اسکله‌های دردسرساز؛ ليستی از اسکله‌های "مجاز" و "خارج از نظارت گمرک" ايران
آفتاب: وقتی محمود احمدی‌نژاد در همایش تخصصی راهبردهای نوین در پیشگیری و مقابله با قاچاق کالا و ارز تاکید کرد که هیچ وزارتخانهای حق ندارد اسکله و مرزی خارج از نظارت گمرک داشته باشد، اولین ابهام و سوالی که مطرح شد این بود که مگر هنوز هم اسکله خارج از نظارت گمرک وجود دارد؟
هرچند پاسخ این سوال را سال گذشته سعید مرتضوی در قامت رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز داده و گفته بود: «هیچ گونه اسکله غیرمجاز وجود ندارد و پرونده‌های آنها مختومه شده است». اما قطعا اعلام احمدی‌نژاد بی‌دلیل نبوده است.
با وجود اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مبنی بر اینکه دیگر اسکله غیرقانونی نداریم، اما مراجعه به لیست اسکله‌های غیرقانونی اعلام شده و مبادی ورودی و خروجی گمرک نشان می‌دهد هنوز عمده آن اسکله‌های غیرقانونی جزو مبادی رسمی تجارت ایران نشده‌اند که بررسی دو لیست اسکله‌های غیرمجازی اعلام شده در گذشته و گمرک‌های امروز کشور این را نشان می‌دهد.
از ستاد مبازره با قاچاق کالا و ارز ابویی، معاون این ستاد به مانند رییس آن همچنان تصریح میکند: «هیچ دستگاهی حق ندارد خارج از دید گمرک اقدام کند و هرچند که ما اسکله غیرقانونی نداریم، اما رییس‌جمهور خواستند تاکید کنند که حتما دستگاه‌ها به این موضوع توجه کنند. وگرنه اسکله‌های تجاری ما قطعا باید نظارت گمرک را داشته باشند».
چهارم آبان ماه سال گذشته نیز حمیدرضا تقی‌زاده، دبیر وقت ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، از بسته شدن پرونده قاچاق کالا در اسکله‌های غیرمجاز خبر داده و گفته بود: پرونده اسکله‌ها از فهرست قرمز قاچاق خارج شده است.
حتی پیش از آن، علی طاهری مطلق، به عنوان رییس سازمان بنادر و کشتیرانی در سال 86 از ارائه لایحه‌ای به مجلس برای مختومه کردن فعالیت بنادر خبر داده بود که این لایحه هم در مجلس تصویب شد.
با وجود این، آنچه همچنان ابهام برانگیز است این که احمدی‌نژاد در هفته جاری حتی رییس ستاد مرکزی مبازره با قاچاق کالا و ارز را موظف کرد که به همراه وزیر کشور و استانداران مرزی در این مورد اقدامی انجام دهد. محمود احمدی‌نژاد در این مورد گفته است: «اینها را تنظیم کنید و وزیر کشور، استانداران مرزی و رییس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز با هم بنشینند، نظمی به این کار بدهند و آن را مستمر کنند. اینها نیز باید ثبت شوند تا معلوم شود چه کالاهایی چه موقع و از کدام مرز وارد کشور شده است؟ در واقع باید کد‌دار، ثبت و مشخص شود تا وقتی کالا وارد بازار شد، معلوم شود که این کالا مجاز است.»
همه این حرف‌ها این پرسش را دامن می‌زند که آیا اسکله‌هایی در کشور وجود دارند که غیرقانونی تشکیل نشده‌اند، اما خارج از چارچوب گمرک بودن آنها در کنار حجم مبادلاتشان، آنها را به یک تهدید علیه برنامه‌ریزی اقتصادی کشور تبدیل کرده است؟
سهم بخش‌ها از اسکله‌های کشور
پیگیری‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر اسکله‌های بازرگانی در کنترل گمرک و سازمان بنادر و دریانوردی قرار دارند و کمتر وزارتخانهای صاحب اسکله است. به جز اسکله‌های صیادی که در اختیار سازمان شیلات و تعدادی اسکله در اختیار وزارت نفت است، بقیه یا اسکله‌های بازرگانی تحت کنترل سازمان بنادر و گمرک کشور یا اسکله‌های نظامی و دفاعی هستند.
آخرین بار که تعداد اسکله‌های ایران اعلام شده 201 اسکله بوده که طبق اعلام ستاد مبازره با قاچاق کالا و ارز از این تعداد 43 اسکله تجاری، 69 اسکله صادراتی، 20 اسکله صنعتی، 23 اسکله چند منظوره، هفت اسکله مسافری، 15 اسکله نظامی و 13 اسکله متروک بوده‌اند. هرچند مجموع این تعداد اسکله 190 مورد می‌شود اما دبیر وقت ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال 86 میزان اسکله‌های کشور را 201 اسکله اعلام کرده بود که به نظر می‌رسد در تعیین نوع آنها 11 اسکله اعلام نشده است.
