برنده ناآرامیهای بصره کیست؟

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: به نظر می رسد اقدام نوری المالکی نخست وزیر عراق بر ضد شبه نظامیان در شهر بصره آثار معکوسی داشته و نقاط ضعف ارتش مالکی را برملا و دشمنان سیاسی وی را در آستانه انتخابات تقویت کرده است. 

جرج بوش رئیس جمهور آمریکا از این اقدام تمجید و آن را یک لحظه تعیین کننده برای عراق توصیف کرد اما این اقدام سبب شد موجی از خشونت برپا شود که به بی ثباتی در جنوب عراق منجر شود و در بغداد نیز اوضاع امنیتی را با خطر مواجه کرده است. 

این اقدام همچنین بیانگر اختلافات عمیق در داخل اکثریت شیعی بین احزاب سیاسی در دولت مالکی و هواداران مقتدی صدر روحانی شیعی است که محبوبیت زیادی دارد. 

برخی از تحلیلگران می گویند عراقی ها شاید در آستانه مرحله جدیدی از چرخه خشونت قرار دارند که از هنگام حمله آمریکا در سال دو هزار و سه میلادی به عراق بر این کشور سایه افکنده است و در این مرحله جدید بین شیعیان خونریزی خواهد شد و امکان دارد عراق را نابود کند و نیروهای امریکایی بیشتر و بیشتر در این کشور در باتلاق فرو روند. 

مقتدی صدر روز یکشنبه از رویارویی گسترده علیه نیروهای امنیتی عراقی و حامیان امریکایی آنها عقب نشینی کرد و به شبه نظامیان ارتش مهدی دستور داد دست از نبرد بردارند. گزارشها نیز حاکی از ان است که بصره روز گذشته آرام بود اما حملات خمپاره ای بغداد را به لرزه درآورد. 

مصطفی علانی تحلیلگر مرکز مطالعات خلیج که مقر ان در دبی است گفت آرامش ، زیاد دوام نخواهد آورد و زمان انتخابات نزدیک است. 

قراراست انتخابات محلی اکتبر اینده برگزار شود. جریان صدر که انتخابات محلی را در سال دو هزارو پنج میلادی تحریم کرده بود در این انتخابات شرکت خواهد کرد و صدریها به همراه مجلس اعلای اسلامی عراق یک رقیب قوی برای سیطره بر منطقه شیعه نشین و نفت خیز جنوب عراق هستند. 

حازم النعیمی تحلیلگر سیاسی در بغداد گفت رویارویی هنوز پایان نیافته است و این فقط آتش بس است و انتخابات محلی سبب خواهد شد درگیری دیگری رخ بدهد. 

مالکی روز سه شنبه گذشته به بصره رفت تا شخصا بر عملیات نظامی نظارت کند. 

مالکی گفت هدف از این عملیات پاکسازی بصره است که دچار بی قانونی شده است و گروههای جنایتکار و شبه نظامیان هم پیمان با برخی از احزاب مختلف شیعی است. برخی از مقامات آمریکایی و انگلیسی از این عملیات به عنوان نشانه قدرت فزاینده ارتش عراق تمجید کردند اما مدتی پس از عملیات اوضاع پس از شکست نیروهای عراقی در خارج کردن افراد مسلح از مکانهای استقرارشان به میزان زیادی دشوار شد. 

این موضوع بغرنج وزیر دفاع عراق را مجبور کرد اعتراف کند با وجود تدابیر شدید اتخاذ شده برای این عملیات، نیروهایش برای چنین مقاومت سرسختانه ای امادگی نداشتند. نیروهای امریکایی و انگلیسی مداخله کردند و از طریق حملات هوایی و توپخانه ای از نیروهای عراقی حمایت کردند.
 
این نبرد از طرف جنگجویان ارتش مهدی در شهرها و مناطق دیگر جنوب عراق واکنشهای معکوس داشته است. 

صدها نفر در اقدامات خشونت آمیزی که نیروهای امنیتی عراقی با کمک ارتش امریکا تلاش می کنند آن را مهار کنند کشته شده اند.
 
عزت شاه بندر از سیاستمداران میانه روی شیعی از فهرست ملی العراقیه به رهبری ایاد علاوی گفت آنچه رخ داد دولت را تضعیف کرد و ضعف حکومت را نشان داد و اکنون توانایی حکومت در کنترل بر عراق زیر سئوال رفته است.
 
گاریت استانسفیلد استاد سیاستهای خاورمیانه در دانشگاه اکستر در انگلستان گفته است مالکی با به نمایش گذاشتن قدرتش در بصره اعتبار سیاسی خود را به خطر انداخت و باخت. 

وی گفت به اعتبار مالکی در این مرحله لطمه وارد شد.
وی افزود مالکی واقعا فکر می کرد نیروهای امنیتی وابسته به وی می تواند کارساز باشد اما شکست خورد. 

در حالیکه مالکی تلاش می کند وانمود کند هدف از این عملیات تلاش برای بازگرداندن کنترل دولت بر بصره و حمله برضد جنایتکاران بود و هدف احزاب سیاسی نبود اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند این عملیات با اهداف سیاسی انجام شد. 

مجلس اعلای اسلامی عراق که بزرگترین حزب شیعی در دولت و هم پیمان حزب الدعوه به رهبری مالکی است برای کنترل بر بصره درگیر یک جنگ شدید است که سبب می شود مجلس اعلا با جریان صدریها و حزب کوچکتر " فضیلت " رودر روی هم قرار گیرند. حزب فضیلت بر صنعت نفت در بصره کنترل دارد. 

هواداران صدر، مالکی و مجلس اعلا را به تلاش برای نابودی سیاسی آنها در استانه انتخابات محلی متهم می کنند. پیش بینی می شود مجلس اعلا که بسیاری از نهادهای محلی را در جنوب در اختیاردارد در این انتخابات پیروزیهای زیادی به دست آورد. 

علانی گفت هدف اصلی مالکی مقدمه چینی برای انتخابات است و آنها نیاز دارند که صدریها خلع سلاح شوند . وی افزود شبه نظامیان قویتر در بصره ، بر انتخابات کنترل خواهند داشت.
 
اما دستیاران صدر می گویند ارتش مهدی سلاحش را کنار نخواهد گذاشت و همین احتمال وقوع درگیریهای دیگر را مطرح کرده است. از طرف دیگر ارتش عراق می گوید به عملیات بصره ادامه خواهد داد.
 
استانسفیلد گفت مشخص است که صدر پیروز شده است. وی افزود این جنگی نبود که صدریها آغازگر آن باشند و نیروهای صدری قوی عمل کردند و جایگاه صدر تقویت شد. 

ریدار ویسر کارشناس امور جنوب عراق گفت هواداران صدریها در نظر بسیاری جایگاه خود را تقویت کرده اند و بسیاری این حمله را ظالمانه می دانند. 

عراقیها اکنون منتظر خواهند ماند تا ببینند چه اتفاقی خواهد افتاد. اما عراقیها که شاهد شورش تلخ سنی ها و موج اقدامات خشونت امیز طائفه ای بین شیعه و سنی بوده اند اکنون به وقوع بدتر از این عادت کرده اند. 

جبر سبهان کارمند دولت در بصره گفت: «درست است که درگیریها و افراد مسلح و انفجاری وجود ندارد اما اوضاع همچنان خطرناک است زیرا به اظهارات سیاستمداران اعتمادی وجود ندارد».