سه دلیل تاریخی برای گرمترشدن روابط ایران و مصر
ترامپ و اعراب در پی اتحاد علیه ایران/مصر خواستار بهبود روابط با تهران/ هراس دولت سیسی از رشد افراطیون
دولت ترامپ رویکردی تهاجمی در قبال ایران اتخاذ کرده است. او درصدد ایجاد جبهه متحدی با برخی کشورهای حوزه خلیج فارس برای مقابله با اقدامات ایران در منطقه است. این جبهه سعی دارد با آنچه مداخلات ایران در خلیج‌فارس، سوریه، عراق و یمن می‌خواند مقابله کند. با این حال، تغییر موضع تدریجی مصر نسبت به ایران به احتمال زیاد مانعی عمده در مسیر ایجاد این اتحاد به رهبری آمریکا خواهد بود. آنچه محرک اصلی نزدیکی مصر به ایران است هراس دولت سیسی از رشد اسلام‌گرایی سنی است.
آفتابنیوز :
سرویس بین‌الملل- پایگاه تحلیلی«هیل» نزدیک به کنگره آمریکا در مقاله‌ای تحلیلی به پیشینه روابط سیاسی و دیپلماتیک ایران و مصر و گمانه‌زنی‌های روزهای اخیر درباره احتمال گرمتر شدن روابط دو کشور و پیامدهای آن برای دولت ترامپ پرداخته است.
به گزارش آفتابنیوز؛ این سایت می‌نویسد: «دولت ترامپ رویکردی تهاجمی در قبال ایران اتخاذ کرده است. او درصدد ایجاد جبهه متحدی با برخی کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای مقابله با اقدامات ایران در منطقه است. این جبهه سعی دارد با آنچه مداخلات ایران در خلیج‌فارس، سوریه، عراق و یمن می‌خواند مقابله کند. با این حال، تغییر موضع تدریجی مصر نسبت به ایران به احتمال زیاد مانعی عمده در مسیر ایجاد این اتحاد به رهبری آمریکا خواهد بود. آنچه محرک اصلی نزدیکی مصر به ایران است هراس دولت سیسی از رشد اسلام‌گرایی سنی است. مصر تمایل دارد تا موقعیت خود را به عنوان قدرتی منطقه‌ای بار دیگر بازیابد. مصر همچنین می‌خواهد از شر بحران مالی عمیقی که با آن دست و پنجه نرم می‌کند رها شود. در اینجا سه دلیل تاریخی وجود دارند که نشان می دهند چرا مصر خواستار نزدیکی به تهران برخلاف دیگر کشورهای عربی منطقه است.»
هیل در بیان این سه مورد می‌افزاید: «نخست آن است در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی، جمال عبدالناصر رهبر پیشین مصر و محدرضا پهلوی شاه سابق ایران به شدت مخالف یکدیگر بودند و دیدگاه‌های متفاوتی درباره مسائل منطقه‌ای داشتند. ناصر، مصر را به سوی قرارگیری در اردوگاه انقلابی ضد‌امریکایی در جهان عرب سوق داد در حالی که شاه ایران خود بخشی از اردوگاه طرفدار آمریکا بود و حتی به اسرائیل نیز نفت می‌فروخت. دوم آن‌که روابط مصر و ایران پس از به قدرت رسیدن انور سادات رشد قابل‌توجهی پیدا کرد. سادات از اتحاد جماهیر شوروی دور شد و به طرف اردوگاه آمریکا سوق پیدا کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ میلادی در ایران نیز مصر از پذیرش شاه و میزبانی از او استقبال کرد. سوم آن‌که روابط مصر و ایران با پیروزی انقلاب ۱۹۷۹ رو به وخیم‌تر‌شدن گذاشت. روابط دوستانه مصر با اسرائیل، موضع طرفداری از آمریکا در منطقه، حمایت از عراق در جنگ با ایران، نامگذاری یک خیابان در تهران به‌نام عامل مرگ سادات نزدیکی روابط مصر به کشورهای حوزه خلیج فارس همگی سبب تشدید تنش قابل‌توجه در روابط تهران و قاهره شدند. تلاش کشورهای مختلف برای بهبود روابط میان دو کشور نیز فایده نداشت. دو کشور هنوز هم فرایند تبادل سفیر را انجام نداده‌اند.
ایجاد روابط حسنه بین مصر و ایران پس از برکناری مبارک در سال ۲۰۱۱ میلادی در دستور کار قرار گرفت. هفت روز پس از کناره‌گیری او، شورای عالی نیروهای مسلح مصر به ناوچه‌های نیروی دریایی ایران اجازه داد تا از کانال سوئز عبور کنند. این صدور مجوز برای اولین‌بار در طول سه دهه اخیر و امری بی‌سابقه بود.
احوان المسلمین در تلاش برای رفع مشکل با ایران بود. این تلاش‌ها کوتاه‌مدت بود و روابط دیپلماتیک بازهم از سر گرفته نشد. اکنون اما دولت مصر اسلام‌گرایی سنی را عامل اصلی ایجاد بی‌ثباتی درخاورمیانه می‌داند. همین امر سبب شده تا سیسی به فکر نزدیکی به روسیه و ایران بیفتد؛ دو کشوری در حال مبارزه با اسلام‌گرایان سنی افراطی در منطقه هستند.
آنچه برای سیسی عامل نگرانی است، قدرت‌گیری آن تفکر اسلام‌گرایانه‌ای است که خواستار تغییر ساختارها و نهادها و ایجاد حکومت‌های مذهبی افراطی است. سیاستگذاران مصر احساس می‌کنند توسط نیروهای افراطی در سوریه، لیبی، یمن، سودان و نوار غزه و ترکیه محاصره شده‌اند. این ترس بیشتر به سبب تجربه مصر از دوره حکومت دو‌ساله اخوان المسلمین تشدید شده است. از این‌رو مصر آشکارا با اسد در سوریه برای جلوگیری از قدرت‌گیری هر نیروی اسلامگرای سنی همکرای می‌کند. مصر همچنین می‌داند که در یمن اگر وضعیت بحرانی این‌گونه پیش برود ممکن است شاخه‌های اخوانی در آنجا قدرت بگیرند که این تهدیدی علیه قاهره محسوب می‌شود. ازهمین‌رو مصر دچار تنش با عربستان سعودی و در مقابل همگرایی با منافع ایران شده است.
سیسی پیشتر نیز در ژوئن سال ۲۰۱۴ میلادی حسن روحانی رییس‌جمهوری ایران را به مراسم تحلیف خود دعوت کرد. مصر همچنین در جریان تشکیل ائتلاف تحت رهبری عربتسان سعودی برای حمله به مواضع انصارالله در یمن نیز با اکراه این دعوت را پذیرفت و در نهایت از اعزام نیروی زمینی به یمن خودداری کرد. از سوی دیگر حمایت مصر از مداخله روسیه در سوریه رابطه میان مصر و عربستان سعودی سعودی را تیره و تار کرده است. اکنون دولت مصر به طور دائم از نقض حقوق بشر توسط گروه‌های سنی مورد حمایت ریاض انقتاد می‌کند. تنش در روابط دو کشور تا جایی پیش رفت که عربستان سعودی ارسال دست و دلبازانه نفت به مصر را پس از رای مثبت مصر به طرح روسیه در شورای امتی سازمان ملل متحد در ماه اکتبر سال ۲۰۱۶ میلادی لغو کرد».
این پایگاه تحلیلی در ادامه اشاره می‌کند که جوهر اختلاف میان عربستان سعودی و مصر بیشتر اختلاف‌نظر آنان درباره حضور ایران در سوریه و یمن است. این پایگاه می‌نویسد: «در حالی که عربستان درباره گسترش اسلام‌گرایی شیعه هراس دارد و آن را تهدید اصلی می‌داند مصر اسلام‌گرایی سنی را دشمن اصلی در منطقه می‌داند.
برخلاف عربستان سعودی، مصر جمعیت شیعه قابل توجهی ندارد. مصر برخلاف عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی خلیج فارس احساس خطری درباره قدرت رو به رشد ایران و نفوذ آن کشور در منطقه ندارد. از سوی دیگر در درون حلقه دولت مصر به خصوص وزارت امور خارجه آن کشور و نخبگان سکولار مصری حمایت قابل توجهی از عادی‌سازی روابط با ایران از جمله تبادل سفرا وجود دارد. مبارک در دوران ریاست‌جمهوری‌اش در کنار سرویس اطلاعاتی مصر ایران را تهدید قابل توجهی برای امنیت ملی مصر قلمداد می‌کرد و از بهبود روابط با ایران خودداری می‌کرد. همچنین ایده‌های ناسیونالیستی عربی که بخش بزرگی از روشنفکران مصری را در سالیان گذشته تحت تاثیر قرار داده است، دیدگاه همدلانه‌تری به ایران به عنوان یک تمدن باستانی با تاریخی کهن در مقایسه با عربستان سعودی دارد که از دید آنان کشوی پایین‌تر و با تاریخی کم‌مایه‌تر است.
از سوی دیگر اسلام‌گرایان مصر همواره با دیده حسرت به ایران به عنوان یک کشور شیعه نگریسته‌اند که توانست بخش عمده‌ای از جمعیت را علیه رژیم شاه بسیج کند. سیسی می‌خواهد با نزدیکی به ایران هرگونه احتمال نزدیکی مخالفان اسلامگرای خود به ایران را خنثی کند. از سوی دیگر با تداوم شکاف در روابط قاهره و ریاض، ایران می‌تواند یکی از گزینه‌های اولویت‌دار مصر برای رونق دادن به اقتصادش باشد به خصوص آن‌که تحریم‌های اقتصادی علیه ایران لغو شده‌اند. ناامیدی مصر از تامین بودجه کافی آن کشور را مجبور به از سرگیری روند عادی‌سازی گردگشری گردشگران ایرانی خواهد کرد. در دوران مرسی نیز در سال ۲۰۱۳ میلادی موافقت‌هایی برای افزایش سفر گردشگران ایرانی به مصر حاصل شد اما او پس از فشار گروه‌های سلفی و سازمان اطلاعاتی مصر از این موضع عقب‌نشینی کرد.»
مصر درک می‌کند که روابط عمیق با ایران می‌تواند به معنای از دست دان سرمایه‌گذاری‌های مالی زیاد کشورهای خلیج فارس در آن کشور باشد. کشورهای حوزه خلیج فارس هنوز هم میلیاردها دلار در مصر سرمایه‌گذاری کرده‌اند. ارزش این سرمایه‌گذاری‌ها پس از کودتای۲۰۱۳ میلادی در آن کشور بین ۳۰ تا ۵۰ میلیارد دلار بوده است. علاوه بر این میلیون‌ها مصری در خارج از مصر در کشورهای حوزه خلیج فارس کار می‌کنند. هرگونه تغییر در مناسبات مصر با ایران به احتمال زیاد در جهت به حداقل‌رسانیآسیب‌ها و به حداکثر‌رسانی سود خواهد بود.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
انتشار یافته: ۲
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید
چکار کردیم
شدند این همه
واقعا سیاست بلد نبودیم؟؟؟؟؟؟
شیعه و سنی به جای اینکه با هم متحد باشند شدند دشمن هم
و تنها اسراییل نفع میبره
بزرگان آثار جنگ را میدانند
که بعد از گذشت 30سال هنوز اثراتش هست
چرا یه عده بر طبل جنگ میکوبند