آفتابنیوز : آفتاب: "آدام ریس" یکی از برندگان نوبل فیزیک 2011 که به خاطر کشف انبساط پرشتاب جهان هستی موفق به دریافت این جایزه شده در گفتوگو با نیوساینتیست میگوید وی با دو فیزیکدان دیگری که برنده نوبل شداند، بر سر کشف انبساط جهان رقابتی شدید داشتهاند.
آدام ریس فارغالتحصیل موسسه تکنولوژی ماساچوست و دانشگاه هاروارد است و در حال حاضر به عنوان محقق در موسسه علوم تلسکوپی و فضایی دانشگاه جان هاپکینز در بالتیمور مریلند مشغول به کار است. وی در پی اعلام نامش به عنوان یکی از سه برنده نوبل فیزیک، با نشریه علمی نیوساینتیست مصاحبهای انجام داده است:
تبریک ما را بپذیرید. کجا خبر برنده شدن خود را شنیدید؟ ممنونم. من در خانه بودم. ساعت 5:30 بامداد بود و من در تلاش بودم تا بخوابم. پسر 10 ماههام خیلی خوب نمیخوابد و من امیدوار بودم او زود خوابش ببرد که ناگهان تلفن زنگ زد. خیلی وحشتناک بود!
آنچه که شما، اشمیت و پرلموتر کشف کردهاید چیست؟ -ما دو تیم از اخترشناسان بودیم که ابرنواخترهای دور و نزدیک را رصد میکردیم و از آنها برای تخمین میزان وسعت جهان در زمانهای متفاوتی از تاریخ استفاده میکردیم. ما تعیین کردیم که انبساط جهان برخلاف انتظارات، در حال آرام شدن نیست بلکه به شدت در حال سرعت گرفتن است.
انتظار دریافت نوبل را داشتید؟ برایم سخت است که حدس بزنم کشفی که انجام دادهایم برای شاهدانی که از خارج نظارهگر آن هستند، کاری پایان یافته است یا نه. کمیته نوبل با ذکاوت توانست علت را از معلول جدا کند. آنها رصدهای انبساطیافتگی جهان را به عنوان امری که جایزه نوبل به آن اختصاص مییابد شناختند، پدیدهای که دلیل آن میتواند انرژی تاریک باشد، شاید هم نباشد. این امری است که ما هنوز درباره آن به اطمینان نرسیدهایم و جایزه نوبل هم به عدم اطمینان از پدیدهای اختصاص نمییابد.
انتظار میرود انرژی تاریک، انرژی ذاتی فضا-زمان باشد، پدیدهای که هنوز به کاملی درک نشده است. این کمی غیرعادی است که برای کشف یک راز جایزهای دریافت کرد.
انبساط جهان هستی نشانهای از پدیدهای دیگر است، شاید این پدیده انرژی تاریک باشد، اما احتمالات دیگری نیز وجود دارند، شاید نشانهای از این باشد که گرانش در مقیاس بزرگ عملکردی مشابه آنچه ما فکر میکنیم ندارد. واضحترین چیزی که میتوان در این باره گفت این است که جهان در حال انبساط است و این شگفتی بزرگی است.
شما و پرلموتر در زمان این کشف هر دو در دانشگاه کالیفرنیا برکلی بودید، آیا رقابتی در کار بود؟ در آن زمان فضا کاملاً رقابتی بود. ما هر دو میدانستیم در حال جمعآوری نوع مشابهی از اطلاعات هستیم که در نوع خود اولین به شمار میرود و هیچ یک از ما نمیخواست که نفر دوم باشد و یا از دیگری عقب بیافتد. من آن دو را گاه و بیگاه میبینم و حتی باهم مراوداتی هم داشتهایم، "سول" به اندازهای به من لطف داشت تا برایم در لابراتوار ملی لارنس برکلی جای پارک خودرو نگه دارد و من هم معمولاً پیاده به به دانشگاه برکلی میرفتم.
انیشتین معتقد بود فضا-زمان از چگالی انرژی ذاتی برخوردار است که زمان بر روی آن بیتاثیر است و به آن ثابت کیهانی میگفت، اما بعدها آن را بزرگترین خطای خود نامید. آیا مطالعات شما نوعی دفاع از او بوده است؟ این کشف موفقیتی بزرگ برای نظریه نسبیت عام انیشتین به شمار میرود. پس از اینهمه سال، زمانی که ما پدیدهای عجیب را در جهان میبینیم، این پدیدهها را میتوان به صورت کامل با آن انطباق داد، حتی اگر این پدیده در نظریه انیشتین پیشبینی شده باشد.
از زمانی که رصدهای نجومی و علم نجوم برای جایزه نوبل مورد توجه قرار نمیگرفتند زمان زیادی نمیگذرد. درست است. من میتوانم به خوبی نام کشفهایی از گذشته کیهانشناسی را عنوان کنم که کاملاً ارزش بردن نوبل را داشتهاند: ردیابی انبساط جهان یا مقیاس جهان، رصدهایی که حضور ماده تاریک یا نوعی گرانش اضافی را تعیین کردند. این کشفها برای درک انسان از فیزیک بسیار بنیادین و اساسی هستند.
شما 41 ساله هستید. برنامه بعدیتان چیست؟ خوب، هنوز آکادمی نوبل برندههای اقتصاد و ادبیات را معرفی نکرده است! شوخی میکنم. پیش از اینکه از نوبل باخبر شوم چند پروژه جالب توجه در دست داشتم و اکنون قصد دارم مطالعه بر روی آنها را ادامه دهم. این پروژهها درباره تلسکوپ هابل و چگونگی اندازهگیری فواصل طولانی در محدودهای نزدیکتر است.