وحدت دو طبقه کارگر و سرمایه گذار راه حل برون رفت ازبحران ناکارآمدی دولت درایران

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب- فروزان آصف نخعی: در11 اردبیهشت به مناسبت روز جهانی کارگر ملاقات مهمی میان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران با دبیرکل خانه کارگر و نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی علی رضا محجوب انجام شد.

این ملاقات که به نوعی ملاقات میان نماینده کارفرمایان و نماینده کارگران و یا به عبارتی نماینده پارلمان بخش خصوصی و نماینده بخش کارگری محسوب می‌شود از آن جهت حایز اهمیت است که می‌تواند ناشی از بن‌بست‌های دولت آقای احمدی نژاد درایجاد شغل و حل بحران بیکاری و به طور کلی برون رفت از معضل دولت رانتیر و اقتصاد وابسته به نفت و معضلات ناشی ازآن باشد.

به عبارت دیگر اگر ملاقات مذکور و مذاکرات صورت گرفته در این جلسه بتواند منجر به تشکیل کمیسیون‌های کاری و تنظیم یک سند همکاری تنگاتنگ برای دوبخش باشد می‌توان گفت که ایران از منظرریشه‌های خصومت طبقاتی وارد دوران وحدت طبقات شده که در صورت استمرار می‌تواند دوره جدیدی از شکوفایی اقتصادی و به ویژه وحدت اقتصادی را رقم بزند.

این که رییس پارلمان بخش خصوصی تاکید کند که " راه پیشرفت اقتصاد ملی تعامل شركای اجتماعی است یعنی این‌كه سرمایه‌گذار و كارگر دست به دست هم بدهند" و یا این که " دوره خصومت کارگر و کارفرماگذشته " به معنای آن است که بینش جدیدی در باره وحدت طبقاتی درحال شکل گیری است که برخلاف گذشته راه خود را از میان غلبه یکی بر دیگری جستجو نمی‌کند بلکه با جستجو در مدل‌های توسعه از جمله در آن چه مدیریت خانوادگی نام دارد و کشوری چون ژاپن را به کشور قدرتمند شرق آسیا و سپس جهان بدل کرد خود را قادر می‌بیند تا کشتی حرکت به سوی توسعه ایران را به ساحل نجات برساند.

در این دیدار هریک از دو طرف به اقتضائات و نیازهای متقابل تاریخی و مقطعی آشنایی کامل داشت. حضور محمد نهاوندیان به همراه هیاتی از اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران در محل خانه كارگر برای اعلام تبریك به مناسبت روز جهانی كارگر یکی از اقتضائات مذکور بود.

این امر نشان می‌دهد بخش خصوصی به عقلانیت مدرن به منظور درک سرمایه اجتماعی و به ویژه نیروی کارگر تا اندازه زیادی دست یافته است به ویژه آن جا که نهاوندیان می‌گوید" در صورتی‌كه كارگر و سرمایه‌گذار با هم باشند شاید بتوانند در مسابقه جهانی اقتصاد رتبه مطلوبی داشته باشند."

ناگفته نماند که اگر بخواهیم از دولت رانتیر و دولت مستقل به دولت وابسته به بخش خصوصی و سازمان عمومی از جمله ان جی او ها برسیم که این خود مدلی است از انقلاب صنعتی انگلیس که وحدت دو طبقه کارگر و بخش خصوصی منجر به محدودیت قدرت دولت و فرآیند توسعه اقتصادی و توسعه سیاسی و دمکراتیزاسیون بدون خون ریزی برخلا ف انقلاب فرانسه شد، چاره جز آشتی طبقات با یکدیگر وجود ندارد.

از این رو است که بخش دیگرعقلانیت که می‌تواند زمینه حرکت به سوی توسعه ایران را سرعت بخشد مشاهده حق دو طرفه در این دو طبقه اقتصادی در ایران است که نهاوندیان در این زمینه تاکید دارد" تولیدی كه حقوق كارگر را نادیده بگیرد به درد نمی‌خورد اما قوانینی هم كه كارفرمایان را از سرمایه‌گذاری منصرف كند قابل ادامه نیست."


به عبارت دیگر در صورتی که عقلانیت وحدت دو طبقه بخش خصوصی و طبقه کارگربا تاکید بر حقوق متقابل فراهم آید نتیجه طبیعی آن دوری از دولت رانتیر و اقتصاد نفتی خواهد بود به نحوی که نتیجه بلافصل دیگر آن کوچک شدن دولت براساس اصل 44 قانون اساسی و خصوصی سازی است.

در این دیدار نهاوندیان با بیان این‌كه نزدیك به یك میلیون شغل جدید در سال نیاز داریم افزود: این به معنی آن است كه با روش‌های متعارف نمی‌توان به این میزان شغل دست یافت. وخامت اوضاع مشاغل کارگری و این که با وعده‌های دولتی تا کنون این وضع بهبود نیافته، منجر به آن شده تا نهاوندیان دست خود را به حوزه اجتماعی یعنی حوزه کارگری و نماینده آن محجوب دراز کرده است.

درعین حال محجوب نیز با انتقاد از سخنان کسانی که بخش خصوصی را در برنامه ریزی برای خصوصی سازی دخالت نداده و نمی دهند اظهار ناخرسندی کرد و با اعلام آماری راجع به وضع معیشت در بخش خصوصی استراتژی خود را در ضرورت وحدت کارگر و کارفرما این گونه بیان کرد: "در سال گذشته از 7500 واحد تولیدی تعداد 4 هزار واحد درخواست استمهال بدهی خود را داشته‌اند. دولت با استمهال 2 هزار واحد موافقت كرد كه این بیانگر وجود بحران معیشت در 30 درصد واحدها است."

درعین حال نماینده کارگران در مجلس شورای اسلامی با ذکر این که " ارتقای اشتغال مولد آرمان بزرگ است ، با این حال نسبت تولید ناخالص داخلی به بودجه 87 معادل 100 است در صورتی‌كه عدد طبیعی آن 30 به 100 است بنابراین فضا برای اشتغال مولد مهیا نیست " به درستی به رابطه میان واحدهای تولیدی و اشتغال اشاره دارد و این که در چنین فضایی با همبستگی معقولانه این دو است که قادر خواهند شد بر مشکلات آینده غلبه کنند.

از این منظر رئیس اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران با اشاره به طرح هدفمند كردن یارانه‌ها تاکید دارد که " در مسایل مربوط به اشتغال نیاز به مراقبت دسته‌جمعی داریم تا این طرح آسیبی به اشتغال كشور نرساند.

از این رو اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران برای همكاری با تشكل‌های كارگری به ویژه خانه كارگر آمادگی کامل دارد آن هم در شرایطی كه برخی از بدخواهان در صحنه بین‌المللی به دنبال محدودیت كشور هستند ما باید به دنبال همبستگی باشیم."

نهاوندیان که خود زمانی شاگرد استاد شهید مرتضی مطهری بوده اکنون دارای این دریافت فکری است که نزاع میان دو طبقه کارگر و سرمایه گذار یا به عبارتی بخش خصوصی در شرایط کنونی چه درحوزه سیاسی و چه درحوزه اقتصادی منجر به ارتجاع تاریخی شده امری که زمینه را تنها برای ظهور پوپولیست‌ها و قدرت گیری آنان فراهم می‌کند.

به عبارت دیگر گفتمان تضاد آشتی ناپذیر میان گارگر و کارفرما در شرایط حساس تاریخی ایران که خواست اساسی پوپولیست‌ها است خواهان آن است که با توسل به پوستین وارونه کردن برتن تئوری عدالت، قدرت دولت رانتیر را مستمر سازند.