معیارسنجش: تطابق با گفتمان امام خمینی
آفتاب- دکتر صلاح الدین دلشاد*: انقلاب اسلامی ایران با هدف پایان دادن به یک نظام شاهنشاهی و جایگزینی آن با نظامی مبتنی بر رای مردم و تفکر اسلامی به وقوع پیوست. این انقلاب اما علاوه بر پایان دادن به استبداد شاهنشاهی، پایان بخش چند نقطه تاریک دیگر در تاریخ ایران بود؛ انقلاب اسلامی به استعمار و نفوذ آمریکا در ایران و همچنین حضور و نفوذ رژیم صهیونیستی پایان بخشید. همچنین انقلاب اسلامی نفوذ برخی فرقه‌ها همچون فرقه بهائیت که در دربار ریشه دوانده بود و به منافع مسلمانان ضربه می‌زد را خشک کرد.
در این میان نقش امام خمینی(ره) در هدایت و رهبری حرکت مردم بی‌بدیل بوده است. پیش از انقلاب اسلامی گروه‌های مختلفی همچون نهضت آزادی، جبهه ملی و سازمان‌های چریکی برای مبارزه علیه رزیم شاه تلاش می‌کردند اما تمامی این گروه‌ها در سال‌های ابتدایی دهه پنجاه به این نتیجه رسیده بودند که امکان واژگون ساختن نظام شاهنشاهی وجود ندارد.
با این وجود رهبری امام خمینی(ره) که با اتکای به عقاید مذهبی مردم ایران بود توانست بر این دستگاه سلطنتی فائق آید. باید توجه داشت که امام بعد از پیروزی نهضت هیچ‌گاه در صدد تشکیل یک ائتلاف برای مبارزه نبود.
امام خمینی(ره) به گروه‌ها و احزاب مختلفی که به ایشان مراجعه می‌کردند مسیر حرکت خود و قصد خود برای ایجاد حکومت اسلامی را ترسیم می‌کرد و آن گروه‌ها و دسته‌جات به انگیزه‌های مختلف در واقع با امام خمینی(ره) همراه شدند و نه اینکه با ایشان ائتلاف کنند.
امام خمینی(ره) به عنوان یک رهبر عالیقدر مذهبی در طول سال‌های متمادی از 1342 تا زمان رحلت‌شان، اعتقادات و باورهای یکسانی داشتند. همه می‌دانستند که آن رهبر کبیر به کمک ملت قصد ایجاد جمهوری اسلامی را دارد و نخبگان سیاسی از نظرات فقهی امام در خصوص حکومت، آگاه بودند.
آسیب شناسی سال‌های گذشته از انقلاب و چشم انداز آینده آن، باید با در نظر گرفتن این نکته همراه باشد که انقلاب ما یک تفاوت عمده با سایر انقلاب‌های آن زمان داشته است. اکثر انقلاب‌ها در آن زمان از حمایت‌های به خصوص مادی برخی قدرت‌های بزرگ برخوردار بودند. اما انقلاب اسلامی به عکس بود، چرا که نه فقط حمایتی در کار نبود بلکه تمامی قدرت‌ها خود را در موضع دشمن انقلاب تعریف می‌کردند.
مزیت عمده انقلاب ما در این سی سال پشت سر گذاشتن تمامی ضربه‌ها و توطئه‌های نظامی، روانی و اقتصادی دشمنان است. اما آیا این پیروزی‌ها به تنهایی کافی است؟
اگر بخواهیم خود را محک زده و ببینیم که تا چه میزان همگام با اهداف امام خمینی(ره) به پیش رفته و تا چه میزان از آنها انحراف داشته‌ایم باید فرمایشات، زندگانی و حکومتداری حضرت امام را مد نظر قرار دهیم. مثلاً در مسئله اسراف و تبذیر، آیا مشی مدیران کشور ما همانند مشی امام است؟ آیا کنفرانس‌ها و کنگره‌هایی که برگزار می‌شود مشی امام در لزوم پرهیز از اسراف و تبذیر را در نظر دارند؟
امام خمینی(ره) همواره بر محور عدالت و رسیدگی به قشر کم درآمد تاکید فراوانی داشتند. علی‌رغم فعالیت‌های انجام شده برای تحقق عدالت و رسیدگی به قشر آسیب پذیر، آیا تورم کنونی حاکم بر اقتصاد ایران اجازه اجرای صحیح این مولفه‌ها را می‌دهد؟ آیا فقر و بیکاری در کشور ما ریشه‌کن شده است؟
این موارد سوالاتی است که مدیران و مسوولان باید با توجه ویژه به نظرات و زندگی امام برای رفع آنها تلاش کنند.
نظام جمهوری اسلامی دوران‌های مختلفی را پشت سر گذاشته است و در دوره‌های مختلف آن خدمات عظیمی به کشور شده است. به عنوان مثال در دوران سازندگی تلاش‌های فراوانی برای تقویت زیرساخت‌های اقتصادی ایران صورت گرفت. به گونه‌ای که برخی کارهای انجام شده در این دوره را با توجه به درآمد کم و موقعیت کشور باید در حد معجزه دانست.
آنچه مسلم است ما در حوزه مدیریت دولتی در طول 30 سال اخیر فراز و نشیب‌های زیادی داشته‌ایم. علت آن نیز مشخص است، ما بر اساس قانون اساسی کشور که برپایه مردمسالاری دینی قرار دارد. شاهد حضور دولت‌های مختلفی بوده‌ایم. در این دولت‌های مختلف، حرفهای متفاوتی هم زده شده است؛ مثلا یک دولت معتقد به دولتی بودن همه جانبه اقتصاد بوده و دولت دیگر به شدت بحث خصوصی‌سازی همه جانبه را پیگیری می‌کرده است.
باید توجه داشت، تفکری که به سوی اعتدال و توسعه کشور حرکت خواهد کرد نه این و نه آن است. یعنی از دیدگاه معتقدین به اعتدال و توسعه، برخی موارد همچون انفال و نفت باید در اختیار دولت باشد اما سایر منابع باید در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد.
حکومتی که برای تحقق آرمان‌های امام خمینی(ره) تلاش می‌کند باید از تمامی نیروهای دلسوز و متخصص کشور کمک بگیرد. متاسفانه در دوره‌های مختلف برخی دولت‌ها تنها معتقد به استفاده از گروه و جریان خودشان در مملکت داری بوده‌اند و چه بسیار افراد متفکری که با این سیاست از صحنه مدیریت کلان کشور کنار گذاشته شده‌اند.
در حالی که انواع سلایقی که همه به انقلاب و اسلام معتقد بودند در اطراف امام خمینی(ره) حضور داشتند و ایشان هیچ‌گاه دیدگاه حذفی نسبت به سلایق مختلف نداشت.
بنابراین بازگشت به گفتمان امام خمینی ازطریق تدقیق در سخنان، رفتار و زندگی ایشان و همچنین «استفاده از تمامی نیروهای انقلابی و متخصص» در روند اداره کشور، موارد عمده‌ای است که عمل به آنها در سال‌های آتی موجبات اعتلای انقلاب اسلامی و نظام برآمده از آن و کشور عزیزمان ایران را به دنبال خواهد داشت.
*عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه
