مسجدسلیمان؛ زادگاه نفت خاورمیانه شرایط سختی را سپری می‌کند

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب- علی نواصر(مهر): مسجدسلیمان شهری که از آن به عنوان زادگاه نفت خاورمیانه نام برده می‌شود اکنون شرایط سختی را سپری می‌کند و مشکلات این شهر در میان وعده‌های تحقق نیافته رو به افزایش است. 

مسجدسلیمان به دلیل موقعیت خاص خود به عنوان مرکز نفتی ایران و متعاقب آن ظهور اولین نشانه‌های شهرنشینی در کشور در آن از معروفیت خاصی بین مردم برخوردار است به همین دلیل مسئولین معمولا با حضور در این شهر، وعده شکوفایی و حل مشکلات بی‌شمارش را بارها داده‌اند.

شاید مسجدسلیمانی‌ها هنوز آن آئین جشن بزرگ به مناسب 100 سالگی صنعت نفت کشور را در این شهر که با حضور غلامحسین نوذری و سیف‌الله جشن‌ساز وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت آن زمان را هنوز فراموش نکرده‌اند که شنبه چهارم خرداد ماه سال ۸۷ به همراه معاونش پروژه‌های شکوفایی این شهر و همچنین حل مشکلات شهری آن را پیش کشیدند و هرکس در آن مراسم بود تصور کرد با این همت بالا تا سه سال دیگر خبری از مشکلات فعلی شهر نخواهد بود ولی واقعیت امروز چیزی دیگری است.

بزرگ‌ترین مشکلی که کام زندگی را بر اهالی نخستین شهر نفتی خاورمیانه تلخ کرده مشکل نشست نفت در مناطق مختلف این شهر و وجود مناطق پرخطر نفت و گاز است که هر آن ممکن است با جرقه‌ای کوچک خانه‌ای را به خاکستر و خانواده‌ای را به نابودی بکشاند. طبق برآورده های صورت گرفته باید برای حل مشکل مناطق پرخطر در مسجدسلیمان، 5000 واحد مسکونی جابه جا و به مناطق بی‌خطر شهر منتقل شوند.

با وجود اینکه برای خیلی از مردم دنیا تصور دیدن نفت خام هم کمی بعید است اما در مسجد سلیمان مردم در کنار نفت زندگی می‌کنند با بوی آن تنفس می‌کنند و در حالیکه در اتاق کناری نفت از زمین می‌جوشد روزگار می‌گذرانند. این امر شاید جالب توجه باشد اما در چندین خانه از منازل شهرستان مسجدسلیمان واقع در ۱۳۵ کیلومتری اهواز، نفت خام و گاز طبیعی به صورت خودجوش تراوش می‌کند و زندگی عادی صاحبان این منازل مختل شده است.

وجود چشمه‌های جوشان نفت در مسجدسلیمان در معابر و کوچه‌ها آنقدر بی‌اهمیت است که عابران بی‌تفاوت از کنار آنها می‌گذرند. گفته می‌شود چندین بشکه نفت خام روزانه از این چشمه‌های خودجوش استحصال می‌شود که بی‌شک این موضوع وفور نعمت‌های خدادادی در مسجدسلیمان را نشان می‌دهد ولی این ثروت طبیعی برای اهالی این شهر معضلاتی به همراه داشته است، زیرا تراوش نفت و گاز وسط خانه‌های مردم نظم عادی زندگی عده‌ای را بر هم زده است.

همچنین وجود چشمه جوشان نفت در مسجد سلیمان از دیگر مشکلات مربوط به نشت نفت است. به طور معمول نفت چشمه‌های این منطقه مربوط به "مخزن نفتی مسجدسلیمان" است که در برخی مناطق نزدیک به سطح زمین بوده و در مواردی نیز منشا چشمه در فاصله دورتر از محل نشتی واقع است. چشمه‌های جوشان نفت از پدیده‌های نادر در جهان هستند و شماری از چشمه‌های نفتی در مسجدسلیمان ده‌ها سال عمر دارند.

به دلیل اینکه لایه زیرزمینی آسماری در این شهر با یک بالارفتگی مواجه شده، این امر موجب شده نفت در بسیاری از نقاط این شهر به صورت جوشان از دل زمین نشت کند و باعث ایجاد مخاطرات فراوانی برای مردم ساکن این نقاط باشد به گونه‌ای که 25 هزار نفر از مردم مسجدسلیمان باید به مناطق امن منتقل شوند. 

در مسجدسلیمان 24 نقطه دارای نشت نفت شناسایی شده که 5 نقطه آن در مناطق شهری واقع شده است. از جمله چشمه‌های نفتی در منطقه، چشمه "سی برنج" است که روزانه 5 بشکه نفت آن جمع‌آوری می‌شود.

همین مخاطرات باعث شده پروژه جابه‌جایی منازل واقع در محدوده نشت نفت و چشمه‌های جوشان چندین سال است که در دستور کار وزارت مسکن و شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب به نمایندگی از وزارت نفت قرار بگیرد ولی تاکنون هیچ اقدام اساسی برای این کار صورت نگرفته و خانه‌ای جابه‌جا نشده است. جالب اینکه هم وزارت مسکن برای اجرایی کردن طرح جابه جایی و اختصاص زمین‌های مناسب و هم شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب برای تامین اعتبار لازم آمادگی خود را اعلام کرده‌اند ولی پروژه هیچ پیشرفتی ندارد.

