فشار خون بالا از مهمترین عامل خطر مرگ و میر و بیماریزایی ایرانیان در ۱۰ سال اخیر بوده، میزان مرگ و میرهای منتسب به این بیماری ۵۵ درصد افزایش و شیوع آن افزایش سه برابری داشته است.
گزارش های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می دهد در ایران حداقل ۴۰ درصد و در برخی مناطق تا ۶۰ درصد از مردم از بیماری فشار خون خود اطلاع ندارند و اکنون ۲۷ درصد از افراد بالای ۱۸ سال، فشار خون ۱۴ بالای ۹ دارند. اگر به سنین ۴۵ تا ۵۰ سال برسانیم یک سوم آنها و اگر به ۵۰ تا ۶۴ سال برسد نیمی از مردم و در سنین ۶۵ تا ۶۹ سال، ۶۰ درصد آنها و بالای ۷۰ سال نیز ۶۴ درصد یعنی دو سوم آنها فشار خون بالا دارند.
بهترین و آسان ترین راه مقابله با فشارخون بالا استفاده از رژیم غذایی مناسب بدون استفاده از هیچ گونه دارو مکمل و غیره است که میتواند به صورت موفقیت آمیز فشار خون بالا را کاهش دهد.
بهطور خلاصه و ساده، در رژیم کاهش فشار خون فرد به استفاده کمتر از نمک و سدیم تشویق میشود. البته این برنامه همراه با دریافت مواد مغذی و مفید دیگر برای متعادل کردن فشار خون، مثل پتاسیم، کلسیم و منیزیم خواهد بود.
عباس مدنی متخصص قلب و عروق در این زمینه می گوید: فشار خون بالا از خطرناک ترین بیماریهایی است که اگر کنترل نشود به سایر اعضای بدن آسیب جدی وارد می کند، از آنجایی که این بیماری بدون علامت بوده می تواند بسیار تخریب کننده باشد.
وی با بیان اینکه تغذیه مناسب این بیماری را پیشگیری و کنترل می کند، ادامه می دهد: مصرف سبزیجات، میوهها، غذاهای لبنی با چربی پایین و مقادیر متوسط غلات کامل، ماهی، دانههای روغنی و مغزها می تواند فشارخون بالا را تحت کنترل در آورد.
این پزشک تصریح می کند: رژیم غذایی کاهش فشار خون انواع مختلفی دارد، در حالت معمول فرد اجازه دارد در طول روز ۲۳۰۰ میلی گرم نمک مصرف کند و در صورتی که در نسخه کم نمک این رژیم، فرد نیمی از این مقدار و یعنی ۱۵۰۰ میلی گرم نمک در روز را میتواند، مصرف کند.
برای فشار خون بالا چه چیزهایی باید خورد یا نخورد؟
مدنی ادامه می دهد: غلات شامل نان، برنج، پاستا و غیره است، اگر این محصولات با استفاده از غلات کامل تولید شده باشند، در این رژیم میتوانند حضور پیدا کنند. در طول روز ۶ تا ۸ واحد غلات کامل باید مصرف شود. به عنوان مثال نیم فنجان غلات صبحانه پخته شده، برنج یا پاستا بهاندازه یک واحد خواهد شد.
وی توضیح می دهد: استفاده از غلات کامل از آن جهت اهمیت دارد که این محصولات فیبر و مواد مغذی بیشتری در خود دارند به عنوان مثال بهجای استفاده از برنج سفید، برنج قهوهای استفاده کنید و یا به جای ماکارونی معمولی، ماکارونی غلات کامل بپزید.
این متخصص قلب و عروق می گوید: میوهها و سبزیجات جایگاه ویژهای در رژیم درمانی فشار خون بالا دارند. چهار تا پنج واحد در روز کافی است، گوجه، هویج، سیب زمینی، سبزیجات، خیار، کاهو غنی از فیبر، ویتامینها و مواد معدنی از جمله پتاسیم و منیزیم هستند و یک واحد از سبزیجات مثلا میتواند نیم فنجان سبزیجات خورد شده باشد.
وی می افزاید: بسیاری از ما به اشتباه تصور میکنیم که سبزیجات فقط برای کنار غذا یا پیش از غذا هستند، در صورتی که اگر کمی در انتخاب سبزیجات دقت شود، به راحتی میتوان از آنها در تهیه غذاهای روزمره استفاده کرد. خوردن میوه نیز سادهترین بخش این رژیم است، بیشتر میوهها حتی به آماده کردن هم نیاز ندارند فقط کافی است آن را باکمی آب بشویید تا آماده خوردن شود. چهار تا پنج واحد میوه در روز برای کاهش فشار خون عالی است.
این پزشک می گوید: شیر، ماست، پنیر و غیره سرشار از کلسیم، ویتامین دی و پروتئین هستند و ترکیب فعالیت فیزیکی و رژیم غذایی برای درمان فشار خون بیشترین کارایی را دارد.
فریدون نوحی رئیس انجمن قلب و عروق ایران نیز در این زمینه می گوید: داشتن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از غلات، میوه ها، سبزی و لبنیات کم چرب می تواند مانع از فشارخون بالا شود.
وی با بیان اینکه فشار خون اغلب با اضافه وزن بالا می رود، ادامه می دهد: اضافه وزن همچنین در هنگام خواب باعث اختلال در تنفس شده و این مسئله باعث بالا رفتن فشار خون می شود. کم کردن وزن یکی از تاثیرگذارترین تغییرات سبک زندگی برای کنترل این بیماری است.
نوحی تصریح می کند: روزانه ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی از جمله پیاده روی داشته باشند و از عوارض فشار خون بالا که منجر به سکته های قلبی، مغزی و بیماریهای کلیوی می شود، در امان باشند.