تازه ترین تحلیل مؤسسه واشنگتن از نگرش ایرانیان به مسئله هسته ای

آفتاب‌‌نیوز :   اواز دو گرایش «تندروها» و «میانه رو»  نام می برد و می نویسد: تندروهای ایران اغلب تأکید دارند که تمام شهروندان ایران در مورد حق ایران برای دانش فناوری هسته ای و خودکفایی در این زمینه متحد هستند.

 این موسسه در ادامه به طرح سؤالی در این مورد می پردازد و می پرسد: آیا تمام ایرانی ها واقعا نسبت به برنامه هسته ای ایران علاقمند هستند و نسبت به عواقب بین المللی آن بی اعتنا می باشند؟ این مؤسسه در پاسخ به این سؤال، سراغ بررسی برخی رسانه های ایران، وبلاگ ها و نظرسنجی های انجام شده در ایران، رفته است. این موسسه رسانه های ایران را به دسته تندرو و میانه رو تقسیم کرده و سپس به بررسی آنها می پردازد. 

روزنامه های تندرو 

1- در تاریخ 10 اوت سردبیر روزنامه رسالت نوشت: ایران حق قانونی برای غنی سازی اورانیوم و چرخه سوخت کامل را دارد.رسالت می نویسد: ‌ضعف سیاسی اتحادیه اروپا از آنجا مشخص می شود که آمریکا آنرا مجبور به پذیرش «تقاضاهای غیرمعقول» کرده است. و در ادامه می افزاید: این چنین رفتاری نشان دهنده سیاست های مغرضانه آمریکاست و رفتار دوگانه آنها در مورد مسایل هسته ای ایران، مسأله اصلی است و تا زمانی که این غرض ورزی ها و رفتارهای دوگانه ادامه دارد، مسأله قابل حل نیست. 

2- روزنامه جمهوری اسلامی نیز در 8 اوت، پذیرش بسته پیشنهادی اروپا را یک «ننگ و رسوایی ابدی» خوانده است. در سر مقاله این روزنامه آمده است: ‌نه آمریکا و نه اروپا هیچ کدام قابل اطمینان نیستند. آنها حق قانونی ایران برای داشتن فناوری هسته ای را نپذیرفته اند. غربی ها دوست ندارند ایران در این زمینه خودکفا باشد. آنها آرزوی «سرکوب اسلام» را دارند. آنها قابل اعتماد نیستند. آنها می خواهند ایران کشوری توسعه نیافته و وابسته و تحت سلطه بیگانه باشد. 

3- در 4 اوت،الثارات الحسین در سرمقاله خود به این موضوع پرداخته بود که اروپایی ها ارائه بسته پیشنهادی خود را تا زمان روی کار آمدن رئیس جمهور جدید، محمود احمدی نژاد به تاخیر انداخته اند تا گناه نپذیرفتن پیشنهادها از سوی ایران، متوجه او شود. این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران سیاسی معتقدند محتوای بسته اروپایی ها به ایران اساسا به روی کار آمدن آقای احمدی نژاد تغییر محتوی یافت و این چنین نبوده که از ابتدا طرح پیشنهادی اروپا به ایران از قبل پذیرفته نشود تا اینکه گناه آن بر گردن آقای احمدی نژاد بیفتد. در ادامه مقاله آمده است: «خائنین رذلی که در مورد تسلیم ایران در برابر فشارهای غرب صحبت می کنند، همانند خائنینی هستند که دوره ملی شدن صنعت نفت سخن می گفتند.» 

4- موسسه واشنگتن به نقل از حسین شریعتمداری سردبیر روزنامه کیهان (در 17 اوت) می نویسد: «برخلاف آنچه که گفته می شود، جمهوری اسلامی ایران عضو NPT نیست و آژانس بین المللی انرژی اتمی نمی تواند و اجازه ندارد که با استناد به NPT تاسیسات هسته ای ایران را بازرسی کند... اما آنچه که از رئیس جمهور انتظار می رود این است که جواب اروپایی های گستاخ را بدهد، ‌تا آنها فراموش نکنند که با یک ملت مسلمان و فداکار روبرو هستند و نه با شاهزاده های پهلوی!» 

