خاکسپاری پیکر احمد پژمان در لار؛ هنرمندان چه گفتند؟

به گزارش روابط عمومی انجمن موسیقی ایران، پیکر زنده‌یاد احمد پژمان آهنگساز برجسته و چهره ماندگار موسیقی ایران شنبه (پنجم مهرماه) با حضور خانواده، شاگردان، جمعی از مسئولان، هنرمندان و مردم فرهنگ‌دوست در قطعه هنرمندان و نام‌آوران دارالرحمه شهر لار، زادگاه این هنرمند فقید به خاک سپرده شد. در این مراسم اقشار مختلف مردم لارستان در کنار هنرمندان و مسئولان محلی و ملی حضور یافتند و یاد این هنرمند بزرگ را گرامی داشتند.

ارکستر احمد پژمان تشکیل شود

علاءالدین بروجردی نماینده لارستان، خنج، گراش و اوز در مجلس شورای اسلامی در مراسم خاکسپاری استاد احمد پژمان با ابراز تسلیت به خانواده و بازماندگان این هنرمند نامدار، گفت: آثار و نقش او را در عرصه هنر ملی ماندگار و تأثیرگذار دانست.

او ضمن اشاره به جایگاه استاد پژمان در موسیقی ایران اظهار داشت: استاد پژمان هر چند زاده لارستان بود، اما آثار ارزشمندش متعلق به همه ملت ایران است. او حتی در دوران زندگی در آمریکا نیز پیوندش با میهن اسلامی قطع نشد و در بزنگاه‌های مهم تاریخ معاصر، از جمله دفاع مقدس، آثار ماندگار خود را خلق کرد.

نماینده لارستان در مجلس با تأکید بر تعلق خاطر این هنرمند بزرگ به سرزمین مادری افزود:آنچه اهمیت دارد وصیت ایشان است که خواسته بودند پیکرشان در خاک لار آرام گیرد. این نشانه‌ای روشن از عشق و عرق ملی استاد پژمان بود که تا پایان عمر با میهن خود باقی ماند.

وی یادآور شد: نام و یاد استاد پژمان برای همیشه در تاریخ این سرزمین زنده خواهد ماند، چرا که همان‌گونه که سعدی گفته است: مرد نکونام نمیرد هرگز.

بروجردی بر ضرورت پاسداشت میراث این هنرمند تأکید کرد و گفت: شایسته است مسئولان با احداث بنایی ماندگار بر آرامگاه ایشان و تشکیل ارکستری به نام استاد پژمان، زمینه زنده نگه‌داشتن آثار فاخر او را فراهم کنند. با توجه به استعداد‌های ارزشمند هنری در لارستان، چنین اقداماتی می‌تواند بهترین یادمان برای این چهره ماندگار ملی باشد.

پیکر زنده‌یاد احمد پژمان در لار به خاک سپرده شد

برآورده شدن آخرین آرزوی استاد پژمان

شیرین بذله همسر استاد احمد پژمان نیز در این آیین اظهارداشت: با یاری خانواده، اقوام و مسئولان توانستم آخرین آرزوی استاد پژمان را برآورده کنم و پیکرش را در خاک زادگاهش لار به خاک بسپارم.

وی با یادآوری نخستین سفرش به لار پس از ازدواج با استاد پژمان اظهار کرد: حدود ۳۳ سال پیش، زمانی که برای اولین بار به ایران آمدم، احمد گفت باید به لار برویم تا با خانواده و اقوام او آشنا شوم. وقتی به نزدیکی‌های لار رسیدیم و نخلستان‌ها پیدا شدند، چهره‌اش شکفته شد و با شادمانی گفت این نخل‌ها مرا به یاد کودکی در لار و میناب می‌اندازند.

بذله افزود: سال‌ها بعد نیز، چه در ایران و چه در آمریکا، عشق احمد به وطنش ادامه داشت. هر بار که در سفرهایمان چشمش به نخل می‌افتاد، با لبخند در سایه‌اش می‌خوابید و می‌گفت هیچ زیبایی‌ای با این منظره برابری نمی‌کند. حتی در تلفنش بیشتر عکس‌هایی که گرفته بود از درختان نخل بود.

همسر استاد پژمان با تأکید بر دلبستگی او به زادگاهش گفت: احمد همیشه آرزو داشت آرامگاه ابدی‌اش در سایه نخل‌های لار باشد. خوشحالم که توانستم با یاری یاران و خانواده این آرزو را برآورده کنم. امیدوارم روحش در صلح و آرامش جاودان باشد.

احمد پژمان سرمایه ملی بود

در بخش دیگری از این مراسم محمدرضا درویشی آهنگساز و پژوهشگر موسیقی با اشاره به شخصیت چندبعدی احمد پژمان اظهار کرد: پژمان تنها یک آهنگساز نبود؛ او سرمایه‌ای ملی بود که آثارش در حافظه تاریخی موسیقی ایران ماندگار خواهد ماند. اُپرا‌ها و آثار سمفونیک او نشان از نبوغی داشت که در موسیقی معاصر ایران کمتر دیده شده است.

وی با تأکید بر جنبه انسانی این هنرمند افزود: آنچه پژمان را از بسیاری از هم‌نسلانش متمایز می‌کرد، بی‌ریایی و مهربانی‌اش بود. او دانش و تجربه خود را بی‌منت در اختیار شاگردان می‌گذاشت و برایش تفاوتی نداشت که شاگرد یک کودک باشد یا فردی سالخورده؛ همیشه بخشنده و صمیمی بود.

درویشی با اشاره به وصیت استاد پژمان برای خاکسپاری در زادگاهش گفت: این تصمیم نشان‌دهنده پیوند عمیق او با خاک مادری و عشقی است که به ایران داشت. کاشت درختان نخل در اطراف آرامگاهش بهترین نماد برای جاودانه‌کردن این پیوند است؛ چرا که پژمان همواره از زیبایی نخل‌ها سخن می‌گفت و به آنها عشق می‌ورزید.

نام پژمان در حافظه فرهنگی ایران جاودان خواهد ماند

حمیدرضا نوربخش خواننده و مدیرعامل خانه موسیقی ایران نیز در این آیین خود بیان کرد: برخی نام‌ها آن‌قدر بزرگ هستند که به هیچ لقبی نیاز ندارند. وقتی می‌گوییم احمد پژمان، همین نام به تنهایی گویای عظمت و بزرگی اوست. او شخصیتی ممتاز بود که در طول بیش از شصت سال فعالیت، آثار ماندگار بسیاری در عرصه موسیقی ایران خلق کرد.

وی با اشاره به جایگاه معلمی استاد پژمان افزود: بسیاری از موسیقیدانان برجسته معاصر، از جمله استاد محمدرضا درویشی و هوشنگ کامکار، خود را شاگرد پژمان می‌دانند حتی در زمان خلق آثارشان همواره به این می‌اندیشیدند که احمد پژمان درباره آنها چه نظری خواهد داشت؛ این نشان‌دهنده جایگاه ویژه او در ذهن و دل هم‌نسلان و شاگردانش بود.

مدیرعامل خانه موسیقی ایران گفت: آنچه احمد پژمان را متمایز می‌کرد، نه فقط آثارش بلکه عاطفه و وارستگی او بود. او افق‌های بلندی را می‌دید و از تعلقات دنیا عبور کرده بود. در عین حال، با فروتنی و سادگی رفتار می‌کرد و اگر کسی او را نمی‌شناخت، باور نمی‌کرد با چنین شخصیت بزرگی روبه‌روست. مهر و لطافت در وجودش نهادینه شده بود و همین پیوند عاطفی تا لحظه‌های پایانی زندگی‌اش با شاگردان و همکاران ادامه داشت.

نوربخش اظهار کرد: جامعه موسیقی ایران یکی از چهره‌های بی‌بدیل خود را از دست داد. احمد پژمان نامی است که در حافظه فرهنگی این سرزمین برای همیشه جاودان خواهد ماند.

احمد پژمان هفتم شهریورماه بعد از یک دوره بیماری در ۹۰ سالگی در لس‌آنجلس آمریکا دار فانی را وداع گفت. بنابر تصمیم خانواده زنده‌یاد پژمان، پیکر این هنرمند قرار بود در آمریکا به خاک سپرده شود که با همکاری خانواده استاد پژمان و جمعی از هنرمندان برای خاکسپاری در ایران، بامداد سوم مهر از واشنگتن به تهران بازگردانده شد. آیین بدرقه پیکر زنده‌یاد پژمان چهارم مهرماه با حضور جمعی از هنرمندان و مسئولان در پهنه رودکی، تالار وحدت تهران برگزار شد و برای خاکسپاری به شهر لار زادگاه این استاد فقید منتقل شد.

زنده‌یاد پژمان سال ۱۳۱۴ در لار استان فارس متولد شد و از همان دوران کودکی با موسیقی آشنا شد. در دوران دبیرستان در تهران ویولن را نزد حشمت سنجری و تئوری موسیقی را نزد حسین ناصحی فراگرفت. وی پس از چندی به عنوان نوازنده ویولن به ارکستر سمفونیک تهران راه یافت. سپس برای ادامه تحصیل با بورس تحصیلی در مراکز آموزشی همچون آکادمی موسیقی وین و دانشگاه کلمبیا نزد آهنگسازانی همچون توماس کریستیان داوید، فردریش چرها، ولادیمیر اوساچوفسکی، هانس یلینک و آلفرد اوهل بر دانش خود در زمینه موسیقی کلاسیک و الکترونیک افزود.

پژمان در بسیاری از سبک‌های مهم غربی همچون سمفونی، اُپرا و رپسودی برای ارکستر سمفونیک، ارکستر مجلسی، پیانو، گروه کُر، آواز و موسیقی فیلم آهنگسازی کرد که بعضی از این آثار با همراهی ارکستر سمفونیک تهران و بسیاری دیگر توسط ارکستر‌های معتبر خارجی اجرا شده‌اند.

سبک موسیقی این آهنگساز را تلفیقی از موسیقی محلی، موسیقی ردیف، ساز‌های ایرانی، همراه با هارمونی، کنترپوان، ارکستراسیون و سایر تکنیک‌های موسیقی غرب می‌دانند. پژمان نخستین اُپرایش به نام «جشن دهقان» را سال ۱۳۴۶ ساخت که پس از اجرا با استقبال گسترده‌ای رو به رو شد، بنابراین تصمیم گرفت اپرا‌های بیشتری بسازد. او برای ۲۷ فیلم و ۳۰ ترانه پاپ، موسیقی نوشت و ۱۵ آلبوم از آثار ارکسترال، آوازی و موسیقی فیلم را منتشر کرد. پژمان با کارگردانانی همچون بهمن فرمان‌آرا و مجید مجیدی همکاری داشته و موفق به دریافت ۲ سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر و چهار تندیس زرین از جشن بزرگ سینمای ایران شده است.

پوئم سمفونیک «نوروز» به سفارش انجمن موسیقی و موسیقی برای گروه کُر به نام «آینه» بر روی اشعار هوشنگ ابتهاج، کار‌هایی برای آنسامبل‌های Jazz، موسیقی برای آزادی خرمشهر، «تک سوار عشق»، «هفت خان رستم»، اوراتوریو «ناگهان رستاخیز» بر روی اشعار شاعران بزرگ ایران و موسیقی فیلم‌های «هنرپیشه»، «روسری آبی»، «بوی کافور»، «عطر یاس»، «باران»، «بید مجنون»، سریال‌های «دلیران تنگستان» و «سرزمین کهن» (سرزمین مادری) از آثار زنده‌یاد پژمان است.