رتبه ایران از نظر عدالت در سلامت 112 است

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: به گفته مدیر برنامه فقرزدایی اهداف توسعه هزاره سازمان ملل با اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها هزینه‌ای که مردم برای سلامت و بهداشت می‌پردازند از ۶۵ درصد به ۸۰ درصد خواهد رسید. 

به نوشته روزنامه تهران امروز، امیدوار رضایی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس هم اعلام کرده است در حال حاضر مردم هزینه بالایی را برای به‌دست آوردن سلامت از جیب خود می‌پردازند و مشارکت مردم در هزینه‌های سلامت عادلانه نیست. 

امیدوار رضایی می‌گوید: «بر اساس آخرین اعلام سازمان بهداشت جهانی رتبه ایران از نظر شاخص مشارکت عادلانه مردم در هزینه‌های سلامت در حدود ۱۰ سال پیش ۱۱۲ بود که به نظر من با توجه به روند نامناسب دهه اخیر اکنون افت کرده و باید از این نظر در رده ۱۱۸ تا ۱۲۰ در بین ۱۹۱ کشور دنیا باشیم و روند رو به بهبودی نداشته‌ایم.» بر اساس آمار‌های رسمی در حال حاضر بیش از ۶۵ درصد هزینه‌های سلامت را مردم از جیب خود می‌پردازند. 

محمد علی فرزین، مدیر برنامه فقرزدایی و طرح های توسعه برنامه عمران سازمان ملل متحد (UNDP) در ایران می‌گوید:« با توجه به بیکاری تعداد زیادی از جمعیت (آمار ۱۰ درصدی بیکاری در کشور) تعداد زیادی از جمعیت ممکن است فقیر باشند و تضاد بین فقیر و غنی در شهر‌ها به شدت زیاد است.یکی از شاخص‌های کاهش فقر دسترسی به دارو و کالاهای حیاتی است که با وجود اینکه کشور ما بسیار ثروتمند است اما مردم در حدود ۷۰ درصد هزینه دارو‌های حیاتی به دوش مردم است.» 

او می‌گوید: دولت در برنامه پنجم توسعه هم تاکید کرده است که این رقم باید به ۳۰ درصد برسد.پس دولت هم متوجه است که تنها ۳۰ درصد از هزینه‌ها را پرداخت می‌کند و ۷۰ درصد بر دوش مردم است.»رضایی هم به قانون مصوب مجلس در سال گذشته اشاره دارد که قرار بود حق بیمه سلامت به صورت درصدی از درآمد افراد درآید و افراد با درآمد بالاتر هزینه بیشتری پرداخت کنند و این طور نباشد که شخص وزیر با یک کارگر ساده به یک اندازه حق بیمه سلامت بپردازند که متاسفانه این مصوبه مجلس سال گذشته اجرا نشد. 

بی عدالتی در نظام سلامت 

رضایی همچنین با اشاره به آلودگی هوا و آب که در دوسال اخیر شهروندان را دچار مشکلات مختلف کرده تاکید می‌کند:« در قانون برنامه چهارم به صراحت آمده بود که باید از هر گونه فعالیت مخل سلامت مردم که موجب آ‌لودگی آب، خاک و هوا می‌شود و هر مسئله دیگری که تهدیدی برای سلامت مردم باشد عوارض گرفته شود که به عنوان یک منبع پایدار برای سلامت مردم هزینه شود که این مصوبه مجلس نیز هنوز اجرایی نشده است که در برنامه توسعه پنجم نیز دوباره بر این موضوع تاکید شده است.» 

این عضو کمیسیون بهداشت مجلس هم دلیل اصلی را واقعی نبودن نرخ خدمات و تعرفه درمان می‌داند، موضوعی که بارها و بارها از سوی کارشناسان حوزه بهداست عنوان شده است:« باید برای بیمه‌های سلامت سرانه واقعی تعریف شود و البته بیمه‌های سلامت تعریف شود و نه صرفا بیمه‌های درمانی اما هیچ وقت این کار انجام نشده است و چون در تامین منابع مشکل داریم در اجرا هم دچار مشکل می‌شویم. همچنین نبود متولی واحد در سیاست‌گذاری، نظارت و ارزشیابی نظام سلامت است، بهداشت، درمان، توانبخشی و سلامت جسمی، روحی و اجتماعی مردم باید در یک نهاد واحد سیاست‌گذاری شود، طبیعی است که نبود چنین سیستمی باعث نارضایتی و بی‌عدالتی در نظام سلامت می‌شود.» 

