زلزله در ماه؛ تهدید بزرگ پایگاه‌های قمری آینده
گویا خلأ شدید، تشعشعات کیهانی قدرتمند، گرد و غبار بُرنده و خورنده، شهاب‌سنگ‌ها و دمایی که صدها درجه بین شب و روز در کره ماه تغییر می‌کند، کافی نیست و پرسنل پایگاه‌های آینده ماه در معرض خطر قابل توجهی حاصل از ماه‌لرزه‌ها نیز قرار خواهند گرفت.
به نقل از نیو اطلس، اگر داستان‌های علمی-تخیلی را خوانده یا تماشا کرده باشید، ممکن است این تصور را داشته باشید که تهدیدات اصلی برای یک پایگاه در ماه، بشقاب‌پرنده‌های متخاصم هستند که حملاتی را آغاز می‌کنند یا بارش شهاب‌سنگ‌ها که جهنم بر پا می‌کند. اکنون طبق گفته تیمی از دانشمندان به رهبری «توماس آر. واترز»(Thomas R. Watters)، دانشمند ارشد بازنشسته موسسه اسمیتسونیان(Smithsonian) در دانشگاه مریلند(Maryland) می‌توانیم ماه‌لرزه را به دردسرهایی که فرماندهان پایگاه‌های آینده قمری با آن مواجه هستند، اضافه کنیم.
این خبر بد جدید بر اساس ارزیابی داده‌هایی است که فضانوردان ماموریت «آپولو ۱۷» در دسامبر ۱۹۷۲ در دره ثور-لیترو(Taurus-Littrow)، واقع در لبه جنوب شرقی منطقه «Mare Serenitatis» به زمین آوردند. این منطقه ناهموار و کوهستانی به دلیل سطح‌شناسی و امکان به حداکثر رساندن یافته‌های علمی فضانوردان «یوجین سرنان» و «هریسون اشمیت»، برای آخرین ماموریت فرود آپولوی ایالات متحده بر روی ماه انتخاب شد.
اگرچه هر شش ماموریت فرود آپولو، بسته‌های ابزاری شامل لرزه‌نگار را در ماه جا گذاشتند، اما این دستگاه‌ها از قابلیت بسیار محدودی برخوردار بودند و همگی در سال ۱۹۷۷ با از کار افتادن منابع انرژی هسته‌ای خود خاموش شدند. در نتیجه، درک ما از فعالیت‌های درونی ماه، به ویژه لرزه‌ها در ماه بسیار محدود است.
به همین دلیل، تیم محققان مریلند برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فعالیت لرزه‌ای ماه به سرنخ‌های دیگری روی آورد. آنها به طور خاص به نمونه‌هایی از ریزش تخته‌سنگ‌ها و رانش‌های سطح ماه که توسط فضانوردان در «ثور-لیترو» جمع‌آوری شده بود، نگاه کردند. آنچه آنها دریافتند این بود که ریزش‌ها و رانش‌ها نتیجه حرکات سطح ماه ناشی از زلزله‌ها هستند، نه برخورد شهاب‌های بزرگ.
این زلزله‌ها در طول یک دوره ۹۰ میلیون ساله رخ داده‌اند و نیرویی حدود ۳.۰ ریشتر داشته‌اند. در زمین، این یک زلزله بسیار خفیف خواهد بود که ممکن است احساس شود، اما بعید است که خسارتی ایجاد کند، اما در ماه، به خصوص اگر یک ماه‌لرزه کم‌عمق باشد، تأثیر بیشتری خواهد داشت.
این یافته‌ها گذشته از اینکه به دانشمندان اطلاعات بیشتری در مورد فعالیت درونی و سطحی ماه می‌دهد، نشان می‌دهد که خطر آسیب رساندن به پایگاه‌های انسانی در ماه به اندازه کافی زیاد است که باید توسط برنامه‌ریزان در نظر گرفته شود.
این خطر احتمال بالایی ندارد، چرا که در هر روز معین، احتمال وقوع زلزله در ماه حدود ۲۰ میلیون به یک است، اما برای پایگاهی که برای درازمدت ایجاد شده است، این احتمال در طول یک سال به ۵۵۰۰ به یک می‌رسد و هر چه مدت بیشتری در آنجا باشید، این احتمال بیشتر می‌شود.
ضمن اینکه مسئله طراحی فرودگرهای آینده قمری نیز وجود دارد، چرا که آنها معمولاً بلند و سنگین هستند و در صورت لرزش سطح ماه، همانطور که در فرودگرهای رباتیک اخیر دیده شده است، مستعد واژگونی خواهند بود.
این تیم اذعان می‌کند که این اطلاعات بر اساس داده‌های ضعیفی است، اما آنها احساس می‌کنند که مدارگردهای ماه با دوربین‌های با وضوح بالا و ایستگاه‌های لرزه‌نگاری جدید که به عنوان بخشی از برنامه «آرتمیس» راه‌اندازی شده‌اند، به پر کردن این شکاف‌های دانش کمک خواهند کرد.
نیکلاس اشمر(Nicholas Schmerr)، دانشیار زمین‌شناسی دانشگاه مریلند می‌گوید: ما می‌خواهیم مطمئن شویم که اکتشاف ماه ما با خیال راحت انجام می‌شود و سرمایه‌گذاری‌ها به روشی انجام می‌شود که با دقت اندیشیده شده باشد. نتیجه‌ای که ما به آن رسیدیم این است که درست روی یک پرتگاه یا گسل فعال نباید ساختمان ساخت و هر چه از یک پرتگاه دورتر باشیم، خطر کمتر است.
این پژوهش در مجله Science Advances منتشر شده است.
