آفتابنیوز : آفتاب: نماینده سابق مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: برخی فکر میکنند اگر فضا یکدست شود و رقیب و نقد نباشد اداره سالم و بیدغدغه جامعه امکانپذیر است.
عماد افروغ با بیان اینکه یکی از کارکردهای ویژه رسانهها نقد است، تصریح کرد: این بحث دو طرف دارد؛ یکی به توقع مردم و یکی به سعه صدر دولتمردان و پاسخگویی به این توقعات از سوی دولتمردان برمیگردد، هم مردم باید بخواهند و هم دولتمردان بایستی متوجه کارکردهای ضروری نقد باشند، مخصوصا دولتی که ریشه در مبانی ایدئولوژیک خاصی به نام جمهوری اسلامی دارد.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه باید فرهنگ نقد را بالا برد، افزود: باید به مردم و روشنفکران آموخت که نقد خوب، مستند، مستدل، معقول و روشمند چه نقدی است و هم به دولتمردان گوشزد کرد که با سعهصدر و آرای متفاوت است که میتوان کشور را عقلانی اداره کرد.
افروغ با بیان اینکه ما در هردوی این مولفهها مشکل داریم، افزود: از طرفی فرهنگ نقد خوب در این کشور نهادینه نشده است و هنوز ما بین نقد فکر و تخریب شخصیت نمیتوانیم تفکیک قائل شویم و متوجه نیستیم که اگر میخواهیم نقدمان باعث رشد جامعه شود باید به فکر طرف مقابل نقد وارد کرد، نه اینکه گذشته او را تخریب کرد. ما هنوز در نقد تفاوت فکر و شخصیت فرد را درک نکردهایم و این یکی از موانع پیشبرد نقد است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر برخی فکر میکنند اگر فضا یکدست شود و رقیب و نقد نباشد اداره سالم و بیدغدغه جامعه امکانپذیر است. در حالی که باید گفت در چنین حالتی نفاق وجود دارد. اختلافات زیر رفته و نفاق رو آمده است و در جامعهای که نفاق و تملق رو آمده باشد و به اصطلاح اختلافات زیر رفته باشد؛ جامعه آرامی است یا آتش زیر خاکستر است.
این نماینده سابق مجلس تصریح کرد: امکان ندارد بدون توجه به سلایق مختلف کشور را اداره کرد و به اختلافات توجه نکرد و آیا میشود آخرتگرایانه دنیا را اداره کرد؟ در حالی که ما در این دنیا زندگی میکنیم و در این دنیا باید اختلاف و تفاوت باشد. اگر یکدستی بود بدانیم نفاق حکمفرماست و به تعبیر حضرت علی (ع) وفاق بیش از حد بوی نفاق میدهد.
افروغ با اشاره به اینکه در چنین شرایطی از دولتمردان توقع بیشتری داریم؛ چرا که آنها یک رسالت خاص بر دوش گرفتهاند که باید به آن توجه کنند، افزود: باید به این آموزه حضرت علی(ع) یعنی سعه صدر توجه بیشتری داشته باشند و این سعه صدر نیز باید واقعی باشد.
وی یادآور شد: باید به مردم نیز آموخت که نقد خوب دارای چه ویژگیهایی است و موانع نقد تاریخی ایران را شناخت و تبیین کرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه این معضل یک معضل فرهنگی است که در سطوح زیرین جامعه ما نیز وجود دارد، گفت: گاها نخبگان ما به خاطر شرایط اجتماعی مجبور میشوند یک سری ملاکهای اجتماعی را بیشتر لحاظ کنند؛ در حالی که ملاکهای اجتماعی ربطی به نقد خوب ندارد بلکه نقد خوب باید مستند، منضبط، مستدل و قاعدهمند باشد و الزاما شرط نقد خوب ربطی به نیت ناقد و ارایه راه حل یا عدم راه حل از سوی ناقد ندارد.
افروغ ادامه داد: چون در کشور ما نقد نهادینه نشده است توصیه میکنیم به این شروط اجتماعی نقد توجه بیشتری شود و یک نقد خوب همراه با دلسوزی منتقد و ارایه راه حل باشد تا به تدریج این موضوع در فرهنگ عمومی جامعه ما جا بیافتد که نقد کارکرد مثبت دارد و از تخریب جداست و میتوان بین نقد فکر و تخریب شخصیت تفاوت قائل شد.
وی تصریح کرد: باید نقد ما مستند و مستدل باشد و بین فکر و شخصیت، جدایی قائل شده و به شروط اجتماعی نقد خوب توجه بیشتری شود.
افروغ در ارزیابی از این دوره از نمایشگاه مطبوعات خاطرنشان کرد: نمایشگاه امسال نسبت به سالهای گذشته نشاط کمتری دارد و دلیلش این است که مقداری بینشاطی و مقداری خودسانسوری و احساس فقدان آزادی و مقداری انسداد وجود دارد که پیچیده عمل میکند. یعنی در ظاهر گفته میشود آزادی است و مانورهای تبلیغاتی در این جهت داده میشود اما در باطن چیز دیگری را میبینیم.
وی افزود: تا حدودی این مسائل باعث شده آنطور که باید و شاید نشاط در نمایشگاه نباشد.
این پژوهشگر مسائل سیاسی و اجتماعی با بیان اینکه احساس میکنم فضای روشنفکری عمومی در کل کمرنگ شده و بازتاب آن را در این نمایشگاه در مقایسه با سالهای گذشته میبینیم، گفت: در جامعهای که میخواهد کار علمی و آکادمیک انجام دهد و کانونهای آزاداندیشی آکادمیک راه بیندازد حتما در فضای عمومیاش باید یک روشنفکری پرنشاط و پر سر و صدایی با حفظ مرزبندیها وجود داشته باشد.
افروغ خاطرنشان کرد: حال ممکن است بگوییم شاید این بتواند از منظر دیگری فرصت و فتح بابی باشد، یعنی ما مباحث اندیشهای و مبناییتر را مطرح کنیم. اما در کل این فضای مورد توقع و مطلوب که مباحث اندیشهای ناب و فضای عمومی روشنفکری آزاد داشته باشد را به نظر میرسد الان در اختیار نداریم.