وزیر مسکن ابتدای امسال با سفر به شهرستان مسجدسلیمان وعده داد که در سال جاری کار جابه‌جایی 850 واحد از منازل مسکونی مناطق پرخطر انجام شود.

وی همچنین گفت: برای سوم خرداد سال 1390 نیز 350 واحد و تا پایان سال 90 عملیات جابه‌جایی کل 5 هزار واحد به پایان برسد ولی تا به امروز هیچ‌یک از این وعده‌ها عملی نشده و با وجود اینکه در حال نزدیک شدن به روزهای پایانی سال هستیم بی‌شک انتقال 850 واحد وعده داده شده تا پایان سال با توجه به اینکه هنوز هیچگونه اقدام جدی صورت نگرفته اجرایی نخواهد شد.

متاسفانه هم اکنون زمین برای جابه‌جایی آماده نشده و این در حالیست که هم اکنون 25 هزار نفر ساکن در مناطق آلوده با مشکلات فراوانی مواجه شده‌اند به گونه ای که آنها با وجود اینکه در خانه‌های روبه‌زوال و فرسوده زندگی می‌کنند امکان تعمیر و نوسازی خانه‌های خود را ندارد و هر آن ممکن است ریزش سقفی از این خانه‌ها، خانواده‌ای را سیاهپوش کند ضمن اینکه در اغلب این خانه‌ها عملا امکان زندگی کردن جود ندارد.

اکنون موجی از یاس و نا امیدی مردم این مناطق را فراگرفته و آنها از اینکه هر روز مجبور هستند با وعده‌ای و قانونی سرگرم شوند خسته شده‌اند ضمن اینکه زمزمه های آغاز جابه جایی و خرید خانه‌ها از سوی شرکت نفت باعث شده قمیت واحدهای مسکونی در نخستین شهر نفتی خاورمیانه فوق‌العاده گران شود و برای خیلی از خانواده‌ها امکان خرید منزل مسکونی وجود ندارد.

در طرح انتقال خانه‌ها که به گفته برخی مدیران منطقه هنوز کارهای فراوانی نیاز دارد قرار است یک هزار و 400 واحد به سایت هوانیروز و 3 هزار و 600 واحد به منطقه چم آسیاب منتقل شود.

غلامرضا حسن بیگلو، کسی که تا یک ماه قبل مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب بود در دی ماه امسال در مورد جابه‌جایی مناطق آلوده مسجدسلیمان اظهار داشت: در مرحله نخست 120 میلیارد تومان برای احداث و جابه‌جایی منازل واقع در مناطق آلوده مسجدسلیمان پیش‌بینی شده بود اما با توجه به تاخیر 4 ساله مصوبه، اعتبار مورد نیاز برای اجرای آن در حال حاضر به 293 میلیارد تومان افزایش یافته است و این اعتبار باید در هیأت مدیره نفت تصویب شود که با کارشناسی‌های انجام شده به طور قطع موافقت می‌شود.

وی با اشاره به اینکه شرکت نفت در این طرح تنها نقش تامین کننده اعتبار را دارد و یک گروه سه جانبه متشکل از استانداری، مسکن و شهرسازی و بنیاد مسکن متولی اجرای آن هستند، تصریح کرد: با وجود تامین اعتبار این طرح تا سقف 120 میلیارد تومان، تاکنون صورت وضعیت 110 میلیارد تومان از دستگاه‌های مجری به شرکت نفت تحویل شده به این معنی که 10 میلیارد تومان از اعتبار مصوب هنوز هزینه نشده است.

همچنین نماینده مسجدسلیمان در مجلس با اشاره به خطراتی که مردم ساکن در مناطق پرخطر مسجدسلیمان را تهدید می‌کند از وزیر مسکن و شهر‌سازی خواست تا با تسریع در آغاز عملیات اجرایی این طرح که چندین سال است مردم این منطقه در انتظار آن هستند، مردم را از بلاتکلیفی برهانند و خانه‌های واقع در این مناطق پرخطر سریعاً تعیین تکلیف شود.

امیدوار رضایی با اشاره به اینکه اعتبار مورد نیاز برای جابه جایی منازل واقع در مناطق آلوده از طریق وزارت نفت تامین شده است، تاکید کرد: دیگر دلیلی برای تعلل وجود ندارد و خواستار تسریع در جابه‌جایی منازل واقع در مناطق آلوده به نشت نفت و گاز هستیم.

وی افزود: وزارت مسکن باید به مخاطرات زندگی در چنین مناطقی واقف باشد و بداند تعلل در جابه جایی مردم می تواند عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. به همین دلیل تسریع در انتقال مردم به مناطق تعیین شده که به عبارتی مناطق ایمن در شهرستان مسجدسلیمان محسوب می‌شوند باید به سرعت انجام شود.

رضایی عنوان کرد: خوشبختانه وزارت نفت اعلام کرده اعتبار مورد نیاز برای طرح را پرداخت می‌کند به همین دلیل در چنین شرایطی توپ در زمین وزارت مسکن است و باید آنها با حرکتی رو به جلو و اساسی وضعیت مردم ساکن در مناطق آلوده را بهبود ببخشند.

با وجود تمام این وعده‌ها مردم مسجدسلیمان از اینکه هر روز برای حل مشکلات خانه‌های خود از این سازمان به آن سازمان اعزام شوند خسته شده‌اند و انتظار دارند این معضل هر چه سریع‌تر با درایت مسئولان و ایجاد کاروگروهی واحد حل شود.