ماه عسل اسرائیل و روسیه؛ خیانت پوتین به ایران؟

سایت "الحل نت" که اخبار و تحلیل‌های مرتبط با اوضاع سوریه و عراق را پوشش می‌دهد با اشاره به دیدار اخیر "نفتالی بنت" نخست وزیر اسرائیل با "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه در جریان سفر بنت به سوچی می‌نویسد: "پوتین از همکاری اسرائیل و روسیه در مسئله سوریه به ویژه در زمینه "مبارزه با تروریسم" سخن گفت. در این میان، مشخص نیست که پوتین از مفهوم "تروریسم" به چه منظوری استفاده کرده و روشن نساخت که در این زمینه در چه حوزه‌هایی با اسرائیل همکاری می‌کند.

به گزارش آفتاب‌نیوز؛ به نظر می‌رسد پوتین می‌تواند در صورت بروز مشکل میان ایران و روسیه در آینده از مفهوم تروریسم با اشاره و استناد به فعالیت شبه نظامیان در سوریه استفاده کند و این اصطلاح را در جریان رویارویی نظامی اسرائیل و ایران در سوریه به کار خواهد برد. پوتین می‌تواند در آینده بگوید زمانی که با بنت در مورد مبارزه با تروریسم صحبت می‌کرد منظورش شبه نظامیان وفادار به ایران در جنوب سوریه بوده‌اند. تحولات سیاسی در آینده این موضوع را روشن خواهند ساخت. البته به نظر نمی‌رسد تغییری اساسی در رابطه ایران و روسیه در سوریه ایجاد شود چرا که مسئله اقدام جدی روسیه برای پایان دادن به حضور و نفوذ ایران در سوریه تنها می‌تواند با یک معامله بزرگ میان امریکا و روسیه امکان‌پذیر شود. با این وجود، نزدیک شدن اخیر اسرائیل به روسیه سبب خواهد شد اسرائیل اطلاعات بیشتری در مورد حضور ایران در سوریه با همکاری روسیه کسب کند؛ به ویژه آن که اسرائیل بار‌ها تاکید کرده هر زمانی که احساس کند لازم است به نیرو‌های ایرانی و یا نزدیک به ایران در سوریه حمله نظامی کند، این کار را انجام خواهد داد".

سایت "اورینت نیوز" در تحلیلی درباره سفر اخیر بنت به روسیه و دیدار او با پوتین از این موضوع تحت عنوان "ماه عسل" در روابط اسرائیل و روسیه و "خیانتی" از سوی پوتین به ایران و متحدان آن کشور یاد کرده و می‌نویسد: "اگرچه محتوای مذاکرات میان پوتین و بنت فاش نشد اما از اظهارات دو طرف بر می‌آید که مسئله ایران و حضور آن کشور در سوریه در صدر اولویت‌های بحث بوده است. اسرائیل امیدوار است روسیه از طریق روابط قوی خود با ایران و توانایی‌ای که برای تحت تاثیر قرار دادن "بشار اسد"، رئیس‌جمهوری سوریه دارد بتواند ایران را از مرز اسرائیل با سوریه و مناطق اشغالی جولان دور کرده و تهران را از ادامه روند غنی سازی اورانیوم بازدارد.

ناظران باور دارند این موضوع بازتاب‌دهنده کاهش اعتماد اسرائیل به استراتژی امریکا در قبال ایران و پرونده هسته‌ای آن کشور است. برخی از کارشناسان معتقدند تل آویو به روسیه نیز اطمینان ندارد و گمان نمی‌کند کند آن کشور بتواند کاری در راستای منافع اسرائیل در مورد پرونده هسته‌ای ایران انجام دهد و تنها خواستار موافقت روسیه با تشدید حملات هوایی اسرائیل در خاک سوریه علیه منافع ایران است.

در این میان، به نظر می‌رسد هدف قرار دادن مواضعی متعلق به ارتش دولتی سوریه علاوه بر مواضع ایران در خاک سوریه به طور همزمان خشم مقام‌های سوری و ایرانی را برانگیخته چرا که روسیه در قبال این حملات اسرائیل کاری برای دفاع از حریم هوایی سوریه انجام نداده است.

این سایت در ادامه مدعی شده است: منابع آگاه می‌گویند میان رهبران نظامی و سیاسی سوریه نسبت به عدم عمل کردن روسیه به تعهدات‌اش در قبال حفاظت از حریم هوایی سوریه نوعی احساس سرخوردگی و کینه نسبت به مسکو ایجاد شده است. شاید بازتاب این سرخوردگی را بتوان در حمله انتقام‌جویانه اخیر به پایگاه التنف دید که احتمالا کار ایران و دولت سوریه و یا با همکاری هر دو طرف با یکدیگر بوده است.

روسیه اصلا محور مقاومت را در نظر نمی‌گیرد و برسمیت نمی‌شناسد. روسیه یک گروه شبه نظامی یا یک سازمان غیررسمی را برسمیت نمی‌شناسد و فقط براساس منافع خود در قبال این گروه‌ها موضع‌گیری می‌کند. در این میان، اعضای محور مقاومت شاهد خیانت مستمر روسیه به خود و در حال حاضر لذت بردن پوتین از ماه عسل در رابطه‌اش با اسرائیل هستند.

آیا اسد به اسرائیل نزدیک خواهد شد

سایت تحلیلی اردنی "عمون‌نیوز" نیز در مطلبی با عنوان "آیا اسد به اسرائیل نزدیک خواهد شد"؟ می‌نویسد: "پایان بخشیدن به بحران سوریه تنها با اجماع قدرت‌های بزرگ امکان‌پذیر است و آینده دولت منزوی شده اسد و بازگشت آن کشور به جهان عرب و جامعه بین‌المللی را مشخص خواهد کرد. راه‌حل پرونده سوریه به اجماع امریکا، روسیه و اسرائیل با یکدیگر بستگی دارد. روسیه مذاکرات مفیدی با نخست‌وزیر اسرائیل داشته و می‌خواهد حضورش در سوریه پس از جنگ پایدار باشد. گره اصلی حضور ایران در سوریه است. کلید واشنگتن از تل‌آویو عبور می‌کند و رهبری سوریه متوجه است که آخرین مرحله باید از طریق تفاهم با اسرائیل با تایید روسیه و حمایت واشنگتن صورت گیرد. حامیان سوریه و محور مقاومت باید به خاطر داشته باشند که سوریه هیچ ایده صلح با اسرائیل را رد نکرده و پیش‌تر مذاکراتی را در مادرید با میانجی‌گری انجام داده بود. همچنین، مذاکراتی بین سوریه و اسرائیل در سال ۲۰۰۸ میلادی توسط ترکیه سازماندهی شد. اختلاف سوریه با اسرائیل بر سر ایده مذاکره نیست بلکه بر سر جزئیات توافق صلح است. حتی مذاکرات اخیر میان لبنان و اسرائیل در مورد تعیین مرز بین دو طرف نیز با رضایت سوریه و از طریق حزب‌الله در حال انجام است.

هرگونه توافقی بین لبنان و اسرائیل باید با رضایت سوریه صورت گیرد. مذاکرات سوریه و اسرائیل و نزدیک شدن سوریه به اسرائیل امری بعید و دور از ذهن نیست؛ بلکه گامی قابل پیش‌بینی است. این اقدام مقدمه برسمیت شناختن دوباره حکومت اسد در سطح بین‌المللی است. برای تهران، اگر این تفاهم بین سوریه و اسرائیل باعث توقف حملات هوایی اسرائیل به منافع‌اش در خاک سوریه شود، نتیجه بدی نخواهد بود. بعید به نظر نمی‌رسد یک یا چند کشور عربی با کسب رضایت امریکا و روسیه در‌های مذاکره بین اسرائیل و سوریه را باز کنند".

پیامد‌های دیدار اخیر بنت و پوتین به خصوص برای ایران

سایت "عربی ۲۱" در مقاله‌ای تحلیلی درباره پیامد‌های دیدار اخیر بنت و پوتین به خصوص برای ایران می‌نویسد: "به مدت سه سال تصمیم‌گیرندگان روس تلاش کردند اسرائیل را متقاعد کنند تا حملات‌اش را در داخل سوریه متوقف کند، جز در موارد استثنایی که اسرائیل احساس می‌کند تهدیدی برایش وجود دارد. با این وجود، فشار چندین ساله روسیه شکست خورده است. مسکو به طور کامل قادر به جلوگیری از اقدامات اسرائیل در سوریه نیست. مسکو در ابتدا تلاش کرد تا اسرائیل را در مورد ضرورت تفکیک پایگاه‌های نظامی دولت سوریه و منافع و مقر‌های وابسته به ایران متقاعد کند، مسکو در این مرحله پذیرفت که حملات اسرائیل تنها علیه نیرو‌های وابسته به ایران انجام شوند. با این حملات روسیه توانست حضور ایران را از چندین منطقه مهم مانند فرودگاه بین المللی دمشق و برخی از مناطق در جنوب سوریه از جمله قنیطره و درعا حذف کند اما نتوانست اسرائیل را متقاعد به تفکیک قائل شدن میان منافع حکومت اسد و منافع ایران سازد.

در مورد ایران و روسیه به نظر می‌رسد توافقی میان دو طرف صورت گرفته است چرا که اولویت ایران مبارزه با حضور امریکایی‌ها در سوریه است. روس‌ها اسرائیل را تهدیدی برای حضور خود در سوریه و تهدیدی برای حکومت اسد محسوب نمی‌کنند. برعکس، حملات نظامی اسرائیل علیه منافع ایران در سوریه برگ برنده‌ای در دست روس‌هاست که از آن برای تحت فشار قرار دادن ایران استفاده می‌کنند.

بزرگترین تهدید برای روس‌ها امریکایی‌ها هستند، زیرا آنان با نیرو‌های دموکراتیک سوریه (اکثرا متشکل از کردها) در قسمت‌هایی از سوریه که دارای نفت و گاز هستند همکاری می‌کنند و این مانع از نفع بردن حکومت اسد از درآمد‌های گازی و نفتی می‌شود. این در سطح اقتصادی است. در سطح استراتژیک، حضور امریکا در سوریه مانع از بازسازی سوریه در ابعاد نظامی، اقتصادی و استراتژیک توسط روس‌ها می‌شود. حمله چند روز پیش به پایگاه التنف نشان‌دهنده احساس خطر ایران و روسیه درباره حضور امریکا در سوریه بود. باور ایران این است که پایگاه التنف پشتیبانی فنی از حملات اسرائیل به عمل می‌آورد و حمله به آن، ارسال پیامی به امریکا و اسرائیل بود.

اگر حضور امریکا در سوریه و احساس خطر از آن، نقطه اشتراک روسیه و ایران در سوریه است، این موضوع در مورد اسرائیل صدق نمی‌کند. برای ایران، اسرائیل دشمنی دائمی است و برای روس‌ها بازیگری دائمی و ضروری. تفاوت در این دو رویکرد سبب شده تا ایران تلاش کند سوریه را به مکانی برای تهدید اسرائیل تبدیل کند در حالی که روسیه در تلاش است سوریه را به مکانی امن برای اسرائیل تبدیل کند.

گردآوری و ترجمه: نوژن اعتضادالسلطنه