پیش بینی افت و خیز قیمت نفت در سال 96
سال 95 در حالی تمام می‌شود که قیمت نفت خام حدود 10 دلار بیشتر از زمان مشابه سال قبل است و صادرات نفت خام کشور نیز تقریباً دو برابر سال گذشته.
آفتاب‌‌نیوز : سال 95 در حالی تمام
می‌شود که قیمت نفت خام حدود 10 دلار بیشتر از زمان مشابه سال قبل است و
صادرات نفت خام کشور نیز تقریباً دو برابر سال گذشته.
در ادامه این گزارش آمده است: مفهوم آن بهبود وضع درآمدهای نفتی کشور است که نتیجه برجام و توافق اوپک و غیر اوپک برسر کاهش عرضه نفت خام به بازار به شمار می‌رود.
برجام به ایران توان افزایش تولید و صادرات نفت خام و قدرت چانه زنی در مجامع انرژی را داد و همصدایی اعضای کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک)و 11 کشور تولیدکننده غیر عضو برای کاهش عرضه نفت خام حدود روزانه یک میلیون و 800 هزار بشکه نیز قیمت نفت خام را افزایش داد. این توافق برای نیمه اول سال 2017 شکل گرفت.
ابتدا شرایط بهتر نیز بود به طوری که در ماه ژانویه قیمت نفت خام حدود 58 دلار برای هر بشکه بود اما اکنون به کانال 51دلار رسیده است. علت آن هم افزایش بی‌سابقه حجم ذخایر نفت خام امریکا است که تردیدهایی را در مورد میزان تأثیرگذاری توافق کاهش تولید بر مهار مازاد عرضه در بازار ایجاد کرده است، این رقم پایین‌ترین قیمت نفت خام از زمان انعقاد توافق کاهش تولید به شمار می‌رود.
هدف کشورهای تولیدکننده نفت خام که در توافق کاهش تولید شرکت کرده بودند از این توافق کاهش مازاد عرضه نفت خام در بازار و رساندن میزان ذخایر نفتی به سطحی عادی بود. اکنون این تفکر ایجاد شده که آیا با وجود شرایط فعلی تمدید توافق اوپک و غیر اوپک لزومی دارد؟
در این باره آژانس بین‌المللی انرژی اعلام می کند که در صورت پایبندی اعضای اوپک به توافق کاهش تولید نفت، بازار نفت در نیمه نخست سال‌جاری میلادی دچار کمبود عرضه خواهد شد.
این آژانس در گزارش ماهانه خود اعلام کرد با وجود افزایش سطح ذخیره‌سازی نفت جهان در ماه ژانویه امسال، اگر اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به توافق خود برای کاهش تولید نفت پایبند باشند، تقاضای نفت در نیمه نخست امسال از عرضه آن فراتر خواهد رفت.
سطح ذخیره‌سازی نفت در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی (او یی سی دی) در ماه ژانویه به سه میلیارد و ٣٠ میلیون بشکه رسید که ٣٠٠ میلیون بشکه بالاتر از میانگین پنج سال اخیر بوده است.
به گفته این نهاد میزان پایبندی اعضای اوپک به توافق کاهش تولید نفت، در ماه فوریه ٩١ درصد بوده است و اگر اعضای این سازمان تا ماه ژوئن امسال عرضه خود را محدود نگه دارند،حتی بازار نفت با کمبود عرضه روزانه ٥٠٠هزار بشکه نفت روبه‌رو خواهد شد.
آمارها حاکی از آن است که با وجود افزایش ١٨٠ هزار بشکه‌ای تولید روزانه عربستان در ماه فوریه نسبت به ماه پیش از آن و رسیدن این رقم به ٩میلیون و ٩٨٠ هزار بشکه در روز، بازهم به گفته آژانس بین‌المللی انرژی این کشور همچنان کمتر از سهمیه تعیین شده در توافق اوپک تولید می‌کند.
از سوی دیگر مؤسسه گلدمن ساکس در گزارشی اعلام کرد که در سال 2017 نفت برنت به روند افزایش قیمت خود ادامه خواهد داد. اما تمدید مجدد توافق کاهش تولید به نفع اوپک نیست زیرا هدف این سازمان رساندن میزان ذخایر نفتی به سطحی عادی بوده نه تقویت قیمت‌ها.
بررسی ها نشان می دهد که بازار نیازی به تمدید توافق اوپک و غیر اوپک برای کاهش تولید نفت ندارد اما این موضوع را با یک کارشناس ایرانی در حد وسیع تر دنبال کردیم. مهدی عسلی کارشناس اقتصاد انرژی و مدیر کل سابق امور اوپک و مجامع انرژی وزارت نفت در گفت‌و‌گو با «ایران» نگاهی به روند تجارت جهانی نفت خام انداخت که خواندن آن خالی از لطف نیست.
این کارشناس اقتصاد انرژی با اشاره به وضع کنونی بازار جهانی نفت خام عنوان کرد: «هنوز نمی‌توان برای پایبندی شرکت‌کنندگان در این توافق و تأثیر عملکرد آنها بر کاهش میزان ذخایر نفتی به سطحی عادی اظهار نظر دقیقی کرد. اما می‌توان عنوان کرد که در این راه همواره تهدیدهایی وجود دارد.»
تداوم کاهش قیمت‌های نفت در سه سال گذشته، با وجود رشد آهسته اقتصاد جهانی، تقاضای نفت سیر صعودی داشته است. بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، تقاضای جهانی نفت در سه سال گذشته 2.88 میلیون بشکه افزایش داشته و از 94.07 میلیون بشکه در روز در فصل آخر سال 2014 به 96.95 میلیون بشکه در روز در فصل چهارم سال 2016 رسیده است که 3.1 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
حال اگر اوپک تولید نفت خود را بر اساس توافق انجام شده کاهش دهد، همچنان میزان تولید نفت اعضای این سازمان از میزان تقاضای جهانی بیشتر خواهد بود. عسلی در این باره اظهار کرد: با در نظر گرفتن شرایط فعلی، توافق اوپک عاقلانه بوده است. پیش‌بینی‌ها (MEES, 2017) نشان می‌دهد که در صورت اجرای توافق‌های اوپک تا ماه ژوئن 2017 میلادی و تداوم محدودیت تولید کشورهای تولیدکننده نفت، قیمت نفت رو به افزایش گذاشته و درآمد اوپک در سال‌جاری، 25 درصد افزایش یابد. با این حال نباید فراموش کرد که تلاش کشورهای اوپک برای افزایش قیمت‌های نفت ممکن است در میان‌مدت بی‌ثمر باشد، زیرا افزایش قیمت‌های نفت، سرمایه‌گذاران را تشویق به تولید نفت شیل در امریکا نموده و با افزایش تولید نفت امریکا، بازار نفت مجدداً با مازاد بیشتر نفت مواجه شده و موجب کاهش قیمت‌های نفت گردد.
در این صورت هم سهم اوپک کاهش یافته و هم با کاهش سطح قیمت‌های نفت، ممکن است درآمد اوپک نیز کاهش یابد. در ماه‌های گذشته، نفت امریکا در حدود قیمتی بین 50 دلار تا 55 دلار در هر بشکه به فروش رسیده است. از طرفی حجم تولید نفت متعارف و همچنین شیل امریکا و ذخایر نفتی این کشور نیز افزایش داشته است.» اما علاوه بر عکس‌العمل غیر قابل پیش‌بینی تولید‌کنندگان نفت غیر متعارف به ثبات قیمت های نفت در حدود50 تا 55 دلار برای هر بشکه موارد دیگری نیز وجود دارند که نگرانی‌هایی را برای ثبات و توسعه تجارت جهانی نفت ایجاد کرده‌اند. به گفته عسلی یکی از این موارد سیاست‌های دولت جدید امریکا است.
این کارشناس اقتصاد انرژی گفت: «با آزادسازی صادرات نفت در سال 2015 از امریکا امید برای یکپارچگی بیشتر بازار نفت حول قیمت‌های واحد بین‌المللی نفت تقویت شد اما این نگرانی وجود دارد که سیاست‌های دولت جدید امریکا این دستاوردها را از بین برده و تجارت جهانی نفت را با بحران مواجه کند، هر چند در حال حاضر با قطعیت نمی‌توان گفت اما اصلاحات نظام مالیاتی وعده داده شده توسط دولت جدید به احتمال قوی به اعمال تعرفه‌هایی برای واردات نفت و فرآورده‌های نفتی به امریکا مخصوصاً بر صادرات کشورهای اوپک اشاره دارد. هر گاه این اقدامات امریکا از سوی کشوهای صادرکننده مقابله به مثل شود طبعاً تجارت آزاد نفت خام و فرآورده‌ها، مختل شده تعیین قیمت‌های جهانی نفت با دشواری‌هایی روبه‌رو خواهد شد.»
موضوع دیگری که آینده تجارت جهانی نفت را تا حدودی تیره می‌کند افزایش تنش‌های قدرت‌های بزرگ، در جنوب شرقی آسیا و دریای جنوبی چین است. عسلی در این زمینه اظهار کرد: این خطرات بالقوه برای تجارت دریایی نفت و گاز در بزرگترین منطقه تجاری و اقتصادی جهان از یک سو و وضع تعرفه‌ها و مقررات برای تجارت انرژی با بزرگترین بازار نفت و گاز جهان (امریکا) از سوی دیگر می‌تواند آینده تجارت جهانی نفت و گاز را با مخاطرات (ریسک های) غیر قابل پیش‌بینی مواجه کرده قیمت‌های جهانی این حامل‌های مهم انرژی را با نوسان زیادی همراه سازد. عسلی ادامه داد: این وضعیت برای کشوری مانند ایران که یکی از بزرگترین منابع نفت و گاز دنیا را داشته و در صدد توسعه تولید و تجارت بین‌المللی خود از این منابع است محل تأمل جدی است و شایسته است توسط مراکز و مسئولان ذیربط مورد توجه و مطالعه کارشناسانه قرار گیرد. این چشم‌انداز در عین حال اهمیت توسعه صنایع پایین دستی نفت و گاز در کشور و کاهش اتکا به صادرات نفت خام و گاز طبیعی در آینده را خاطرنشان می‌کند.»
منبع:
در ادامه این گزارش آمده است: مفهوم آن بهبود وضع درآمدهای نفتی کشور است که نتیجه برجام و توافق اوپک و غیر اوپک برسر کاهش عرضه نفت خام به بازار به شمار می‌رود.
برجام به ایران توان افزایش تولید و صادرات نفت خام و قدرت چانه زنی در مجامع انرژی را داد و همصدایی اعضای کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک)و 11 کشور تولیدکننده غیر عضو برای کاهش عرضه نفت خام حدود روزانه یک میلیون و 800 هزار بشکه نیز قیمت نفت خام را افزایش داد. این توافق برای نیمه اول سال 2017 شکل گرفت.
ابتدا شرایط بهتر نیز بود به طوری که در ماه ژانویه قیمت نفت خام حدود 58 دلار برای هر بشکه بود اما اکنون به کانال 51دلار رسیده است. علت آن هم افزایش بی‌سابقه حجم ذخایر نفت خام امریکا است که تردیدهایی را در مورد میزان تأثیرگذاری توافق کاهش تولید بر مهار مازاد عرضه در بازار ایجاد کرده است، این رقم پایین‌ترین قیمت نفت خام از زمان انعقاد توافق کاهش تولید به شمار می‌رود.
هدف کشورهای تولیدکننده نفت خام که در توافق کاهش تولید شرکت کرده بودند از این توافق کاهش مازاد عرضه نفت خام در بازار و رساندن میزان ذخایر نفتی به سطحی عادی بود. اکنون این تفکر ایجاد شده که آیا با وجود شرایط فعلی تمدید توافق اوپک و غیر اوپک لزومی دارد؟
در این باره آژانس بین‌المللی انرژی اعلام می کند که در صورت پایبندی اعضای اوپک به توافق کاهش تولید نفت، بازار نفت در نیمه نخست سال‌جاری میلادی دچار کمبود عرضه خواهد شد.
این آژانس در گزارش ماهانه خود اعلام کرد با وجود افزایش سطح ذخیره‌سازی نفت جهان در ماه ژانویه امسال، اگر اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به توافق خود برای کاهش تولید نفت پایبند باشند، تقاضای نفت در نیمه نخست امسال از عرضه آن فراتر خواهد رفت.
سطح ذخیره‌سازی نفت در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی (او یی سی دی) در ماه ژانویه به سه میلیارد و ٣٠ میلیون بشکه رسید که ٣٠٠ میلیون بشکه بالاتر از میانگین پنج سال اخیر بوده است.
به گفته این نهاد میزان پایبندی اعضای اوپک به توافق کاهش تولید نفت، در ماه فوریه ٩١ درصد بوده است و اگر اعضای این سازمان تا ماه ژوئن امسال عرضه خود را محدود نگه دارند،حتی بازار نفت با کمبود عرضه روزانه ٥٠٠هزار بشکه نفت روبه‌رو خواهد شد.
آمارها حاکی از آن است که با وجود افزایش ١٨٠ هزار بشکه‌ای تولید روزانه عربستان در ماه فوریه نسبت به ماه پیش از آن و رسیدن این رقم به ٩میلیون و ٩٨٠ هزار بشکه در روز، بازهم به گفته آژانس بین‌المللی انرژی این کشور همچنان کمتر از سهمیه تعیین شده در توافق اوپک تولید می‌کند.
از سوی دیگر مؤسسه گلدمن ساکس در گزارشی اعلام کرد که در سال 2017 نفت برنت به روند افزایش قیمت خود ادامه خواهد داد. اما تمدید مجدد توافق کاهش تولید به نفع اوپک نیست زیرا هدف این سازمان رساندن میزان ذخایر نفتی به سطحی عادی بوده نه تقویت قیمت‌ها.
بررسی ها نشان می دهد که بازار نیازی به تمدید توافق اوپک و غیر اوپک برای کاهش تولید نفت ندارد اما این موضوع را با یک کارشناس ایرانی در حد وسیع تر دنبال کردیم. مهدی عسلی کارشناس اقتصاد انرژی و مدیر کل سابق امور اوپک و مجامع انرژی وزارت نفت در گفت‌و‌گو با «ایران» نگاهی به روند تجارت جهانی نفت خام انداخت که خواندن آن خالی از لطف نیست.
این کارشناس اقتصاد انرژی با اشاره به وضع کنونی بازار جهانی نفت خام عنوان کرد: «هنوز نمی‌توان برای پایبندی شرکت‌کنندگان در این توافق و تأثیر عملکرد آنها بر کاهش میزان ذخایر نفتی به سطحی عادی اظهار نظر دقیقی کرد. اما می‌توان عنوان کرد که در این راه همواره تهدیدهایی وجود دارد.»
تداوم کاهش قیمت‌های نفت در سه سال گذشته، با وجود رشد آهسته اقتصاد جهانی، تقاضای نفت سیر صعودی داشته است. بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، تقاضای جهانی نفت در سه سال گذشته 2.88 میلیون بشکه افزایش داشته و از 94.07 میلیون بشکه در روز در فصل آخر سال 2014 به 96.95 میلیون بشکه در روز در فصل چهارم سال 2016 رسیده است که 3.1 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
حال اگر اوپک تولید نفت خود را بر اساس توافق انجام شده کاهش دهد، همچنان میزان تولید نفت اعضای این سازمان از میزان تقاضای جهانی بیشتر خواهد بود. عسلی در این باره اظهار کرد: با در نظر گرفتن شرایط فعلی، توافق اوپک عاقلانه بوده است. پیش‌بینی‌ها (MEES, 2017) نشان می‌دهد که در صورت اجرای توافق‌های اوپک تا ماه ژوئن 2017 میلادی و تداوم محدودیت تولید کشورهای تولیدکننده نفت، قیمت نفت رو به افزایش گذاشته و درآمد اوپک در سال‌جاری، 25 درصد افزایش یابد. با این حال نباید فراموش کرد که تلاش کشورهای اوپک برای افزایش قیمت‌های نفت ممکن است در میان‌مدت بی‌ثمر باشد، زیرا افزایش قیمت‌های نفت، سرمایه‌گذاران را تشویق به تولید نفت شیل در امریکا نموده و با افزایش تولید نفت امریکا، بازار نفت مجدداً با مازاد بیشتر نفت مواجه شده و موجب کاهش قیمت‌های نفت گردد.
در این صورت هم سهم اوپک کاهش یافته و هم با کاهش سطح قیمت‌های نفت، ممکن است درآمد اوپک نیز کاهش یابد. در ماه‌های گذشته، نفت امریکا در حدود قیمتی بین 50 دلار تا 55 دلار در هر بشکه به فروش رسیده است. از طرفی حجم تولید نفت متعارف و همچنین شیل امریکا و ذخایر نفتی این کشور نیز افزایش داشته است.» اما علاوه بر عکس‌العمل غیر قابل پیش‌بینی تولید‌کنندگان نفت غیر متعارف به ثبات قیمت های نفت در حدود50 تا 55 دلار برای هر بشکه موارد دیگری نیز وجود دارند که نگرانی‌هایی را برای ثبات و توسعه تجارت جهانی نفت ایجاد کرده‌اند. به گفته عسلی یکی از این موارد سیاست‌های دولت جدید امریکا است.
این کارشناس اقتصاد انرژی گفت: «با آزادسازی صادرات نفت در سال 2015 از امریکا امید برای یکپارچگی بیشتر بازار نفت حول قیمت‌های واحد بین‌المللی نفت تقویت شد اما این نگرانی وجود دارد که سیاست‌های دولت جدید امریکا این دستاوردها را از بین برده و تجارت جهانی نفت را با بحران مواجه کند، هر چند در حال حاضر با قطعیت نمی‌توان گفت اما اصلاحات نظام مالیاتی وعده داده شده توسط دولت جدید به احتمال قوی به اعمال تعرفه‌هایی برای واردات نفت و فرآورده‌های نفتی به امریکا مخصوصاً بر صادرات کشورهای اوپک اشاره دارد. هر گاه این اقدامات امریکا از سوی کشوهای صادرکننده مقابله به مثل شود طبعاً تجارت آزاد نفت خام و فرآورده‌ها، مختل شده تعیین قیمت‌های جهانی نفت با دشواری‌هایی روبه‌رو خواهد شد.»
موضوع دیگری که آینده تجارت جهانی نفت را تا حدودی تیره می‌کند افزایش تنش‌های قدرت‌های بزرگ، در جنوب شرقی آسیا و دریای جنوبی چین است. عسلی در این زمینه اظهار کرد: این خطرات بالقوه برای تجارت دریایی نفت و گاز در بزرگترین منطقه تجاری و اقتصادی جهان از یک سو و وضع تعرفه‌ها و مقررات برای تجارت انرژی با بزرگترین بازار نفت و گاز جهان (امریکا) از سوی دیگر می‌تواند آینده تجارت جهانی نفت و گاز را با مخاطرات (ریسک های) غیر قابل پیش‌بینی مواجه کرده قیمت‌های جهانی این حامل‌های مهم انرژی را با نوسان زیادی همراه سازد. عسلی ادامه داد: این وضعیت برای کشوری مانند ایران که یکی از بزرگترین منابع نفت و گاز دنیا را داشته و در صدد توسعه تولید و تجارت بین‌المللی خود از این منابع است محل تأمل جدی است و شایسته است توسط مراکز و مسئولان ذیربط مورد توجه و مطالعه کارشناسانه قرار گیرد. این چشم‌انداز در عین حال اهمیت توسعه صنایع پایین دستی نفت و گاز در کشور و کاهش اتکا به صادرات نفت خام و گاز طبیعی در آینده را خاطرنشان می‌کند.»
منبع:
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید