لوحه‌های تاریخی زمان «کوروش بزرگ» در موزه بریتانیا به نمایش در می‌آید
آفتاب: نوشته‌هایى كه به زبان بابلى بر روى استوانه گلى در سال‌هاى پایانى قرن نوزدهم میلادى و به عبارتى در سال ۱۸۷۸، توسط یک باستان‌شناس آشورى به نام «هرمز سام» كشف شد، در برگیرنده فرمان كوروش، پادشاه هخامنشى در هنگام فتح بابل، كهن‌ترین سند مكتوب از دادگسترى و احترام او به حقوق بشر در تاریخ ایران و احتمالا در تاریخ بشریت است.
اكنون پس از گذشت بیش از 130 سال، پرفسور ویلفرد لیمبرت، باستان‌شناس و استاد بازنشسته دانشگاه بیرمنگام انگلستان به چند لوح بابلى دیگر دست یافته كه متن نوشته آنها، تا حدودى تكمیل كننده فرمان مكتوب كوروش در استوانه تاریخى کوروش است.
به گزارش خبرگزاری‌ها، در این لوح به ویژه به آزادى باور شهروندان تاكید شده است. بخشى از این استوانه اما، آسیب دیده و ناپدید شده است.
دكتر لیمبرت، پژوهش‌گر موزه بریتانیا، نخست، در توضیح چگونگى كشف این سند تاریخى مكمل مى‌گوید: موزه بریتانیا با 30 یا 40هزار لوح، داراى بزرگ‌ترین كلكسیون لوح‌هاى باستانى جهان است كه بخشى از آن به آرشیو بابل كهن مربوط مى‌شود.
وی در ادامه می‌گوید: من بر روى این لوح‌ها كار مى‌كردم و روزى كه در موزه بریتانیا در كنار پژوهش‌گر دیگرى نشسته بودم كه به روى نوشته‌هاى باستانى پزشكى كار مى‌كرد، هنگامى كه او لوحه‌هایى را كه در اختیارش بود بررسى مى‌كرد، به لوحی دست یافت كه در زمره لوحه‌هاى به اصطلاح پزشكى نبود.
بسیارى از مردم تصور مى‌كردند استوانه كوروش كه اكنون در موزه بریتانیا است و متن بابلى دارد، تنها سند به جا مانده درباره كوروش است. ولى یافته‌هاى ما نشان مى‌دهد كه كاتبان بابلى به چنان متنى علاقمند بوده‌اند و آن را به آیندگان انتقال داده‌اند.
وی افزود: این لوحه عبارتى داشت كه شبیه به افسانه معروف آفرینش بابلى بود. با شتاب آن را ترجمه كردم. و با خودم به خانه بردم. روز بعد، این نوشته دیگر بخشى از افسانه آفرینش نبود، بلكه تكه اى از استوانه كوروش بود كه واژه‌هاى كلیدى را عرضه مى‌كرد كه پیش از این از آن آگاه نبودیم.
دكتر لیمبرت ادامه مى‌دهد: تلفنى با موزه بریتانیا تماس گرفتم و مسئولان موزه را از این امر آگاه كردم. آنان در گنجینه ویژه لوحه‌هاى بابلى به كاووش پرداختند و تكه دوم را پیدا كردند و حال مى‌بینید كه رونوشت استوانه كوروش را یافته‌ایم.
دكتر لیمبرت در پاسخ به این پرسش که اگر چه هر كشف تازه‌اى از تاریخ باستانى، مهم است. ولى مایلم كه اهمیت این یافته تازه را بیان كنید؟ مى‌گوید: اهمیت آن در این است كه بسیارى از مردم تصور مى‌كردند استوانه كوروش كه اكنون در موزه بریتانیا است و متن بابلى دارد، تنها سند به جا مانده درباره كوروش است. ولى یافته‌هاى ما نشان مى‌دهد كه كاتبان بابلى به چنان متنى علاقمند بوده‌اند و آن را به آیندگان انتقال داده‌اند. چرا كه تكه دوم لوحى را كه یافته‌ایم در یک طرف سطر اول نوشته و بر روى دیگر این لوح یعنى در پشت آن، بخش دیگر نوشته حک شده است و مشخصات نویسنده هم در پشت لوح ذكر شده است.
این اهمیت فراوانى دارد و نشان مى‌دهد كه استوانه كوروش مورد علاقه پژوهش‌گران و ادیبان بابلى بوده و خود استوانه، تنها نسخه از فرمان كوروش نیست.
در پرسش دیگرى از این استاد باستانشناسى مبنی بر اینکه ما در تاریخ، پیرامون سیاست‌هاى امپراطورى هخامنشى و تسامح كوروش كبیر تا حدودى آموخته‌ایم. كشف این سند تاریخى تا چه میزان در جستجوى ما براى دریافت سیاست‌هاى صلح‌آمیز امپراطورى ایرانى كمک مى‌كند؟ پرفسور لیمبرت در پاسخ مى‌گوید: دو منبع وجود دارد. یكى كه همواره در دسترس بوده، البته، كتاب مقدس است. در بخش آخرین اشعیاء نبى اسرائیل از كوروش به نام و شیوه مطلوب یاد شده، بنابراین مى‌بینید كه كوروش از آیین‌ها و مذهب‌هاى ملى پشتیبانى مى‌كرد. در آن تكه كوچكى كه من یافته‌ام یک جمله كلیدى وجود دارد كه پیش از آن در دسترس نبود، و آن عبارت این است «توشه‌رسان و تدارک دیده معابد ما». و در این جا واژه «ما» به بابلی‌ها اطلاق مى‌شود. بنابراین مى‌بینید كه نگاه آنها به كوروش به عنوان فردى بوده كه از مذاهب و آیین‌هاى ملى دفاع و پشتیبانى مى‌كرده است.
گفته می‌شود که لوحه‌هاى تاریخى بازیافته از زمان كوروش بزرگ، به‌زودى در موزه بریتانیا و در كنار استوانه كوروش به نمایش گذاشته خواهد شد.
