دیپلماسی ایران در دوره امیرعبداللهیان؛ در غیاب ظریف، سرنوشت برجام و تحریم‌ها چه خواهد شد؟
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران به زودی مقام خود را ترک خواهد کرد. آیا "حسین امیرعبداللهیان" جانشین او می‌تواند شکاف دیپلماتیک باقی مانده را در غیاب او پر کند؟
به گزارش آفتابنیوز؛ نشریه "نشنال اینترست" درباره انتصاب "امیرعبداللهیان" به عنوان وزیر خارجه تازه ایران می‌نویسد: "رسانه‌های ایرانی هفته‌ها در مورد افراد مختلفی که ممکن است به عنوان وزیر خارجه تازه منصوب شوند گمانه زنی می‌کردند از علی باقری کنی معاون امور بین الملل قوه قضائیه تا حسین امیرعبداللهیان معاون سابق وزیر خارجه تا مهدی صفری فرستاده ویژه سابق در امور دریای خزر و علی حسینی تاش معاون شورای عالی امنیت ملی از نام‌های مطرح شده بودند.
در ماه ژوئن بسیاری معتقد بودند که رئیسی "علی باقری کنی" که از خانواده‌ای بانفوذ است را به عنوان وزیر خارجه معرفی خواهد کرد. او دیپلماتی اصولگرا بود که در روند مذاکرات ایران و غرب در دولت احمدی نژاد فعالیت می‌کرد و در جلسات دیپلماتیک مانند دیدار رئیسی با وزیر خارجه هند در تهران در تاریخ ۷ ژوئیه ظاهر شد.
رسانه‌های ایرانی او را به عنوان مطلوب‌ترین نامزد برای تصدی وزارت خارجه دولت رئیسی در نظر گرفتند چرا که او منتقد برجام بوده است. انتخاب او می‌توانست پیام واضحی برای غرب به همراه داشته باشد: دولت بعدی ایران مذاکرات را با نگرشی متفاوت از سر خواهد گرفت. کنی در معرفی خویش نامه (اتوبیوگرافی) "وندی شرمن" معاون سابق وزیر خارجه امریکا نوشته بود: "نتیجه دیپلماسی با امریکا خسارت جبران ناپذیری بود".
با این وجود، علیرغم گمانه‌زنی‌ها امیرعبداللهیان به جای کنی در جلسه دیپلماتیک نشست رئیسی با وزیر خارجه بوسنی دیده شد. همچنین، او در مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری در ردیف اول نشسته بود. اکنون مشخص شده که این دیپلمات ۵۷ ساله که از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ میلادی معاون سابق وزیر خارجه در امور عربی و آفریقایی بوده وزیر خارجه بعدی ایران خواهد بود. برخلاف کنی که به زبان خارجی مسلط نیست امیرعبداللهیان به دو زبان انگلیسی و عربی مسلط است و از حمایت اصولگرایان و نهادهای نظامی نیز برخوردار است. او یکی از اعضای تیم مذاکره کننده ایران بود که توافق همکاری ۲۵ ساله با چین را به نتیجه رساند. در سال ۲۰۱۵ میلادی، او توسط ظریف از سمت خود در وزارت خارجه برکنار شد و رسانه‌های نزدیک به نهاد خاص ظریف را به دلیل این تصمیم سرزنش کردند و اعلام نمودند این دیپلمات انقلابی به دلیل حمایت از محور مقاومت در خاورمیانه اخراج شده است.
امیرعبداللهیان در ماه ژوئن در پاسخ به پرسشی درباره رابطه ایران و امرکیا گفته بود امریکا همیشه فرصت‌ها را از دست داده و آینده روابط دو کشور به رفتار طرف امریکایی بستگی دارد. او گفته بود گفتگو با امریکا هیچ گاه در ایران تابو نبوده و دو طرف بار‌ها بر سر برنامه هسته‌ای با یکدیگر مذاکره کرده‌اند. امیرعبداللهیان مشکل را در قلدری و اقدامات نادرست امریکا می‌داند. امیرعبداللهیان به عنوان دستیار ویژه رئیس مجلس ایران به احتمال زیاد برای کسب رای اعتماد از نمایندگان مجلس با مشکلی مواجه نخواهد شد. او تحت مدیریت رئیسی و تابع نظرات رهبری خواهد بود. تنها زمان مشخص خواهد کرد که آیا امیرعبداللهیان می‌تواند شکاف دیپلماتیک ایجاد شده میان ایران و غرب را در غیاب ظریف دیپلمات باسابقه که معمار توافق هسته‌ای بود پر کند یا خیر.
