کلام زیبایت را به زشتی تفرقه آلوده مکن

آفتاب‌‌نیوز : دکتر مهرعلی همتی نژاد*- پس از پیروزی تاریخی دکتر حسن روحانی در 29 اردیبهشت 1396 ملت ایران دیگر غبطه فرهنگ بالای مردم سوئیس را نمیخورند که به توزیع حقوق مادام العمر برای هر شهروند سوئیسی نه گفتند، چرا که خود با تمکن به مراتب کمتر و نیاز مالی به مراتب بیشتر به یارانه های سه برابری و وعده های آنچنانی نه گفتند.

به دنبال هر انتخاباتی به صورت طبیعی بازار گمانه زنی ها و لابی برای تغییر کابینه داغ می شود. در حال حاضر این "گمانه زنی" ها نه تنها برای ارباب جراید و رقبا بلکه برای افرادی که مایلند خود را مطرح کنند هم به صورت یک حرفه درآمده و چه به صورت سلبی و چه به صورت اثباتی مشتریان خاص خود را دارد؛ غافل از اینکه تصمیم ها در جای دیگری صورت می گیرد و هیچ کس هنوز از گزینه های نهایی آگاه نیست و آنچه به رسانه ها و به ویژه فضای مجازی راه می یابد تنها تحلیل و گاهی آرزوی تهیه کننده خبر، یادداشت یا تحلیل است.

سخنان امیدوار کننده دکتر روحانی - که نشان از عزم وی برای ترمیم و تقویت کابینه و بدنه دولت برای هرچه همسوترکردن دولت با اراده ملت و نتیجه انتخابات 29 اردیبهشت دارد- این فضا را گرمای بیشتری بخشیده و هرکس به دنبال یافتن مخاطب سخنان روحانی است؛ به ویژه آنجا که از سخت بودن دفاع از دولت و نرم و آرام سخن گفتن بعضی ها در مواجهه با تهاجم سازمان یافته رقبای نجیب و نانجیب سخن می گوید.

اما دکتر "صادق زیبا کلام" تحلیلگری که صداقت در کلام و صراحت در بیان، او را به یکی از چهره های محبوب جوانان و جریان اصلاح طلبی تبدیل کرده است ایشان در اظهار نظری که بازتاب گسترده ای در رسانه ها داشت مدعی شده است که در جریان انتخابات "روحانی تک و تنها بود. از آن حلقه نزدیک مثل نهاوندیان و نوبخت واقعا کسی را نمی دیدیم ایشان را همراهی کند". وی در ادامه افزوده است: "واقعا نمی دانم شاید فکر می کردند رئیسی برنده می شود و نمیخواستند همه تخم ها را در سبد روحانی بگذارند... من ظرف این سه سال گذشته بارها به رشت رفته ام، دل اصلاح طلبان رشت از ایشان خون است.... باتوجه به اینکه نوبخت خود اهل رشت است، ولی کوچکترین دست دوستی و رفاقت به نیروهای معتدل ومیانه روی  رشت دراز نکرده است". دکتر زیبا کلام همچنین از عدم شایستگی دکتر نوبخت برای جایگاه معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه سخن گفته است.

اینجانب به عنوان یک فرددانشگاهی که بیش از سه دهه آشنایی با دکتر نوبخت را دارد نه در دفاع از دکتر نوبخت، بلکه با عزم نقدی مشفقانه به دکتر زیباکلام مایلم چند نکته را متذکر شوم.

1- دکتر نوبخت چهار دوره نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی بوده و هر بار با اختلاف آرای بسیار از سایر همراهان و در دور اول رقابت‌ها به مجلس راه یافته است. وی در همین مدت طولانی بود که با دکتر روحانی به عنوان نایب رئیس مجلس شورای اسلامی همکاری نزدیکی را آغاز کرد.  نزدیکی منش اعتدالی و پرهیز از تفریط و افراط و به ویژه حسن خلق نوبخت وی را به همراهی استراتژیک برای دکتر روحانی مبدل کرد. پس از 20 سال نمایندگی مجلس و به دعوت دکتر روحانی این بار دکتر نوبخت در دوره دکتر احمدی نژاد که مدیران دولتش روحانی را "خائن سعدآباد" می‌نامیدند به کمک او شتافت و 8 سال تمام به عنوان معاون اقتصادی او را همراهی کرد.

