دغدغه‌های محیط زیستی در بنیاد امید ایرانیان

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: به گزارش امید، بر اساس طرح موضوع " جهان عاری از خشونت" در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد که توسط رییس جمهوری ایران ارائه شد، بنیاد امید ایرانیان نیز سلسله نشست های تخصصی نیز برای تبیین ابعاد مختلف این مود را در دستور کار خود قرار داده که به همین منظور نخستین نشست آن با موضوع چالش های رفع خشونت از محیط زیست انسانی برگزار شد.

الهه کولایی در این نشست با اشاره اهمیت مساله فرهنگ و اهمیت تربیت و آموزش در حفظ محیط زیست بیان کرد: نقش مراجع رسمی، سنتی، حوزه ها، آموزش رسمی در مدارس و دانشگاه ها در نحوه برخورد با مساله محیط زیست بسیار تعیین کننده است.

استاد دانشگاه تهران همچنین به جایگاه جامعه مدنی در مساله تکریم و پاسداری از چرخه حیات انسان اشاره کرد و گفت: دنیا تجربه موفقی را در به حرکت آوردن نهادهای مدنی برای حفظ میراث زیست محیطی داشته که ایران نیز می تواند از این تجربیات در کنار فعالیت های رسمی و دولتی بهره ببرد.

به گفته نماینده اسبق مجلس، از این منظر ضرورت فعال کردن جامعه مدنی حایز اهمیت خواهد بود چرا که بدون فعال کردن مردم تلاش ها به ثمر نخواهد نشست.

جامعه جهانی و بحران محیط زیست
مهناز مظاهری معاون آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این نشست به ارایه آماری از وضعیت محیط زیستی جهان در قرن 21 ارایه داد.

وی گفت:طبق آمار ارایه شده، بیش از 2/7 میلیارد نفر جمعیت کره زمین است و پیش بینی می شود که تا سال 2050 افزایش پیدا کرده و به 8 و نیم میلیارد نفر برسد. این در حالی است که جهان یک و نیم میلیارد نفر فقیر، 13 میلیارد نفر آواره جنگی و ده ها هزار کشته دارد.

مهناز مظاهری ادامه داد: اگر یک شهر یک میلیون نفری را در نظر بگیرید، حدود 650 هزار تن آب، 2 هزار تن مواد غذایی م و 9 هزار تن سوخت نیاز دارند که حاصل آن 492 هزار تن فاضلاب، 2 هزار تن زباله و 935 تن مواد آلوده کننده خواهد بود.

به گفته معاون سازمان محیط زیست، ما در جهانی هستیم که یک درصد به آب پاک دسترسی داریم و 4/1 میلیارد از دسترسی به آب سالم محروم هستند. روزنامه بیش از 14 هزار نفر در دنیا به خاطر آب آلوده از بین می روند. و این در حالی است که  در ایران 85 درصد از آب شرب هدر می رود.

بنا براظهارات وی 5 میلیارد هکتار از سرزمین های جهان یعنی به وسعت 5 برابر کشور کانادا، رو به خشک سالی می‌رود که در حال حاضر شاهد قطع درختان و از بین رفتن جنگل ها هستیم و با شتابی معادل میلیون هکتار یعنی برابر با 5 برابر اصفهان این روند ادامه دارد. طبق آمار ارایه شده توسط مهناز مظاهری، سالانه 50 هزار از گونه های مختلف، از یوزپلنگ تا گرگ و بقیه جانواران،  دچار خشونت انسان ها می شوند.

مظاهری در ادامه به رتبه ایران در خصوص رفع خشونت علیه طبیعت اشاره کرد و گفت : ربته ایران در سال 2006 ، 53 بوده که متاسفانه در سال 2012 به 114 رسیده است.
وی همچنین به افت سفرهای زیرزمینی اشاره و افزود: 70 دشت کشور، به طور متوسط 102 متر افت پیدا کرده اند.

این کارشناس محیط زیست همچنین یکی از علت های بروز پدیده گرد و غبار در کشور را تخریب زاگرس دانست و ادامه  داد: زاگرس ریه کشور ماست اما در حال حاضر جنگل های زاگرس به وسیله سوسک چوبخوار و قارچ سیاه در حال از بین رفتن بوده و از طرفی ما نیز اجازه می دهیم که زاگرس خشک شود.

وی همچنین به اصل 50 قانون اساسی اشاره و گفت: در این اصل آمده است در جمهوری اسلامی، حفاظت از محیط زیست که نسل امروز و نسل های آینده در آن حیات رو به رشدی داشته باشند، فعالیت های اقتصادی غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است.

مظاهری در پایان به موج زیست محیطی که در کشور ایجاد شده پرداخت و گفت: این موج کافی نیست و باید آن را به توفانی تبدیل کنیم و در این زمینه نقش مردم بسیار مهم است. از این رو باید اجازه داد و محیط زیست کشور را به مردم سپرد.

آب مهمترین چالش کشور
از دیگر سخنران این نشست دکتر رضا مکنون مشاور وزیر نیرو بود که به مساله آب و بحران آن در جهان و ایران پرداخت.

وی در این باره گفت: در حال حاضر تنها 105  میلیارد متر مکعب آب تجدید پذیر داریم.، این در حالی است که سطح تبخیر آب در کشور افزایش یافته و در عین حال کشاورزی ما نیز 3 برابر شده است.
مکنون ادامه داد: تنها 11 میلیارد مکعب از اعماق زمین آب برداشت می کنیم که 80 درصد آن تبخیر می شود.

وی همچنین با اشاره به وضعیت صد کرخه گفت: کرخه برای 7 میلیارد متر مکعب طراحی شده که 5 میلیارد مکعب دریاچه آب داشته باشد اما تا به امروز و 2 و نیم میلیارد مکعب آن هم در این سد جمع نشده است.

مشاور وزیر نیرو افزود: این در حالی است که وزارت نیرو  550 هزار هکتار زمین زیر کشت را به مردم آن منطقه وعده داده که تنها 110 هزار هکتار آن را محقق کرد.

وی همچنین به طرح های ارایه شده در مجلس در خصوص انتقال آب از دریا، افزود: برخی نمایندگان بر این باورند که می توان آب را درست یا منتقل کرد در حالی که برای هر متر مکعب 4 هزار تومان و برای شیرین کردن آن 1500 تومان هزینه نیاز است. به همین دلیل هیچ کشوری نیامنده که 1500 یا 800 کیلومتر آب را منتقل کند.

 مکنون در ادامه به سرانه آب اشاره کرد و گفت: اگر سرانه آب برا هر فرد 1700 متر مکعب در سال شود، وارد بحران می شود. در حال حاضر انسان در روز 250 لیتر نفر روز آب مصرف می کند که نزدیک به 3  تا 4 هزار لیتر نفر روز به صورت غیر مستقیم مصرف می شود.

وی با اشاره به تعریف جهانی از کشور پایدار افزود: در حال حاضر به کشوری پایدار می گویند که تا 20 درصد از منافع تجدید پذیر استفاده نکند. زیرا از 20 تا 40 درصد وارد بحران و بالاتر از آن وارد خطر می شود و متاسفانه ایران 85 درصد از منابع تجدید پذیر استفاده می کند و تنها دو کشور در دنیا اینگونه از آب استفاده می کند.

به گفته مکنون بر همین اساس وزارت نیرو طی برنامه ششم در ده سال مصرف آب تجدید پذیر را به 55 درصد و در 20 سال به 40 درصد برساند؛ چرا که اگر این کار را نکند، ایران یکی از سه کشور
خشک جهان خواهد شد.

تنوع زیستی و خشونت علیه تنوع زیستی
دکتر اسماعیل کهرم نیز در این نشست به تبیین ریشه های خشونت علیه طبیعت، بیان کرد: هر کجا به گونه ای در حال انقراض یا مشکلی برخورد می کنیم، ریشه اش در از بین بردن تک تک جانواران به صورت شکار، سم پاشی و دیگر موارد و همچنین از بین بردن زیستگاه آنها هستیم.
مشاور عالی سازمان محیط زیست ادامه داد: طی 41 سال از فعالیت های زیست محیطی هرکجا با خوشنتی علیه حیوانات برخورد کرده ام، ریشه اش در کودکی فرد بوده است.
به گفته وی در دامن مادر و سایه پدر است که  باید نسبت به احترام دیگر انواع حیات آگاه کنیم.

مهربانی با طبیعت با بیداری محیط زیستی
محمد درویش فعال محیط زیست و کارشناس بیابان زدایی نیز در این نشست به موفقیت‌های محیط زیستی در کشور پرداخت و گفت: یکی از مشکلات ما در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست عدم وجود اعتماد بین جوامع محلی و ذی نفعان و کارشناسان بخش دولتی است.
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: می توان به مردم امید داشت و با برون سپاری وظایف و توانمند سازی جوامع محلی و تزریق دانایی به مردم به حفظ محیط زیست کمک کرد.

وی ادامه داد: اگر قرار است اتفاقی در حوزه محیط زیست ما بیافته نیاز به یک سری مدیران و کارشناسان و فعالان محیط زیست داریم که به مفهوم واقعی کلمه سلحشور و ایثارگر باشند.
وی در ادامه به تحقیقی از پروفسور سمیعی اشاره کرد و افزود: بر اساس تحقیق پروفسور سمیعی، انسان هایی که در مواجه با یک چشم انداز زیبای طبیعی قرار می گیرند و زیبایی را ابزار می کنند و شادمانی را می بینند و تظاهر می کنند، ماده ای به نام کریتیو تروفین در وجود آن ها بیشتر ترشح که سبب می شود آستانه مقاومت در برابر استرس ها افزایش پیدا کند. از این رو کشورهایی مانند کاستاریکا، گوآتمالا، ویتنام و ونزوئلا  در صدر کشورهای شاد جهان قرار می گیرند.

وی ادامه داد: زمانی می گفتند شاخص جامعه توسعه یافته دموکراسی است. یعنی همه انسان ها فارغ از مذهب، نژاد و دین و رنگ باید از آزادی برابر برخوردار باشند؛ اما امروز یک گام جلوتر رفته و می گویند، برای شاخص جامعه توسعه دموکراسی کافی نیست، بلکه بیودموکراسی نیاز است. یعنی ما به عنوان اشرف مخلوقات باید تلاشمان کنیم تا همه اشکال حیات از فرصت برابر زندگی برخوردار باشند و حرمت زندگی را درک کنند.

به گفته وی از سال گذشته شاهد تعبیر بیداری محیط زیستی هستیم که باید به سمت مفهومی به نام مدارس جامع محیط زیست برویم. مدارسی که بچه های آن محیط زیست برایشان مهم است.
در ادامه این نشست همچنین شهربانو اماني انگنه ، نماينده دوره هاي پنجم و ششم مجلس نیز در ابتدا به خاطره ای از زمان حضور محمدرضا عارف به عنوان معاون اول دولت آقای خاتمی طی سفر به دریاچه ارومیه اشاره کرد.

مشاور رییس سازمان محیط زیست با اشاره به حضور کارشناسان بین المللی و نمایندگان سازمان ملل برای احیای دریاچه ارومیه گفت: حضور این افراد به این منظور است که بدانیم برای دریاچه ارومیه چگونه می توان نوحه سرایی کنیم و برای احیای آن اراده  کرد؟

وی به مدیریت استانی برای حل بحران دریاچه ارومیه اشاره و گفت: متاسفانه مدیران منکر هرگونه توسعه زمین زیرکشت در اطرف دریاچه ارومیه بودند.
امانی ادامه داد: متاسفانه امروز پس از اجرای برنامه پنجم توسعه هنوز استراتژی توسعه استان های حوزه آبریز دریاچه ارومیه تغییر نکرده است.

وی به شعار سازمان ملل در این باره اشاره کرد و گفت: سازمان ملل می گوید به جای اینکه سطح آب دریاچه را بالا بیاورید، صدای خود را بالا ببرید تا به گوش مسئولان و تصمیم گیران برسد. به همین دلیل حضور ما در بنیاد امید به منظور بالا بردن صدای خود است تا به گوش مسئولان برسد.

به گفته امانی متاسفانه مدیریت واحدی در کشور وجود ندارد و این زنجیرها به هم پیوسته نیست و هر کسی برای توسعه بخش خودش تلاش می کند، زیرا باید گزارش آماری به مافوق خود بدهد.
نماینده اسبق مجلس ادامه داد: متاسفانه وزارت نیرو به عهد خود برای احیای دریاچه ارومیه وفا نکرد. در عین حال برخی بر این باورند که می توان آب دریایچه خزر را به ارومیه منتقل کرد در حالی که این آبی برای دریاچه ارومیه نخواهد شد اما برای خیلی ها نان خواهد شد.
به گفته وی به خاطر عدم داشتن برنامه، غرور، و عدم استفاده از دانش بشری با وجود داشتن پنج برنامه توسعه نتوانستیم به جایی برسیم زیرا قانومندار نیستیم.

به اعتقاد این کارشناس محیط زیست باید احیای دریاچه ارومیه را به مردم سپرد. زیرا  توجه و حفظ محیط زیست زمینه ساز جهانی عاری از خشونت و افراط گری است.

گفتنی است در پایان این نشست هدایایی به رسم یادبود به سخنرانان از طرف دکتر عارف اهدا شد. همچنین تندیس درخت سبز نخسین جشنواره ملی کارآفرین و استعدادهای برتر مهارتی با رویکرد اقتصاد مقاومتی ومدیریت جهانی توسط کارآفرین برتر به رسم یادبود به دکتر عارف اهدا شد.