مصباحی مقدم: نمایندگان از افزایش قیمت بنزین مطلع بودند/نظام باید درباره لوایح FATF صبر کند/به لیست اصولگرایان قم ورود نمی کنیم
غلامرضا مصباحی‌مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در نشست خبری خود که صبح امروز(دوشنبه) برگزار شد، گفت: موضوع روز بحث قیمت بنزین است و باید نکاتی را عرض کنم. قیمت بنزین چند سالی بود که ثابت بود و تورم شتابان پیش می‌رفت و باید نرخ آن نیز اصلاح می‌شد و انباشته نمی‌شد. اما این انباشتگی پیش آمد و امروز قیمت بنزین ارزش نیمی از ارزش پنج الی شش سال پیش را دارد.
وی ادامه داد: پایین بودن قیمت حامل های انرژی به خصوص بنزین باعث رشد مصرف آن بوده که این موضوع نگران کننده بود. زمانی بود که ما ۵۰ میلیون لیتر تولید می کردیم و مصرف هم همان حد بود ولی اکنون تولید ما ۱۱۰ میلیون لیتر است.
اهم اظهارات وی را در ادامه به نقل از خبرگزاری ها بخوانید؛
* در کنار این موضوعات، بحث آلودگی هوا که امروز همه کلان شهرها درگیر آن هستند، موضوعی نگران کننده بود. پایین بودن قیمت بنزین سبب شده بود که ما خودروهای تک سرنشین را در سطح شهرها شاهد باشیم که باعث رشد سالانه ۹ درصدی در مصرف بنزین شده اند.
* مجموع این عوامل باعث شد دولت تصمیم به این افزایش قیمت بگیرد ولی از تجربه گذشته استفاده نکرد. ما سال ۸۹ نیز قیمت‌های حامل های انرژی را تغییر داده و ما شاهد افزایش قیمت در ۱۶ نوع بودیم ولی تنشی پیش نیامد.
* در آن مقطع مجلس هشتم کمیسیون ویژه‌ای تشکیل داد که بنده رئیس آن بودم و بعد شش ماه کار تخصصی، به صحن علنی آمد و تصویب شد و به مردم نیز اطلاع داده شد. مردم در آن مقطع می دانستند که قیمت ها جهشی افزایش خواهد یافت و بخشی از درآمد حاصله از آن به مردم داده خواهد شد و بخشی هم به تولید اختصاص می‌یابد. البته این کار انجام نشد و بخشی از درآمد حاصله از افزایش قیمت‌ها صرف کسری بودجه شد.
* در دوره قبل افکار عمومی اقناع شده بود ولی دولت در مقطع کنونی هیچ صحبتی با مردم نکرد و همین موضوع باعث افزایش تنش شد. اگر در دوره گذشته یارانه ای پرداخت شد، پول آن پیش از اعلام اجرایی شدن، واریز شده بود تا مردم آرامش خاطر داشته باشند ولی اکنون هنوز سازوکارها مشخص نیست.
* نکته دیگر مسأله، اطلاعات نادرست بود به طوری که تا دو روز قبل از اجرایی شدن طرح، سخنگوی دولت و وزیر نفت آن را تکذیب کردند. مهمترین سرمایه ما صداقت است، اگر نباشد مردم دچار بی اعتمادی می شوند و واکنش نشان می دهند.
دولت تمهیدات لازم را انجام بدهد
* افزایش قیمت حامل‌های انرژی و بنزین ضرورت داشت. افزایش قیمت بنزین هیچ تاثیری بر افزایش قیمت های دیگر کالاها ندارد چراکه اثر هزینه ای ندارد. تجربه دولت قبل نیز نشان داد که هشتاد درصد خودروها سهمیه ۶۰ لیتری برایشان کفایت می کند و مابقی از رفاه برخوردارند و می‌توانند پول مصرف مازاد را بپردازند و همین بنزین سه هزار تومنی برای آنها است. دولت برای بخش‌های مختلف باید تمهیدات لازم را انجام بدهد تا مشکلی پیش نیاید و مردم اطمینان خاطر داشته باشند.
* افزایش قیمت بنزین باعث خواهد شد که مصرف کاهش پیدا کند. در دوره پیش، مصرف از ۷۵ میلیون لیتر به حدود ۵۷ میلیون رسید و ما تصور می‌کنیم همین اتفاق در این مقطع بیافتد که موجب می شود درآمد ارزی خوبی به دولت در شرایط تحریم های سنگین برسد.
* همچنین افزایش قیمت بنزین باعث کاهش آلودگی هوا خواهد شد، تسهیل رفت و آمد و حمل و نقل عمومی می‌شود و در نهایت درآمد حاصله به دهک های پایین می رسد. نحوه اجرا و زمان اجرا بسیار مهم است و بهتر بود در شب عید این تصمیم اجرایی نمی شد و قبل از آن نیز به مردم اطلاع داده می شد.
موضوع در مجمع بررسی خواهد شد
* {در پاسخ به سوالی درباره بررسی بحث بنزین در مجمع تشخیص مصلحت نظام}: حتما در مجمع بحث خواهد شد ولی در دستور کار نخواهد بود. دستور کار مجمع مشخص است، ما موارد اختلافی میان مجلس و شورای نگهبان یا وظایف محوله از سوی رهبری را بررسی می کنیم، اما در موضوع بنزین بررسی هایی خواهد شد و به آرامش جامعه کمک می شود.
*چند جلسه غیرعلنی برای نمایندگان مجلس برگزار و بحث افزایش قیمت برای نمایندگان توضیح داده شده بود. برخی نمایندگان پیشنهاد داشتند که این تصمیم بعد از انتخابات برگزار شود. هرچند بنده نیز به زمانبندی اجرای طرح نقد دارم ولی بالاخره این تصمیم گرفته شد.
* هر امری اجرا و تصمیمش از سوی مجلس باشد برای ملت پذیرفته‌تر و اطمینان بخش‌تر از دیگر تصمیم‌ها حتی در سران قوا است. باید این نکته را بدانیم که در شرایط سختی هستیم و تحریم های زیادی علیه کشور وضع شده و سران سه قوه از رهبری تقاضای اختیار کرده بودند تا در مورد مسایل اینچنینی تصمیم بگیرند. جمع بندی بنده این است که بحث افزایش قیمت بنزین در مجلس به نتیجه نمی‌رسید.
* این تصمیم گرفته شده و حالا باید به آرامش جامعه کمک کرد. اگر شرایط ناآرام باشد، همه چیز از سیاست گرفته تا اقتصاد ملتهب می شود. دولت باید با توجیه افکار عمومی جلوی افزایش تورم انتظاری را بگیرد، دقیقا به مانند تجربه دولت گذشته که یکسال افزایش قیمتی صورت نگرفت. اگر فضا ناآرام باشد، هر کسی هر کاری می کند.
FATF هیچ اهرم اجرایی ندارد
* {درباره بحث تصویب FATF}: چقدر گفته‌ها درباره ورود ایران به لیست سیاه اعتبار دارد؟ الان در این نهاد ۳۵ کشور و دو نهاد عضویت دارند و مکانیسم تصمیم با اجماع همه اعضا صورت می‌گیرد. تا این اجماع انجام نپذیرد، ورود به لیست سیاه انجام نمی گیرد و آنانی که می گویند اگر تصویب نکنیم، به لیست سیاه می رویم به این مکانیسم توجه ندارند.
* باید بگویم که FATF هیچ اهرم اجرایی ندارد جز تصمیم خود شرکت ها و دولت ها، و تنها کارش توصیه است. تاکنون چهار دور فرصت را برای ما تمدید کرده اند. از چهل و یک بند توصیه آن، ما سی و هفت مورد را اجرا کرده ایم. مثلاً بحث مبارزه با پولشویی در سال هشتاد و شش تصویب شد و آیین نامه آن به تازگی توسط دولت اعلام شد و با این کار مبارزه با پولشویی در داخل رسمیت یافته و با قوت ادامه پیدا می کند.
* ما قانون دیگری در داخل تصویب کرده‌ایم که درباره تامین مالی تروریسم است و تا سال گذشته دو لایحه از چهارلایحه دولت را تصویب کرده ایم. دو لایحه باقی مانده که مربوط به مسایل بین المللی از جمله CFT و پالرمو است.
* این دو لایحه در بحث مبارزه با پولشویی و تامین مبارزه با تروریسم است که جالب است بدانید تاسیس کنندگان آن که همان هفت کشور بزرگ صنعتی و اقتصادی هستند، برای پاسخگو کردن دیگر کشورها این کار را کرده اند و این در حالی است که خودشان هم بیشترین پولشویی و تامین مالی تروریسم را دارند.
آمریکا می خواهد با پیوستن تهران به CFT به ما ضربه بزند
* عربستان سعودی عضو FATF است ولی چه کسی جلوی پولشویی این کشور را گرفته و از حمایت این کشور از تروریسم انتقاد می کند؟ چه کسانی از منافقین که دستشان به خون مردم ایران آلوده است، حمایت می کند. این دو کنوانسیون هنوز نهایی نشده و کشورهای موسس می خواهند تعهداتی را بیافزایند. اگر ما بپیوندیم باید تعهدات آینده را بدون بررسی بپذیریم.
* آنها می گویند تمامی مناسبات اقتصادی خود را شفاف کنید. این اتفاق خوبی است ولی باید توجه داشته باشید که در حال حاضر در شرایط تحریم آمریکا هستیم که در طول تاریخ تحریم ها بی سابقه است. آنها تصور سقوط نظام سیاسی و اقتصادی کشور را داشتند که محقق نشده است. معاون وزارت خزانه داری آمریکا و ریاست دوره ای FATF به کنگره می رود و آنجا می گوید که با پیوستن ایران به CFT تهران مجبور به روشن کردن مناسبات مالی خود خواهد شد و از این طریق به آنها ضربه خواهیم زد.
* آنها می توانند با پیوستن ما به این کنوانسیون‌ها، بفهمند که ما چه می‌کنیم، با چه کسی کار می‌کنیم و چطور آن را انجام می‌دهیم. اگر ما بپیوندیم، تمامی کارها با سپاه موضوع پولشویی می شود که این خوب نیست. توجه کنید که با پیوستن ما، هیچ تعهدی برای خروج از لیست سیاه نیز وجود ندارد. این نکته را باید توجه داشت که کشورهای عضو این کنوانسیون که تصمیم گیر هستند، منافعی در کار با ایران دارند که به هیچ وجه علیه ایران رای نخواهند داد.
*منافع کشورها است که تعیین کننده است. بسیاری از کشورهای عضو FATF همراه با سازوکار جهانی هستند و حتی اگر پولشویی یا تامین مالی تروریسم کنند، در معرض فشار قرار نمی گیرند. برخی کشورها نیز برای جلب حمایت قدرت های بزرگ به این کنوانسیون ها پیوسته اند.
* شرایط ما با دیگر کشورها فرق دارد و ما تحت تحریم آمریکا هستیم. قدرت تحریم آمریکا ۱۰ برابر تحریم دیگر کشورها است. ما در شرایطی هستیم که بانک ها و شرکت های درجه یک و دوی جهان با ما کار نمی کنند. اما ما با شرکت های درجه سه کار می کنیم. خواسته آمریکا تحریم خودخواسته است. اگر تحریم آمریکا برداشته شود، ما دوباره برای مصالح ملی آن را بررسی می کنیم.
* وضعیت بلاتکلیف این کنوانسیون ها در مجمع نیز به همین دلیل است که کشور در معرض خطر پیوستن است. نظام باید صبر کند تا آینده چراکه مجمع بعد از یکسال از ارجاع، موضوع را کان لم یکن اعلام می کند.
*ایرادات ارایه شده به کنوانسیون ها مربوط به هیئت نظارت مجمع بود. بنا به اصل ۱۱۰ قانون اساسی، تصمیمات کلان با رهبری بوده و بر آن نظارت داشته و آن را به مجمع واگذار کرده است. در دور جدید مجمع، رهبری برای تسریع در نظارت، این موضوع را به بخش کوچکتر و منتخب مجمع واگذار کرده اند. در پالرمو هیئت عالی نظارت ورود کرد و ایرادات را گرفته ولی درباره CFT اصلا ایرادات شورای نگهبان برطرف نشده است.
قصد ورود به انتخابات مجلس را ندارم
* بنده قصد ورود به انتخابات مجلس ندارم. کمیسیون اقتصادی و برنامه و بودجه مجلس باید از حضور اقتصاددان‌های قوی برخوردار باشد ولی نوبت جوانترها است تا به میدان بیایند. معتقدم اساتید خوب جوانی در حوزه اقتصاد داریم که امیدواریم منتخب مردم باشند.
* { درباره پیش بینی آرایش مجلس آینده}: به صورت قطعی نمی توان اظهار نظر کرد ولی فعلا با توجه به اینکه دو دوره ریاست جمهوری و دوره اخیر مجلس میدان فعالیت احزاب اصلاح طلب بوده و بنا به تجربه ادوار گذشته در بحث خستگی از جریان حاکم، طبیعی است انتظار داشته باشیم که مجلس آینده را اکثریت انقلابی و اصولگرا در دست بگیرد.
جامعه روحانیت به حوزه قم ورود نمی کند
*{ درباره حمایت جامعه روحانیت در مورد لیست قم}: جامعه روحانیت به حوزه قم ورود نمی کند چراکه برای جامعه مدرسین و علما و مراجع است. جامعه روحانیت به حوزه قم ورود نخواهد داشت.
* من در صحن غیرعلنی مجلس بودم که بحث افزایش قیمت بنزین را یکی دو ماه قبل شنیدم. آقای مصری پنج جلسه در هیئت رییسه از کارشناسان مختلف و مسولان از بخش های مختلف گذاشت و گزارش را به صحن علنی داد. نمایندگان از زمان اجرا اطلاع نداشتند ولی افزایش قیمت را مطلع بودند.
* سناریوهای مختلفی درباره بحث افزایش قیمت بنزین حتی تا پنج هزار تومان بود و آثار اقتصادی، تورمی و اجتماعی هر یک مورد بحث شد. نمایندگان مقدمات و تمهیدات را می دانستند ولی زمان اجرا را نمی دانستند.
* { درباره تلاش برای استیضاح لاریجانی و روحانی و شکاف در میان اصولگرایان}: من نمی دانم که چقدر این موضوعات جدی است و نمایندگان باید در این موضوعات صحبت کنند. جریان های مختلف اصولگرایی متفاوت فکر می کنند ولی جامعه روحانیت علی لاریجانی را اصولگرا می داند ولی ممکن است طیف های مختلف جور دیگر فکر کنند.
* {درباره اعتراضات مردمی و بحث نبود سازوکار قانونی برای اعتراض منطقی}: جایگاه نخست جهت اخذ مجوز برای راهپیمایی، مجلس است، چرا که ارتباط با مردم دارند. بخش دیگر احزاب هستند ولی متاسفانه آنها در این موضوع مردم را خوب نمایندگی نمی کنند.
*احزاب باید بتوانند مردم را جمع کرده، با آنها صحبت کنند و دغدغه ها را بشنوند. جامعه روحانیت حزب نیست که بتواند چنین کاری کند ولی در دغدغه های خود و صحبت هایش اعلام می کند و از نگرانی های مردم با حاکمیت سخن می گوید.
برای کاهش مصرف سوخت، نباید همیششه بنزین را گران کرد
وی درباره مخالف دولت کنونی با تصمیمات دولت قبل ولی درنهایت اجرای طرح های اینچنینی خاطرنشان کرد: البته این سوال را باید سخنگوی دولت پاسخ بگوید. اما روش پرداخت نقدی یارانه ها معتقدم اشتباه است و باید با مدیریت آن به شیوه دیگر، مردم را توانمند کنیم. این روش پرداخت، ماهی است اما ما باید ماهیگیری را به مردم یاد دهیم. کمک به جوانان برای اشتغال بسیار بهتر است و معضلات اقتصادی و اجتماعی حل می شود.
* بر اساس برنامه توسعه باید یارانه نقدی به تامین اجتماعی مالی جامعه تبدیل می شد که عبارت بود از تامین سلامت آنها، پوشش کامل بیمه، ایجاد شغل برای جوانان که این مورد بسیار بهتر از پرداخت یارانه به صورت نقدی است.
* در دوره قبلی آثار نامناسب اجتماعی رخ داد که ما مثلاً مطلع شدیم کارگران کشاورزی نصف ماه را کار می کردند و چون یارانه نقدی دریافت می کردند، دیگر مابقی را کار نمی کردند. این موضوع را در قالیبافان هم داشتیم. یا مثلاً سرپرست خانوار از یارانه برای خرید مواد مخدر استفاده می کرد. برخی اما از این یارانه نقدی بهتر استفاده کردند و مثلاً در جامعه روستایی دام خریدند. شما حساب کنید که اگر خانواده دام بخرد، با درآمد حاصله وضعیت معیشتی بهتری خواهد یافت.
* برای کاهش مصرف سوخت نباید همیشه بنزین را گران کرد. چرا خودروسازان مکلف نمی شوند تا موتور های خود را بهبود ببخشند. دو سوم آلودگی تهران به دلیل گاز خانه ها است و مصرف گاز حتی بیشتر از مصرف کشورهای اروپایی است. ما باید با بهبود وسایل سرمایشی هم مصرف را بهینه کنیم که باید در این موضوعات دولت ورود کند.
* افزایش قیمت بنزین حاصل از شوک ارزی که آن هم دلیلش افزایش نقدینگی و پمپاژ پول است. افزایش نقدینگی باید با افزایش تولید متناسب باشد. متاسفانه این موضوع را ما نمی‌بینیم. دولت و بانک مرکزی باید جلوی افزایش نرخ نقدینگی را بگیرد وگرنه مشکلاتی چون جهش نرخ ارز، افزایش قیمت حامل انرژی رخ دهد.
* رشد نقدینگی موجب کاهش قدرت خرید مردم می شود. دولت در ایجاد نقص در مال مردم مقصر است و باید آن را جبران کند. دولت، مجلس، نمایندگان و دولتمردان باید نسبت به سیاست های اقتصادی و مالی بازنگری کنند. رهبر انقلاب دوبار به آقای همتی رئیس بانک مرکزی تاکید کردند که برای حفظ ارزش پول ملی و اقتصاد کشور، جلوی نقدینگی را گرفت.