غرب بر این باور است که دیپلماسی ایران در دوره امیرعبداللهیان تفاوت زیادی با دوره ظریف نخواهد داشت
روزنامه "فایننشال تایمز" نیز در گزارشی با طرح این پرسش که آیا "حسین امیرعبداللهیان" ۵۷ ساله دیپلمات ایرانی می‌تواند توافق هسته‌ای را احیا کند و به نتایج دیپلماتیک پایداری دست یابد یا خیر می‌نویسد: "او با جناح اصولگرا و قدرتمند در مرکز نظام سیاسی ایران در ارتباط است و ممکن است نفوذ داخلی بیشتری در مقایسه با ظریف سلف خود داشته باشد.
"محمد مهاجری" تحلیلگر اصولگرای ایرانی می‌گوید: "ما شاهد هیچ تغییر عمده‌ای در سیاست خارجی ایران نخواهیم بود. نتایج با جابجایی امیرعبداللهیان با ظریف کم و بیش یکسان خواهند بود".
برخی در تهران انتظار دارند که رئیسی موضع سخت‌گیرانه‌تری نسبت به روحانی در قبال مذاکرات هسته‌ای اتخاذ کند. مقام‌های اروپایی "محمد جواد ظریف" را دیپلماتی می‌دانستند که می‌توانستند با او گفتگوی معناداری داشته باشند. با این وجود، آنان می‌دانند که مذاکرات هسته‌ای و روابط با ایران نه به شخص وزیر خارجه بلکه به تصمیم مقام‌های عالی‌تر در ایران بستگی دارد.
"علی واعظ" مدیر برنامه ایران در گروه بین المللی بحران می‌گوید:"امیرعبداللهیان" نماینده دولت موازی و در سایه ایران در عرصه بین‌المللی است اگرچه روابط او با غرب محدود بوده اما "امیرعبداللهیان" نزد مقام‌های امریکایی چهره‌های شناخته شده است و "رابرت مالی" فرستاده بایدن در امور ایران و "جان فاینر" معاون مشاور امنیت ملی امریکا هر دو در زمان دولت اوباما با "امیرعبداللهیان" در مورد سوریه گفتگو کرده‌اند.
یک دیپلمات غربی در تهران که نخواسته نام‌اش فاش شود به "فایننشال تایمز" می‌گوید: "توافق برای لغو تحریم‌های امریکا اولویت اصلی برای دولت رئیسی است و او پیش‌تر از شدت شعار‌های تهاجمی خود علیه غرب کاسته است تا فرصت حصول توافق با غرب در روند مذاکره را به خطر نیاندازد. این دیپلمات می‌افزاید: "آن چه مشخص نیست این است که ایران چه زمانی برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای آماده خواهد بود؟ رویکرد تازه ایران چگونه خواهد بود؟ مذاکره کنندگان چه کسانی خواهند بود"؟
"فایننشال تایمز" در ادامه می‌افزاید: "امیرعبداللهیان همچنین با مذاکرات هسته‌ای بیگانه نیست و در سال ۲۰۱۳ میلادی در گفتگو‌های پشت پرده که منجر به ملاقات محرمانه با امریکایی‌ها و اروپایی و در نتیجه حصول برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی شد حضور داشت. همچنین، او دیپلمات در بحرین، عراق و سوریه بوده است. یک منبع نزدیک به نظام در تهران که نخواسته نام‌اش فاش شود به "فایننشال تایمز" می‌گوید:"تهران چاره‌ای جز بهبود روابط با کشور‌های منطقه ندارد، زیرا وارد جنگ در سایه با اسرائیل شده است. هر چه روابط ایران با کشور‌های منطقه خصمانه‌تر باشد اسرائیل قدرتمندتر خواهد شد".
این کجا و آن کجا
این قدر شدید نیست
امید که بدتر نشه
بسیار گذرباید تاپخته شود خامی
هر شخصی سیاست و فنون مستقلی دارد.
صلح ( تسلیم ) یمن با عربستان.
دولت تمام شیعی در عراق.
نفوذ مالی و سرمایه گذاری در سوریه.
از سر گیری روابط با عربستان.
روابط فوق حسنه و تبادل مالی با همسایگان.
اجرای چک برجام توسط آمریکا.
شک نکنید.