آفتابنیوز : چندي پيش دکتر فريبرز ناطقيالهي، معاون پيشين پژوهشي پژوهشگاه بينالمللي زلزله و رييس پژوهشکده مهندسي سازه از پيامدهاي زلزله تهران گفته بود، اما در اين رابطه چندين بار رسانههاي خارجي هم هشدار داده اند.
«خانهها، برجها، مراکز خريد، پل ها همه با خاک يکسان شدهاند، در شهر فقط صداي آه و ناله شنيده ميشود و شهر پر شده است از اجساد، آتشسوزي همه نقاط شهر را فراگرفته و شهر آرام آرام ميسوزد، سيستم برق، آب و حمل و نقل قطع شده است، راهها براي ورود به شهر مسدود شده و ميليونها زخمي براي نجات پيدا کردن بايد چند روز زيرآوار منتظر بمانند...»
اين تصور وحشتناک از حرفهاي دکتر فريبرز ناطقيالهي، استاد پژوهشگاه زلزله شناسي، از زلزلهي احتمالي تهران است. او چندي پيش از پيامدهاي زلزله احتمالي تهران گفته بود؛ مرگ 4.5 ميليون نفر، زخمي شدن 1.5 ميليون نفر و ...
اما اين فقط متخصصان داخلي نيستند که درباره زلزله احتمالي پايتخت هشدار داده اند، رسانههاي خارجي هم بارها از زلزله احتمالي تهران گفته اند؛ 2 سال پيش زلزلهاي 7.8 ريشتري در نپال منجر به مرگ 9 هزار نفر شد و بعد از آن سايت خبري تايمز در گزارشي از شهر هاي بعدي که زلزله در آنها ميتواند منجر به يک فاجعه شود نام برد؛ استانبول، لس آنجلس و تهران.
تهران بزرگ است و خطر زلزله در آن زياد
در اين گزارش در رابطه با تهران نوشته شده است: «پايتخت ايرانيها در نزديک 3 گسل بزرگ قرار دارد، همچنين اين شهر روي موادي ساخته شده است که هنگام لرزش زمين نميتوانند به ساختمانها استحکام ببخشند و از همه بدتر اين شهر به سرعت رشد کرده و در ساخت خانههاي آن دقت زيادي به بخش آمادگي در برابر زلزله نشده است. در سال 2010 مسئولان ايراني تسهيلات مالي زيادي قرار دادند تا 5 ميليون نفر را از تهران خارج کنند، اما اين شهر هنوز بزرگ است و خطر زلزله در اين شهر زياد. »
در رابطه با راهکار تغيير پايتخت براي کاهش پيامدهاي زلزله ناطقي الهي عنوان کرده بود: «به نظر من اينکه دولتمردان فکر مي کنند با بردن پايتخت به بيرون از شهر اتفاقي رخ مي دهد درست نيست، چون کل نظام اداري و سيستم دولت حدود 4 ميليون نفر است و اگر اين افراد از شهر خارج شوند مشکل ديگري ايجاد مي شود؛ آنها خانه خود را در تهران نگه مي دارند و فقط تردد مي کنند. در ضمن اگر بخواهيم پايتخت را بشعاع 300 کيلومتري تهران ببريم، همه آنها مناطقي لرزه خيز هستند تحت تاثير قرار ميگيرند. يعني اينکه مي گويند سمنان مي تواند پايتخت شود اشتباه است. تنها پهنه اي که از لحاظ تاريخي تا الان در آن زلزله هاي کمي داشتيم اصفهان است، آنهم نزديک شهرکرد است که هميشه در آن زلزله مي آيد. يعني اگر در اصفهان زلزله اي نداشتيم به اين معنا نيست که آنجا منطقه لرزه خيزي نيست بلکه به اين معنا است که مثل کوبه ژاپن ممکن است به شکل ناگهاني در آن زلزله بيايد.»
تايمز در ادامه گزارشش نوشته: «شانس 90 درصدي براي آمدن زلزله بيش از 6 ريشتر در تهران وجود دارد و به علت مکان اين شهر و ساخت و ساز ضعيف در آن زلزلهاي با اين قدرت هم ميتواند براي تهران ويرانگر باشد.»
در اين باره ناطقيالهي ميگويد: بر اساس مطالعات آماري زلزله تهران بيش از 7 ريشتر قدرت دارد.
استانبول، پورتلند، جاکارتا و تهران در خطر زلزلههاي مرگبار
پس از زلزله کاتماندو نپال، روزنامه هافينگتون پست هم در گزارشي از خطر زلزله در استانبول، پورتلند، جاکارتا و تهران هشدار داد. در اين گزارش استاد زمينشناسي دريايي و ژئوفيزيک در دانشگاه اورگان در رابطه با شرايط ايران گفته بود: «مناطقي مانند استانبول و تهران هم به دليل ساختوساز با استاندارد ضعيف در شرايط خطرناکي قرار دارند.»
