معافیت سربازی دانش بنیانی؛ راه فرار نورچشمی‌ها از سربازی یا کمک مفید به شرکت‌های دانش بنیان؟
بازتاب گسترده این خبر و سطح واکنش‌های فراگیر، گستردگی این امتیاز خاص را گوشزد نمود. در نهایت با جلسات برگزار شده میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و ستاد کل نیرو‌های مسلح موضوع حل شد و فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی نیز توانستند دوباره به چرخه امریه سرباز فناور باز گردند.
بر اساس این طرح افراد نخبه، فناور و دارای فعالیت دانش‌بنیانی می‌توانند طول دوره و مدت سربازی خود را به جای پادگان در یک شرکت دانش‌بنیان و بدون لباس سربازی بگذرانند، یعنی عملاً به جای سربازی قریب ۲ سال کارمند آن شرکت خواهند بود.
شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند به ازای ارائه فاکتور فروش سالیانه و یا به ازای یک تعداد مشخص کارمند، یک نفر را به عنوان امریه سرباز فناور معرفی کنند، امتیازی بسیار ویژه که عملاً به معنای معافیت از سربازی است و طبیعتاً چشم بسیاری به دنبال برخورداری از این رانت مخصوص است.
با افزایش انتقاد‌ها از رانتی و مشکوک بودن این نوع جذب سرباز فناور، روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و مسئول اصلی اعطای این امتیاز ویژه از محل چند شرکت دانش‌بنیان دارای سرباز فناور در میدان آرژانتین و شهرک سئول بازدید کرد، پیش از این در فضای مجازی برخی از فعالان دانش‌بنیان مدعی شده بودند که این تنها یک فرایند صوری ارائه مدارک است و افراد نورچشمی خاص بدون آنکه واقعاً نخبه باشند یا طرح فناورانه واقعی ارائه کنند، صرفاً از این درگاه رانتی برای معافیت استفاده می‌کنند و حتی در محل شرکت نیز حاضر نمی‌شوند.
آگهی ذیل یکی از انواع نمونه آگهی است که شرکت‌های به اصطلاح دانش‌بنیان در فضای مجازی منتشر کرده‌اند و برای جذب سرباز فناور از متقاضیان دعوت کرده‌اند که برای مصاحبه حضور یابند، برخی حتی این ادعا را مطرح کرده‌اند که این شرکت‌ها از متمولین خواستار معافیت سربازی بعضاً پول نیز دریافت می‌کنند، هرچند مدارک معتبری برای این ادعای خود ارائه نداده‌اند و آفتابنیوز قادر به تایید یا تکذیب چنین مدعای نیست.
البته طبق ابلاغیه ستاد کل نیرو‌های مسلح دریافت هرگونه هزینه از سرباز فناور ممنوع است و این خود شرکت دانش‌بنیان است که باید همه هزینه‌ها را تقبل نمایید.
برای مشمولین سرباز فناور یک فرم امتیازسنجی نیز در نظر گرفته شده است که فرد متقاضی باید حداقل ۸۰ امتیاز کسب نمایید، این فرم و نحوه امتیازبندی و سنجش سطح توانایی فرد جنجال‌ها و حواشی بسیاری در پی داشته است، برخی معاونت علمی و فناوری را مورد انتقاد قرار داده‌اند که دقت لازم را در این امور به عمل نمی‌آورد.
مسئله دیگر این است که حتی شرکت‌های دانش‌بنیان درجه چندم استارتاپ شکل موسوم به شرکت دانش‌بنیان نوپا نیز می‌توانند ۲ نفر را برای امریه معرفی نمایند، دیگر شرکت‌ها می‌توانند تا سقف ۵ نفر معرفی کنند، این شرکت‌ها البته باید اظهارنامه مالیاتی ارائه نمایند. با توجه به تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان، برآورد می‌شود که حداقل ۱۰ هزار نفر بتوانند از طرح معافیت سربازفناور استفاده کنند.
البته با وجود آنکه در شیوه‌نامه اولیه مبالغ و ارقام دیگری ذکر شده، اما کانال تلگرام منتسب به مرکز شرکت‌های دانش‌بنیان، حداقل فروش مبنای شرکت‌های دانش‌بنیان متقاضی طرح سربازفناور به ازای هر نفر را ۱۰ میلیارد ریال یا ۵ نفر کارمند عضو لیست بیمه ذکر کرده است.
وضعیت تاهل و داشتن فرزند نیز در جدول امتیازبندی برای متقاضی دارای ۲۰ امتیاز و به ازای هر فرزند دارای ۱۵ امتیاز است با توجه به اینکه این طرح از اساس برای جذب نخبگان برنامه‌ریزی شده است، معلوم نیست که داشتن تاهل آن هم در سن سربازی چه ارتباطی به نخبه بودن دارد.
برخی صاحب‌نظران معتقدند که ستاد کل نیرو‌های مسلح باید نظارت بیشتری در زمینه عملکرد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در بحث اعطای معافیت سربازفناور و جذب در شرکت‌های دانش‌بنیان اعمال نمایید یا کلاً این طرح را در دست خود بگیرد.
شرکت ما هم پسر گلشون رو میخان دانش بنیان کنند آخ داغ دل تازه میکنه حکایت پسر ریس نظرم وظیفه که بعد از معافیت پسرش قانون معافیت ۶۰سال سن پدر را حذف کرد ومن با داشتن دوسال جبهه وداشتن ۶۳سال سن تنها تک پسرم برود سربازی این است عدالت مسلمه برای انگلانی است که میخوان بجای نخبه جا بزنن وگرنه نخبه ای دیگه تو کشور نمونده همه مهاجرت کرده اند دقیقن گفته اول یعنی ن و ر چشمی برای فرار از سربازی درسته و درستر ... اون بخش متاهل بودن و داشتن فرزند شأن نخبه و نخبگی رو به شدت پایین میاره ، لوسش میکنه و حتی نابودش میکنه !! یعنی هر کی متاهل باشه و فرزند داشته باشه و حتی بیشتر هم داشته باشه نخبه تر به حساب میاد !! تاهل امتیازی است برای پولدارها. طبق معمول فقط قسمت نور چشمی ها میشه ولا غیر هر طرحی که اجرا می‌شود امکان خطا دارد. ولی بیشتر خبر بالا خلاف واقع است. این طرح اصلا ربطی به نخبگان ندارد و صرفا برای مشمولین است که دارای توانمندی هستند. سربازان نخبه قوانین خاص خودش را دارد.چند روز دیگه اگر این خبر اصلاح شود کمتر به آن توجه می‌شود. برای هر خبری که می‌شنویم نباید بدون بررسی موضعگیری کنیم. چندین میلیون مشمول غایب هست. چرا هیچ فکری برای کمک به این عزیزان نمیشه ولی........ 
