نگاهی به فیلم‌های ناصر تقوایی؛ از «دایی‌جان ناپلئون» تا «کاغذ بی‌خط»
ناصر تقوایی کارگردان گزیده کاری است که در کارنامه سینمایی او ساخت ۶ فیلم بلند دیده می‌شود، اما همین شش فیلم جز فیلم‌های ماندگار سینمای ایران قبل و بعد از پیروزی انقلاب است.
یکی از سریال‌های معروف این کارگردان و نویسنده؛ «دایی جان ناپلئون» است که با اقتباس از رمانی به‌همین نام نوشته ایرج پزشکزاد ساخته شده. تقوایی در دایی جان ناپلئون سعی کرده توصیفی طنزآمیز از اشرافیت و عیاشی و مشغولیت‌های یک خانواده داشته باشد. «آرامش در حضور دیگران»، «نفرین» و «صادق کرده» از دیگری فیلم‌های این فیلسماز است که قبل از انقلاب ساخته شد.
ناصر تقوایی بعد‌ها با «ناخدا خورشید» همچنان معروفیت خود را حفظ کرد. کارگردان حرفه‌ای که این فیلم، اولین اثرش بعد از پیروزی انقلاب بود. او در این فیلم نگاهی به داستان دانستن و داشتن، ارنست همینگوی داشت. این فیلم با حضور اکبر خامین و هارون یشایایی ساخته شد. فیلم ناخدا خورشید یکی از مهم‌ترین پیوند‌های ادبیات و سینما در دنیای تقوایی محسوب می‌شود یک اقتباس آزاد از یک اثر بزرگ ادبی. فیلم از همان زمانِ اولین نمایش (در جشنواره فیلم فجر) با واکنش‌های مثبت منتقدان روبه‌رو و نامزد هفت جایزه از این جشنواره شد.
از دیگر فیلم‌های این فیلمساز که آخرین کار او در سینما بود، «کاغذ بی‌خط» با بازی هدیه تهران و مرحوم خسرو شکیبایی بود. او پیش‌تر اپیزود اول «کشتی یونانی» را ساخت که حالا دیگر این کشتی در کیش هم بخش‌های عمده‌اش زیر آب رفته است. تقوایی همچنین «ای ایران» را ساخت. اما «کاغذ بی‌خط» او همچنان در یاد و خاطره‌هاست. فیلم‌نامه کاغذ بی‌خط را تقوایی بر اساس طرحی از مینو فرشچی نوشته است. فیلم نخستین بار در بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر به اکران درآمد و بعد از نامزدی در رشته‌های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد (خسرو شکیبایی) و نقش اول زن (هدیه تهرانی) توانست جایزه ویژه هیات داوران را در کارگردانی دریافت کند. مهم‌ترین نکته درباره کاغذ بی‌خط شکل پرداخت استعاری تقوایی به جهان داستان و آدم‌هایش است. تقوایی در این فیلم که به ظاهر در یک خانه تصویربرداری شده به خیلی از موضوعات دوره خود اشاره می‌کند.
