بولدوزرها در قبرستان تاریخی لرستان
پیمانکار با بولدوزر آخرین بقایای سنگ‌قبرهای تاریخی دوره سلجوقی را نابود کرد
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: قبرستان تاریخی "پیرمحمد شاه" در شهرستان سلسله از توابع لرستان در سالهای اخیر با بی‌مهری زیادی مواجه بوده است که در آخرین پرده از این تخریب‌ها پیمانکار یکی از دستگاه‌ها با بولدوزر آخرین بقایای سنگ قبرهای تاریخی به جا مانده از دوران سلجوقی را نابود کرد.
قبرستان "پیرمحمد شاه" در حدود 200 متری شمال غرب روستای پیر محمد شاه در شهرستان سلسله قرار گرفته است. به اعتقاد اهالی روستا در این گورستان شخصی به نام پیرمحمدشاه دفن شده که مردم منطقه با دادن جنبه تقدس به این شخص، ایشان را به عنوان یک امامزاده مورد تکریم و احترام قرار می‌دهند.
در سطح این محوطه سنگ‌گورهایی متعلق به قرن 6 هجری دیده می‌شود. سنگ‌گورها از نشانه گورهایی هستند که قدیمی‌ترین نمونه آنها در لرستان به قرن 4و5 هجری می‌رسند و جدیدترین آنها مربوط به زمان حال است که به لحاظ شکل و نقش‌های روی آن بسیار متنوع‌اند و بنا به موقعیت اجتماعی و خانوادگی افراد متوفی اندازه، شکل و نقش آنها متفاوت است.
سنگ‌قبرهایی با نمادهایی از دلاوری مردان لر
از جمله نقوشی که بر سنگ گورهای گورستان های قدیمی لرستان به یادگار مانده اند نقش‌های سواران و جنگاورانی هستند که همراه با سلاح گرز، شمشیر، سپر یا تفنگ در حالتی از رزم دیده می‌شوند.
این نقش‌ها بیانگر روزگار زندگی مردانی است که در دلیری، بی‌باکی، شجاعت، جنگاوری، سوارکاری و گذشت و جوانمردی در میان ایل و طایفه کم‌نظیر بوده‌اند.
همچنین سنگ قبرهای قبرستان پیرمحمدشاه مزین به خطوط کوفی و نقوش گیاهی هستند. مضمون خطوط، آیه‌های قرآنی و نیز نام شخص متوفی است. بر روی سطح تعدادی از این سنگ قبور چهار برجستگی گوی مانند در چهارگوشه و بعضاً پنج برجستگی وجود دارد.
مهدی رضایی کارشناس ارشد باستان‌شناسی در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: این نوع سنگ قبرها به لحاظ تاریخی همزمان با حکمرانی خاندان "آل برسقی" در الشتر است که در سایر نقاط این شهرستان به وفور دیده می‌شود. نمونه‌ای از سنگ گورهای این خاندان در موزه مردم شناسی قلعه فلک الافلاک نیز به نمایش درآمده است.
وی ادامه داد: خاندان برسقی از حکمرانان تابع سلجوقیان بودند که در الشتر و شاپورخواست(خرم آباد) حکومت کرده‌اند.
این کارشناس ارشد باستان‌شناسی یادآور شد: در بررسی سطحی این قبرستان، علاوه بر این سنگ قبرها، یک سنگ آسیاب دستی بزرگ نیز در سطح این قبرستان به دست آمده است.
رضایی با بیان اینکه از سفال‌های شاخصی که بر سطح محوطه دیده می شود، سفال "اسگرافیاتوی" دوره سلجوقی قابل ذکر است، عنوان کرد: در مجموع این اثر تاریخی به عنوان قبرستان امروزی و زیارتگاه اهالی روستا استفاده می‌شود.
کاوشگران غیرمجاز قبرستان را نابود کردند
وی یادآور شد: این قبرستان که بر روی یک تپه طبیعی و عظیم شکل گرفته است، با توجه به وجود سنگ قبرهای متعلق به قرون میانه اسلامی می‌تواند در شناخت هرچه بهتر این دوره در رابطه با عصر سلجوقی حایز اهمیت باشد.
رضایی به تخریب‌های صوت گرفته در این قبرستان قدیمی اشاره و تصریح کرد: تعدادی از قبور این قبرستان مربوط به زمان حال است که برخی از این قبور، سنگ‌های عمودی روی همان سنگ قبرهای قدیمی است که مجدداً مورد استفاده قرار گرفته است.
وی ادامه داد: علاوه بر این موارد، می‌توان در سطح این گورستان و به خصوص در جایی که از سوی اهالی تحت عنوان قبر پیرمحمدشاه زیارت می‌شده، آثار حفاری‌های غیرمجاز و قاچاق را مشاهده کرد.