همچنین پیش از آن رییس این ستاد در سال 83 اعلام کرده بود که از مجموع 201 اسکله در کشور 20 درصد دارای مرز گمرکی و 80 درصد دیگر دارای مرز مجاز گمرکی نیستند. این آمار به منزله قانونی بودن تنها 40 اسکله است. چرا که با در نظر گرفتن سخنان چند روز پیش احمدی‌نژاد تنها اسکله‌هایی قانونی هستند که تحت نظارت گمرک کشور باشند.
با وجود این، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مدعی ساماندهی 160 اسکله غیرقانونی است که با مراجعه به لیست اسکله‌های غیرمجاز شناخته و اعلام شده این ستاد و حضور نداشتن آن اسامی در گمرکات ایران مشخص می‌شود همچنان آن اسکله‌های غیرقانونی تحت نظارت گمرک نیستند، حال در حال فعالیت هستند یا نه؟ را هم احتمالا ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بدون پیگیری و بررسی نمی‌تواند پاسخی بدهد.
لیست اسکله‌های مجاز و غیرمجاز
هم‌اکنون 167 گمرک در کشور وجود دارد که این گمرک‌ها براساس مفاد بند 1 ماده 12 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 27 بهمن 80 و باستناد مفاد ماده 26 قانون امور گمرکی و مصوبه هیات وزیران در مورد استقرار گمرک در مبادی ورودی و خروجی کشور است. همچنین بر اساس قانون یکسان‌سازی تشرفات ورود و خروج کالا و خدمات از کشور مصوب 17 فروردین 83 مجلس شورای اسلامی، کلیه واردکنندگان و صادرکنندگان اعم از وزارتخانه‌ها و موسسه‌ها و شرکت‌های دولتی و غیردولتی و نهادهای عمومی غیردولتی و کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی و موسسات خیریه موظف هستند کالاهای وارداتی و صادراتی خود را با تسلیم اظهارنامه گمرکی و انجام تشریفات لازم از اسکله‌ها، فرودگاه‌ها و مرزهای مجاز فوق مطابق با دستورالعمل‌های گمرک ایران وارد و یا صادر کنند و در غیر این صورت مشمول مقررات قاچاق کالا خواهد بود.
جدای از اینکه این موضوع همان بحث مطرح شده احمدی‌نژاد است، باید به این نکته توجه کرد که در همان سال 83 هم به نوعی اعلام شده بود که اسکله‌هایی که تحت نظارت گمرک نیستند، مبادی رسمی تجاری کشور محسوب نمی‌شوند.
در دی ماه سال 83 لیستی از اسکله‌های بدون مجوز اعلام شد که از پنج استان هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان، خوزستان و مازندران بود که ابتدا به اسامی آنها اشاره می‌شود و سپس به اسامی گمرکات حال حاضر این استان‌ها.
اسکله‌های بدون مجوز استان هرمزگان:
بستانو(غرب بندر لنگه) ـ کشتی سازی خلیج فارس(بندرعباس بستانو) ـ درگهان (جزیره قشم) ـ سوزا (جزیره قشم) ـ لافت(جزیره قشم) ـ رمچاه(جزیره قشم) ـ گوگسر(غرب آبکوهی) ـ دولاب (جزیره قشم) ـ لارک(جزیره لارک) ـ ابوموسی(جزیره ابوموسی) ـ سیری(جزیره سیری) ـ کیش(جزیره کیش) ـ هنگام(جزیره هنگام) ـ تنب بزرگ(جزیره) ـ تنب کوچک(جزیره) ـ هندورابی(جزیره هندورابی) ـ فارور(جزیره فارور) ـ آبکوهی(غرب درک) ـ خمیر(حدفاصل لنگه و بندر عباس) ـ اسکله شهر بندرعباس، شهید حقانی (مرکز شهر) ـ کوه مبارک(غرب خلیج جاسک) ـ گرکوشکی(جنوب شرقی سیریک) ـ سیریک(جنوب شرقی استان) ـ بحل (شرق یک بنی) ـ یک بنی (شرق بندر جاسک) ـ جگین(شرق جاسک) ـ جهلا(شرق جاسک) ـ یونجی(شمال کوه مبارک) ـ طاهرونی(شمال سیریک) ـ کوهستک(جنوب شرقی گرگان) ـ معلم(شرق بندر لنگه) ـ مغویه( غرب بندر دیوان)ـ دیوان(غرب بستانو) ـ چارک(شمال غرب بندر لنگه) ـ چیرویه(غرب چارک) ـ شیو(غرب مقام) ـ مقام(شمال غربی چارک) ـ اسکله فولاد بندرعباس(شرق بندر شهید رجایی) ـ بیاهی ـ کافرغان
گمرک‌های حال حاضر استان هرمزگان:
شهید رجایی ـ پهل ـ خمیر ـ تیاب ـ کرگان ـ سیریک ـ جاسک ـ ابوموسی ـ هرمز ـ منطقه ویژه اقتصادی معدنی و فلزی ـ منطقه ویژه کشتی سازی ـ بندر لنگه ـ چارک ـ شیو ـ بازارچه مرزی کنگ ـ لاوان ـ سیری ـ بندر آفتاب ـ گمرک شهید باهنر ـ گمرک فرودگاه ـ گمرک قشم ـ درگهان ـ لافت ـ گمرک کیش
اسکله‌هایی که در استان هرمزگان تحت نظارت گمرک درآمده‌اند:
خمیر ـ ابوموسی ـ چارک ـ سیری ـ درگهان ـ کیش
***
اسکله‌های بدون مجوز استان بوشهر:
اسکله صید صنعتی(خورسلطانی) ـ بندرگاه(شرق هلیله) ـ طاهری(جنوب حوضچه شیلات طاهری) ـ جفره ماهینی (حاشیه غربی شبه جزیره بوشهر و جنوب هتل دلوار) ـ بندر قدیمی خارک(جزیره خارک) ـ شیف(جزیره شیف) ـ لاورساحلی(شمال کنگان) ـ هلیله( جنوب شرقی بوشهر) ـ جزیره شمالی(جنوب شرقی گناوه) ـ ریگ (جنوب شرقی گناوه) ـ بوالخیر(شمال بندر عامری)،عسلویه (خلیج فای یند) ـ طاهری( فاصل کنگان و عسلویه) ـ پرک(شرق طاهری) ـ کارگاه ساخت تعمیر کشتی(شرق دره گپ) ـ صنایع دریایی ایران(قسمت انتهای خور سلطانی) ـ اسکله پودر(خور پور)
گمرک‌های حال حاضر استان بوشهر:
بوشهر ـ بازارچه بوشهر ـ منطقه ویژه اقتصادی بوشهر 1 ـ منطقه ویژه اقتصادی بوشهر 2 ـ خارک ـ دلوار ـ بوالخیر ـ کنگان و بازارچه ـ دیر ـ منطقه ویژه اقتصادی پارس ـ عسلویه ـ نخل تقی ـ گناوه و بازارچه ـ ریگ ـ دیلم
اسکله‌هایی که در استان بوشهر تحت نظارت گمرک درآمده‌اند:
خارک ـ بوالخیر ـ کنگان ـ عسلویه ـ ریگ
***
اسکله‌های بدون مجوز استان سیستان و بلوچستان:
پسابندر(جنوب غربی خلیج گواتر) ـ اسکله کیسونی(شمال شهید بهشتی) ـ آبدلان بندر(شرق خلیج پزم) ـ کنارک(غرب خلیج چابهار) ـ تیس(شمال غرب خلیج فارس) ـ درک(غرب کلات) ـ گواتر(غرب خلیج گواتر) ـ کلات(غرب تنگ) ـ هومدان(غرب تنگ) ـ گوردیم(غرب خلیج پزم)
گمرک‌های حال حاضر استان سیستان و بلوچستان:
زاهدان ـ ایرانشهر ـ سراوان ـ بازارچه کوهک ـ بازارچه مرزی جالق ـ زابل ـ میلک و بازارچه ـ میرجاوه ـ بازارچه میرجاوه ـ چابهار ـ منطقه آزادچابهار ـ پیشین و بازارچه
هیچ اسکله‌ای بدون مجوزی در استان سیستان و بلوچستان تحت نظارت گمرک در نیامده است.
***
اسکله‌های بدون مجوز استان خوزستان: گلف اجنسی
گمرک‌های حال حاضر استان خوزستان:
اهواز ـ چذابه ـ خرمشهر، بازارچه ـ شلمچه ـ آبادان و بازارچه ـ اروندکنار ـ چوئیبده ـ بندر امام خمینی ـ منطقه ویژه پتروشیمی ـ ماهشهر ـ سجافی
تنها اسکله بدون مجوز استان خوزستان تحت نظارت گمرک درنیامده است.
***
اسکله‌های بدون مجوز استان مازندران: نکاء( غرب امیرآباد)
گمرک‌های حال حاضر استان مازندران:
نوشهر ـ امیرآباد ـ ساری ـ آمل ـ بندر فریدون کنار
تنها اسکله بدون مجوز استان مازندران تحت نظارت گمرک درنیامده است.
مگه نمیدونید نهاد ریاست جمهوری اصل موضوع را تکذیب کرد وخودش را ازعواقب این موضوع خبر ساز خلاص کرد! معلوم است که کی قاچاق میکند کی ضرر میکند 