این سوال مطرح است که « طرح هدفمند کردن یارانه‌ها و خصوصی سازی سلامت و بهداشت چه تاثیری بر این روند خواهد گذاشت؟» 

مدیر برنامه فقرزدایی اهداف توسعه هزاره سازمان ملل به این سوال تهران‌امروز چنین پاسخ می‌گوید: «این یک قانون و یک رویکرد جدید در نظام توسعه ایران است وشرایط پیاده سازی آن نیز بسیار مهم است که به نظر من با توجه به شرایط حاضر اصلا مناسب نیست. به‌ویژه به این دلیل که اکنون در بحث سلامت و بهداشت مردم فشار زیادی را متحمل می‌شوند و با خصوصی سازی احتمال افزایش تعرفه‌ها بسیار زیاد است.به این ترتیب مردم در آینده هزینه بیشتری را برای به دست آوردن سلامت از جیب خود می‌پردازند و این میزان تا ۸۰ درصد هم خواهد رسید و بودجه‌های اجتماعی هم در این بخش کاهش می‌یابد.» 

به گفته مدیر برنامه فقرزدایی سازمان ملل در ایران کاهش فقر، ایجاد اشتغال و دسترسی به دارو از جمله شاخص‌های اهداف توسعه هزاره است که از ۱۰ سال پیش دولت‌های عضو سازمان ملل متعهد به آن شده‌اند.» 

سقوط زیر خط فقر با هزینه بالای ۴۰ درصد 

رضایی معتقد است بر خلاف قانون برنامه چهارم گروه افرادی که به علت هزینه‌های درمان به زیر خط فقر می‌روند کاهش نیافته است، افرادی که هزینه‌های درمانی بیش از ۴۰ درصد از کل سبد هزینه خانوارشان را می‌گیرند و با پرداخت این هزینه برای همیشه به زیر خط فقر می‌روند در ابتدای برنامه چهارم سه درصد کل جمعیت بود و قرار بود تا پایان برنامه به یک درصد کاهش یابد که عملی نشد. فرزین معتقد است متمرکز بودن سرمایه‌گذاری بر پول دلیل اصلی این اتفاق است: « این نوع سرمایه‌گذاری کمتر اشتغال تولید کرده و تورم‌زاست. در این سرمایه‌گذاری که بیشتر بر سرمایه متمرکز است خودبه خود تورم ایجاد می‌شود بر خلاف سرمایه گذاری‌های کوچک تر که انسانی ترو کاربردی تر است و بر مرکز نیز متمرکز نیست.» 

او ادامه می‌دهد:« از ۲۰ سال پیش تا کنون نرخ بهره در ایران ۵۵ درصد است در حالی که در هیچ کشوری این شرایط وجود ندارد. در حال حاضر بانک‌های دولتی حداقل ۲۵ درصد بهره می‌گیرند. وقتی نرخ بهره این قدر بالاست طبیعی است که اشتغال کم و قدرت خرید کم و تورم بالاست و نتیجه هم این می‌شود که به جای ۳۰ درصد ۷۰ درصد هزینه‌های سلامت را مردم می‌پردازند.» 


به گفته او سازمان ملل به همه دولت‌ها توصیه می‌کند سرمایه‌گذاری را در عوض منابع به سمت سرمایه کاربردی و در مناطق محروم سوق دهند.» 

۷۰ درصد هزینه‌های بوشهری‌ها در امور درمانی 

بوشهر یکی از نمونه‌های سنگینی هزینه‌های سلامت بر دوش مردم است. به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی بوشهر بیش از ۶۵ تا ۷۰ درصد از هزینه‌های مردم صرف هزینه‌های درمانی می‌شود و دیگر جایی برای هزینه‌های رفاهی، تحصیلی، غذایی مردم باقی نمی‌ماند و این زنگ خطری است برای مردم استان که زندگی‌شان همواره با درد ؛ مصرف دارو و پرداخت هزینه‌های درمان همراه باشد.
 
وی گفته است: «استان بوشهر در بحث توسعه بخش بهداشت کمی عقب است و شاخص‌های ما در طول سال‌های گذشته تاکنون دست نخورده باقی مانده است و در شاخص مرگ مادران که روزی شاخص خوب در سطح کشور بود وضعیت مناسبی نداریم. هنوز مراکز بهداشتی درمانی و خانه‌های بهداشت ما محل مراجعه تعدادی مادر و کودکان تا یک‌ سالگی است و بعد از آن، روند مراجعه کودکان به ما روندی نزولی دارد و در گروه‌های سنی دیگر مشتری نداریم و این نشان می‌دهد که برای بقیه رده‌های سنی برنامه‌ای نداریم که به آنها ارائه کنیم.»