کارآیی خود را از دست داده
درحاشیه اظهارات‌سردارنقدی؛ بی‌انصافیست بگوئیم مردم بخاطر "فساد" به‌کسی رای می‌دهند
وقتی اکثر گزارش‌ها و بررسی‌های رسمی نیز حاکی از ناکارآمدی این قانون و بی‌تاثیر‌بودن اقدامات اجباری و پلیسی در برخورد با ماهواره است؛ آیا مخالفان میتوانند پاسخ دهند که بعد از سال‌ها مبارزه سخت و نرم با استفاده‌کنندگان از ماهواره که به‌گفته وزیر فرهنگ بیش از 70 درصد هستند، چقدر این قانون موفق بوده است؟
آفتابنیوز :
سرویس سیاسی- سردار محمدرضا نقدی، رئیس سازمان بسیج مستضعفین اخیراً در مراسم امحای ۱۰۰ هزار دستگاه گیرنده ماهواره با اشاره به اظهارنظر اخیر برخی مقامات درباره بازنگری در قانون ماهواره، گفت: "شبکه‌های ماهوارهای غالباً مفسده‌انگیز هستند و اخلاق و فرهنگ جامعه را به انحراف می‌کشانند...ما مسئولان نباید سر مردم کلاه بگذاریم و به‌خاطر اینکه خودمان را خوب جلوه دهیم ابزار مفسده‌انگیز را در جامعه ترویج کنیم تا دوباره مردم به ما رای دهند."(اینجا)
به گزارش آفتابنیوز، سردار نقدی همچنین گفته است که "طبق آمارها بیش از یک میلیون نفردستگاه گیرنده امواج ماهواره‌های خود را تحویل داده‌اند که نشان می‌دهد این طرح، حرکتی مردمی و ملی برای صیانت از فرهنگ و امنیت جامعه است... کسی که در مسند کار فرهنگی قرار می‌گیرد باید با مردم صادق باشد، نه این که ببیند مردم چه دوست دارند و بدون در نظرگرفتن تبعات و مضراتش همان را اظهار کند..."
به‌نظر می‌رسد که سخنان سردار نقدی، در واکنش به اظهارات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد که اخیراً درباره قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره گفته بود "اصلاح این قانون بسیار ضروری است و حتماً باید اصلاح شود چراکه استفاده افراد از ماهواره به کل غیرقانونی است اما اکثریت مردم از آن استفاده میکنند. در واقع حداقل 70 درصد مردم خلاف قانون رفتار میکنند."(اینجا) علی جنتی در اظهارنظری دیگری در همین‌باره نیز گفته بود: "از سال ۷۳ با قانونی که تصویب شد در این زمینه معذوریت قانونی وجود دارد و باید با متخلفان برخورد شود. بنابراین بخش قابل‌توجهی از مردم در این زمینه متخلف از قانون به حساب می‌آیند. بهترین کار، اصلاح قانون است. ماهواره هم مثل دیگر پدیده‌های نوین جهان که در ابتدا برای ما عادی نبود و کم‌کم عادی شد، باید پذیرفته شود. باید بپذیریم که این وسیله هم نکات مثبت و هم نکات منفی دارد و میتوان از آن استفاده صحیح یا نادرست کرد. باید به سمتی برویم که فرزندانمان در خانواده و مدارس از همان کودکی در این زمینه تربیت شوند و فرهنگ‌سازی برای استفاده از ماهواره صورت بگیرد."(اینجا)
ماهواره و قانون ممنوعیت استفاده از آن در کشور مخالفان و موافقانی دارد که هرازچندگاهی میان آنها بحث و جدل‌هایی شکل می‌گیرد. اما نکته عجیب در سخنان انتقادی رئیس سازمان بسیج، آنجاست که می‌گوید "ما مسئولان نباید... ابزار مفسده‌انگیز را در جامعه ترویج کنیم تا دوباره مردم به ما رای دهند." پرسشی که با خواندن این جملات در ذهن مخاطب مطرح میشود این است که "آیا اصلا مردم بخاطر فساد و ترویح ابزارهای مفسده‌برانگیز به کسی رای می‌دهند؟" آیا تا الان مردم به‌خاطر این مسائل به نامزدهای انتخاباتی رای می‌دادند؟ مگر مردم فساد و ابزارهای مفسده‌برانگیز را دوست دارند که به‌دنبال آن باشند؟ به‌نظر می‌رسد که اظهارات آقای نقدی مبتنی بر نادیده‌گرفتن برخی از واقعیت‌های جامعه باشد. چرا همانگونه که وزیر فرهنگ نیز اعلام کرده است علی‌رغم اطلاع مردم از قانون، "بیش از 70 درصد آنها به ماهواره دسترسی و از آن استفاه میکنند." و جناب آقای نقدی به دلایل اصلی این مسئله و چرایی روی‌آوردن مردم به ماهواره اصلاً اشاره‌ای نکرده است. کافیست نگاهی به پشت‌بام خانه‌های مردم بیاندازیم تا ببینیم چه‌خبر است؟ آقای نقدی میگویند "بیش از یک میلیون نفردستگاه گیرنده امواج ماهواره‌های خود را تحویل داده‌اند". اما آیا نمی‌دانند که بر اساس تجارب قبلی، طولی نخواهد کشید تا اینکه دستگاه‌ها و دیش‌های جدید در خانه‌های مردم جایگزین آنها شود؟ مگر تاکنون طرح‌های برخورد با ماهواره منجر به کاهش استفاده از این ابزار توسط مردم شده است؟ کافیست کسی بخواهد از این ابزار استفاده کند؛ تنها یکی دو ساعت طول خواهد کشید تا دیشها بر پشت‌بام نصب شود.
به گزارش آفتابنیوز، قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره به سال 1373 برمی‌گردد.(اینجا) براساس این قانون "ورود، توزیع و استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره جز در مواردی که قانون تعیین کرده است ممنوع میباشد. وزارت کشور نیز موظف است با استفاده از نیروهای انتظامی و یا نیروی مقاومت بسیج در اسرع وقت نسبت به جمع‌آوری تجهیزات دریافت‌از ماهواره اقدام نماید."
با این حال، بعد از گذشت سال‌ها از تصویب و اجرای این قانون، شواهد نشان می‌دهد که عملکرد موفقیت‌آمیزی در جلوگیری از دسترسی و استفاده مردم از ماهواره نداشته‌ایم. برای نمونه؛ مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارشی که سال 93 با عنوان "مطالعات ماهواره؛ مروری بر دیدگاه‌ها و سیاستهای ماهوارهای در ایران" منتشر کرده(اینجا)، در نتیجه‌گیری این گزارش به‌نوعی بر شکست سیاستهای ممنوعیت ماهواره تاکید کرده است. در این گزارش آمده است: در سرگذشت دیدگاه‌ها و سیاستهای ماهوارهای سه رویکرد بیش از دیگر رویکردها آشکار و به عمل نزدیک شده است. نخستین رویکرد ممنوعیت استفاده از برنامه‌های ماهواره است مهمترین دلیل این رویکرد جلوگیری از علنی‌شدن و رسمیت دادن به استفاده از برنامه های ماهواره برمی‌گردد. دومین رویکرد که از سال‌های نخست دهه 1380 و مجلس هفتم دیده میشود. بهره‌برداری مدیریت‌شده از ماهواره را مورد توجه قرار داده است. در ماده (104) قانون برنامه چهارم توسعه سازمان صدا و سیما موظف گردید مقدمات دریافت و پردازش شبکه‌های ماهواره را در قالب‌های شبکه‌های تلویزیونی فراهم آورد. در سومین رویکرد که قانون برنامه پنجم نقطه عطف آن به شمار می‌رود، دولت مکلف شده است تا از شبکه‌ها و برنامه‌های رسانه‌ای همسو حمایت کند. به عبارت دیگر، این رویکرد مشی رقابت را با شبکه‌های ماهوارهای تقریر کرده است.
مرکر پژوهشهای مجلس در ادامه آورده است: اگرچه نمی‌توان درباره میزان اثربخشی هر یک از رویکردهای فوق اظهارنظر روشنی کرد، اما تبیین آنها می‌تواند چگونگی مواجهه با این پدیده را نشان دهد. همچنین بررسی انگیزه شهروندان در استفاده از برنامه‌های ماهواره می‌تواند شواهد دقیق‌تری از اثربخشی این سیاست‌ها را نشان دهد. البته میان استفاده از برنامه‌های ماهواره و نیازهای رسانه‌ای شهروندان، نسبت مستقیمی برقرار است و برای تعیین سیاستهای موثر باید این نیازها مورد توجه قرار گیرد. در سیاستهای موجود میتوان با رویکرد محتوایی و بر اساس شناخت نیازهای یاد شده از ظرفیت سیاستهای سه گانه (منع، استفاده مدیریت شده و حمایت از برنامه‌های همسو) استفاده بیشتری کرد.
در ادامه این گزارش نوشته شده است: دو رویکرد استفاده مدیریت شده و حمایت از برنامه های همسو آنچنان که در قانون پیش بینی شده بود به اجرا درنیامد، برای مثال در راهبرد حمایت از برنامه های همسو که در قانون برنامه پنجم آمده، دولت می‌توانست با حمایت از تاسیس شبکه‌های ماهوارهای همسو بخشی از نیاز رسانه‌ای مردم را از این طریق تامین کند. در رویکرد استفاده مدیریت‌شده نیز میتوان با استفاده از الگوی شبکه‌های کابلی که در اغلب کشورها رایج است، شرایط استفاده مدیریت‌شده را برای مجتمع‌های مسکونی، شهرک‌ها و شهرهای کوچک فراهم کرد. همچنین ایجاد شبکه‌های تلویزیونی از طرف سازمان صدا و سیما راه حل دیگری است که در قانون برنامه چهارم پیش‌بینی شده است. البته تاسیس شبکه‌های متعدد سرگرمی در سال‌های اخیر می‌تواند پاسخی به تحقق هدف این قانون تلقی شود. طبعا هر یک از راهبردهای فوق بخشی از مسائل ناشی از استفاده از برنامه‌های ماهوارهای بیگانه را رفع میکند. با این وجود همچنان بخش قابل‌توجهی از نیاز رسانه‌ای از طریق ماهواره‌ها تامین میشود. اگرچه تا نیمه دهه 1380 مطالعات حاکی از این بود که استفاده‌کنندگان ماهواره در پی تامین نیاز سرگرمی بودند، در شرایط کنونی و با رفع نیاز از طریق شبکه‌های داخلی، نیازهای کسب خبر و تحلیل تامین نیازهای فکری، باقی‌مانده؛ از این‌رو انگیزه استفاده از برنامه‌های ماهواره همچنان وجود دارد.
این گزارش همچنین افزوده است: در مجموع عدم اتخاذ یک رویکرد ثابت و مشخص باعث شده است که کلیه اقدامات صورت گرفته در این حوزه به نتیجه مشخصی نرسد. از این‌رو در حالی که قانون منع استفاده از تجهیزات ماهوارهای به باور بسیاری از کارشناسان کارآیی و اثربخشی خود را از دست داده است. تلاش‌های صورت گرفته برای تصویب قانون جدید به دلیل فقدان سیاست واحد به شکست انجامیده در نتیجه اولین گام برای ساماندهی این حوزه اتخاذ رویکرد مشخص و ثابت است تا در ذیل آن قانون مدنی برای این عرصه تنظیم شود.
مرکز پژوهشهای مجلس همچنین نوشته است: اکنون به نظر می‌رسد قانونگذاری جدید در این عرصه مستلزم اجرای قوانین معطل مانده مانند قانون برنامه پنجم است و با ارزیابی اجرای قوانین موجود میتوان به خلا قوانین جدید نائل شد. اجرای قوانین معطل‌مانده مانند بند «ب» ماده (10) قانون برنامه پنجم، مستلزم تقویت هم‌اندیشی کمیسیون محترم فرهنگی با دستگاههای اجرایی و اصحاب رسانه در خصوص یافتن راه‌حل منطقی و پسندیده است.
مرکز پژوهشهای مجلس در یکی دیگر از گزارش‌های خود درباره بحث حجاب هم به "عدم توفیق برخورد نیروی انتظامی با نصب ماهواره در آپارتمان‌ها" اشاره میکند و می‌گوید: علت اصلی این عدم توفیق ها را فقدان مطالبه و خواست عمومی در جامعه می توان دانست. از همین‌رو هرگونه اقدامی بدون توجه به این اولویت نتایج و پیامدهای منفی را ایجاد خواهد کرد.(اینجا)
حال وقتی اکثر گزارش‌ها و بررسی‌های رسمی نیز حاکی از ناکارآمدی این قانون و بی‌تاثیر‌بودن اقدامات اجباری و پلیسی در برخورد با ماهواره است؛ آیا مخالفان میتوانند پاسخ دهند که بعد از سال‌ها مبارزه سخت و نرم با استفاده‌کنندگان از ماهواره که به‌گفته وزیر فرهنگ بیش از 70 درصد هستند، چقدر این قانون موفق بوده است؟ براساس این آمار؛ حدود 50 میلیون نفر از ایرانی‌ها خلاف قانون رفتار میکنند. پس آیا این قانون عملاً شکست خورده نیست؟ آیا قبح تخلف از این قانون ریخته نشده است؟
نکته دیگر اینکه؛ صداوسیما چقدر برای تهیه برنامه‌های متناسب با سلایق و ذائقه‌های مخاطبان تلاش کرده است که برخی از مردم انتظار دارند به سمت شبکه‌های ماهوارهای کشیده نشوند؟ آیا معقولانه است که انتظار داشته باشیم با چنین صداوسیمایی که عملکردش مورد انتقاد شدید بسیاری از کارشناسان قرار دارد، مردم از برنامه‌های ماهواره‌ایی استفاه نکنند؟ اما نکته‌ای که مخالفان کنونی استفاده از ماهواره فراموش کرده‌اند یا نمی‌خواهند به آن اعتراف کنند این است که ماهواره واقعیتی انکارناشدنی در جامعه ایرانی است که در خانه‌های مردم وجود دارد و بر فرهنگ آنها نیز تاثیر می‌گذارد. بنابراین بهتر است که قانونگذاران در این زمینه به فکر بازنگری و اصلاح قانون باشند و البته در وضع و تصویب قانون‌های جدید، واقعیت‌های جامعه و نیازهای مردم را نیز موردتوجه قرار دهند وگرنه وضع قانون بدون توجه به خواسته‌های مردم دوباره منجر به شکست خواهد شد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
انتشار یافته: ۴۰
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید
اقلیت در مقایل اکثریت
من که موافقم و ماهواره هیچ گونه ایرادی ندارد.
اين مردم، يعني اكثريت ملت شريف و مومن ايران اسلامي (حتي اقليت محترم) هيچگاه خواهان ابزار مفسده انگيز و گناه آلود نيستند براي همين هميشه خواهان راي دادن به خوبان و درستكاران حقيقي هستند و هميشه هم خوبان و پاكان واقعي را حمايت و پشتيباني مي كنند (بگذريم از گروه اندكي كه ذاتا منحرف و كج رفتار هستند و از فساد و تباهي لذت مي برند).
الان هم مطمئناً جناب آقاي دكتر روحاني و دولتمردان با شرفش به واسطه خصوصيات انساني و شرافت دروني شان شايد حتي بيشتر از ديگران خواهان جامعه اي اسلامي و پاك هستند و بخاطر پاكي فكر و ضمير روشنشان نتيجه هر گونه رفتار افراطي را زودتر از نتيجه آخر آن مي بينند و براي جلوگيري از عواقب آن، با همدلي و همراهي با مراجع گرانقدر تقليدمان، سنجيده و گزيده قدم بر مي دارند (زيرا به عينه ديده ايم كه از وجود اختلافات در كشورها فقط تروريست هاي لعيني چون داعش منحرف كثيف سوءاستفاده و مانند علف هرز رشد مي كنند). پس بهتر است براي اينكه نزد آفريننده مان سربلند و روسفيد باشيم، بيشتر دست همدلي و همراهي به رئيس جمهور مومن و متدين مان آقاي دكتر روحاني و دولتمردان محترمش بدهيم تا بتوانند موفق تر عمل كنند و حافظ اسلام ناب محمدي(ص) و صدور آن به همه جهان باشند. ان‌شاءالله كه رضايت خداوند يگانه و روسياهي آنان كه از دين و اسلام استفاده ابزاري مي كنند را به همراه داشته باشد. الهي آمين
نمایندگان مجلس هم فراموش نکنند که موظف به پیگیری خواست مردم هستند و میبایست همواره به افرادیکه سخن از جانب مردم میگویند یاد آور شوند که سخنگوی مردم بودن مستلزم ضوابطی است
ولی برای نیروی انتظامی که رفتارش باب میل حسن و شرکا نیست حتما تخلف قانونیه