تشخیص زودهنگام سرطان با نانوحسگرهای زیستی
مهدی وثیقی در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه با طراحی و ساخت نانوحسگر زیستی، اظهار کرد: پژوهشگران ایرانی دانشگاه هاروارد، دانشگاه ساپنزا رم، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان و دانشگاه علوم پزشکی تهران در یک پروژه تحقیقاتی با تلفیق خصوصیات نانوحسگرهای زیستی با هاله پروتئینی و به‌کارگیری روش‌های علوم داده موفق به طراحی و ساخت نانوحسگر زیستی شده‌اند که قادر به تشخیص زودهنگام بیماری‌ها از جمله انواع مختلف سرطان است.
وی تصریح کرد: در نانوحسگر طراحی شده از لیپوزم‌هایی با محتوای لیپیدی خاص و بار سطحی متفاوت استفاده شده است که با جذب و تشکیل هاله پروتئینی از پلاسمای خون بیماران قادر به استخراج الگوهای جامع از نشانگرهای زیستی مرتبط با بیماری مورد بررسی بوده و در نهایت منجر به تشخیص زودهنگام بیماری با دقت بالا می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان که در حیطه علوم داده در این پژوهش فعالیت داشته است در خصوص هدف دنبال شده در این طرح، عنوان کرد: استخراج الگوهای اختصاصی از نشانگرهای زیستی موجود در خون با استفاده از این نانوحسگرها برای بیماری‌های مختلف از جمله سرطان، موجب افزایش حساسیت و تشخیص این نشانگرها در غلظت‌های پایین شده است که نقطه قوت روش پیشنهادی در تشخیص زودهنگام سرطان محسوب می‌شود.
استادیار دانشکده علوم رایانه و فناوری اطلاعات دانشگاه علوم‌پایه زنجان، اظهار کرد: استفاده از روش‌های آماری و علوم داده همانند شبکه‌های عصبی مصنوعی به انتخاب نشانگرهای زیستی مرتبط و ساخت مدل‌های طبقه‌بندی کاراتر در این پژوهش کمک شایانی کرده است، به طوری که با انتخاب تنها 69 نشانگر زیستی این روش قادر به تشخیص زودهنگام پنج نوع سرطان مختلف است.
به گفته این محقق، تشخیص نشانگر زیستی مرتبط با بیماری و تشخیص زودهنگام بیماری در مراحل اولیه از دستاوردهای مهم این پژوهش است که می‌تواند در کنار روش‌های بالینی و پزشکی در آزمایشگاه‌ها و کلینیک‌های تشخیص طبی جهت تشخیص ساده، ارزان و غیرتهاجمی تنها با استفاده از پلاسمای خون بیماران انجام می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، خاطرنشان کرد: این تحقیقات حاصل همکاری 21 پژوهشگر به سرپرستی دکتر مرتضی محمودی از دانشگاه هاروارد آمریکا بوده است و نتایج این کار در مجله Nanoscale Horizons با ضریب تأثیر 9.3 (در سال 2019) منتشر شده است.
