آفتابنیوز :
آفتاب- فروزان آصف نخعی: از 39 روزنامه مهم صبح کشور تنها 8 روزنامه به انعکاس خبرهمه پرسی در ترکیه در نیم تای اول یعنی ویترین روزنامه پرداختهاند.
این تحول در 50 سال اخیر ترکیه بینظیر است و اثرات داخلی، منطقهای و جهانی شگرفی برای این کشور و رهبران سیاسی آن به همراه دارد به نحوی که این تحول قادر است ترکیه را به قطب سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منطقه تبدیل کند.
از منظری تحول مذکور را میتوان در ردیف تحول تاریخی ترکیه توسط حزب عدالت و توسعه که یک حزب نوگرای دینی است محسوب کرد. از این منظر مدل توسعه سیاسی این کشور می تواند برای کشورهای منطقه که مدلی براساس پیشرفت بدون خونریزی است حایز اهمیت باشد.
این آمارکه از طریق بررسی صفحه اول روزنامهها در اینترنت درتاریخ 22-06-1389 صورت گرفته حاکی از آن است که حتی روزنامههای بعضا حرفهای کشور مانند شرق و آرمان به این پدیده مهم که در حوزه رونامهنگاری تحت عنوان عنصر"مجاورت" مطرح است، توجه نشده است.البته شرق فاقد نسخه اینترنتی بوده و صفحه اول آن براساس توجه به صفحه اول روزنامه کاغذی مورد بررسی قرارگرفت.
برای ایرانیان، همسایگان ترک زبان در کشور ترکیه ورجوع به رفراندوم برای رهایی از حکومت نظامیان توسط حزب اعتدال و توسعه یک گام بلند و تاریخساز محسوب میشود.
در روزنامههایی که به تیترهای موثر ولی با جهتگیری براساس تحولات داخلی ترکیه در صفحه اول خود زدهاند شامل روزنامههای خراسان(تیتریک – موثررهایی و وداع با کودتا)،تهران امروز(تیتر یک و موثر- تاریخسازی حرکت اسلامگرایان)، و دنیای اقتصاد(تیتر2- موثربا تاکید بررفراندوم) است.
این دست از روزنامهها به تحول تاریخی در باره رهایی مردم ترکیه از نظام مبتنیبر نظامیگیری در قانون اساسی ترکیه در تیترهای خود خبر دادهاند.
اما تیترهای روزنامههایی چون همشهری( تیتر2 – خنثی براساس خطمشی شهرگرایی) تهران تایمز (تیتریک)، جامجم آنلاین ( تیترکوچک ) خنثی بوده و هیچگونه جهتگیری را در کلمات و مفهوم جمله نمایندگی نمیکردند و تنها به امر اطلاعرسانی اقدام کردند.
روزنامههایی چون کیهان ( تیتر3 – موثر) به تحول در ترکیه با توجه به بینش خود تیتر زدهاند و در اینباره سعی کردهاند به خواننده بگویند آن چه در ترکیه درحال وقوع است آن چیزی است که تیتر من میگوید.
روزنامههای ایدئولوژیکی چون جوان، ایران، سیاستروز، وطنامروز که همگی به طیف رییسجمهوری تعلق دارند هیچ تیتری درباره این تحول در صفحه اول خود نزدهاند. رسالت که در طیف اسلام سنتگرا قرار دارد نیز از این تحول خبری در صفحه اول خود منتشر نکرده است.
جالب آن حتی روزنامههای انگلیسیزبان ایران دیلی یا عرب زبان الوفاق نیز در باره این تحول مهم حتی تیتر کوچکی در نیمتای اول صفحه اول خود منتشر نکردهاند.
این امر نشان میدهد که فعالیت روزنامهنگاری در اغلب نظام رسانهای ایران جایگاهی نداشته و اطلاع رسانی درباره تحول کشور همسایه و تاثیر آن بر دیگر کشورها از نگاه بسیاری از سردبیران مورد غفلت قرارگرفته است.صفحه اول روزنامههایی که در این بررسی مورد مطالعه قرارگرفتهاند به شرح زیراست:
صفحه اول روزنامهها تيتر رفراندوم تركيه در نيمتای اول صفحه 1 روزنامهها
دارد ندارد
1- اعتدال *
2- اطلاعات *
3-ابرار *
4- ابتكار *
5-آفرينش *
6-جوان آنلاين *
7- جمهوری اسلامی *
8-جام جم آنلاين *( تيتر كوچک – خنثی)
9-تهران امروز دارد * (تيتر يک - موثر)
10-تفاهم *
11-ايران *
12-رسالت *
13-راه مردم *
14-خراسان *(تيتر2 - موثر)
15-خبر *
16-حمايت *
17-حسبان *
18-حزب الله *
19-وطن امروز *
20-مردمسالاری *
21-كيهان *(تيتر3 - موثر)
22-كاروكارگر *
23-قدس *
24-فرهيختگان *
25-فرهنگ آشتی *
26-سياستروز *
27-الوفاق- منطقهای عرب زبان *
28-تهران تايمز( انگليسی) *(تيتريک-خنثی)
29-ايران ديلی ( انگليسی) *
30-هموطن سلام *
31- همشهری *(تيترخنثي – تيتر2)
32- دنيای اقتصاد *( تيتردو-موثر رفراندوم)
33- شرق *
34- جهان اقتصاد *
35 – ابراراقتصادی *
36- گسترش صنعت *
37-جهان صنعت *
38-آرمان *
39-خراسان *(تيتردو- موثر)