گفت‌و‌گو با بردیا صدرنوری، مدیر جشنواره و جایزه همایون خرم
شکفتن نونهالان هنر زیردرخشش نام بزرگان / تشکر از سالار عقیلی به خاطر نگاهش به هنر کودکان
براساس آخرین آماری که اعلام شده تاکنون حدود 1200 نفر در قالب 518 اجرا از 24 استان کشور در جشنواره امسال شرکت کرده‌اند و این یک نشانه خوب و فرصتی است برای سیاستگذاران فرهنگی کشور.
آفتاب‌‌نیوز : محبوبه بیات - چه خوب است چراغی برای دیگران روشن کردن وچه زیباتراست سیرت فریبای نور را به دیگران ارزانی داشتن.دربزم عاشقانه‌ها، از قامت رعنای دوست گفتن و نغمه دلربای عشق را نواختن... چراغی که در این سال‌ها بواسطه تلاش‌های بی‌وقفه مسئولان برگزارکننده «جشنواره همایون خرم» برای کودکان و نوجوانان این مرز و بوم روشن بوده تا سیرت فریبای موسیقی اصیل ایرانی را دردل دوستداران نسل امروز هنرجاودانه کند، آهنگ‌ها نواخته و ترانه‌ها خوانده شدند تا نظاره‌گر نغمه دلربای عشق در پرده‌های آهنگین سازهای فرزندان سرزمین‌مان باشیم. امسال نیزچهارمین دوره «جشنواره وجایزه همایون خرّم (نوای خرّم 4)»، به همت «مؤسسه فرهنگی هنری راد نواندیش»، با مجوز دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ازنیمه آذرماه آغاز به کار می‌کند. رسالت این جشنواره، حفظ و گسترش فرهنگ اصیل و فاخر ایرانی و همچنین ارتقای نگرش هنری نسل جوان و خانواده‌های ایرانی از طریق شناخت آثار استادان گذشته و تأثیرگرفتن از نمونه‌ها والگوهای موجود درموسیقی ایرانی است. دکتربردیا صدرنوری، مدیر مسئول «مؤسسه فرهنگی هنری راد نواندیش» و مدیر «جشنواره و جایزه همایون خرّم» درباره چهارمین دوره این جشنواره نکاتی را مطرح کرده که در ادامه می‌خوانید.
«جشنواره و جایزه همایون خرّم (نوای خرّم)» چهارمین دوره خود را تجربه می‌کند، جشنواره‌ای که توانسته به آرامی، صاحب شناسنامه‌ای معتبر و قابل تحسین درجامعه هنری ایران شود، به‌عنوان متولی این جشنواره آیا جشنواره نوای خرم تا به امروز توانسته به اهدافی که در نظر داشته دست یابد؟
طبیعتاً هرکسی برای رسیدن به اهدافش، برنامه‌ریزی و در راستای رسیدن به آن حرکت می‌کند و اگر ببیند این برنامه او را به هدفش نزدیک‌تر می‌کند قطعاً احساس مطلوبی به‌دست می‌آورد این امر درحوزه فرهنگ و هنر هم صادق است.
در مورد اعتباری که در متن سؤال گفته شد باید بگویم که اعتبار، یک امر نسبی است که بسته به زمان و مکان و اقدام و اشخاص متفاوت است. به نظر من اعتبار جشنواره نوای خرّم سه منشأ اصلی دارد. اول اینکه، تا خواست خداوند نباشد کاری به نتیجه مطلوب نمی‌رسد و اعتباری نمی‌یابد و هر اعتباری از اوست، آن هم در حوزه فرهنگ و هنر که با دل و احساس و درون آدم‌ها سروکار دارد. نکته دوم این است که حضور معنوی و نام استاد همایون خرّم به‌عنوان انسانی پاکدل و بدون حب و بغض‌های معمول که در برخی حوزه‌ها از جمله فرهنگ و هنر دیده می‌شود، کمک کرد کارها به‌خوبی پیش‌برود. نکته دیگر اینکه با تلاش مستمر تیم همکاران صمیمی و بی‌ادعایمان در مؤسسه و بدون کمک‌های دولتی و به صورت کاملاً خصوصی، سعی کردیم مبتنی بر نقشه راه و توانایی‌ها و داشته‌های خودمان کار را جلو ببریم. به نظر من در این حوزه وجود یک نقشه راه، داشتن یک برنامه عملیاتی و نیز انسجامی که درتیم برگزارکننده جشنواره وجود داشت ، از عواملی بود که کمک کرد ما طی مدت چهار سال، جشنواره و جایزه نوای خرّم را به سطحی که امروز هست برسانیم.
با توجه به روند برگزاری جشنواره در این چهار سال، به نظر شما این اعتبار نسبی می‌تواند به یک اعتبار ملی تبدیل شود؟
در چهارمین دوره این جشنواره 24 استان کشور شرکت کرده‌اند و این نشان‌دهنده یک اتفاق بسیار خوب است که توانسته جشنواره نوای خرّم را درکشور به‌عنوان یک جشنواره ملی معرفی کند به‌طوری که امروز شاهد این هستیم که استان‌های مختلف کشور با این جشنواره بخوبی آشنا هستند. البته ناگفته نماند برای رسیدن به اهداف عالی که دراین جشنواره مد نظر گرفته‌ایم و به‌عنوان نقشه راه و مبنای حرکت ما در این مسیر فرهنگی است، فاصله بسیار است. بخشی از موضوع به امکانات و اینکه ما چقدر می‌توانیم حرکتمان را گسترده کنیم برمی‌گردد و بخشی دیگرهم به ماهیت کار.درواقع جشنواره‌ای درسطح و اندازه جشنواره نوای خرّم، باید یک مسیر طبیعی را طی کند تا بتواند در بالای پله‌های موفقیت بایستد. چرا که اگر این حرکت رو به جلو، جهشی و ناگهانی باشد به همان شکل هم می‌تواند یک مرتبه سقوط کند. این حرکت تدریجی اما مستمر درحوزه فرهنگ و هنر بهتر جواب خواهد داد تا حرکات هیجانی و بدون برنامه‌ریزی درازمدت.
بارها به این نکته اشاره کرده‌اید که«موسیقی و هنر یک ودیعه الهی است» ردپای این اعتقاد چقدر در کارهایتان دیده می‌شود؟
اعتقادی است که همیشه داشته‌ام. ما عامل اصلی همه خوبی‌ها را ذات اقدس‌الهی می‌دانیم. برخی دوستان می‌گویند که چرا اینقدر این موضوع را به زبان می‌آورید. باید بگویم من عمداً این اعتقاد قلبی را مرتب به زبان می‌آورم که اول خودم یادم نرود و به خودم مرتب تذکر می‌دهم تا دچار غرور نشوم که این حرکات ناشی از زحمات من یا دوستان من است. ما حرکت می‌کنیم و خدا برکت می‌دهد. نباید یادمان برود که همه اینها از کجا دارد نشأت می‌گیرد. در حوزه هنر و موسیقی، در مقدمه آلبوم «زندگی جاریست...» هم نوشتم من موسیقی و هنر را یک ودیعه الهی می‌دانم که هر کسی در حد بضاعت خودش می‌تواند آن را بپروراند و هنر، مسیر رسیدن به خداوند را می‌تواند تسهیل و کوتاه‌تر کند. چرا که خیلی‌ها تلاش می‌کنند، اما به نتیجه نمی‌رسند. یکسری عوامل باید دست به دست هم بدهند تا یک اتفاق خوب بیفتد. آن اتفاق خوب با نگاه خداوند رخ می‌دهد.
برگزاری جشنواره‌های موسیقی، در شناساندن فرهنگ غنی ایران چقدر تأثیر‌گذار بوده است؟
درحوزه فرهنگ و هنر، دو روش آموزشی وجود دارد نخست آموزش‌های مستقیم مانند اینکه شما فرزندتان را برای یادگیری هنربه کلاس می‌فرستید تا تکنیک را فرا بگیرد. روش دوم آموزش‌های غیرمستقیم است که با قرار گرفتن در محیط‌های فرهنگی و هنری ایجاد می‌شود.به نظرمن تأثیرگذاری این روش، بسیاربیش‌تر ازآموزش مستقیم است. برای درونی‌‌سازی یک محتوا، حضور در محیط نقش مهمی دارد. جشنواره‌ها محیطی برای مشاهده آموزش غیرمستقیم است. چه اتفاقی در این جشنواره می‌افتد؟ بیایید تحلیل کنیم: در یک جشنواره، برنامه‌ریزی می‌شود؛ فراخوان داده می‌شود؛ اثری اجرا و برای جشنواره ارسال می‌شود؛ سپس داوری و تعدادی برگزیده می‌شوند.در این فرآیند، ارائه‌کننده هنر بیشترین ممارست را به خرج می‌دهد تا اثرش در جشنواره نمایان و برگزیده شود. این موضوع با روشی که تنها در میان خانواده ارائه شود بسیار متفاوت است و قطعاً درعرصه رقابتی جشنواره، سعی می‌شود یک اثر قابل ارائه و قابل رقابت با دیگر آثار ارائه کند. از سویی دیگر معمولاً اطرافیان هنرمند نیز در این تکاپو هستند که شرایط بهتری برای تمرینات و ارائه هنر او فراهم شود. اثر اجرا شده مورد قضاوت مردم یا داوران قرار می‌گیرد. زمانی که فردی درعرصه رقابت مورد قضاوت قرارمی گیرد کمک می‌شود تا آن فرد ظرفیت خود را ارتقا دهد علاوه براین از طرفی با هنر دیگران نیز آشنا می‌شود. در تمام این موارد فرد به صورت خواسته یا ناخواسته تحت آموزش محیط قرار می‌گیرد. درواقع جشنواره‌ها می‌توانند اثرگذاری مهمی بر هنرمند و اثر او داشته باشند وبهتر است بگوییم برگزاری جشنواره‌ها قطعاً در اشاعه و ترویج فرهنگی و هنر و ارتقای سرمایه فرهنگی ما بسیار مفید خواهند بود و بازهم براین مسأله تأکید می‌کنم که نخست افزایش انگیزه و دوم، ظرفیت‌سازی اثرات مهم برگزاری یک جشنواره است.
مخاطبان جشنواره نوای خرّم، کودکان و نوجوانانی هستند که نسل آینده را رقم می‌زنند به نظر شما خانواده‌ها در تقویت این مسیر چقدر می‌توانند مثمرثمر باشند؟
درتشریح مبانی جشنواره به این موضوع اشاره کردیم که هدف غایی ما ارتقای سطح فرهنگی و بینش فرهنگی جامعه است بنابراین در این راستا، گام نخست مرور داشته‌هایمان است و یادمان باشد که چه منابع ارزشمندی در اختیار داریم که می‌توانیم به‌عنوان سرمایه روی آن حساب باز کنیم و این سرمایه دردنیا هم طرفدار و مخاطب خواهد داشت. امروزه موسیقی اصیل و نیز موسیقی نواحی ما دردنیا ارائه می‌شود و طرفداران زیادی دارد. ما نیز برای این تقویت این سرمایه جشنواره را راه‌اندازی کرده‌ایم. در این مسیر، علاوه بر کودکان و نوجوانان، خانواده‌ها را هم به تلاش بیشتر وا داشته‌ایم و نتیجه اینگونه حاصل می‌شود که درخانواده‌ها این ترویج فرهنگی اتفاق می‌افتد و سطح فرهنگ جامعه ارتقا می‌یابد.
بچه‌ها در سن و سالی هستند که گیرایی و دریافتشان از محیط، بیشتر است. هر چه به کودکان ارائه شود قدرت تمییز بیشتری پیدا می‌کنند ودر این سن و سال، هم خانواده‌ها و هم خود فرزندان به تکاپو می‌افتند. در فضایی که انواع و اقسام موسیقی‌های یک بار مصرف و بی‌محتوا شنیده می‌شود، توجه به موسیقی نسل طلایی موسیقی اصیل ایرانی، نشان می‌دهد که چقدر ثروتمند هستیم و فرزندانمان باید این موضوع را به‌درستی یاد بگیرند.
بسیاری از اهالی موسیقی، ترغیب و نیز حمایت از کودکان مستعد در حوزه موسیقی را، ارزشمندترین دستاورد این جشنواره می‌دانند آیا نهادهای متولی فرهنگی و هنری کشور از تنها جشنواره سراسری موسیقی کودکان ایران حمایت خواهند کرد؟
همیشه از من می‌پرسند بعد از استعدادیابی کودکان، چه اتفاقی قرار است در جامعه هنری برای آنها بیفتد. من به صراحت می‌گویم که جواب خوشایندی برای شما ندارم. جشنواره نوای خرّم، تنها جزئی از کل فضای فرهنگی و هنری کشور است. نهادهای مختلفی در این عرصه فعالیت می‌کنند که باید مکمل کار باشند. یکی ازحرکات مثبتی که سال گذشته دیدم این بود که هنرمند خوب آقای سالار عقیلی در یکی از کنسرت‌هایش، از یک گروه از بچه‌های جشنواره نوای خرّم دعوت کرد تا در مقابل بیش از 2000 نفر تماشاگر حاضر، برنامه اجرا کنند. این، یک حرکت فرهنگی بسیار خوب بود که جا دارد اینجا از این هنرمند به‌خاطر نوع نگاه تشکر کنم و معتقدم این نگاه باید ترویج پیدا کند..
ما از استادان و پیشکسوتان هنری برای شرکت در برنامه‌های جشنواره دعوت می‌کنیم و قطعاً این اقدامات می‌تواند اثرگذار باشد. به هر حال نهادهای فرهنگی باید بیایند از این فرصت استفاده کنند و برنامه‌هایی را برای آنها تدارک ببینند.
حمایت نهادهای متولی فرهنگی و هنری کشور در چه سطحی است؟
اگر منظورتان در حد دریافت مجوز و تشویق به ادامه مسیر باشد این گونه حمایت‌ها صورت می‌گیرد اما از لحاظ مادی خیر. البته واقعیت قضیه این است که ما نیز تا به امروز تقاضایی نداشتیم. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وزارتخانه گسترده‌ای است وبا توجه به این موضوع، به اندازه کافی مشکلاتی هم وجود دارد و داشتن چنین انتظاری از آنان، غیرمنطقی است. همین که به‌عنوان یک دستگاه اجرایی دولتی ما را در فرآیندهای بوروکراتیک اداری نمی‌اندازند و تلاش می‌کنند در سریع‌ترین زمان ممکن صدور مجوزهای لازم صورت بگیرد، بزرگترین حمایت است و قدردانشان هستیم.
