نشست شورای حکام با طعم فشار آمریکا بر نظام بازرسی‌های آژانس در برجام

آفتاب‌‌نیوز : به گزارش ایسنا،‌ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جدیدترین راستی آزمایی و نظارت خود در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت یک بار دیگر تایید کرد که ایران تعهداتش در چارچوب برجام را از گزارش قبلی تا کنون انجام داده است.

یوکیا آمانو در گزارش اخیر خود که هفته گذشته در اختیار 35 عضو شورای حکام قرار گرفت اعلام کرد که" آژانس به راستی آزمائی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تاسیسات هسته‌ای و مکان‌های خارج از تاسیسات که به طور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند (LOFs) و از سوی ایران درچارچوب موافقت‌نامه پادمان‌ها اعلام شده، ادامه می‌دهد."

آمانو هم‌چنین اعلام کرده است که "ارزیابی‌ها درباره نبود فعالیت‌ها و مواد هسته‌ای اعلام نشده برای ایران کماکان ادامه دارد."

بر اساس گزارش آژانس، ایران به اطلاع رسانی در خصوص موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در کارخانه تولید آب سنگین (HWPP) ادامه و اجازه داده است که بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP نظارت کند.  

به گزارش ایسنا،‌ نظارت آژانس بر موجودی آب سنگین اراک در چارچوب پروتکل الحاقی و پس از اجرا شدن برجام انجام می‌گیرد. آژانس تنها بر اطلاعات و موجودی ذخایر آب سنگین نظارت دارد و نظارت و بازرسی دیگری در این کارخانه از جمله با نصب دوربین‌ها ندارد.

با وجود این‌که ایران در ژانویه 2016 اطلاعات طراحی تاسیسات آب سنگین را در اختیار آژانس قرار داده است و در آن اعلام کرده که ظرفیت تولید اسمی آب سنگین این تاسیسات 16 تن است و ظرفیت واقعی آن حدود 20 تن، اما در اردیبهشت ماه سال جاری یعنی در می 2017 یک بار دیگر آژانس درخواست کرده است که ایران حداکثر ظرفیت این تاسیسات را اطلاع دهد. درخواستی که هنوز از سوی ایران پاسخ داده نشده است.

بر اساس گزارش یوکیا آمانو، در 16خرداد سال جاری (6 ژوین 2017) ایران از انتقال 19 تن آب سنگین به خارج از ایران خبر می‌دهد.

خبرنگار ایسنا اطلاع یافت که این مقادیر در کشور عمان برای ارسال به کشورهای مقصد منتقل شده است.

ایران بر اساس برجام می‌تواند مازاد تولید آب سنگین خود را در کشور ذخیره و تحت نظارت قرار دهد اما در راستای اقدامات شفاف‌ساز، نسبت به خیره آن در کشور دوست و همسایه عمان اقدام می‌کند. ذخایر آب سنگین ایران در عمان جزو دارایی‌های حاکمیتی ایران محسوب می‌شود و امکان دست‌اندازی به آن نیست.

آژانس هم‌چنین بر اساس وظایف خود در چارچوب برجام تایید کرده است که قبل از انتقال1/19 متریک تن آب سنگین، آن  را راستی آزمایی و مهر و موم کرده است و این محموله در 28 خرداد به مقصدی در خارج از ایران منتقل شده است و بعد از انتقال به مقصد مورد نظر نیز یک بار دیگر در تاریخ 16 تا 20 ژوئیه 2017 مورد راستی‌آزمایی قرار گرفته است.

آمانو هم‌چنین تایید کرده است که ذخیره آب سنگین ایران 111 متریک تن است و در طول دوره گزارش‌دهی بیش از 130 متریک تن آب سنگین نداشته است.

مدیرکل آژانس در بخش دیگری از گزارش خود درباره اجرای برجام در ایران اعلام کرده است که "ایران به غنی‌سازی UF6 در FEP ادامه داده است و غنی‌سازی بالاتر از 67/3 درصد از اورانیوم 235 را انجام نداده است."
هم‌چنین در بازه زمانی تهیه این گزارش، کل موجودی ذخیره شده اورانیوم غنی‌سازی شده ایران از میزان 300 کیلوگرم UF6 غنی شده تا میزان 67/3 درصد اورانیوم 235 (یا معادل آن در اشکال مختلف شیمیایی) فراتر نرفته است.

آژانس اعلام کرده که در تاریخ 30 مرداد (21 آگوست 2017)، میزان اورانیوم غنی شده تا 3.67 درصد اورانیوم 235 ایران 88.4 کیلوگرم بر اساس برجام و مصوبات کمیسیون مشترک بوده است.

به گزارش ایسنا،‌ مقامات ایرانی درباره این بخش از گزارش و کاهش ذخایر اورانیوم سه و نیم درصدی ایران اظهارنظری نکرده‌اند. در عین حال مشخص نیست منظور آژانس از این‌که گفته است کاهش ذخایر ایران به حدود 90 کیلوگرم بر اساس برجام و مصوبات کمیسیون مشترک بوده به چه معنی است!

آژانس هم‌چنین تایید کرده است که  دسترسی منظم به ساختمان‌های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی (PFEP) دارد و بر اساس پروتکل الحاقی نیز دسترسی‌های روزانه به این بخش‌ها برایش محقق شده است.

بر اساس گزارش بلومبرگ، طبق داده‌های برآمده از گزارش‌های ارائه شده به اعضای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بازرسان آژانس ظرف 12 ماه از زمان اجرایی شدن توافق هسته‌ای در اوایل سال 2016، 402 بازدید از مراکز هسته‌ای داشته‌اند و 25 بار بازرسی سرزده انجام داده‌اند.

بلومبرگ هم‌چنین نموداری تطبیقی از میزان بازرسی‌های سرزده از تاسیسات ایران و ژاپن منتشر کرد است و مدعی شده که منبع این نمودار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

در این نمودار که مربوط به سال‌های 2012 تا 2016 است،‌ ایران از منظر بازرسی‌های سرزده از ژاپن پیشی گرفته است.

به گزارش ایسنا، هم‌چنین ایران در راستای اقدامات شفاف‌ساز به آژانس اجازه داده تا از نظاره‌گرها و مهر و موم‌های الکترونیکی آنلاین در زمینه غنی‌سازی استفاده کند تا بدین‌ وسیله وضعیت آنها در اماکن هسته‌ای به بازرسان آژانس مخابره و جمع‌آوری خودکار ثبت سوابق اندازه‌گیری توسط ادوات اندازه‌گیری نصب شده آژانس تسهیل شود.

در سفری که هفته گذشته رسانه‌های داخلی به تاسیسات نطنز داشتند، این امکان فراهم شد تا از نزدیک خبرنگاران جاگذاری نظاره‌گرها و مهر و موم‌های الکترونیکی به ویژه در بخش خوراک دهی و جمع‌آوری محصول را مشاهده کنند.

بازرسی‌های آژانس از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران اکنون در بالاترین سطح خود در چارچوب پادمان‌ها و پروتکل الحاقی در حال انجام است و رسانه‌ها و مقامات مختلف اروپایی نیز بر این مساله صحه گذاشته‌اند.

آمریکا در آخرین تلاش خود برای زیر سوال بردن پایبندی ایران به برجام و نقض در این توافق سعی کرد با فضاسازی نماینده‌اش در سازمان ملل، اقدامات و نظام بازرسی‌ آژانس را زیر سوال ببرد و در آن اشکال وارد کند.