جدال ظريف و نتانياهو
عقربه‌هاي ساعت ٩:٣٠ صبح به وقت مونيخ را نشان مي‌دهد؛ تمام خيابان‌هاي منتهي به هتل «بايريشر هوف»، در قرق نيروهاي امنيتي و پليس آلمان است و پرسنل سالن اجلاس کنفرانس در تلاش و تکاپو براي راهنمايي بهتر ميهمان‌هاي اين کنفرانس، اما هنوز جايگاه خبرنگاران شايد تنها چند صندلي پر را به رخ مي‌کشد. همه خبرنگاران همراه مقام‌هاي سياسي پشت درهاي بسته اتاق‌‌هاي ديدارهاي دوجانبه منتظر ايستاده‌اند و ٩ خبرنگار ايراني هم همين‌طور.
آفتاب‌‌نیوز :
«بايريشر هوف» (Bayerischer Hof) ميزبان وزراي دفاع و وزراي خارجه و سران کشورهاي جهان است در مونيخ شهري در جنوب آلمان. ديروز، سومين روز متوالي از پنجاهوچهارمين کنفرانس امنيتي مونيخ در اين شهر ادامه داشت با حضور ٢٠ نفر از سران دولتي، ٤٠ وزير خارجه و ٤٠ وزير دفاع و برخي از صاحبان صنايع تسليحاتي از کشورهاي مختلف جهان. هزينه‌هاي اين کنفرانس توسط وزارت دفاع آلمان و کمک‌هاي مالي صنايع تسليحاتي تأمين مي‌شود.
شروع يک روز پرکار
اولين ديدار محمدجواد ظريف، وزير خارجه ايران ساعت ٨:٣٠ صبح به وقت مونيخ برگزار مي‌شود. او با ادوارد نعلبنديان، وزير خارجه ارمنستان ديدار مي‌کند.
ساعت ٢:٣٠ نيمه‌شب به وقت تهران بود که بعد از چهار ساعت انتظار در پاويون دولت در فرودگاه مهرآباد، هواپيماي وزير خارجه ايران به سمت مونيخ حرکت کرد و بعد از پنج ساعت پرواز، در فرودگاه مونيخ بر زمين نشست. علي ماجدي، سفير ايران در آلمان به همراه چند نفر ديگر وزير را به هتل محل اقامت خود در بايريشر هوف همراهي کرد و خبرنگاران به هتل پالاديوم منتقل شدند. در کنار عبور از ميان چندين هواپيماي نشسته بر زمين، هواپيماي اسرائيلي حامل بنيامين نتانياهو ديده مي‌شود؛ به نظر مي‌رسد امروز روز جنجالي در سياست خارجي باشد. هتلي نسبتا دور از محل اجلاس که بايد بعد از دو ساعت اقامت آنجا را ترک کرد. برف دانه‌هاي خود را تند و تند بر زمين مي‌پاشد، برفي سبک و خيس و دماي هواي زير دو درجه سانتي‌گراد. شايد همين يک ساعت قدم‌زدن در خيابان مونيخ در هواي گرگ‌وميش فرصت مناسبي براي داوري درباره اين شهر نباشد، ولي در همين يک ساعت چند سکانس از شهر به تصوير در مي‌آيد: ساختمان‌هايي هم‌قد و کوتاه، شايد دو و سه طبقه يا ديواري از رنگ‌هاي روشن در کنار هم، پياده‌رو برفي و برف‌روب‌هايي کوچک و زردرنگ که به صدا درمي‌آيد؛ دو طرف خيابان، محل پارک ماشين‌هاي بنز، بام و چند برند ديگر است و چند ماشين کوچک که پشت سر خود پارو، جارو و بيلي کوچک براي برف‌روبي خيابان حمل مي‌کنند، اما شايد هر گوشه خيابان چندده دوچرخه است که رها شده و منتظر مسافري است که روي زين آن بنشيند و پدال بزند.