در جشنواره امسال استقبال از سوی کودکان ایرانی به چه صورت بوده است؟
براساس آخرین آماری که اعلام شده تاکنون حدود 1200 نفر در قالب 518 اجرا از 24 استان کشور در جشنواره امسال شرکت کرده‌اند و این یک نشانه خوب و فرصتی است برای سیاستگذاران فرهنگی کشور.
خوشبختانه شاهد پیشرفت خوبی در بخش موسیقی کودکان بودیم به‌عنوان تنها بخش خصوصی که در سطح ملی، جشنواره موسیقی ویژه کودکان ایرانی را برگزار می‌کنید برای مدیریت بهتر و به‌کارگیری از ظرفیت و استعداد کودکان چه برنامه‌ای دارید؟
باید زمینه فراگیری و ارائه هنر برای فرزندان ایران‌زمین و همچنین آموزش‌های مکمل اخلاقی و اجتماعی برای آنها، بیش از پیش فراهم شود این اتفاق می‌تواند از نهاد خانواده باشد تا متولیان فرهنگی جامعه، که باید در این مسیر از بچه‌ها حمایت و مراقبت داشته باشند. فرزندانمان باید بدانند که این انتهای راه نیست. ممکن است این تصور برای هر کودکی پیش بیاید که اجرا روی صحنه سالن‌های معتبر موسیقی مانند تالار وحدت یعنی فتح یک قله اما چنین تصوری نقطه شکست کودکان است بنابراین باید مراقبت کنیم این اتفاقات نیفتد.
نکته بعدی، ایجاد فضایی برای اجرای ارکستر کودکان است تا در مجامع مختلف از آنها دعوت شود. سال گذشته برگزارکنندگان جشنواره موسیقی فجرکار خوبی انجام دادند و در طول جشنواره پیش از شروع هر کنسرت، گروهی از جوانان به اجرای موسیقی پرداختند. باید فضایی ایجاد کنیم که این بچه‌ها بتوانند کارهایشان را ارائه کنند.«مؤسسه فرهنگی هنری رادنواندیش» در فراهم‌کردن این فضا به نوجوانان کمک خواهد کرد.
آیا در کنارِ اجرای آثار استادان ماندگار فقید ایرانی در بخش رقابتی جشنواره، ازحضور استادان حال حاضر موسیقی کشور نیز در مراحل مختلف جشنواره، با هدف پیوند بیشتر این دو نسل، دعوت می‌شود؟
درتمامی بخش‌های جشنواره ازافتتاحیه تا بخش‌های رقابتی و اختتامیه، علاوه بر داوران و مدعوین، چهره‌هایی از بزرگان هنری کشور ازرشته‌های مختلف تئاتر، سینما، تجسمی و موسیقی حضور دارند. بچه‌ها دوست دارند با این بزرگان عکس یادگاری بگیرند، هم مورد تشویق آنان قرار می‌گیرند و هم انگیزه‌ای دوچندان می‌یابند. برای آنها دنیایی است که تشویق شده و کارشان دیده می‌شود. این خیلی مهم است که کودکان مقابل استاد مسلم موسیقی، ساز می‌نوازند. اصولاً همچنین به‌دنبال آن هستیم تا از پیشکسوتان موسیقی به‌عنوان مشاور موسیقی برای کودکان برگزیده دعوت به همکاری داشته باشیم.
محورهای اصلی چهارمین جشنواره به مانند دوره‌های گذشته نوآوری است یا تفاوت‌هایی خواهد داشت؟
ما در دوسال نخست برگزاری جشنواره نوای خرم، ازآثار استاد همایون خرّم به‌عنوان الگویی هنری واخلاقی در حوزه موسیقی کشور و درجشنواره سوم و چهارم هم ازآثار آهنگسازان بزرگ استفاده کرده‌ایم. در جشنواره سال‌جاری نیز از آثار شش آهنگساز انتخاب کرده‌ایم تا کودکان از میان این آثار کارهایشان را اجرا کنند و در سال‌های بعد قطعاً اتفاقات بهتری رخ خواهد داد. البته ناگفته نماند درانتخاب این شش آهنگساز هدف داشتیم. 5 نفر از این شخصیت‌ها، جزو بهترین نوازندگان ویولن و آهنگسازان ایرانی هستند که ازشاگردان استاد صبا بودند و آهنگسازی کردند. آثار استاد خالقی هم به‌عنوان یکی از بزرگترین تنظیم‌کنندگان موسیقی ایرانی برای ارکستر و رهبری آن معرفی شده است تا بچه‌ها بدانند موسیقی ما صرفاً تکنوازی و تکخوانی نیست و قابلیت ارکستراسیون دارد.
سخن آخر..
فرهنگ و هنر ما بسیار مظلوم است. به عقیده من اولویتی که باید در بین سیاستگذاران و تصمیم‌گیران کلان مملکتی وجود داشته باشد به چشم نمی‌خورد و بیشتر حرف می‌زنیم تا این که عمل کنیم. «جشنواره و جایزه همایون خرّم (نوای خرّم)» نشان داده است که حرفی برای گفتن دارد و دست یاری به سوی همه دلسوزان و آنانی که دغدغه آینده فرزندان ایران زمین را دارند، دراز می‌کند. هرفردی که در راستای اهداف و راهبردهای این جشنواره، ایده و تفکری دارد، ما استقبال خواهیم کرد. پیوند کودکان و نوجوانان ما با داشته‌های فرهنگی‌شان، بهره‌مندی از این سرمایه ارزشمند و احترام به پیشکسوتان هنر و ادب، نقاط کلیدی است که در جشنواره نوای خرّم به‌دنبال آن هستیم.
منبع: روزنامه ایران
«جشنواره و جایزه همایون خرّم (نوای خرّم)» چهارمین دوره خود را تجربه می‌کند، جشنواره‌ای که توانسته به آرامی، صاحب شناسنامه‌ای معتبر و قابل تحسین درجامعه هنری ایران شود، به‌عنوان متولی این جشنواره آیا جشنواره نوای خرم تا به امروز توانسته به اهدافی که در نظر داشته دست یابد؟
طبیعتاً هرکسی برای رسیدن به اهدافش، برنامه‌ریزی و در راستای رسیدن به آن حرکت می‌کند و اگر ببیند این برنامه او را به هدفش نزدیک‌تر می‌کند قطعاً احساس مطلوبی به‌دست می‌آورد این امر درحوزه فرهنگ و هنر هم صادق است.
در مورد اعتباری که در متن سؤال گفته شد باید بگویم که اعتبار، یک امر نسبی است که بسته به زمان و مکان و اقدام و اشخاص متفاوت است. به نظر من اعتبار جشنواره نوای خرّم سه منشأ اصلی دارد. اول اینکه، تا خواست خداوند نباشد کاری به نتیجه مطلوب نمی‌رسد و اعتباری نمی‌یابد و هر اعتباری از اوست، آن هم در حوزه فرهنگ و هنر که با دل و احساس و درون آدم‌ها سروکار دارد. نکته دوم این است که حضور معنوی و نام استاد همایون خرّم به‌عنوان انسانی پاکدل و بدون حب و بغض‌های معمول که در برخی حوزه‌ها از جمله فرهنگ و هنر دیده می‌شود، کمک کرد کارها به‌خوبی پیش‌برود. نکته دیگر اینکه با تلاش مستمر تیم همکاران صمیمی و بی‌ادعایمان در مؤسسه و بدون کمک‌های دولتی و به صورت کاملاً خصوصی، سعی کردیم مبتنی بر نقشه راه و توانایی‌ها و داشته‌های خودمان کار را جلو ببریم. به نظر من در این حوزه وجود یک نقشه راه، داشتن یک برنامه عملیاتی و نیز انسجامی که درتیم برگزارکننده جشنواره وجود داشت ، از عواملی بود که کمک کرد ما طی مدت چهار سال، جشنواره و جایزه نوای خرّم را به سطحی که امروز هست برسانیم.
با توجه به روند برگزاری جشنواره در این چهار سال، به نظر شما این اعتبار نسبی می‌تواند به یک اعتبار ملی تبدیل شود؟
در چهارمین دوره این جشنواره 24 استان کشور شرکت کرده‌اند و این نشان‌دهنده یک اتفاق بسیار خوب است که توانسته جشنواره نوای خرّم را درکشور به‌عنوان یک جشنواره ملی معرفی کند به‌طوری که امروز شاهد این هستیم که استان‌های مختلف کشور با این جشنواره بخوبی آشنا هستند. البته ناگفته نماند برای رسیدن به اهداف عالی که دراین جشنواره مد نظر گرفته‌ایم و به‌عنوان نقشه راه و مبنای حرکت ما در این مسیر فرهنگی است، فاصله بسیار است. بخشی از موضوع به امکانات و اینکه ما چقدر می‌توانیم حرکتمان را گسترده کنیم برمی‌گردد و بخشی دیگرهم به ماهیت کار.درواقع جشنواره‌ای درسطح و اندازه جشنواره نوای خرّم، باید یک مسیر طبیعی را طی کند تا بتواند در بالای پله‌های موفقیت بایستد. چرا که اگر این حرکت رو به جلو، جهشی و ناگهانی باشد به همان شکل هم می‌تواند یک مرتبه سقوط کند. این حرکت تدریجی اما مستمر درحوزه فرهنگ و هنر بهتر جواب خواهد داد تا حرکات هیجانی و بدون برنامه‌ریزی درازمدت.
