آفتابنیوز : آفتاب: یکی از پروندههای هفتمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات به موضوع وصیتنامههای سیاسی اختصاص یافته است. طی دو٬ سه روز گذشته که این شماره از ماهنامه بر روی پیشخوان مطبوعات قرار گرفته٬ رسانههای مختلف فقط به بخشی از گفتو گوی ماهنامه- نه بهطور کامل- با فاطمه طباطبایی٬ عروس حضرت امام(ره) پرداخته اند در حالی که مطالعه کامل این پرونده میتواند ضمن تبیین اهمیت وصیتنامههای سیاسی٬ به تکمیل انتظارات مخاطب از یک پرونده با موضوعی متفاوت کمک کند.
«وصیتنامه سیاسی در سپهر ارتباطات آیینی» موضوع گفتو گو با دكتر عبدالله گیویان٬ استاد دانشگاه و عضو هیأت علمی دانشکده صدا و سیما و دارای دکترا از دانشگاه لندن است.
وی در این گفتوگو میگوید: وصیتنامه سیاسی قطعاً نوعی رسانه است و جزئی از فرآیند ارتباطات، چرا که مسلماً با توجه به تعاریف و کارکردهای وصیتنامه سیاسی در جامعه، میتوان به جرأت گفت وصیتنامه سیاسی یک رسانه است. همچنین وصیتنامه با هر نوع متون مکتوبی که هر سیاستمداری ممکن است در جنس خود تألیف کند، هیچ فرقی ندارد اما باید به این نکته دقت کرد که محتوای آن وصیتنامه، زمان و چگونگی ارائه آن با چه چیزهایی همراه میشود.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه٬ جنبههای دینی در وصیتنامههای سیاسی بسیار مهم است، اضافه می کند: من باز تأکید میکنم که در وصیتنامه سیاسی، صورت و محتوا با یکدیگر پیوند همجنسی دارند. ممکن است همان حرفهایی که در قالب یک وصیتنامه زده میشود در شرایط دیگری هم گفته شده باشد اما این حرفها زمانی که در قالب وصیتنامه قرار میگیرند، برای آن جایگاه ویژهای ایجاد میشود و این جایگاه ویژه در نظام اعتقادی ما حرفهای یک انسان است در محضر خدا برای آیندگان و قاعدتاً در وصیتنامهای که در آن حضور خدا اینقدر پررنگ است، مخاطب هیچگونه تردید و شکی به صحت و سقم آن وارد نمیکند. یعنی مخاطبان هیچگاه در این شرایط به اعتقاد گوینده شک نمیبرند. در یک شکل خیلی خاص و با تمرکز روی وصیتنامه حضرت امام، باید این نکته را تأکید کرد که امام نه در زمان وصیتنامه نگاشتن و نه در زمان قبل از آن بنایی بر این نداشتند که چیزی غیر از رضای خدا بگویند، بنابراین تمام آنچه را که در سالیان مختلف گفتند را به شکل فشرده در قالب وصیتنامه آوردند و تنها امتیازی که وصیتنامه ایشان در مقایسه با بقیه سخنهای ایشان دارد این است که این محتوا در شکل وصیتنامه در قالبی مردمی، مرتب و منسجم آمده است اما بحث اصلی این است که محتوا همان است که در زمان حضور گفته شده است و ایشان خلاصه و چکیده آنها را در قالبی به نام وصیتنامه گنجاندند.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا میتوان به تفکیک دین از سیاست در وصیتنامههای سیاسی پرداخت، یعنی بهطور خاص میخواهم بدانم از چه زمانی دین و معیارهای دینی وارد وصیتنامههای سیاسی شد؟ میگوید: شاید بهتر باشد بگوییم چه زمانی دین از وصیتنامههای سیاسی بیرون کشیده شد. در واقع تفکیک دین از سیاست چه بهصورت ایدئولوژیهای رسمی و چه بهصورت زمینههای وقوعش در اروپا از زمان رنسانس به بعد رخ داد و ما بعد از آن شاهد این هستیم که دین از سیاست جدا و کمرنگتر شد اما همواره در نظامهایی که به نوعی سلطنتی بودند خصلتهای دینی یا صبقه و رنگ و لعاب دینی یکی از نشانههای هر نظام حکومتی بوده است و از زمانی که سکولاریسم در پدیدهای به نام وصیتنامه رخ میدهد، طبیعتاً آنچه که منافع سیاسی بوده است را بیشتر مد نظر قرار میدهد.
متن کامل گفتوگو با استاد گیویان در هفتمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات منتشر شده است.