آفتابنیوز : هنوز میان اینکه اصفهانی، لهجه، گویش یا زبان است، اختلاف نظر وجود دارد اما هرچه که هست متأسفانه در لیست زبانهای در معرض خطر فراموشی یونسکو قرار دارد! یا حداقل اگر مسئولان یونسکو از بنیانهای اعجاب آمیز این زبان اطلاع داشتند، قطعاً آن را در این لیست قرار میدادند.
متأسفانه این گویش، زبان یا لهجه، دچار نوعی انقطاع تاریخی شده و نسل جدید اصفهانیها آن را آنطور که باید نیاموختهاند. از حق نگذریم، آموختن این زبان چندان هم ساده نیست. برای مثال یکی از قواعد غیر قابل درک در زبان اصفهانی، قاعده ادغام بنیادی است.
مثلاً «آسدجلال» در لهجه اصفهانی به معنای «آقای سید جلال» است که «آقا به آ» و «سید به س» تبدیل شده است. البته این نام نباید با «حَسِجلال» که به معنای «حاج سید جلال» است، اشتباه گرفته شود. یا مثلاً «ممباقر» به معنای محمدباقر است که «محمد به مم» تبدیل شده.
قاعده دیگر زبان اصفهانی جابجایی نام دارد. مثلاً اصفهانیها کاغذهایشان را «مچاله» نمیکنند. بلکه «چماله» میکنند. آنها همچنین چیزی به نام «سطل» نمیشناسند. بلکه آنها از «سلط» استفاده میکنند. «کبریت» نیز در اصفهان، به خصوص در میان قدیمیها، «کربیت» نامیده میشود.
برخی افعال نیز در اصفهان نامتجانس هستند. برای مثال فعل «ورمالیدن» گرچه به نظر میرسد هنگام مالیدن کره روی نان استفاده شود اما در حقیقت به معنای رفتن، پریدن و فرار کردن است و اینگونه صرف میشود: ورمالیدم، ورمالیدی، ورمالیدس، ورمالیدیم، ورمالیدین، ورمالیدن.
در سفر به اصفهان ممکن است هنگام خرید لباس در میدان نقش جهان مثلاً صاحب مغازه به شما بگوید «همیناس که آونگونس». این جمله به این معنا است که «این مدلی که آویزان است را نگاه کنید». یا ممکن است به شما بگویند «بَزی اونِس!» که یعنی «این بهتر از آن است».
اگر در اصفهان میخواهید از محصولات غیر قابل شمارش نظیر ادویههای مختلف اصفهانی خرید کنید و مقداری که مدنظر دارید بسیار کم است، باید از واژه «یوخده» استفاده کنید. مثلاً بگویید «یوخده ازونا بدین». یعنی مقدار بسیار کمی از آنها بدهید. اگر در رابطه با یک شئ صحبت میکنید که نام آن را نمیدانید نیز میتوانید از واژه «ماسماسِک» استفاده کنید که اشاره به اشیا نامعلوم دارد.
«آغولیادواغولید» نیز واژهای است که اصفهانیهای اصیل زیاد استفاده میکنند. این واژه نوعی خشم و اندوه در خود دارد. «آغولیادواغولید» زمانی استفاده میشود که یک نفر به شیطنت پرداخته و در نهایت موجب بروز آسیب یا خسارت میشود. بعد از بروز خسارت، اصفهانیها به او میگویند «آغولیادواغولید؟» یعنی همین را میخواستی؟ راحت شدی؟
«قو نیمیپرد» و «سگسارونس» دو واژه متضاد هستند. «قو نیمیپرد» به معنای خلوتی و آرامش است اما «سگسارونس» در واقع معنای شلوغی و ازدحام میدهد. این واژه برای بازار استفاده میشود. واژه دیگری که اصفهانیها برای بازار استفاده میکنند «خبریش نی» است. «خبریش نی» یعنی خوب نیست! مثلاً در پاسخ به سوال بازار چطور است؟ اگر جواب دهند «خبریش نی!» یعنی بازار راکد است.
فرهنگ ترافیک مردم اصفهان نیز، متفاوت و ویژه است. هنگام رانندگی در اصفهان ممکن است با جملاتی روبرو شوید که جای دیگری نمیشنوید. مثلاً «پَ چیچی قرقاچی میرِی؟». این جمله در واقع به این معنی است که چرا اینقدر آرام و بی نظم رانندگی میکنی؟
به هر روی اصفهانیها فرهنگ و دایره لغات مختص به خود را دارند که آشنایی با آنها، هنگام سفر به این کلانشهر تاریخی، میتواند با نمک و جالب باشد.
منبع: خبرگزاری ایسنا
س و ته يك كلمه زبان ديگر را اگه بزني ميشه زبان اصفهاني ؟؟؟؟؟
زباني كه بايست دربارش سخن مي راندي تركي بود ( كه به غلط توسط بعضي ها آذري خطاب ميشود )
زبان تركي كه ساكنان مناطق اذربايجان به آن تكلم ميكنند واز هر بعد كه به ان بنگري كاملترين هست و با ابهت