پرواز ناتمام

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: دوازدهم تيرماه 1367 شمسی برابر با سوم ژوئيه 1988 ميلادی، هواپيمای مسافری ايرباس ايران که از بندرعباس عازم دُبی بود، بر فراز آب های خليج فارس و در نزديکی جزيره«هنگام» مورد هجوم يگان های دريايی متجاوز آمريکايی مستقر در آب های خليج فارس قرار گرفت و سقوط کرد.

اين هواپيما که با موشک ناو جنگی وينسنس مورد حمله عمدی نيروهای تجاوزگر و جنايت پيشه شيطان بزرگ قرار گرفت حامل 398 مسافر و خدمه بود که تمامی آنها اعم از مرد و زن و کودک و نوجوان و کهنسال با وقوع اين جنايت فجيع به شهادت رسيدند.

در ميان سرنشينان هواپيما، 66 کودک زير 13 سال، 53 زن و 46 تن تبعه کشورهای خارجی نيز بودند که کشته شدند. ساقط کردن هواپيمای مسافربری ايران از سوی جنايتکاران آمريکايي، در حقيقت يکی ديگر از مراحل رويارويی استکبار جهانی با جمهوری اسلامی ايران برای تقويت متجاوزان عراقی در جبهه های جنگ بود.

پس از سقوط اين هواپيما، مقامات آمريکايی برای توجيه اين جنايت نابخشودني، دلايل ضد و نقيضی عنوان کردند و کوشيدند اين اقدام خصمانه را يک اشتباه قلمداد کنند. اما با توجه به مجهز بودن کشتی جنگی وينسنس به پيشرفته ترين سيستم های راداری و رايانه ای و همچنين مشخص بودن نوع هواپيمای در حال پرواز، مسلم شد که احتمال اشتباه وجود نداشته و اين اقدام، کاملاً خصمانه بوده است.

با اين حال مقام های آمريکايی پس از چندي، در توهينی آشکار به ملت ايران، مدال شجاعت بر گردن ناخدای اين ناو انداختند و بدين سان حمايت رسمی خود را از اين جنايت اعلام نمودند. به هر تقدير، اين جنايت نيز در کنار جنايات بی شمار دولت آمريکا، در پرونده سياه استکبار جهانی ثبت شد و لکه ننگ ديگری بر تارک آن جنايت پيشگان نقش بست.



شرح حادثه:

يك سال پس از تجاوز رژيم عراق عليه ايران در سال 1360 حمله به كشتيهای تجاری در خليج فارس شروع شد و با اعلام مين گذاری سواحل بندر امام خمينی (ره) و حمله به دو كشتی تجاری در تاريخ 31 دی ماه 1360 امنيت خليج فارس به وسيله عراق مختل شد و پس از آنكه فرانسه هواپيماهای سوپر استاندارد و موشكهای اگزوسه را به عراق تحويل داد، ابعاد اين حملات افزايش يافت. در برابر اين حملات كه عراق به صراحت مسئوليت آن را بر عهده می گرفت، شورای امنيت عكس العمل مناسبی نشان نداد ولی در قبال انتساب به دور از واقعيت چند حمله، به ايران و شكايت شورای همكاری خليج فارس، شورای امنيت در 11 خرداد 1363 مطابق با اول ژوئن 1984 ميلادی مبادرت به صدور قطعنامه 533 كرد و در آن خواستار توقف اين حملات شد.

از آغاز جنگ تا 10 ژوئيه 1984 ميلادي، 113 كشتی در خليج فارس مورد حمله موشكی قرار گرفت. جمهوری اسلامی ايران در ژانويه 1985 ميلادی به دبير كل وقت سازمان ملل اعلام كرد كه از هر گونه اقدامی برای تامين آزادی و امنيت كشتيرانی در خليج فارس حمايت و استقبال خواهد كرد، اما حملات به كشتيها ادامه يافت. تا تيرماه 1366 حدود 5/8 ميليون تن كالا از محموله های كشتيها در خليج فارس به زير آب رفت. 41 كشتی كاملا نابود شدند و به 34 تن محموله كالا آسيب وارد شد و بيش از 300 تن از ملوانان كشورهای گوناگون به قتل رسيدند و به همين تعداد نيز مجروج شدند.

بدين ترتيب عراق در هدف خود مبنی بر بين المللی كردن جنگ خليج فارس تا اندازه زيادی موفق شد و قدرتهای غربی و در رأس آنها آمريكا حضور گسترده و تهديدآميزی در خليج فارس يافتند و سرانجام كشتی های نفت كش كويتی با پرچم آمريكا در خليج فارس حركت كردند و اسكورت نظامی نفتكشها و كشتی های تجاری مورد نظر آمريكا در خليج فارس آغاز شد. در 31 سپتامبر كشتی ايرانی مورد حمله نيروهای نظامی آمريكا قرار گرفت. همچنين حملات نظامی آمريكا به سكوهای نفتی ايران دخالت آشكار آن دولت در منطقه به نفع عراق و عليه جمهوری اسلامی ايران را به وضوح نشان داد.

يكی از نتايج شوم تشنج آفرينی وسيع رژيم عراق و دامن زدن ايالات متحده به ناامنی درخليج فارس حمله به هواپيما مسافربری جمهوری اسلامی ايران بود. در مورخه 13 تير 1367 مطابق با 3 ژوئيه 1988 ميلادی هواپيمای مسافربری كه بر فراز آبهای سرزمين ايران و در آبهای حوالی جزيره «هنگام» حركت می كرد به وسيله دو موشك از ناو آمريكايی ونيسنس كه خود به آبهای سرزمينی ايران تجاوز كرده و در آن مستقر بود، مورد اصابت قرار گرفت. همه مسافران و خدمه هواپيما با وضع اسفناكی به شهادت رسيدند.

متعاقب اين تجاوز آشكار جمهوری اسلامی ايران در روز 14 تير 1367 طی نامه ای به رئيس شورای امنيت خواستار تشكيل جلسه فوری شورا برای رسيدگی به موضوع شد.

35 تير 1367 مطابق با 16 ژوئيه 1988 ميلادی شورا تشكيل جلسه داد. از سوی جمهوری اسلامی ايران دكتر ولايتی وزير امور خارجه وقت ايران و از جانب امريكا جرج بوش معاون وقت رئيس جمهوری در جلسه حضور داشتند. وزير خارجه جمهوری اسلامی ايران در فرازی از سخنان خود عنوان كرد:

حضور نظامی آمريكا در خليج فارس تنها منادی مرگ و بی قانونی و شرارت بوده و جز ناامنی چيزی به ارمغان نياورده است. عمل جنايتكارانه آمريكا در حمله به هواپيمای كشوری به هيچ وجه در قالب دفاع مشروع قابل توجيه نيست.



قطعنامه 616 شورای امنيت (1988)
شورای امنيت پس ازاستماع سخنان دكتر ولايتی و جرج بوش درجلسه شماره 3831 خود در تاريخ 30 ژوئيه 1988 ( 39/4/1367) طرح قطعنامه ای پيشنهادی را تصويب كرد. متن قطعنامه به شرح زير است:
"شورای امنيت، با بررسی نامه مورخه 5 ژوئيه 1988 جانشين نماينده دائم جمهوری اسلامی ايران خطاب به رئيس شورای امنيت و با استماع بيانات نماينده جمهوری اسلامی ايران، ( وزير امور خارجه وقت "علی اكبر ولايتي" ) و سخنان نماينده ايالات متحده آمريكا (معاون رئيس جمهوری جرج بوش)، با ابراز تاسف عميق از اين كه يك هواپيمای غيرنظامی " ايران اير" در پرواز برنامه ريزی شده بين المللی 655، در پرواز بر فراز تنگه هرمز به وسيله موشك شليك شده از ناو جنگی ايالات متحده آمريكا ( وينسنس) منهدم گرديده است بر ضرورت تبيين حقايق سانحه توسط بازرسی بی طرفانه درمنطقه خليج [فارس] تأکيد داشته و اظهارات خود را به شرح زير اعلام نمود:

1- تأسف عميق خود را از ساقط ساختن هواپيمای غيرنظامی ايران به وسيله موشكی كه از يك ناو جنگی آمريكا شليك شده و تسليت عميق خود را به خاطر از دست رفتن غم انگيز جان انسانهای بی گناه ابراز می دارد.
2- همدردی صميمانه خود را به خانواده های قربانيان سانحه غم انگيز و دولت ها و كشورهای آنان اعلام می دارد.
3- از تصميم سازمان بين المللی هواپيمايی كشوری در پاسخ به درخواست جمهوری اسلامی ايران مبنی بر ايجاد گروه تحقيق برای بررسی تمام حقايق موجود همچنين از اعلام ايالات متحده آمريكا و جمهوری اسلامی ايران مبنی بر تصميمشان برای همكاری با بررسی سازمان هواپيمايی كشوری استقبال می كند.
4- از تمامی اعضای كنوانسيون 1944 شيكاگو، درخواست می كند كه در همه شرايط، مقررات و رويه های سلامت هوانوردی كشوری به ويژه ضمائم آن كنوانسيون به منظور جلوگيری از چنين پيشامدهايی را دقيقاً مراعات نمايند.
5- لزوم اجرای فوری و كامل قطعنامه 598(1987)، شورا را به عنوان تنها مبنای حل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و پايدار، منازعه ميان ايران و عراق ابراز و پشتيبانی خود را از دبير كل برای اجرای اين قطعنامه اعلام و خود را ملتزم به همكاری با دبير كل برای تسريع در اجرای طرح اجرايی او می نمايد."
جمهوری اسلامی ايران علاوه بر شورای امنيت و شورای ايكائو، شكايت خود را در ديوان بين المللی دادگستری لاهه نيز مطرح كرد. عنصر تخصصی سازمان ملل متحد يعنی ايكائو (سازمان هواپيمايی كشوری بين المللي) نيز از مسائل سياسی به دور نمانده و به جای بررسی فنی و ارائه طريق به شورای امنيت به ابراز تأسف و تسليت به بازماندگان سانحه پرداخت.

روحشان شاد و يادشان گرامي.