در مسير رسيدن به خيابان که هتل بايريشر هوف در آن قرار گرفته، ماشين‌ها سياه و سبز رنگ به رديف ايستاده‌اند و جواناني با يونيفرم سياه و تفنگ‌هايي در دست و کلت و باتوم بر کمر ايستاده‌اند. برخي از آنها به دستان خود، ها مي‌کنند و صورت خود را در شال‌گردني پشمي پنهان کرده‌اند و برخي با لبخندي رهگذران را همراهي مي‌کنند. در مقابل در ورودي چند نفر از کارکنان سفارت ايران منتظر ايستاده‌اند و يکي به فارسي و با لبخند مي‌گويد شما ايراني هستيد؟ يکي ديگر به لهجه افغانستاني و با لبخندي آشنا خوشامد مي‌گويد و سرماي مونيخ را با هواي تهران مقايسه مي‌کند. ميهمان‌ها رسيده‌اند. در ميان صندلي‌هايي رنگي، اين جان کري است که سر پا ايستاده است و هر بار با کسي دست مي‌دهد و سرگرم گفتوگو و خنده است و دوربين‌ها روي او تمرکز کرده‌اند. در مسير حرکت به طبقه سوم، محل انتظار، وندي شرمن و ارنست مونيز وارد سالن اجلاس مي‌شوند.
انتظار براي ديدارهاي دوجانبه
ساعت ١٠:٣٠ صبح است و خروج از سالن انتظار اتاق ٣٢ ممکن نيست؛ نيروهاي امنيتي آلماني، پليسي جوان و خانم راهنما معتقدند خروج از اينجا جز با حضور و همراهي آنها و همراهي همه تيم ممکن نيست و ناچار بايد روي مبلمان کرمي‌رنگ و فرش ماشيني سبزرنگ نشست به انتظار و چاره‌اي جز اين نيست. چند دقيقه بعد ميخائيل جانليدزه، وزير خارجه گرجستان است که با محمدجواد ظريف ديدار مي‌کند. اجازه مي‌دهند در حد يک دقيقه براي چند شات تصوير، خبرنگارها وارد اتاق شوند و باز هم بايد پشت در اتاق ٣٢ در طبقه سوم منتظر ماند. وزير ايراني بعد از چند دقيقه، با چند نفر از رؤساي پژوهشکده‌ها، انديشکده‌هاي مطالعاتي و روشنفکران و فعالان رسانه‌اي آلمان جلسه «آف درکورد» برگزار مي‌کند و باز هم چند شات عکس و ديگر هيچ.
نگاهي به تاريخ ٥٦ساله
کنفرانس مونيخ درباره سياست امنيتي، در ابتدا کنفرانس امنيتي بين‌المللي و کنگره دفاع‌شناسي (Wehrkundetagung) خوانده مي‌شد. اين بحث در آغاز دهه ۱۹۶۰ پاگرفت و از ابتدا محلي بود براي آنکه سياست‌مداران متخصص در امور امنيت ملي، منطقه‌اي و جهاني، نظاميان کارشناس امور بين‌المللي و عده‌اي از صاحبان صنايع تسليحاتي در آن گرد آيند و امور بين‌المللي را از زاويه امنيت و دفاع بررسي کنند. مبتکر اين کنفرانس «ادوارد-هاينريش فن کلايست-اشمنتسين»
(Ewald-Heinrich von Kleist-Schmenzin ١٩٢٢-١٩٩٨)، نظامي صاحب‌نام آلماني است. شهرت او به اين برمي‌گردد که با يک گروه مخالف آدولف هيتلر در ارتش آلمان- مشهور به چهره مرکزي «اشتاوفن‌برگ»- همکاري داشته است. گروه «اشتاوفن‌برگ» در سال ۱۹۴۴ کوشيد هيتلر را بکشد. فن کلايست-اشمنتسين اين کنفرانس را در سال ۱۹۶۲ بنيان گذاشت. او تا سال ١٩٩٧ رياست کنفرانس را بر عهده داشت و پس از او «هورست تلتشيک» تا سال ٢٠٠٨ اين مقام بر عهده گرفت و از آن سال تاکنون هم ايشينگر مسئول برگزاري کنفرانس مونيخ است. از آن زمان تا امروز، ٥٦ سال مي‌گذرد و به‌جز دو سال، هرساله کنفرانس امنيتي مونيخ برگزار شده است؛ يک بار سال ١٩٩١ به دليل جنگ خليج‌فارس اين کنفرانس برگزار نشد و بار دوم سال ١٩٩٧ بود که رياست کنفرانس تعويض شد؛ بعد از آن همه‌ساله کنفرانس مونيخ برگزار شده است. برخي معتقدند کنفرانس امسال نسبت به سال‌هاي گذشته متفاوت برگزار شد.
تکه‌ای از بقاياي پهپاد و پاسخ ظريف
ساعت ١٢ محمدجواد ظريف سخنراني مي‌کند؛ قبل از او بنيامين نتانياهو سخنراني کرده و با نمايش يک قطعه فلزي که مدعي است بقاياي پهپاد ساقط‌شده ايراني است، گفت: «اگر لازم باشد اسرائيل نه‌تنها عليه نيروهاي نيابتي ايران، بلکه عليه خود اين کشور دست به اقدام خواهد زد. اسرائيل اجازه نخواهد داد ايران طناب ترور را دور گردن اسرائيل بيندازد». حالا همه در انتظار پاسخ ظريف هستند. او به دعوت رئيس کنفرانس پشت تريبون قرار مي‌گيرد. قبل از او پنلي با حضور جان کري، مولود چاووش‌اوغلو، وزير دفاع لبنان و استفان دي ميستورا برگزار شده بود. سالن براي لحظه‌اي با پايان پنل و آغاز سخنراني ظريف شلوغ مي‌شود و بارها رئيس کنفرانس ميهمان‌ها را دعوت به آرامش مي‌کند. ظريف گفته خود را با انتقاد از نتانياهو آغاز مي‌کند: «امروز شاهد يک سيرک کارتوني بوديم! اجازه دهيد به موضوعات جدي بپردازيم». کري و چاووش‌اوغلو در سالن حضور ندارند، ولي دي ميستورا و کاترين اشتون به دقت به سخنراني او گوش مي‌دهند. عده‌اي از گفته‌هاي او يادداشت‌برداري مي‌کنند و عده‌اي ديگر سر در گوشي‌هاي خود دارند و ديگران هم به تأمل و تفکر رو به سوي سخنران دارند.
ظريف مي‌گويد: «امروز شکست داعش سبب شده است تا حدودي مفهوم ثبات به مناطقي که روزي آنها را اشغال کرده بود، بازگردد؛ اما شکست يکي از شرورانه‌ترين سازمان‌هاي تروريستي در جهان به معني حذف خطر افراط‌‌گرايي در منطقه و فراتر از آن نيست و دلايل ريشه‌اي آن به‌ويژه ايدئولوژي تنفر و کشتار ادامه دارد و ممکن است در جايي ديگر سربرآورد. قدرت‌هاي نظامي مدت مديدي است که استراتژي‌هاي چندگانه‌ای براي پيروزي در جنگ داشته‌اند. آنها مدتي طولاني است که نسبت به هرگونه استراتژي براي به‌دست‌آوردن صلح بي‌تفاوت بوده‌اند. زمان زيادي است که قدرت‌هاي جهاني و متحدان منطقه‌اي آنها تصميمات اشتباهي در منطقه ما گرفته و ديگران به‌ويژه ايران را براي پيامدهاي اشتباهات استراتژيک کوته‌فکرانه و خارج از کنترل خود مقصر دانسته‌اند».
سخنراني ٢٠دقيقه‌اي وزير خارجه ايران که به پايان مي‌رسد، نوبت آخرين سخنران پنل است و او کسي نيست جز عادل الجبير، وزير خارجه عربستان و بار ديگر صحنه‌پردازي‌اي ديگر عليه ايران. او آرام از عربستان و اصلاحات آن مي‌گويد؛ از اينکه آنها تصميم گرفته‌اند به حقوق زنان احترام بگذارند و بار ديگر اتهامي تکراري عليه ايران؛ اينکه ايران ٤٠ سال است در جهت اهداف تروريستي و آشوب منطقه گام برمي‌دارد. حالا جان کري هم به سالن اصلي برگشته و در رديف سوم نشسته است. در گوشه‌اي ديگر از سالن، نيروهاي حفاظتي هتل، منتظر وزير دفاع آلمان هستند تا با هديه چند دسته گل به او، عکس يادگاري بيندازند.
صحنه آخر
در اين نشست تنها يک قانون حکمفرماست و آن اينکه خبرنگاران بايد فقط با تيم خود در سالن اصلي حاضر شوند و غير از آن ممکن نيست. بايد خبرنگاران ايراني هم سالن را با ظريف ترک کنند و ٢٠ دقيقه بعد، زنگ پايان اجلاس به صدا درمي‌آيد؛ پنجاهوچهارمين نشست کنفرانس امنيتي مونيخ.
اما هنوز ديدارهاي سياست‌مداران به پايان نرسيده است. ظريف بعد از بازگشت از سالن اصلي کنفرانس بار ديگر در اتاق ٣٢ به پذيرايي از ميهمان‌ها مي‌پردازد. يکي از ميهمان‌هاي او نيچروان بارزاني، نخست‌وزير اقليم کردستان عراق است. نيچروان ماه گذشته در ايران بود اما نتوانسته بود با محمدجواد ظريف ديدار کند و حالا اين حضور فرصتي است براي آنها تا درباره اقليم کردستان عراق بعد از همه‌پرسي سوم مهر و مسائل آن گفتوگو کنند. شايد اين بار او با رضايت بيشتري از اتاق ظريف بيرون برود؛ موقع خداحافظي، اين دي‌ميستورا است که نيچروان را همراهي مي‌کند. بعد از مدتي نيچروان به پرسش خبرنگار «شرق» و ايسنا به زبان کردي پاسخ مي‌دهد: «ديدار خوبي با آقاي ظريف داشتيم. در اين ديدار خواستيم که ايران به حل مشکلات کردستان عراق و مشکلات موجود در روابط اربيل و بغداد کمک کند».
ديدار خارجي ظريف که به پايان مي‌رسد، ميان خبرنگاران مي‌آيد و از سياست بادوام ايران در منطقه، صلح و امنيت جهاني دفاع مي‌کند و از تحولات سوريه مي‌گويد. او در پاسخ به اين پرسش «شرق» که گفته مي‌شود ايران و روسيه درباره حمله ترکيه به عفرين اقدام عملياتي و بازدارنده انجام نداده‌اند، گفت: «آنچه ما انجام داديم، اين است که جلوي عملياتي را که استقلال سوريه را به خطر بيندازد، بگيريم و با آن موافق نيستيم و آن را به نفع کسي نمي‌دانيم. ما با همسايگان ترک خود در اين زمينه مشورت کرديم. نگراني‌هاي آنها را از سياست بسيار مخرب ايالات متحده در سوريه و خطرات اين سياست‌ها گفتيم. اعتقاد داريم راه مناسب برخورد با اين خطر اقدام نظامي نيست. بايد از راه‌هاي ديگري براي برخورد با خطر سياست مخرب و کوتاه‌نظرانه ايالات متحده در سوريه استفاده کرد».
باز هم ادامه دارد
بايد سالن را به سمت بيرون ترک گفت و بعد از يک ساعت بار ديگر به سالن برگشت. روز پرکاري است و هنوز هم ديدارهاي ظريف ادامه دارد. استفان دي‌ميستورا بدون اعلان قبلي به ديدار محمدجواد ظريف مي‌آيد و محور گفت‌وگوي آنها تحولات منطقه‌اي است. بعد از چند دقيقه، گفتوگو به پايان مي‌رسد و عباس عراقچي در مقابل دوربين و دستگاه ضبط خبرنگاران مي‌ايستد. او از ديدارهاي دوجانبه معاون وزراي خارجه انگليس، آلمان، فرانسه و ايتاليا درباره منطقه و يمن مي‌گويد. عفرين هم موضوع ديگر گفت‌وگوي آنها بود که در گفتوگو با «شرق» به اهميت اين مذاكرات و راهبردي‌بودن آن تأکيد مي‌کند. همين موقع محمدجواد ظريف از اتاق خود بيرون آمده و با خنده به عراقچي مي‌گويد: «بازار ما را کساد نکن». خنده خبرنگاران و آرامش عراقچي، بعد از لحظه‌اي پايان‌دهنده اين گفت‌وگوي کوتاه عراقچي با خبرنگاران است و شايد تا به اين لحظه اين تنها ديدار خبرنگاران با مقامات ايراني باشد. هنوز عصر پرکار ظريف ادامه دارد. او با «بئاتريس فين»، رئيس اجرائي ICAN (کمپين نابودي سلاح‌‌هاي هسته‌اي) ديدار کرده و بعد از آن ميزبان «يان الياسون» معاون دبيرکل پيشين سازمان ملل (بان‌کي‌مون) و وزير خارجه سابق سوئد و نماينده آن کشور در سازمان ملل است.
ساعت ١٦:٤٥ است. آرام آرام خدمه هتل سعي مي‌کند ابزار و اساس کنفرانس را جمع کرده و در کاميون‌هاي حمل بار قرار مي‌دهند. ديگر فضاي امنيتي هتل هم به پايان رسيده است. خيابان مقابل هتل ترافيک آرامي دارد. چهار مجسمه سنگي جلوي هتل نشان از تلفيق قدمت تاريخي و فرهنگ امروزي آلمان دارد. چند توريست ايراني در مقابل اين مجسمه‌ها عکس مي‌گيرند. موقع خروج خبرنگاران ايراني از سالن انتظار است، آنها بعد از خوردن ناهاري سرپايي به خيابان آمده‌اند، باد سردي مي‌وزد. همه منتظرند تا بتوانند با کسي گفتوگو کنند و بعد هم فرودگاه مونيخ را به سمت روسيه، براي شرکت در کنفرانس «روسيه در خاورميانه؛ نقش‌آفريني در تمام صحنه‌ها» ترک کنند. ساعت چهار به وقت مونيخ است. ماشين‌هاي بنز و بي‌ام دبليوی مشکي‌رنگ به انتظار ديپلمات‌ها نشسته‌اند؛ در شهري که کارخانه همه ماشين‌هاي لوکس آلماني در آنجا قرار دارد. جان کري از راهروي اصلي با يک همراه جوان به سمت خيابان سرازير مي‌شود و در برابر درخواست گفتوگو مي‌گويد: «گفتوگو نمي‌کنم!» اما او در کنفرانس مونيخ بار ديگر عقيده قبلي خود را تکرار مي‌کند: «من بر اين باورم که اروپا و جهان بايد اطمينان يابند که اين توافق(برجام) بايد حفظ شود؛ چراکه برگشت به عقب غيرقابل دفاع است. اين ديپلماسي خوبي نيست. ما مي‌دانيم که جهان بدون توافق هسته‌اي با ايران چگونه خواهد بود و به‌طور‌قطع جاي بهتري نيست». فرصت رايزني‌ها درباره مسائل مهم امنيتي جهان در اين کنفرانس به پايان رسيده است و بار ديگر خاورميانه در تيتر اظهارنظرها و رايزني‌ها بود؛ تنش در خاورميانه تا مونيخ هم رسيده است.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید