قانون‌گریزی در دولت زیاد است و به وعده‌ها عمل نمی‌شود

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: رییس دیوان عدالت اداری با اشاره به افزایش شکایات وارده دیوان عدالت علیه دستگاه‌های مختلف در ۸ ماهه‌ سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، این موضوع را شایسته نظام اسلامی ندانست. 

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدجعفر منتظری در همایش «همت مضاعف، کار مضاعف، ارتقاء سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد» اظهار کرد: این آمار به معنای آن نیست که همه شکایات وارده به حق است، اما به هر حال باید تلاش کنیم که این میزان ورودی کاهش یابد.

وی تصریح کرد: تشخیص و آسیب‌شناسی، تدوین برنامه‌ و ارائه راه‌کار و همچنین قابلیت پذیرش نظارت از سوی دستگاه‌ها سه رکن مهم در راستای ارتقای سطح سلامت نظام اداری است.

وی با اشاره به پیش‌بینی نهادهای نظارتی گوناگون در قانون اساسی و قوانین عادی افزود: شورای دستگاه‌های نظارتی که در قانون برنامه‌ پنجم توسعه نیز جایگاه قانونی خود را یافته است، اگرچه اختیارات اجرایی ندارد اما هماهنگ کننده و پشتیبان دستگاه‌های نظارتی است و خروجی اقدامات آن ارتقای سطح سلامت در نظام اداری خواهد بود.

رییس دیوان عدالت اداری ادامه داد: مقصود از نظارت بر کار دستگاه‌های اجرایی، مچ‌گیری نیست و هرگز چنین تصوری درست نیست که برخی فکر کنند دیوان عدالت اداری در راستای تضعیف دولت گام بر می‌دارد؛ اما ما معتقدیم که نادیده گرفتن زحمات و خدمات ارزشمند دولت‌مردان کمال بی‌انصافی است و از سوی دیگر نمی‌خواهیم برخی ضعف‌ها را به عهده‌ دیگران بگذاریم.

وی تاکید کرد: تمام تلاش ما این است که در قوه قضاییه به‌گونه‌ای حرکت کنیم که شایسته نظام است، تا بتوانیم نظام اداری خود را هر روز سالمتر و بدون مشکل‌تر سازیم.

وی با اشاره به ارائه راهکارهای لازم برای برخورد با آسیب‌ها خاطرنشان کرد: امروز در دیوان عدالت با تخلفات و آسیب‌هایی مواجه می‌شویم که برای بدنه‌ ادارات مضر است؛ لذا در صددیم که راه‌کارهایی را ارائه دهیم که قطعا منشاء این راه‌کارها تجربیات فراوان دیوان در این عرصه است.

منتظری با تاکید بر «لزوم ارتقاء سطح نقدپذیری در میان مسئولان» اظهار کرد: ما اگر به دنبال ارتقای سلامت نظام اداری هستیم، باید نقدپذیر باشیم. متاسفانه فرهنگ نقدپذیری در جامعه ما خصوصا در عرصه‌ مدیریت‌ها بسیار پایین است.

وی گفت: در حال حاضر شاهدیم دستگاه‌هایی که به نحوی در جایگاه نقد هستند و یا مقاماتی که با صراحت انتقاد می‌کنند به‌نحوی بایکت می‌شوند. این عدم نقدپذیری مدیران و توجیه تخلفاتی که مقامات مسئول این تخلفات را بیان می‌کنند، یک آسیب است.

وی افزود: ارتقاء سلامت نظام اداری تنها با برگزاری همایش، توزیع کتاب، انتشار مقاله و طرح ادعا و حرف محقق نمی‌شود. بلکه باید قابلیت پذیرش نظارت وجود داشته باشد و سه عامل مذکور لحاظ شود.

رییس دیوان عدالت اداری تاکید کرد: این سخن تنها ناظر به دولت و قوه مجریه نیست، بلکه ما وظیفه داریم که چه در قوه قضاییه و چه در دولت به معنای واقعی و به دور از شعار در جهت ارتقای سلامت نظام اداری گام برداریم.

وی با بیان این‌که «تبلور جامعه‌ اسلامی ما با دارا بودن فرهنگ غنی، هدایت‌های امام راحل و ارشادات ارزشمند مقام معظم رهبری در بخش اداری است»، افزود: مردم جامعه، حاکمیت را در ادارات، وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها ملاحظه می‌کنند. اگر ما در راستای آسیب‌شناسی و ارائه راه‌کارهای مناسب به نحو صحیح عمل نکنیم، به نظام اداری و به مردم خیانت کرده‌ایم که نهایتا خیانت به اسلام، ارزش‌ها و خون شهدا خواهد بود.

وی با اشاره به شش محور اصلی مربوط به آسیب‌های موجود در نظام اداری کشور خاطرنشان کرد: اولین آسیب و مشکلی که می‌تواند به سلامت نظام اداری ضربه وارد کند، عدم رعایت دقیق قوانین و مقررات یا تفسیرها و برداشت‌های گوناگونی است که مدیران از قوانین برای رسیدن به نظرات خود دارند.

منتظری ادامه داد: عدم هماهنگی لازم بین بخش‌های مختلف دستگاه‌ها و به‌خصوص عدم هماهنگی با معاونت‌های حقوقی یکی دیگر از مشکلات موجود است که ایجاب می‌کند مدیران وزراء و مسئولان برای تصمیمات خود به‌ویژه در تهیه‌ آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها نظرات بخش‌های حقوقی را اخذ کنند.

وی یکی دیگراز ایرادات موجود را پایین بودن سطح کارشناسان و حقوقدانان ادارات برشمرد و یادآور شد: عدم دفاع مناسب و به‌موقع از حقوق بیت‌المال، عدم دفاع مناسب و به‌موقع از شکایات مطروحه علیه دستگاه‌ها و وارد آمدن برخی فشارها برای اتخاذ بعضی از تصمیمات از دیگر مشکلات محوری در مورد نظام اداری کشور است.

وی با بیان این‌که «متاسفانه در دیوان عدالت اداری شاهد افزایش شکایات هستیم» اظهار کرد: در ۸ ماهه سال جاری بیش از ۶۳ هزار شکایات وارده داشتیم که این امر شایسته نظام اسلامی نیست. این در شرایطی است که فقط در تهران مستقر هستیم و سال گذشته آمار ۸ ماهه موجود ۵۷ هزار پرونده بوده است.

رییس دیوان عدالت اداری با بیان این‌که «این آمار به معنای به حق بودن همه‌ شکایات نیست» افزود : از مجموع حدود ۶۳ هزار پرونده ، ۵۸ هزار پرونده مختومه شده و ۱۸ هزار شکایت را وارد دانسته‌ایم. از سوی دیگر ۲۳ هزار شکایت رد شده و برای ۱۴ هزار پرونده نیز قرار رد شکایت صادر شده است که ممکن است این پرونده‌ها بار دیگر در گردونه قرار بگیرند.

وی خاطرنشان کرد: تصمیم داریم با هماهنگی‌های صورت گرفته با سازمان بازرسی کل کشور سال آینده مطلبی جدیدی در این جمع ارائه دهیم و آن این که با انجام کارشناسی‌های دقیق و دستگاه به دستگاه، آمارهای روشن و شاخص‌های مشخصی را به عنوان آسیب‌ها و ضعف‌ها ارائه دهیم تا مردم و مسوولان در جریان قرار گیرند.

رییس دیوان عدالت اداری در جمع خبرنگاران نیز «قانون‌گریزی، عدم تسلط و آشنایی مسئولان در ارائه‌ خدمات به مردم و همچنین عدم استفاده از کارشناسان قوی» را از دلایل بروز تخلف و طرح شکایت در دیوان عدالت اداری برشمرد.

محمدجعفر منتظری در جمع خبرنگاران درباره‌ دلایل بروز تخلفات و طرح شکایت دردیوان عدالت اداری اظهارکرد: متاسفانه قانون‌گریزی در مجموعه‌ ادارات دولتی، به معنای حاکمیت زیاد است. عدم تسلط و آشنایی مسئولان مربوطه در ارائه خدمات اداری به مردم از دیگر دلایل بروز تخلف و طرح شکایت در دیوان عدالت اداری است.

وی افزود: گاهی عدم استفاده‌ از کارشناسان قوی منشاء یک سری از مشکلات و در نهایت شکایت می‌شود. عامل دیگر درافزایش شکایت این است که دولت و دوایر دولتی وعده‌هایی را می‌دهند که این وعده‌ها خارج از توان آن‌هاست و در اجرا نمی‌توانند به طور کامل به آن‌ها عمل کنند. این وعده‌ها توقعاتی را در جامعه ایجاد می‌کند و هنگامی که نتوان توقعات را پاسخ داد منشاء شکایت خواهد شد.

وی درباره اقدامات لازم برای کاهش بروز تخلفات گفت: تصمیم داریم با همکاری سازمان بازرسی کل کشور برنامه جامعی را تدوین کنیم تا خدمات به خوبی ارائه شده و ضعف‌ها در ادارات با ارائه آمار و ارقام و گزارش‌های کارشناسی به مسوولان، کاهش یابد و در نتیجه منجر به افزایش سلامت نظام اداری شود.