روزنامه های میانه رو 

1- در روز 10 اوت سردبیر روزنامه اعتماد به این مسأله پرداخت که موضع اروپا که از سوی آمریکا نیز حمایت می شود، بدون شک به عنوان دخالت در امور داخلی ایران محسوب می شود و مطمئنا رهبران کشور تحت هیچ شرایطی اجازه چنین کاری را نخواهند داد.

 مواضع مقامات ایرانی در روزهای اخیر به روشنی مشخص می کند که ایران خواستار ادامه گفتگوها با اروپاست به شرط اینکه اروپا بدون هیچ شرط یک قدم به پیش بردارد و حق ایران برای غنی سازی را به رسمیت بشناسد. 

2- در 17 اوت ایران نیوز نوشت: مشوق های اتحادیه اروپا به نظر مثبت می آید، اما نکته این است که اروپایی ها می خواهند غنی سازی و تبدیل اورانیوم ایران را متوقف کنند... این روزنامه می نویسد: به رسمیت شناختن حق ایران برداشتن فناوری هسته ای صلح آمیز از سوی اروپا می تواند خوش بینانه باشد، اما سؤال این است که چرا آنها جمهوری اسلامی را مجبور می کنند که حق حاکمیتش را از طریق غیردیپلماتیک به دست آورد... پیشنهادات وسوسه انگیز،‌ اما فریبکارانه است. 

3- شرق نیز 9 اوت را یک «روز بحرانی» برای ایران توصیف کرد و نوشت: ملت برای حفظ امنیت ملی به یک عمل جمعی و اصول دمکراتیک جهت ایستادن در مقابل ابرقدرت (آمریکا) نیاز دارد. امروز دیپلماسی ایران بیش از گذشته به دموکراسی نیاز دارد. حتی منتقدین صاحب قدرت نیز زمانی که امنیت ملی کشور در خطر باشد از سیستم، حمایت خواهند کرد، شرق در ادامه نوشت: استفاده از عقل جمعی در تصمیم گیری ها و تثبیت نقش عقل جمعی در گفتگوهای هسته ای می تواند نقش بزرگی در جذب اعتماد اروپایی ها و در نهایت آمریکایی ها باز کند. 

4- این مؤسسه سپس به بررسی روزنامه آفتاب یزد می پردازد که مجموعه ای از اظهارنظر خوانندگان را منتشر کرده بود. یک خواننده از آیت الله مشکینی خواسته بود که توضیح دهد منظورش از اینکه گفته است «ملت» خواست خود برای از سرگیری فعالیت های هسته ای را نشان دهد چیست؟ این خواننده پرسیده بود که ایشان چگونه به دیدگاه ملت پی برده اند؟ ضمنا در 6 اوت یک خواننده به تناقض بین گفته های مقامات حکومتی که به دنبال اهداف علمی و صلح جویانه فناوری هسته ای هستند و دیدگاه لاریجانی مبنی بر حق ایران برای داشتن دفاع هسته ای اشاره کرده است.

 این خواننده پرسیده است که کدامیک از این گزینه ها (فناوری هسته ای صلح آمیز – دفاع هسته ای) سیاست هسته ای واقعی ایران را تشکیل می دهد؟ 

وبلاگ های ایرانی 

موسسه واشنگتن در ادامه به بررسی وبلاگ ها در این خصوص می پردازد و می نویسد: از 4 میلیون کاربران اینترنت در ایران 000/75 وبلاگ نویس هستند و از این 000/75 نفر تعداد کمی به مسایل هسته ای می پردازد، بطوری که اکثرا ترجیح می دهند پیرامون مسایل اقتصادی و فرهنگی متمرکز شوند.
اما یکی از وبلاگ نویس های سیاسی معروف در تهران بنام “Mr. Behi” با آدرس http://mrbehi.blogs نوشته است که «چرا نباید از گزینه های اروپا برای داشتن فناوری هسته ای استفاده کرد و از این مشاجرات که ما را می تواند با تحریم های بین المللی مواجه سازد اجتناب ورزید؟ حسین درخشان http://heder.com نیز در 21 اکتبر 2004 در مقاله ای در مورد اینکه چرا اکثر ایرانیان از مواضع هسته ای ایران حمایت می کنند نوشته است: 

