تصویر جدید هاشمی شکل می گیرد

آفتاب‌‌نیوز : آيت الله خميني(ره) دستور داده بود تمام زنان ايراني از لباس اسلامي استفاده كنند اما او آزاديهاي بيشتري به همسر خود داده و از دخترش فائزه نيز به عنوان ناشر، ورزشكار ونامزد نمايندگي مجلس حمايت كرده است. 

رفسنجاني كه زماني پيش آيت الله خميني در مركز علوم ديني قم درس مي خواند از افرادي بود كه به هنگام انتشار فتواي روحانيون عليه سلمان رشدي، موضع ايدئولوژيكي متعادلي را به نمايش گذاشت. 

اگر رفسنجاني به رياست جمهوري برسد، نقطه عطفي در تاريخ ايران خواهد بود: مردي عملگرا دوباره پا به صحنه خواهد گذاشت كه شايد بتواند كشوري را كه درآستانه افراط گرايي است به راه تعادل بكشاند. 

رفسنجاني در فاصله سالهاي1989 تا 1997 ميلادي رئيس جمهور ايران بود اگر رفسنجاني به رياست جمهوري برسد جايگزين محمد خاتمي خواهد شد كه انتخابش در سال 1997 ، جرقه اميد به اصلاحات در ايران را پديد آورده بود. 

بهمن بختياري، كارشناسي كه مسئوليت شاخه بين الملل دانشگاه مين را به عهده دارد مي گويد:« رفسنجاني هميشه يك سياستمدار عملگرا بوده است. اما اگر اين بارانتخاب شود، آن انعطاف پذيري سال 1989 را نخواهد داشت.» 

وي ادامه مي دهد:« در هشت سال اخير، تمركز قدرت بيشتر شده و رسانه ها و نيروهاي امنيتي تحت كنترل بيشتري قرار دارند. نظام سياسي ايران امروز، نسبت به ده سال پيش، حالت متمركزتري پيدا كرده است.» 

در همين حال، رفسنجاني كه با هفت كانديداي ديگر رقابت دارد، به طور واضح از آنها پيشتر است. وي تجربه رياست جمهوري و حضور در مجلس را دارد، عنوان حجت الاسلام و موقعيت ديني و مذهبي مناسبي دارد وهم به ليبرالها و هم به محافظه كاران نزديك است. 

او ـ حداقل در عرصه سنتهاي اجتماعي يا فرهنگي ـ اصلاح طلب به شمار نمي آيد اما همانطور كه پروفسور هوشنگ امير احمدي نيز مي گويد ، رفسنجاني به آزادي اقتصادي تمايل دارد و حداقل مي تواند درك كند كه مردم ايران، خواهان آزادي بيشتر هستند. 

امير احمدي كه رياست بخش مطالعات خاورميانه راجرز را به عهده دارد مي گويد:« شكاف بزرگي بين يك دولت محافظه كار و مردم  ليبرال وجود دارد وهمين باعث شده كه مشروعيت مقامات حاكم،به شدت كم شود.» 

وي كه نامزدي خود براي رياست جمهوري را اعلام كرده بود اما نتوانست از سد شوراي نگهبان بگذرد معتقد است:« رفسنجاني بايد نوعي تعادل را بين مردم و نخبگان محافظه كار ايجاد كند.» 

رفسنجاني در گذشته، پنج بار به اتهام انجام فعاليت هاي ضد طاغوت زنداني شده است و آيت الله خميني نيز او را پس از انقلاب به فرماندهي نيروهاي مسلح منصوب كرد. او قدرت چانه زني خود را پيشتر نيز نشان داده است. در زمان ايران كنترا در فاصله سالهاي 1985 تا1986 ميلادي، هاشمي از نفوذ خود در ميان تندروهاي لبناني استفاده كرد تا بتواند گروگانهاي امريكايي در لبنان را آزاد كند. 

امروزه، رفسنجاني يكي از ثروتمندان  ايران است. او مردي است كه موقعيت اقتصادي خود را با استفاده از روابط با افراد مهم گسترش داده است. چند سال پيش، مجله فوربس مقاله اي را منتشر كرد و در آن تاكيد كرد رفسنجاني و خانواده اش از انقلاب سال1979  ، استفاده زيادي كرده اند. وي از طريق برنامه خصوصي سازي، سود زيادي از صادرات پسته، معادن مس و ساخت و سازها به دست آورد. 

در سال 1995 ، رفسنجاني قراردادي يك ميلياردي ميان ايران و شركت كونوكو هيوستون به امضا رساند كه اجازه مي داد شركتهاي امريكايي به مشاركت در ميادين نفتي ايران روي آورند. در آن زمان، رفسنجاني ادعا كرد كه با اين كار، انتقاد افكار عمومي ايران و روحانيون را -كه ترجيح مي دادند با امريكا معامله تجاري نداشته باشند -به جان خريده است. 

اما نكته جالب اين بود كه نارضايتي ايرانيان به شكست اين معامله منجر نشد، بلكه خشم بيل كلينتون رئيس جمهور وقت امريكا بود كه به تحريم فعاليت تجاري شركتهاي امريكايي با ايران انجاميد. كلينتون در آن زمان تاكيد كرد حمايت از تروريسم و تلاش براي دستيابي به سلاح هاي كشتار جمعي، علت اين تصميم بوده اند اما هنوز هم اين دو مسئله، موانع برقراري روابط ايران و امريكاست. 

در اين شرايط، اگر رفسنجاني به رياست جمهوري برسد، سخت نيست كه او را در حال مذاكره بامقامات امريكايي تصور كنيم. شايد اين ملاقات در واشنگتن انجام نپذيرد اما كنفرانس رهبران جهان در سازمان ملل متحد يا اجلاس جهاني اقتصاد در ژنو مي تواند مكان مناسبي باشد. ماه گذشته، امريكا از مخالفت طولاني خود با پيوستن ايران به سازمان تجارت جهاني دست برداشت و زمينه را براي آغاز مذاكره با تهران در اين زمينه فراهم كرد. 

منتقدان رفسنجاني مي گويند او براي رياست جمهوري مجدد، مناسب نيست. اتهاماتي كه آنها مطرح مي كنند، به جريان كشته شدن سه مخالف ايراني در آلمان در سال 1992 برمي گردد. در آن زمان، مقامات آلمان، دستور باز داشت علي فلاحيان، وزير اطلاعات دولت رفسنجاني را صادر كردند و در سال 1994 نيز مقامات آرژانتين، فلاحيان را به دست داشتن در بمب گذاري مركز يهوديان بوئنوس آيرس محكوم كردند. 

رفسنجاني، ارتباط با اين جريانها را رد كرده است اما منتقدان در عين حال معتقدند جدا از فعاليتهاي دولت وقت وي، رفسنجاني در بازداشت مخالفان خود و بستن روزنامه هاي منتقد دولت دست داشته است. رفسنجاني همچنين در زمان رياست جمهوري اش، فتوا عليه سلمان رشدي را پذيرفته و خواهان اعمال محدوديت برزنان شده است. 

رفسنجاني اكنون70 سال دارد ومهمترين انگيزه اش براي شركت در انتخابات رياست جمهوري، زیبا كردن تصويري است كه از او در ذهنها مانده است. 

رفسنجاني در ماههاي اخير، مصاحبه هاي زيادي با خبرنگاران امريكايي داشته و مي داند كه امريكايي ها تحولات ايران را با دقت دنبال مي كنند. 

شائول بخش، پروفسور تاريخ خاورميانه در دانشگاه جورج میسون كه كتابهاي زيادي را درمورد ايران نوشته، مي گويد:« مصاحبه هاشمی با روزنامه هاي خارجي نشان مي دهد كه او مي خواهد خود را در خارج به عنوان تنها كسي معرفي كند كه مي تواند شرايط را عوض كند.» 

وي اضافه مي كند:« اين بازگشت خيلي جالبي است. شكست در انتخابات سال 2000 ، شرايط تحقير آميزي براي او بود و حالا شخصا مي خواهد تصوير خود را اصلاح كند. او درمورد موقعيت خود در تاريخ بسيار محتاط عمل مي كند و مي خواهد آن تحقير را از ذهنها پاك كند.»