بارها به این نکته اشاره کرده‌اید که«موسیقی و هنر یک ودیعه الهی است» ردپای این اعتقاد چقدر در کارهایتان دیده می‌شود؟
اعتقادی است که همیشه داشته‌ام. ما عامل اصلی همه خوبی‌ها را ذات اقدس‌الهی می‌دانیم. برخی دوستان می‌گویند که چرا اینقدر این موضوع را به زبان می‌آورید. باید بگویم من عمداً این اعتقاد قلبی را مرتب به زبان می‌آورم که اول خودم یادم نرود و به خودم مرتب تذکر می‌دهم تا دچار غرور نشوم که این حرکات ناشی از زحمات من یا دوستان من است. ما حرکت می‌کنیم و خدا برکت می‌دهد. نباید یادمان برود که همه اینها از کجا دارد نشأت می‌گیرد. در حوزه هنر و موسیقی، در مقدمه آلبوم «زندگی جاریست...» هم نوشتم من موسیقی و هنر را یک ودیعه الهی می‌دانم که هر کسی در حد بضاعت خودش می‌تواند آن را بپروراند و هنر، مسیر رسیدن به خداوند را می‌تواند تسهیل و کوتاه‌تر کند. چرا که خیلی‌ها تلاش می‌کنند، اما به نتیجه نمی‌رسند. یکسری عوامل باید دست به دست هم بدهند تا یک اتفاق خوب بیفتد. آن اتفاق خوب با نگاه خداوند رخ می‌دهد.
برگزاری جشنواره‌های موسیقی، در شناساندن فرهنگ غنی ایران چقدر تأثیر‌گذار بوده است؟
درحوزه فرهنگ و هنر، دو روش آموزشی وجود دارد نخست آموزش‌های مستقیم مانند اینکه شما فرزندتان را برای یادگیری هنربه کلاس می‌فرستید تا تکنیک را فرا بگیرد. روش دوم آموزش‌های غیرمستقیم است که با قرار گرفتن در محیط‌های فرهنگی و هنری ایجاد می‌شود.به نظرمن تأثیرگذاری این روش، بسیاربیش‌تر ازآموزش مستقیم است. برای درونی‌‌سازی یک محتوا، حضور در محیط نقش مهمی دارد. جشنواره‌ها محیطی برای مشاهده آموزش غیرمستقیم است. چه اتفاقی در این جشنواره می‌افتد؟ بیایید تحلیل کنیم: در یک جشنواره، برنامه‌ریزی می‌شود؛ فراخوان داده می‌شود؛ اثری اجرا و برای جشنواره ارسال می‌شود؛ سپس داوری و تعدادی برگزیده می‌شوند.در این فرآیند، ارائه‌کننده هنر بیشترین ممارست را به خرج می‌دهد تا اثرش در جشنواره نمایان و برگزیده شود. این موضوع با روشی که تنها در میان خانواده ارائه شود بسیار متفاوت است و قطعاً درعرصه رقابتی جشنواره، سعی می‌شود یک اثر قابل ارائه و قابل رقابت با دیگر آثار ارائه کند. از سویی دیگر معمولاً اطرافیان هنرمند نیز در این تکاپو هستند که شرایط بهتری برای تمرینات و ارائه هنر او فراهم شود. اثر اجرا شده مورد قضاوت مردم یا داوران قرار می‌گیرد. زمانی که فردی درعرصه رقابت مورد قضاوت قرارمی گیرد کمک می‌شود تا آن فرد ظرفیت خود را ارتقا دهد علاوه براین از طرفی با هنر دیگران نیز آشنا می‌شود. در تمام این موارد فرد به صورت خواسته یا ناخواسته تحت آموزش محیط قرار می‌گیرد. درواقع جشنواره‌ها می‌توانند اثرگذاری مهمی بر هنرمند و اثر او داشته باشند وبهتر است بگوییم برگزاری جشنواره‌ها قطعاً در اشاعه و ترویج فرهنگی و هنر و ارتقای سرمایه فرهنگی ما بسیار مفید خواهند بود و بازهم براین مسأله تأکید می‌کنم که نخست افزایش انگیزه و دوم، ظرفیت‌سازی اثرات مهم برگزاری یک جشنواره است.