اگر مردم می دانستند ایران در صورت عدم مخالفت اروپا چقدر آسان از این فناوری در جهت ساخت سلاح هسته ای استفاده خواهد کرد و چگونه این قدرت می تواند اصول دموکراسی را در ایران از طریق افزایش قدرت نظامی تضعیف کند،‌ از آنچه که گفته اند و خواسته اند برخواهند گشت. درخشان سپس جواب های یک نظرسنجی در مورد اینکه افراد چقدر احساس می کنند ایران باید سلاح هسته ای داشته باشد را بیان می دارد. در آمار او، از 831 نفری که پاسخ داده اند 46 درصد گفته اند ایران باید سلاح هسته ای داشته باشد و این تنها زمانی است که ایران به صورت دمکراتیک اداره شود. در این نظرسنجی 33 درصد حق داشتن سلاح هسته ای را نپذیرفته اند. 

نظرسنجی ها 

موسسه واشنگتن سپس به آمار یک نظرسنجی استناد می کند و می نویسد: یک نظرسنجی علمی در مورد گرایش های ایرانی ها بین 26 می تا 4 ژوئن نشان می دهد که هنگامی که در مورد انتخاب بین فناوری هسته ای و مدرنیزه کردن زیربنای نفتی ایران سؤال می شود، 53 درصد گزینه اول را انتخاب کرده اند و 60 درصد با نگرانی جامعه بین الملل از استفاده تروریست ها از سلاح های کشتار جمعی موافق بوده اند و 42 درصد گفته اند که دستیابی ایران به سلاح هسته ای به نگرانی و اضطراب آنها خواهند افزود و تنها 37 درصد گفته اند که اینگونه نیست. 

نظر یک تحلیلگر هسته ای ایرانی 

«موسسه واشنگتن، یکی از مهم ترین موسسات پژوهشی آمریکایی است که از نفوذ قابل توجهی بر سیاست خارجی این کشور، برخوردار است و ما باید همیشه نسبت به گزارش های آن حساس باشیم». این مطلبی بود که یکی از کارشناسان حوزه معاونت اروپا و آمریکای وزارت خارجه کشورمان، با خبرنگار آفتاب در میان گذاشت. او افزود: «من معتقدم که تحلیلی که شما از بولتن اخیر آن خواندید، نشان می دهد آنها روی تفرق مواضع‌ ما، دارند حساب باز می کنند. خوب است روی این موضوع کار بشود که اگر تفاوت نظری در مسایل هسته ای هست،‌ در مورد تاکتیک هاست». 

او ادامه داد: «در کشور ما، دو دیدگاه در قبال مسایل هسته ای هست. یک دیدگاه معتقد است که ما از NPT و تعلیق به عنوان یک شمشیر داموکلس استفاده کنیم و قدم به قدم جلو برویم و اعتمادسازی کنیم و امتیاز بگیریم و در میان مدت تکنولوژی هسته ای را بدست آوریم و محیط کشور را نظامی نکنیم و دیدگاه دیگر معتقد است که ما به دلیل توطئه های سنگینی که وجود دارد، نمی توانیم در بازی دیپلماتیک در عرصه جهانی، ‌فرصتی را برای خود فراهم آوریم و تنها راه مقابله ، «نه» است». 

وی در پاسخ خبرنگار ما که پرسید: گروه دوم معتقد است که تفکر گروه اول نتیجه ای نداشته است،‌ بنابراین شما خودتان قائل به کدام گرایش هستید، گفت: «ما از سیاست شمشیر داموکلس و اعتمادسازی، نتایج خوبی گرفتیم از جمله اینکه در آن زمان توانستیم انرژی تهاجمی آمریکا را مستهلک کنیم. اگر الان آمریکا نمی تواند به آسانی به ایران حمله کند، به خاطر آن است که آن انرژی آماده تهاجم او را ظرف این مدت خالی کردیم. البته این تنها دستاورد آن سیاست نیست. 

دستاوردهای دیگر هم داشته است که بحث جداگانه لازم دارد». 

او در نهایت گفت: «من فکر می کنم هر دو گروه معتقد به حق ایران برای داشتن فناوری پیشرفته هسته ای هستند، منتها روش هایشان با هم فرق می کند».