این کارشناس ارشد باستان شناسی یادآور شد: همچنین به گفته اهالی روستا تعداد زیادی از این سنگ گورهای تاریخی که دارای 4 یا 5 برجستگی گوی مانند بوده و مزین به خطوط کوفی بوده‌اند از سوی قاچاقچیان به سرقت رفته‌اند.
رضایی با بیان اینکه در قسمت جنوب این قبرستان آثار ساخت و ساز روستائیان نیز دیده می‌شود، یادآور شد: علاوه بر این به هنگام حفر قبور جدید در این قبرستان توسط اهالی نمونه‌های سنگ قبور قدیمی از زیرخاک پدیدار می‌شود.
حمله بولدوزرها آخرین پرده از تخریب یک قبرستان تاریخی!
علاوه بر تخریب‌های ذکر شده توسط این کارشناس ارشد باستان شناسی متاسفانه در هفته گذشته این قبرستان تاریخی شاهد حمله بولدوزرها توسط پیمانکار اداره کل اوقاف و امور خیریه استان لرستان بود تا همان سنگ قبرهای باقیمانده نیز از دست برود.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه بدون هر گونه مجوزی یکی از پیمانکاران که علی الظاهر از طرف اداره کل اوقاف استان بوده است به وسیله بولدوزر یک مسیر را خاکبرداری کرده که به این قبرستان تاریخی برخورده است.
میراث فرهنگی علیه عامل این قضیه شکایت کرده است
محمد رحمدل با بیان اینکه میراث فرهنگی علیه عامل این قضیه شکایت کرده است، افزود: در این راستا ضمن تشکیل پرونده موضوع را به مراجع قضایی اطلاع دادیم و شکایت میراث فرهنگی در مراجع قضایی در حال پیگیری است.
وی با تاکید بر اینکه قبرستان "پیرمحمد شاه" ثبت آثار تاریخی بوده است، عنوان کرد: هنوز میزان تخریب‌های صورت گرفته توسط پیمانکار اوقاف در این قبرستان تاریخی مشخص نیست ولی در اینکه تخریب اثر تاریخی صورت گرفته شکی نیست.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در مورد اشیاء و سنگ قبرهای احتمالی به تاراج رفته در جریان این تخریب نیز گفت: در حال حاضر متاسفانه چیزی پیرامون این موضوع در دست ما نیست ولی از عوامل شکایت کرده ایم که در بازجویی‌ها در مراجع قضایی این موضوع نیز مشخص خواهد شد.
قبرستان "پیرمحمد شاه" در حدود 200 متری شمال غرب روستای پیر محمد شاه در شهرستان سلسله قرار گرفته است. به اعتقاد اهالی روستا در این گورستان شخصی به نام پیرمحمدشاه دفن شده که مردم منطقه با دادن جنبه تقدس به این شخص، ایشان را به عنوان یک امامزاده مورد تکریم و احترام قرار می‌دهند.
در سطح این محوطه سنگ‌گورهایی متعلق به قرن 6 هجری دیده می‌شود. سنگ‌گورها از نشانه گورهایی هستند که قدیمی‌ترین نمونه آنها در لرستان به قرن 4و5 هجری می‌رسند و جدیدترین آنها مربوط به زمان حال است که به لحاظ شکل و نقش‌های روی آن بسیار متنوع‌اند و بنا به موقعیت اجتماعی و خانوادگی افراد متوفی اندازه، شکل و نقش آنها متفاوت است.
سنگ‌قبرهایی با نمادهایی از دلاوری مردان لر
از جمله نقوشی که بر سنگ گورهای گورستان های قدیمی لرستان به یادگار مانده اند نقش‌های سواران و جنگاورانی هستند که همراه با سلاح گرز، شمشیر، سپر یا تفنگ در حالتی از رزم دیده می‌شوند.
این نقش‌ها بیانگر روزگار زندگی مردانی است که در دلیری، بی‌باکی، شجاعت، جنگاوری، سوارکاری و گذشت و جوانمردی در میان ایل و طایفه کم‌نظیر بوده‌اند.
همچنین سنگ قبرهای قبرستان پیرمحمدشاه مزین به خطوط کوفی و نقوش گیاهی هستند. مضمون خطوط، آیه‌های قرآنی و نیز نام شخص متوفی است. بر روی سطح تعدادی از این سنگ قبور چهار برجستگی گوی مانند در چهارگوشه و بعضاً پنج برجستگی وجود دارد.