2- در فضای سرد انتخابات 1392 متاثر از جو بی اعتمادی ناشی از انتخابات سال 1388 تنها تشکیلات حزبی رسمی که از نیمه دوم سال 1391دکتر روحانی را به عنوان نامزد ریاست جمهوری مطرح و بر انتخاب وی پافشاری کرد حزب اعتدال و توسعه به دبیر کلی دکتر نوبخت بود. آشتی تحسین براگیز مردم با صندوق‌ها در سال 1392 که مسیر کشور را از سیر قهقرایی به دوران تدبیر رهنمون شد مرهون هدایت رهبر معظم انقلاب و "امانت" تلقی کردن آرا، همراهی اصلاح طلبان در هفته های آخر و به ویژه نقش اخلاقی و ایثارگری تاریخی دکتر محمدرضا عارف و حمایت بی‌چون مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی و به ویژه سید محمد خاتمی رهبر عزیز اصلاحات بود. اما حافظه اینجانب تحرک درخورتحسین دکتر صادق زیباکلام در انتخابات 1396 را تا انتهای سال 1391 و حتی اوایل 1392 به خاطر نمی آورد. بنابراین نه در خور صداقت صادق و نه در شان کلام زیبای زیباکلام است که حتی تصور این را داشته باشد که شخصیتی با قریب به 4 دهه همراهی بلافصل با دکتر روحانی بخواهد بخشی از تخم مرغ های خود را در سبد رقیب قرار دهد و یا او را تنها بگذارد!

3- اینکه دکتر نوبخت با دو دهه تجربه قانونگذاری و عضویت کمیسیون برنامه و بودجه، انتشار صدها عنوان نقد و تحلیل و گزارش و مقاله و کتاب علمی در حوزه های برنامه ریزی،  مدیریت و  اقتصاد معاونت اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک و سابقه اجرایی ارزشمند پیش از نمایندگی شایستگی ریاست سازمان برنامه و بودجه را نداشته باشد مرا به یاد اعتراض آقای قالیباف به کاندیداتوری اسحق جهانگیری یار صمیمی، وفادار و دوست داشتنی دیگر روحانی و پاسخ دندان شکن وی می اندازد که گفت اگر من که از فرمانداری و جهاد سازندگی شروع کردم و بعد نماینده مردم و استاندار و وزیر شدم و حتالا هم معاون اول رئیس جمهور هستم شایستگی نامزدی ریاست جمهوری را ندارم چه کسی این شایستگی را دارد؟!

4- این فراز از ادعای دکتر زیباکلام باز هم مرا به این فکر می اندازد که اگر او جای شورای محترم نگهبان بود احتمالا دایره رد صلاحیت ها گسترده تر می شدند. ایرادی ندارد تحلیلگری در محبوبیت دکتر زیباکلام برنامه ها و یا حتی عملکرد یکی از همراهان رئیس جمهور را نقد و با آن مخالفت کند اما اینکه حتی صلاحیت او را زیر سوال ببرد و بین آنها جدایی بیفکند جدا جای شگفتی است.

5- دکتر نوبخت، زاده رشت و مورد احترام مردم صمیمی رشت و بلکه تمام شمال کشور است. اما آیا انتظار دوستان دکتر زیباکلام این بوده که چون دکتر نوبخت رشتی است امروز باید مناطقی همچون سیستان و بلوچستان، خراسان، لرستان، اهواز و بوشهر را فراموش کند و در قامت رئیس سازمان برنامه و بودجه "کل کشور" منحصرا به زادگاه خود رسیدگی کند و یا به تعبیر وی دست نیروهای اصلاح طلب و معتدل رشت را بگیرد؟ نه دوستان اصلاح طلب رشت که بنده افتخار عضویت و همراهی آنها را دارم و نه دوستان معتدل که همگی بر گرد وجود دکتر نوبخت جمعند هیچکدام چنین انتظاری نداشته و ندارند و اگر کسی هم چنین انتظاری را داشته باشد دکتر زیباکلام باید خودش راسا اشتباه بودن چنین انتظاری را به نقد بکشد. اگر فرموده اید که هر بار به رشت می‌روم دوستان اصلاح طلب رشتی از دست دکتر نوبخت خون گریه می‌کنند، دکتر بزرگوار یکبار از این دفعات را در زمان تبلیغات انتخاباتی در خردادماه 1396 میهمان انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه گیلان بودید ودر آن جلسه حیف شد آن سخنرانی زیبای خود را به شکل نازیبایی تبدیل به نقددکتر نوبخت کردید و اگر حرمت میهمان واجب نبود اینجانب به عنوان دبیرانجمن اسلامی مدرسین علی‌رغم میل باطنی شیرینی صحبت شمارافراموش می‌کردم وبه نقدصحبت شما می‌پرداختم. اتهام عدم دستگیری دکتر نوبخت از اصلاح طلبان رشتی مرایاد جمله معروف دکتر شریعتی می اندازد که می‌گفت مرا در ایران سنی و در عربستان شیعه علی اللهی می‌خوانند! به هر حال شرح خدمات دولت تدبیر و امید و شخص دکتر نوبخت در گیلان نه در بضاعت و صلاحیت اینجانب است و نه در حوصله این یادداشت.

6- اما شگفت آورترین فراز اتهامی دکتر زیباکلام ادعای "تنها گذاشتن رئیس جمهور از سوی افرادی چون دکتر نوبخت و دکتر نهاوندیان" است. متاسفانه اینجانب از لحن و گفتار آقای دکتر زیباکلام گاهی بوی "احمدی نژاد" و تمرد وی از قانون را استشمام می‌کنم. آیا فردی که سمت معاونت رئیس جمهور یا وزارت یا هر سمت دولتی دیگر دارد می تواند و مجاز است وارد کارزار انتخاباتی شود؟ آیا آقای زیباکلام ندیدند که آقای مهندس شریعتمداری دیگر یار وفادار جبهه اصلاحات و اعتدال از سمت معاونت رئیس جمهوری استعفا داد تا بتواند تمام قد فعالیت انتخاباتی کند؟ آیا اتهام سوء استفاده از عناوین و امکانات دولتی را که ما به جریان احمدی نژاد و حامیانش در انتخابات 1388 وارد می کنیم را خودمان به جان بخریم و مورد اتهام جریان رقیب در انتخابات 96 باشیم؟ دکتر روحانی (با عملکرد شخصی و مجموعه دولتش) با همه کاستی ها در حدی تنها نمانده بود تا نیاز باشد همه معاونین و دولتمردانتش استعفا بدهند و کار مردم را بخوابانند و به فعالیت تبلیغی بپردازند. به ویژه توجه داشته باشیم که استقرار دکتر نوبخت در مسئولیت کلیدی دولت و مراقب از عدم هرگونه بی نظمی در روند جای امور کشور از پرداخت حقوق و مزایای مردم تا امور بودجه ای دستگاهها از حساسیتی برخوردار بود که امکان رها کردن آن و ورود به کارزار انتخاباتی به شیوه مورد نظر زیباکلام را ناممکن و نامعقول می‌کرد. از سوی دیگر ورود مدیری که منابع مالی کشور را در اختیار دارد و جانبداری علنی وی از یکی از نامزدها که از همه به او نزدیکتر بوده و هست آیا موجب تقویت شایعه ناجوانمردانه رقیب در استفاده از امکانات دولتی برای مساعدت به نامزدی که رئیس جمهر مستقر است نمی‌شد؟ آقای زیبا کلام خوب است به تبعات انتظارات خود نیکو بیندیشند و زیبایی‌های جریان اعتدال و اصلاح طلبی مانند امانت داری و قانونمداری را به پای شیرینی جنجال زودگذر انتخاباتی ذبح نکنند و اجازه دهند اعتماد مردم به جریان و تفکر اصلاح طلبی و اعتدال گرایی بیش از پیش تقویت شود.

7- با این وجود هرجا که عملکرد دولت زیر سوال رفت و یا رقیب به استفاده ابزاری از آمار و حتی دستکاری و ارائه آمار سیاه و مخدوش اقدام کرد این بدنه کارشناسی و اطلاعات و برنامه‌های سازمان برنامه و بودجه بود که از طریق رسانه های عمومی در اختیار عموم مردم قرار می گرفت و ابهام زدایی می شد. بدیهی است دکتر نوبخت و مدیران وی نیز تمام قد از عملکرد دولت (خودشان) در مقابل نقد غیر منصفانه دفاع می کردند. شخص دکتر نوبخت و حزب وی تمام قد در حمایت از روحانی در میدان بودند اما نه در ساعات اداری و نه با استفاده از عناوین و امکانات دولتی.

حرف آخر با دکتر زیباکلام صادق وعزیز:
دکتر عزیز، شما یکی از چهره های صمیمی و دوست داشتنی  هستی که همیشه جانب حق را گرفته ای. برخلاف خیلی های دیگر هم که نقدشان می کنی ادعای عصمت و برائت از اشتباه را نداری. دکتر جان زیبایی کلامت را و صداقتت را با تیرگی و زشتی تفرقه آلوده نکن. اگر نقدی بر عملکرد هر دولتمردی داری آن را با بیان نیکو بگو. اما زدن نزدیکترین یاران و مردان روحانی در شان شان و سابقه زیبای صداقتت نمی گنجد.

امیدوارم تلخی بخش آخر صحبت بنده را بخاطر احساس وظیفه به دفاع از یک خادم استانی وملی که خدمات فراوانی برای گیلان و دانشگاه گیلان داشته است ببخشید. دکتر نوبخت فردا معاون روحانی باشد یا نباشد، همواره در کنار نظام، مردم و روحانی خواهد ماند کما اینکه تا آخرین لحظات در کنار رهبر راحل عقل و تدبیر؛ آیت الله هاشمی رفسنجانی ایستاد.
ایام بکام.


*  استاد دانشگاه گیلان و دبیر انجمن اسلامی مدرسین دانشگاههای استان گیلان