ناطقيالهي در رابطه با استاندارد ساختمان ها در ايران ميگويد: «تمام مسئله شهرداريها در ساخت و ساز، قسمت معماري ساختمان است، با اينکه اصل موضوع اسکلتي است که بايد ساختمان را نگه دارد. ما در هيچ جايي در شهرداري به چنين قسمتي توجه نميکنيم چون ميگويند مهندس نظام مهندسي زير نقشه ساختمان را امضا کرده. ولي اينجا دو مسئله وجود دارد؛ يکي اينکه شايد مهندس در محاسباتش اشتباه کرد و يا به دلايل مالي که امروز براي جامعه حساس است، توسط کارفرما براي مهندس اجبار شده تا از المان هاي ضعيف تر استفاده کند. ما چنين مسئلهاي را بايد کجا کنترل کنيم؟ بدتر از اين هم وجود دارد؛ گاهي نقشه و طراحي سازه کاملا درست اما وقتي اينها به دست مهندس پيمانکار ميرسد کل برنامه خراب ميشود.»
همچنين عليرضا سعيدي، دبير جمعيت کاهش خطرات زلزله ايران درباره شباهت زلزله تهران با کاتماندو نپال به خبرآنلاين ميگويد: «آنجا وقتي گسل فعال شد، در سطح شهر کاتماندو که پايتخت بود، نه فقط يک منطقه بلکه مناطق مختلف بنا به جنس خاکي که داشتند و در جايي که قرار گرفته بودند مانند شيب، کنار رودخانه ها، جنس خاک، ماسه اي يا رس بودن آنها و بنا به آنچه که وجود داشت در آنجا تخريب داشتند. يعني لکه هاي پراکنده تخريب در سطح شهر داشتند. در تهران هم اگر بنا باشد گسلي فعال شود قرار نيست يک گوشه اي از آن تخريب شود احتمال دارد اين پراکندگي در کل سطح شهر اتفاق بيفتد. اما نکته اي که وجود دارد اين است که قرار نيست تيمي که در اين پوزيشن وارد شد و کار را مديريت کرد در صورتيکه زلزله تهران هم اتفاق بيفتد آنها حادثه را مديريت کنند.»
خانهها تبديل به تلههاي مرگ ميشوند
پيش از اين در سال 2009 هم تايمز گزارشي از زلزله احتمالي تهران نوشته بود، تايمز در اين گزارش خود نوشته است: «همه ايران در منطقه زلزله خيزي قرار دارد و اين کشور تاکنون فجايع شديدي را تجربه کرده است. آخرين بار در سال 2003 زلزله 6.8 ريشتري در بم منجر به مرگ 30 هزار نفر شد ولي زلزلهاي مشابه با بم در تهران به يک فاجعه غمانگيز تبديل ميشود.»
استاد پژوهشگاه زلزله شناسي در رابطه با پيامدهاي اين زلزله گفته: در سناريو شب با فرض 10 ميليون جمعيت شبخواب ما 4.5 ميليون کشته و 1.5 ميلين زخمي خواهيم داشت، حال که جمعيت 16 ميليون با حواشي شهر است، اين مقدار افزايش پيدا مي کند.
تايمز در ادامه گزارش در اين رابطه نوشته است: « از سوي ديگر بر خلاف شهرهايي مثل سانفرانسيسکو و توکيو در تهران نسبت به ساختوساز سهلانگاري زيادي شده است و بعد از زلزلهاي شديد بسياري از خانهها در ايران به تلههاي مرگ تبديل ميشوند. پيش از اين وزارت بهداشت ايران تخمين زده بود که يک زلزله 7 ريشتري 90 درصد بيمارستانهاي تهران را تخريب ميکند.»
گفتني است تايمز در اين گزارش اندونزي، توکيو و لس آنجلس را به عنوان ديگر مناطقي که خطرناک هستند، نام برد.
تخمين استاد دانشگاه کلرادو درباره آمار قربانيهاي زلزله تهران
دکتر بيلهام استاد دانشگاه کلرادو چندي پيش در نيويورک تايمز تخمين زد که زلزله 7 ريشتري در تهران منجر به مرگ 1 ميليون نفر ميشود. او همچنين پيشبيني کرده است که چنين زلزلهاي در استانبول منجر به مرگ 30 تا 40 هزار نفر مي شود.
بيلهام که دهها سال بر روي زلزلههاي بزرگ مطالعاتي انجام داده ميگويد با افزايش جمعيت تا اواسط اين قرن حدود 2ميليارد نفر با يک سلاح ناشناخته کشتار جمعي مواجه ميشوند: خانهها.