مخاطبان جشنواره نوای خرّم، کودکان و نوجوانانی هستند که نسل آینده را رقم می‌زنند به نظر شما خانواده‌ها در تقویت این مسیر چقدر می‌توانند مثمرثمر باشند؟
درتشریح مبانی جشنواره به این موضوع اشاره کردیم که هدف غایی ما ارتقای سطح فرهنگی و بینش فرهنگی جامعه است بنابراین در این راستا، گام نخست مرور داشته‌هایمان است و یادمان باشد که چه منابع ارزشمندی در اختیار داریم که می‌توانیم به‌عنوان سرمایه روی آن حساب باز کنیم و این سرمایه دردنیا هم طرفدار و مخاطب خواهد داشت. امروزه موسیقی اصیل و نیز موسیقی نواحی ما دردنیا ارائه می‌شود و طرفداران زیادی دارد. ما نیز برای این تقویت این سرمایه جشنواره را راه‌اندازی کرده‌ایم. در این مسیر، علاوه بر کودکان و نوجوانان، خانواده‌ها را هم به تلاش بیشتر وا داشته‌ایم و نتیجه اینگونه حاصل می‌شود که درخانواده‌ها این ترویج فرهنگی اتفاق می‌افتد و سطح فرهنگ جامعه ارتقا می‌یابد.
بچه‌ها در سن و سالی هستند که گیرایی و دریافتشان از محیط، بیشتر است. هر چه به کودکان ارائه شود قدرت تمییز بیشتری پیدا می‌کنند ودر این سن و سال، هم خانواده‌ها و هم خود فرزندان به تکاپو می‌افتند. در فضایی که انواع و اقسام موسیقی‌های یک بار مصرف و بی‌محتوا شنیده می‌شود، توجه به موسیقی نسل طلایی موسیقی اصیل ایرانی، نشان می‌دهد که چقدر ثروتمند هستیم و فرزندانمان باید این موضوع را به‌درستی یاد بگیرند.
بسیاری از اهالی موسیقی، ترغیب و نیز حمایت از کودکان مستعد در حوزه موسیقی را، ارزشمندترین دستاورد این جشنواره می‌دانند آیا نهادهای متولی فرهنگی و هنری کشور از تنها جشنواره سراسری موسیقی کودکان ایران حمایت خواهند کرد؟
همیشه از من می‌پرسند بعد از استعدادیابی کودکان، چه اتفاقی قرار است در جامعه هنری برای آنها بیفتد. من به صراحت می‌گویم که جواب خوشایندی برای شما ندارم. جشنواره نوای خرّم، تنها جزئی از کل فضای فرهنگی و هنری کشور است. نهادهای مختلفی در این عرصه فعالیت می‌کنند که باید مکمل کار باشند. یکی ازحرکات مثبتی که سال گذشته دیدم این بود که هنرمند خوب آقای سالار عقیلی در یکی از کنسرت‌هایش، از یک گروه از بچه‌های جشنواره نوای خرّم دعوت کرد تا در مقابل بیش از 2000 نفر تماشاگر حاضر، برنامه اجرا کنند. این، یک حرکت فرهنگی بسیار خوب بود که جا دارد اینجا از این هنرمند به‌خاطر نوع نگاه تشکر کنم و معتقدم این نگاه باید ترویج پیدا کند..
ما از استادان و پیشکسوتان هنری برای شرکت در برنامه‌های جشنواره دعوت می‌کنیم و قطعاً این اقدامات می‌تواند اثرگذار باشد. به هر حال نهادهای فرهنگی باید بیایند از این فرصت استفاده کنند و برنامه‌هایی را برای آنها تدارک ببینند.
حمایت نهادهای متولی فرهنگی و هنری کشور در چه سطحی است؟
اگر منظورتان در حد دریافت مجوز و تشویق به ادامه مسیر باشد این گونه حمایت‌ها صورت می‌گیرد اما از لحاظ مادی خیر. البته واقعیت قضیه این است که ما نیز تا به امروز تقاضایی نداشتیم. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وزارتخانه گسترده‌ای است وبا توجه به این موضوع، به اندازه کافی مشکلاتی هم وجود دارد و داشتن چنین انتظاری از آنان، غیرمنطقی است. همین که به‌عنوان یک دستگاه اجرایی دولتی ما را در فرآیندهای بوروکراتیک اداری نمی‌اندازند و تلاش می‌کنند در سریع‌ترین زمان ممکن صدور مجوزهای لازم صورت بگیرد، بزرگترین حمایت است و قدردانشان هستیم.
در جشنواره امسال استقبال از سوی کودکان ایرانی به چه صورت بوده است؟
براساس آخرین آماری که اعلام شده تاکنون حدود 1200 نفر در قالب 518 اجرا از 24 استان کشور در جشنواره امسال شرکت کرده‌اند و این یک نشانه خوب و فرصتی است برای سیاستگذاران فرهنگی کشور.
خوشبختانه شاهد پیشرفت خوبی در بخش موسیقی کودکان بودیم به‌عنوان تنها بخش خصوصی که در سطح ملی، جشنواره موسیقی ویژه کودکان ایرانی را برگزار می‌کنید برای مدیریت بهتر و به‌کارگیری از ظرفیت و استعداد کودکان چه برنامه‌ای دارید؟
باید زمینه فراگیری و ارائه هنر برای فرزندان ایران‌زمین و همچنین آموزش‌های مکمل اخلاقی و اجتماعی برای آنها، بیش از پیش فراهم شود این اتفاق می‌تواند از نهاد خانواده باشد تا متولیان فرهنگی جامعه، که باید در این مسیر از بچه‌ها حمایت و مراقبت داشته باشند. فرزندانمان باید بدانند که این انتهای راه نیست. ممکن است این تصور برای هر کودکی پیش بیاید که اجرا روی صحنه سالن‌های معتبر موسیقی مانند تالار وحدت یعنی فتح یک قله اما چنین تصوری نقطه شکست کودکان است بنابراین باید مراقبت کنیم این اتفاقات نیفتد.
نکته بعدی، ایجاد فضایی برای اجرای ارکستر کودکان است تا در مجامع مختلف از آنها دعوت شود. سال گذشته برگزارکنندگان جشنواره موسیقی فجرکار خوبی انجام دادند و در طول جشنواره پیش از شروع هر کنسرت، گروهی از جوانان به اجرای موسیقی پرداختند. باید فضایی ایجاد کنیم که این بچه‌ها بتوانند کارهایشان را ارائه کنند.«مؤسسه فرهنگی هنری رادنواندیش» در فراهم‌کردن این فضا به نوجوانان کمک خواهد کرد.
آیا در کنارِ اجرای آثار استادان ماندگار فقید ایرانی در بخش رقابتی جشنواره، ازحضور استادان حال حاضر موسیقی کشور نیز در مراحل مختلف جشنواره، با هدف پیوند بیشتر این دو نسل، دعوت می‌شود؟
درتمامی بخش‌های جشنواره ازافتتاحیه تا بخش‌های رقابتی و اختتامیه، علاوه بر داوران و مدعوین، چهره‌هایی از بزرگان هنری کشور ازرشته‌های مختلف تئاتر، سینما، تجسمی و موسیقی حضور دارند. بچه‌ها دوست دارند با این بزرگان عکس یادگاری بگیرند، هم مورد تشویق آنان قرار می‌گیرند و هم انگیزه‌ای دوچندان می‌یابند. برای آنها دنیایی است که تشویق شده و کارشان دیده می‌شود. این خیلی مهم است که کودکان مقابل استاد مسلم موسیقی، ساز می‌نوازند. اصولاً همچنین به‌دنبال آن هستیم تا از پیشکسوتان موسیقی به‌عنوان مشاور موسیقی برای کودکان برگزیده دعوت به همکاری داشته باشیم.
محورهای اصلی چهارمین جشنواره به مانند دوره‌های گذشته نوآوری است یا تفاوت‌هایی خواهد داشت؟
ما در دوسال نخست برگزاری جشنواره نوای خرم، ازآثار استاد همایون خرّم به‌عنوان الگویی هنری واخلاقی در حوزه موسیقی کشور و درجشنواره سوم و چهارم هم ازآثار آهنگسازان بزرگ استفاده کرده‌ایم. در جشنواره سال‌جاری نیز از آثار شش آهنگساز انتخاب کرده‌ایم تا کودکان از میان این آثار کارهایشان را اجرا کنند و در سال‌های بعد قطعاً اتفاقات بهتری رخ خواهد داد. البته ناگفته نماند درانتخاب این شش آهنگساز هدف داشتیم. 5 نفر از این شخصیت‌ها، جزو بهترین نوازندگان ویولن و آهنگسازان ایرانی هستند که ازشاگردان استاد صبا بودند و آهنگسازی کردند. آثار استاد خالقی هم به‌عنوان یکی از بزرگترین تنظیم‌کنندگان موسیقی ایرانی برای ارکستر و رهبری آن معرفی شده است تا بچه‌ها بدانند موسیقی ما صرفاً تکنوازی و تکخوانی نیست و قابلیت ارکستراسیون دارد.
سخن آخر..
فرهنگ و هنر ما بسیار مظلوم است. به عقیده من اولویتی که باید در بین سیاستگذاران و تصمیم‌گیران کلان مملکتی وجود داشته باشد به چشم نمی‌خورد و بیشتر حرف می‌زنیم تا این که عمل کنیم. «جشنواره و جایزه همایون خرّم (نوای خرّم)» نشان داده است که حرفی برای گفتن دارد و دست یاری به سوی همه دلسوزان و آنانی که دغدغه آینده فرزندان ایران زمین را دارند، دراز می‌کند. هرفردی که در راستای اهداف و راهبردهای این جشنواره، ایده و تفکری دارد، ما استقبال خواهیم کرد. پیوند کودکان و نوجوانان ما با داشته‌های فرهنگی‌شان، بهره‌مندی از این سرمایه ارزشمند و احترام به پیشکسوتان هنر و ادب، نقاط کلیدی است که در جشنواره نوای خرّم به‌دنبال آن هستیم.
منبع: روزنامه ایران
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید