۱۲ ماه پس از انهدام هواپیمای اوکراینی؛ همچنان پیگیری
۱۲ ماه از شلیک به هواپیمای مسافربری اوکراینی می‌گذرد، هواپیمایی که حوالی ساعت ۶و۲۰ دقیقه صبح روز چهارشنبه، ساعاتی پس از انجام عملیات «انتقام سخت» مورد اصابت دو موشک قرار گرفت و تمامی ۱۷۶ مسافر آن جان باختند. با تاخیری ۳ روزه بالاخره علت واقعی این حادثه مشخص شد، اما از آن زمان تاکنون رسیدگی به تقاضای دادخواهی خانواده‌ها به پایان نرسیده و غرامتی هم پرداخت نشده است.
رسانه‌ها نیز از میان مقاماتی که مسوولیت این اتفاق برعهده‌شان است، تنها به دولتی‌ها دسترسی دارند و دولتی‌ها هم به سیاق همه این ۱۲ ماه گذشته، اغلب به بیان پاسخ‌های کلی اکتفا کرده‌اند. روز گذشته هم سخنگوی دولت در آستانه سالگرد واقعه انهدام هواپیمای مسافربری اوکراینی به پرسشی در این خصوص و درخواست افکار عمومی برای روشن شدن همه ابعاد آن پاسخ داد. ربیعی البته در واکنش به این پرسش گفت که «پیگیری علت این ماجرای تلخ و تاسف‌انگیز در دستور کار کمیته منتخب دولت قرار گرفته و تلاش شد با دقت ابعاد مختلف این حادثه ناگوار مورد بررسی قرار گیرد. هرچند واقعا هیچ اقدامی جایگزین این عزیزان از دست رفته نمی‌شود و فقدان جانباختگان عزیز را جبران نمی‌کند، جانباختگانی که عمدتا از جوانان و افراد نخبه علمی کشور بودند.»
ربیعی همچنین درمورد روند طی شده به بیان توضیحاتی پرداخت و گفت: «هیچ چیز مادی جبران‌پذیر حتی یک تار موی این عزیزان نیست، با این حال یکی از اقداماتی که باید صورت می‌گرفت تهیه گزارش دقیق از سانحه بود، در این خصوص کارگروه دولت با محوریت وزارت راه و مسکن و شهرسازی تشکیل شد. در این کارگروه نمایندگان نیروهای مسلح، وزارت خارجه، سازمان هواپیمایی کشور، دستگاه‌های ذی‌ربط و معاونت حقوقی تمام گزارشات دقیق دستگاه‌هایی که می‌توانستند اطلاعات دقیقی داشته باشند گرفته شده است.»
ربیعی البته در آغاز نشست خبری که در آستانه یک سالگی این حادثه برگزار شد، به این موضوع اشاره کرده و گفته بود که دولت در این یک سال مطالبه روشن شدن ابعاد حادثه را با تمام توان پیگیری کرده و همچنان پیگیری خواهد کرد و «از آنجا که بیشترین قربانیان این فاجعه شهروندان ایرانی بودند، هیچ کشوری در جهان به اندازه ما متوقعِ روشن شدن همه ابعاد موضوع و تضمین عدم انجام چنین فاجعه‌ای در جهان نیست» که باتوجه به اینکه مسوولیت شلیک این دو موشک برعهده نیروهای نظامی است، پاسخگویی و پیگیری مقامات تا روشن شدن ابعاد حادثه، طبیعی است.
واکنش به توقیف نفتکش کره‌ای
در نشست دیروز سخنگوی دولت همچنین در مورد توقیف کشتی کره‌جنوبی که روز دوشنبه بعدازظهر اتفاق افتاد نیز سوالاتی مطرح و علی ربیعی در مورد این تصمیم توضیحاتی ارایه داد. از آنجا که قریب به ۷ میلیارد دلار جمهوری اسلامی به دلیل تحریم‌ها در کره‌جنوبی بلوکه شده و قابل استرداد نیست، برخی ناظران معتقدند که این اقدام به دلیل متفاوت از آنچه اعلام شده، روی داده است.