مهدی رضایی کارشناس ارشد باستان‌شناسی در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: این نوع سنگ قبرها به لحاظ تاریخی همزمان با حکمرانی خاندان "آل برسقی" در الشتر است که در سایر نقاط این شهرستان به وفور دیده می‌شود. نمونه‌ای از سنگ گورهای این خاندان در موزه مردم شناسی قلعه فلک الافلاک نیز به نمایش درآمده است.
وی ادامه داد: خاندان برسقی از حکمرانان تابع سلجوقیان بودند که در الشتر و شاپورخواست(خرم آباد) حکومت کرده‌اند.
این کارشناس ارشد باستان‌شناسی یادآور شد: در بررسی سطحی این قبرستان، علاوه بر این سنگ قبرها، یک سنگ آسیاب دستی بزرگ نیز در سطح این قبرستان به دست آمده است.
رضایی با بیان اینکه از سفال‌های شاخصی که بر سطح محوطه دیده می شود، سفال "اسگرافیاتوی" دوره سلجوقی قابل ذکر است، عنوان کرد: در مجموع این اثر تاریخی به عنوان قبرستان امروزی و زیارتگاه اهالی روستا استفاده می‌شود.
کاوشگران غیرمجاز قبرستان را نابود کردند
وی یادآور شد: این قبرستان که بر روی یک تپه طبیعی و عظیم شکل گرفته است، با توجه به وجود سنگ قبرهای متعلق به قرون میانه اسلامی می‌تواند در شناخت هرچه بهتر این دوره در رابطه با عصر سلجوقی حایز اهمیت باشد.
رضایی به تخریب‌های صوت گرفته در این قبرستان قدیمی اشاره و تصریح کرد: تعدادی از قبور این قبرستان مربوط به زمان حال است که برخی از این قبور، سنگ‌های عمودی روی همان سنگ قبرهای قدیمی است که مجدداً مورد استفاده قرار گرفته است.
وی ادامه داد: علاوه بر این موارد، می‌توان در سطح این گورستان و به خصوص در جایی که از سوی اهالی تحت عنوان قبر پیرمحمدشاه زیارت می‌شده، آثار حفاری‌های غیرمجاز و قاچاق را مشاهده کرد.
این کارشناس ارشد باستان شناسی یادآور شد: همچنین به گفته اهالی روستا تعداد زیادی از این سنگ گورهای تاریخی که دارای 4 یا 5 برجستگی گوی مانند بوده و مزین به خطوط کوفی بوده‌اند از سوی قاچاقچیان به سرقت رفته‌اند.
رضایی با بیان اینکه در قسمت جنوب این قبرستان آثار ساخت و ساز روستائیان نیز دیده می‌شود، یادآور شد: علاوه بر این به هنگام حفر قبور جدید در این قبرستان توسط اهالی نمونه‌های سنگ قبور قدیمی از زیرخاک پدیدار می‌شود.
حمله بولدوزرها آخرین پرده از تخریب یک قبرستان تاریخی!
علاوه بر تخریب‌های ذکر شده توسط این کارشناس ارشد باستان شناسی متاسفانه در هفته گذشته این قبرستان تاریخی شاهد حمله بولدوزرها توسط پیمانکار اداره کل اوقاف و امور خیریه استان لرستان بود تا همان سنگ قبرهای باقیمانده نیز از دست برود.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه بدون هر گونه مجوزی یکی از پیمانکاران که علی الظاهر از طرف اداره کل اوقاف استان بوده است به وسیله بولدوزر یک مسیر را خاکبرداری کرده که به این قبرستان تاریخی برخورده است.
میراث فرهنگی علیه عامل این قضیه شکایت کرده است
محمد رحمدل با بیان اینکه میراث فرهنگی علیه عامل این قضیه شکایت کرده است، افزود: در این راستا ضمن تشکیل پرونده موضوع را به مراجع قضایی اطلاع دادیم و شکایت میراث فرهنگی در مراجع قضایی در حال پیگیری است.
وی با تاکید بر اینکه قبرستان "پیرمحمد شاه" ثبت آثار تاریخی بوده است، عنوان کرد: هنوز میزان تخریب‌های صورت گرفته توسط پیمانکار اوقاف در این قبرستان تاریخی مشخص نیست ولی در اینکه تخریب اثر تاریخی صورت گرفته شکی نیست.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در مورد اشیاء و سنگ قبرهای احتمالی به تاراج رفته در جریان این تخریب نیز گفت: در حال حاضر متاسفانه چیزی پیرامون این موضوع در دست ما نیست ولی از عوامل شکایت کرده ایم که در بازجویی‌ها در مراجع قضایی این موضوع نیز مشخص خواهد شد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید