چرا خاموشی به خانه‌ها بازگشت!

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب‌-محمد رادنیا: کمبود برق و خاموشی مقطعی در شبکه سراسری برق که از اوایل تابستان و با اوج گرفتن گرما در مناطق مختلف کشور شدت گرفته‌ مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده است.

پس از آنکه کشور از جنگ تحمیلی رهایی یافت، فرصتی برای توسعه‌اقتصادی و بخش‌هایی چون انرژی و برق ایجاد شد در چنین شرایطی دولت سازندگی با وجود کاهش قیمت نفت با تلاش و اتخاذ سیاست‌ و برنامه‌های توسعه‌ای در طراحی و ساخت سدهایی که علاوه بر تامین آب کشاورزی و مصرفی مردم در تولید بیشتر برق نیز نقش داشت موفق عمل کرد. 

بر اثر این سیاست‌های پس از مدتی، خاموشی و قطع برق که به دلیل تکرار بیش از اندازه حتی در نظر مردم طبیعی جلوه می‌کرد به فراموشی سپرده شد. اما بعد از گذشت چند سال به دلیل توسعه جمعیت نیاز به مصرف برق افزایش یافت تا جایی با آغاز سال 87 و کاهش بارندگی و تولید برق آبی، مشکل به اوج خود رسید و خاموشی به خانه‌های مردم بازگشت. 

شاید قطع مکرر برق و جیره‌بندی آن در سال سوم مسئولیت دولت نهم نشان از بی‌توجهی مسئولان به سرمایه‌گذاری در بخش توسعه زیرساخت‌هایی چون نیروگاه‌های برق باشد. 

به اعتقاد کارشناسان، دولت نهم با توجه به افزایش درآمدهای نفت می‌توانست به فعالیت و برنامه‌های توسعه‌ای سرعت ببخشد اما مصرف بیهوده دلارهای نفتی و استفاده از منابع حساب ذخیره ارزی در راه هزینه‌های جاری و واردات کالاهای مختلف از چین و برخی کشورهای دیگر این مجال را به دولت نداد تا نقش جدی‌تری در توسعه میان نسلی و گسترش صنعت زیربنایی ایران ایفا کند.

دکتر رمضانعلی صادق‌زاده کارشناس برق و مخابرات و استاد دانشگاه خواجه نصیر در گفت و گویی ضمن تشریح شرایط کنونی نیروگاه‌های برق کشور به عوامل اصلی خاموشی‌های اخیر پرداخته است که در پی می‌آید:

رئیس کمیته مخابرات مجلس هفتم می‌گوید: «با توجه به افزایش درآمدهای نفتی در سه سال گذشته انتظار اقدامات پرشتاب بیشتری در زمینه توسعه زیرساخت‌ها و احداث نیروگاه‌های برق از دولت نهم وجود داشت که متاسفانه هیچگاه پاسخ مناسبی به این انتظارات داده نشد».

رمضانعلی صادق‌زاده در گفتگو با خبرنگار اقتصادی آفتاب افزود: «پیش‌بینی افزایش مصرف انرژی و به‌خصوص برق مسئله‌ای نیست که برنامه‌ریزان و مسئولان کشور نتوانند آن را پیش‌بینی کنند. با توجه به رشد جمعیت و نیازهای صنعتی این پیش‌بینی کاملاً امکان‌پذیر خواهد بود».

عضو کمیسیون عمران مجلس هفتم تصریح کرد: «برنامه‌ریزان کشور حتی باید به سادگی پیش‌بینی نیاز مصرف انرژی در شرایط بحرانی را داشته و برای آن تصمیمات خاصی اتخاذ می‌کردند. در کشورهای پیشرفته اینگونه پیش‌بینی و برنامه‌ریزی‌ها صورت می‌گیرد».

این متخصص برق و مخابرات تصریح کرد: «کاهش بارش و خشکسالی در سال جدید و متعاقب آن مشکلات برق و انرژی که بخش قابل توجهی از آن از طریق نیروگاه‌های آبی تامین می‌شود قابل پیش‌بینی بود».

وی افزود: «در حال حاضر وزارت نیرو در جهت کمبود آب مورد مصرف مردم وکشاورزان برنامه‌ای برای جیره‌بندی برق ارائه کرده است، چرا که کمبود آب امکان استفاده از آن برای تولید برق را محدود می‌کند». 

دکتر صادق‌زاده به برنامه‌ریزی‌های بلندمدتی که از زمان دولت میرحسین موسوی برای تولید برق هسته‌ای آغاز شد اشاره کرد و گفت: «در طول دو دهه اخیر تلاش‌هایی برای احداث و راه‌اندازی نیروگاه‌ هسته‌ای صورت گرفته است. البته در دولت‌های مختلف روند ساخت نیروگاه هسته‌ای به دلیل مشکلاتی از جمله جنگ و کاهش قیمت نفت صورت گرفت که موجب افت و خیز در ساخت و تاخیر در بهره‌برداری از نیروگاه بوشهر شد».

این استاد دانشگاه تاکید کرد:‌ «اگرچه در برنامه چهارم توسعه احداث نیروگاه به خصوص از طریق بخش خصوصی پیش‌بینی شده بود اما متاسفانه در مدت مسئولیت دولت نهم توجه جدی به این مهم نشد و اقدامات پرشتابی و مهمی که می‌توانست از راه تقویت سرمایه‌گذاری در این بخش صورت گیرد صورت نگرفت؛ در نتیجه امروز مواجه با چنین شرایطی، طبیعی به نظر می‌رسد».

صادق‌زاده همچنین با اشاره به اقدامات دولت سازندگی در طراحی و اجرای سد و مهار آب چند رودخانه بزرگ کشور ادامه داد: «این اقدامات تا حد زیادی مشکل کم آبی و انرژی برق در کشور را حل کرد، اما از آنجا که کشور ایران از نظر منابع آب محدودیت دارد ساخت نیروگاه‌های اتمی و حرارتی همواره الزامی به نظر می‌رسد».

وی افزود: «امروز عدم پیش‌بینی افزایش مصرف آب، انرژی و برق و وقوع شرایط بحرانی مانند خشکسالی از سوی مسئولان جای سوال دارد».

صادق‌زاده تاکید کرد: «مادامی که به انرژی هسته‌ای در تولید برق دست نیافته‌ایم ساخت نیروگاه‌های آبی، گازی و حتی فسیلی لازم خواهد بود». 

این کارشناس برق با بیان اینکه نیروگاه هسته‌ای بوشهر در آینده بخشی از نیاز کشور به برق را تامین می‌کند گفت: «ساخت نیروگاه غیر اتمی و اتمی حتی در صورت راه‌اندازی نیروگاه بوشهر اقدای لازم در جهت برنامه توسعه اقتصادی کشور خواهد بود».

صادق‌زاده با اشاره به خاموشی‌های اخیر نیز تصریح کرد:‌ «اگرچه بر اثر بی‌توجهی‌های گذشته ظاهرا راه دیگری جز برنامه‌ریزی برای خاموشی‌ها‌ و جیره‌بندی برق برای وزارت نیرو باقی نمانده است؛ اما باید به این نکته در برنامه‌ریزی جدید برای قطع برق نیز توجه داشت که عدالت در خاموشی و قطع برق نیست و آنرا نباید جایگزین رعایت عدالت در مصرف بهینه کرد».

استاد دانشگاه خواجه‌نصیر در مورد صادرات برق ایران در شرایط کاهش تولید آن گفت: «شبکه برق ایران به شبکه برق کشورهایی نظیر آذربایجان، ارمنستان، روسیه و برخی کشورهای حوزه خلیج‌فارس متصل است و از این طریق صادرات انجام می‌شود اما این صادرات همچون صادرات گاز تنها باید در زمانی که مازاد تولید در نیروگاه ها وجود دارد انجام شود». 

عضو کمیسیون عمران مجلس هفتم ادامه داد: «درواقع تا زمانی که برای مصرف داخلی خود مشکل داریم نباید برق را به کشورهای همسایه صادر کنیم».

صادق‌زاده همچنین بر لزوم اطلاع‌رسانی بیشتر وزارت نیرو به مردم و جبران خسارت واحدهای صنعتی از طریق بیمه‌ها اشاره کرد و گفت: «قطع برق در ساعات مختلف موجب وارد آمدن خسارت به وسایل برقی مردم و همچنین تولید واحدهای صنعتی می‌شود. بنابراین وزارت نیرو باید با اطلاع‌رسانی به مردم راه‌های محافظت دستگاه‌های برقی در مقابل نوسانات برقی را تشریح و همچنین ساز وکارهایی برای جبران خسارت‌های مختلف صنعتی و غیر صنعتی از سوی سیستم بیمه‌ای اتخاذ و آن‌را معرفی کند».