ربیعی در این خصوص توضیح داد و گفت: «اگر واقعا بحث گروگان‌گیری باشد که این روز‌ها شنیده می‌شود و اگر کسی گروگان‌گیر باشد، این دولت کره است که به بهانه‌های واهی بیش از ۷ میلیارد دلار ما را گروگان گرفته است. حتی در مورد کالا‌هایی که ادعا می‌شد تحریم نیست، از اینکه در شرایط سخت و دشوار که حتی وارد کردن چند میلیون تن نهاده و دارو برای مردم ما بسیار مهم بود، به بهانه‌های واهی امتناع کردند. ما گروگان‌گیر نبودیم اگر کسی گروگان‌گیر باشد، این دولت کره بوده است و حافظه تاریخی ملت ما این را فراموش نمی‌کند. آن‌ها هیچ تلاشی برای اینکه این پول بتواند در مسیر خدمت به مردم قرار بگیرد انجام ندادند.» اخیرا گفته شده بود که قرار است بخشی از واکسن موردنیاز ایران از سوی کره‌جنوبی و در ازای این پول‌های بلوکه شده در این کشور، تامین شود که به گفته ربیعی هنوز این اتفاق رخ نداده، اما همان‌طور که مقامات نظامی و قضایی هم تاکید کرده‌اند این توقیف بنابر حکم قضایی و به علت آلودگی نفتی در خلیج‌فارس بوده و آن‌طور که سخنگوی دولت گفته، این «تصمیم فنی» در دنیا «مرسوم» بوده و اساسا مساله‌ای «غامض و پیچیده» نیست. ربیعی در بخشی از نشست دیروز به این پرسش نیز پاسخ داد که با وجود تحرکات نظامی اخیر امریکایی‌ها در منطقه آیا احتمال بروز جنگ وجود دارد یا خیر. او گفت که این «ماجراجویی‌های نظامی» برای «انحراف افکار عمومی از انتخابات امریکا» است. او همچنین تاکید کرد که بسیار بعید است که دولت امریکا «نسبت به نیات قاطع و توانایی بازدارندگی و تلافی ایران دچار اشتباه در محاسبه شود»؛ چراکه «ما به روشنی به آن‌ها گفته‌ایم که مستقیم و غیرمستقیم آغازگر هیچ جنگی نخواهیم بود، اما اگر خطای فاحشی از جانب امریکا رخ دهد، از امنیت و منافع حیاتی خود با قدرت کامل دفاع خواهیم کرد.»
محیط‌زیست بهتر، بیشترین دغدغه دولت
در حالی که کشتی کره‌ای در آب‌های خلیج‌فارس به دلیل ایجاد آلودگی در دریا و براساس قوانین بین‌المللی توقیف شده، هوای آلوده بسیاری از کلان‌شهر‌ها از جمله تهران به عنوان پایتخت غیرقابل تنفس شده و شاید از همین‌رو ربیعی به دستور کار جلسه یکشنبه دولت با موضوع محیط‌زیست و آلودگی هوا اشاره کرد و در مورد آن توصیح داد. البته مطابق معمول، این بار نیز دولت بیش از پرداختن به مسوولیت‌های خود به مسوولیت‌های شهروندان اشاره و ربیعی هم تاکید کرد: «محیط‌زیستِ بهتر نیازمند تلاش همگانی است. با صرفِ سیاستگذاری بدون رفتار‌های سلامت‌محور ازسوی جامعه و شهروندان و انضباط محیط‌زیستی، دستیابی به هوای پاک و محیط‌زیستی سالم دشوار خواهد شد.»
سخنگوی دولت همچنین مساله محیط‌زیست را از دغدغه‌های دولت عنوان کرد. در ادامه نیز در پاسخ به پرسشی در مورد سوزاندن مازوت و آلودگی هوای تهران به مساله وارونگی هر ساله هوا اشاره کرد و بار دیگر با مقصر نشان دادن مردم، گفت: «این وارونگی در فصل زمستان با برخی اتفاقات گره خورده از جمله سبک زندگی مردم در مصرف انرژی. مصرف انرژی بالاست و ما عدم خاموشی را هم نمی‌توانیم داشته باشیم. این مصرف زیاد انرژی از جمله مصرف گاز در کلان‌شهر‌ها موجب نگرانی‌هایی شده است. اگر بخش خانگی را کنترل نکنیم گاز به نیروگاه و صنایع نمی‌رسد و اولین اثرش می‌شود خاموشی.»
در این چند روز البته بار‌ها سوزاندن مازوت از سوی نیروگاه‌ها تایید و تکذیب شد و ربیعی نیز در نشست خبری دیروز اعلام کرد که از حدود ۱۲۹ نیروگاه فعال، «در مواقع اضطرار فقط ۶ نیروگاه» سوخت مازوت استفاده می‌کنند، اما در عین حال تاکید کرد که عدم صادرات مازوت شایعه بوده و نیروگاه‌های تهران و برخی کلان‌شهر‌های دیگر از مازوت استفاده نمی‌کنند، بلکه نیروگاه‌هایی استفاده می‌کنند که جهت وزش باد در آنجا به صورتی است که مردم را آزار نمی‌دهد. این امر هم موقت است تلاش زیادی می‌کنیم بتوانیم گاز‌رسانی را به جهتی ببریم که همین چند نیروگاه هم از مازوت استفاده نکنند.» سخنگوی دولت گفت که فعلا ۱۱ مرکز آلاینده‌زا در تهران تعطیل هستند و تردد کامیون‌های عمر بالای ۲۰ سال و موتوسیکلت‌های بدون معاینه فنی و خودرو‌های دودزا هم ممنوع شده است.
شفافیت در توزیع و تزریق واکسن
طی چند هفته گذشته، زمانی که اغلب کشور‌ها واکسن‌های کووید۱۹ را خریداری کرده یا فرآیند تزریق را آغاز کرده بودند، مطالبه عمومی خرید واکسن برای ایران در فضای مجازی و رسانه‌ای شکل گرفته است. در ادامه این مطالبه به دوگانه خرید واکسن یا تولید واکسن تبدیل شد، اما مقامات دولتی و در راس آن رییس‌جمهوری تاکید کرد که همزمان با طی فرآیند تولید واکسن، مراحل خرید نیز انجام شده است؛ موضوعی که ربیعی نیز ابتدای نشست خبری دیروز به آن اشاره کرد. با این حال هنوز خبری از ورود این واکسن‌های خریداری شده، نیست. ربیعی دیروز اعلام کرد که از وزارت بهداشت خواسته شده که جزییات خرید واکسن را دراختیار رسانه‌ها قرار دهد و توضیح داد که ۱۷ میلیون دوز خریداری شده است؛ ضمن اینکه واکسن ایرانی هم مراحل اولیه تولید مشترک را طی کرده و وضعیت خوبی دارد و تا بهار شاهد ورود آن به بازار خواهیم بود. او البته اذعان کرد که «هیچ تبعیضی در این زمینه نخواهد بود و هر مقدار واکسن وارد شود بدون تبعیض و شفاف توزیع خواهد شد.» ربیعی همچنین با اشاره به نوع جدید ویروس کرونا که در انگلیس شیوع پیدا کرده، تاکید کرد که «در تلاش هستیم مبادی خروجی و ورودی کشور را کنترل کنیم، چون ما تنوع قومی و منطقه‌ای بسیاری در کشور داریم امکان جهش ویروس انگلیسی وجود دارد، بنابراین باید مراقب باشیم.»، اما چندی بعد وزارت بهداشت اعلام کرد که یک مورد ابتلا به این ویروس جدید در ایران دیده شده است.
