"نگهبان محله" هر حركت مشكوكی را به نيروی انتظامی گزارش می‌دهد
آفتاب- فروزان آصف نخعی: به منظور تامین امنیت منازل، محله‌ها، کارخانجات، و دیگر تاسیسات شهری، در استان تهران 411 شرکت و 29 استان دیگر، 269 شرکت حفاظتی و مراقبتی تحت نظارت نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تاسیس شده است.
این شرکت‌ها که آمار آن از سایت شرکت مراقبتی و حفاظتی سروش آرام زیست استخراج شده حاکی از آن هستند که امنیت اجتماعی به مرور در ایران و به‌ویژه در تهران بزرگ و استان تهران به یک مسأله اجتماعی تبدیل شده است. زیرا برای 411 شرکت موجود در تهران شرایط حیات اقتصادی وجود دارد.
بر اساس گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران همچنین عوامل گشت کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها به هنگام گشت‌زنی وظیفه دارند ضمن سرکشی مستمر از نگهبانان محله در حوزه استحفاظی تعرفه خدمتی آنان را با شرح وضعیت امضاء و در صورت اعلام استمداد از هریک از نگهبانان محله با اولویت پشتیبانی لازم را معمول داردند.
معاونت انتظامی استان نتیجه تحلیل ماهانه از وضعیت انتظامی محلات تحت پوشش نگهبانان محله را با ذکر نوسونات آماری (کاهش یا افزایش) جرائم به معاونت انتظامی ناجا ارائه می‌کند. کالاهای ارائه شده توسط این شرکت‌ها شامل نگهبان محله، محافظ شخصی، سگ نگهبان، در‌های ضد سرقت، دوربین‌های مداربسته، سیستم انتقال تصویر، سیستم اعلام حریق، سیستم اعلام سرقت و مشاوره انتظامی است.
این محصولات اغلب محصولات شرکت‌های تولیدی بزرگی چون بسخ آلمان، پاناسونیک، سونی ، گانز و سی بی سی هستند.اما نیروی قابل توجه این شرکت‌ها ارائه خدمات نگهبان محله است که تعداد نیروهای آن در سال 1386 در تهران بزرگ 16 هزار نفر بوده است.
در سال 1386 سرهنگ محمد حسینی، رئیس مرکز انتظام ناجا وقت با اشاره به فعالیت 110نگهبان زن محله در هفته نیروی انتظامی گفته بود که " پس از شکل گیری پلیس محله که در نوع خود حرکتی برای ارتقای امنیت محسوب می شود راه اندازی مرکز انتظام بر اساس ماده 122 قانون برنامه 5 ساله چهارم توسعه آغاز شد و اکنون شاهد موفقیت این نیروها به عنوان بازوی پر قدرت پلیس در بخش امنیتی هستیم."
وی ادامه می دهد: "فعالیت مرکز انتظام از سال 81 با اجرای طرح نگهبان محله آغاز شد و در حال حاضر ۳۱۸ شرکت با 16 هزار نیرو در بخش نگهبانی از محلات، سرایدار و شبگرد با مشارکت بخش خصوصی فعال هستند که در این مدت با آموزش های ویژه ای که به آنها ارائه شده است تأثیر فراوانی در امنیت محله ها و شهر داشته اند".(این آمار مربوط به سال 1386 است)
بر اساس تعریف نیروی انتظامی، نگهبان محله به فردی اطلاق می‌شود که برابر ضوابط و مقررات تعیین شده پذیرش و پس از طی دوره‌های آموزشی براساس قرارداد منعقد شده با شرکت‌های خدماتی حفاظتی ومراقبتی از اماکن و اموال کارفرما در زمان معین و مکان مشخص مراقبت و درقبال آن برابر قانون کارحق‌الزحمه‌دریافت می دارد و از کلیه حقوق فردی کارگری‌برخوردار است.
وظایفی که برای نگهبان محله تعریف شده، این نیرو که تحت نظارت نیروی انتظامی قرار دارد و هر حرکت مشکوکی را باید به پلیس 110 خبر دهد شامل موارد زیر است:
1- حفاظت و مراقبت از مجتمع‌های مسکونی، تجاری، صنفی و صنعتی
2- حفاظت و مراقبت از محله ها و شهرک‌ها
3- حفاظت و مراقبت از اماکن و تاسیسات فاقد رده حفاظتی
4- حفاظت و مراقبت از بانک‌های خصوصی، بنیادهای مالی، سیلوهای زیر 50000 تن، انبار‌ها،س مخازن سوخت و غیره
5- حفاظت و مراقبت از واحدهای مسکونی
6- حفاظت و مراقبت از باغات، ویلاها و املاک شخصی
7- حفاظت و مراقبت حمل و نقل پول، اسناد و اشیاء بهادار
8- حفاظت و مراقبت اماکن عمومی مانند بوستان‌ها، فرهنگ‌سراها، تفریح‌گاه‌ها و نمایشگاه‌ها
9- حفاظت و مراقبت از اردوهای سیاحتی، زیارتی
10- حفاظت و مراقبت از اماکن درمانی، مذهبی و هنری
11- حفاظت و مراقبت و برقراری نظم و انتظامات مسابقات ورزشی، اجلاس‌ها و همایش‌ها
12- حفاظت و مراقبت از محل امتحانات، آزمون‌های سراسری، آموزش‌گاه‌ها و دانشگاه‌ها
نگهبان مرد محلات، مجهز به تجهیزات امنیتی، از جمله باتوم، گاز اشک آور و دستبند برای مقابله با خطرات احتمالی و مجرمانه هستند. همچنین آموزش زنان نیز در دستور کار بوده است.
سرهنگ حسینی رییس مرکز انتظام ناجا در سال 1386 درباره اثرات مثبت این طرح در بیشتر محله ها، می افزاید: بر اساس آمارهای مستند موجود در هر محلی که از نگهبان محله استفاده شده است، میزان جرم تا 70 درصد کاهش یافته و از سرقت‌های خرد، جیب بری، کیف‌قاپی و غیره کاسته شده است به طوری که مرکز انتظام با ساماندهی و سازماندهی بیش از 42 هزارو 802 تن شبگرد و سرایدار و آموزش دادن آنها توانسته است بار سنگینی از وظایف قابل واگذاری نیروی انتظامی را انجام دهد.
پایگاه اطلاع‌رسانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در مقدمه صفحه‌های راجع به طرح نگهبان محله، مهمترین وظیفه این نیرو را مشارکت مردمی در برقراری نظم وامنیت در برنامه‌هایی چون نگهبان محلات، لایه بندی ماموریت‌ها راه‌اندازی وتقویت ایستگاه پلیس ایست و بازرسی‌ها و... ذکر کرده است.
این سایت در ادامه تاکید دارد که نگهبانان محله با حضور درحوزه های مختلف فعالیت و مأموریت های محوله به شرکت های خدمات حفاظتی مراقبتی، وظیفه خود را در اقصی نقاط کشور انجام داده و دارای روابط تعاملی با کلانتری‌ها و نیروی انتظامی با این شرح وظایف است:
الف: اعلام نقاط تحت پوشش در محلات و اماکن به کلانتری انتظامی محل.
ب: اعلام سریع اخبار و اطلاعات مربوط به وضعیت انتظامی و ترددهای مشکوک به پلیس 110و به کلانتری انتظامی حوزه مأموریتی.
ج: شناسایی و معرفی متهمین یا مظنونین به کلانتری محل با ارائه گزارش مکتبی
د: تحویل سریع اموال مکشوفه با تنظیم صورت جلسه به کلانتری یا پاسگاه انتظامی محل.
ولی باید یادآور شد که بر اساس قانون نگهبان محله در هیج یک از ماموریت‌های خود نمی‌تواند برای پارک اتومبیل‌ها در محل ماموریت خود اقدام به صدور قبض و اخذ وجه از شهروندان کند. موضوعی که از سوی برخی شهروندان در این باره گزارش شده که در صورت لزوم گزارش در باره آن نیز نوشته خواهد شد. وظیفه اخذ وجه از اتومبیل‌های پارک شده مربوط به پارک‌بان‌ها در مناطقی است که علائم لازم برای پارکبانی نصب شده باشد.
