کد خبر: ۱۴۸۰
تاریخ انتشار : ۰۸ اسفند ۱۳۸۳ - ۰۸:۳۷

راهي براي خروج از بحران

آفتاب‌‌نیوز :
مادلين آلبرايت اخیرا سفري به مصر داشت كه در رسانه‌ها توجه اندكي به آن شد و همان توجه نيز حامل برداشت‌هاي منفي بود. وي در اواخر دهه 90 نماينده دولت بيل كلينتون به شمار مي‌آمد و سفرهاي او به اين كشور كاملاً عنوان‌هاي خبري را تحت‌تأثير قرار مي‌داد. از وي همواره به‌عنوان فردي افراطي در منطقه ياد مي‌شود كه به شكلي نظام‌مند با اسرائيل كنار آمده و به راحتي از عرب‌ها دوري مي‌كند. با اينكه او اكنون در سمت خود و در كانون توجهات قرار ندارد ولي سياست‌هاي بسياري را اعمال مي‌كند چرا كه عضوي از سازمان پژوهشي توانمند واشنگتن محسوب مي‌شود.

آلبرايت در سفر اخير خود به گفت‌وگوهاي بي‌پرده با مقامات، انديشمندان و فعالان حقوق بشر و سياسي ابراز علاقه‌مندي كرده بود. او در اين كشور با احمد ابولغيط، وزير امورخارجه و تني چند از اعضاي كابينه و همين‌طور سعدالدين ابراهيم فعال حقوق بشر، بازرگانان برجسته و انديشمندان ديدار داشته است.

مادلين آلبرايت كه خود دموكرات است، در اين سفر با وين وبر، يكي از جمهوري‌خواهان نامي و عضو پيشين كنگره آمريكا، همراه بود و ايمان‌نور، نماينده مجلس و رئيس حزب سياسي نوظهور و مخالف الغد، را ملاقات كرد كه كمي پس از ديدار با وزيرخارجه پيشين آمريكا دستگير شد. آلبرايت همچنين با اعضاي حزب وفد نيز ديداري داشت.

هدف مشخص آلبرايت از اين سفر ارزيابي فضاي سياسي مصر در داخل و در منطقه بود اما رسانه‌هاي مصر اين سفر را مداخله فاحش آمريكا در امور داخلي مصر ارزيابي كردند. آلبرايت همچنين از مركز ابراهيم ابن خلدون ديدار كرد كه بسيار هم به طول انجاميد و سبب برانگيختن خشم رسانه‌هاي مصر شد چرا كه ابراهيم در افكارعمومي مردم مصر به‌عنوان شخصي كه روابط نزديكي با دولت واشنگتن دارد، شناخته شده است.

برخي از روزنامه‌ها نيز نامشكوك خواندن ديدار آلبرايت و انگيزه وي براي ملاقات ابراهيم را نيز زير سؤال بردند. اما آلبرايت ظاهراً در اين ديدار به گفت‌وگو درباره مباحث بسياري شامل نقش آمريكا در اعمال فشار بر دولت مصر براي ايجاد دموكراسي، پرداخته است. ابراهيم خود به سبب دفاع از حقوق قبطي‌ها و ديگر اقليت‌ها بسيار مورد توجه است.

برخي از منتقدان سرسخت دولت با استدلال به اينكه آلبرايت براي حمايت از ابراهيم و ديگران به منظور تحريك مقامات مصري به اين كشور سفر كرده است، سفر وي را بخشي از طرح عامدانه آمريكا براي دامن‌زدن به مشكلات سياسي مصر دانستند.

سياستمداران و قانونگذاران با نفوذ دموكرات و جمهوريخواه آمريكا به برقراري دموكراسي در خاورميانه و به‌ويژه كشورهاي مهمي چون مصر و عربستان سعودي، علاقه شديدي دارند و جرج بوش نيز در سخنراني خود در مورد وضعيت ايالات متحده، به اين دو كشور اشاره كرده است. اما برخلاف اوضاع موجود، آلبرايت شديداً از دولت بوش به سبب تلاش‌هاي عجولانه در جهت برقراري دموكراسي در منطقه با توسل به‌زور، انتقاد كرده است.


مادلين آلبرايت در سيمناري كه اتاق بازرگاني آمريكا در مصر  برگزار كرده بود با بيان اين مطلب كه آمريكا نمي‌تواند شكل خاصي از دموكراسي را در خاورميانه اعمال كند، گفت: ما بايد به‌جاي تحميل دموكراسي به آنها الگو دهيم و به جاي تحكم تنها راه‌حل ارائه دهيم. البته سخنان محتاط و سنجيده آلبرايت تنها خطاب به مصر نبود بلكه به اوضاع نابساماني كه آمريكا در عراق ايجاد كرده نيز اشاره داشت چرا كه وي همواره به انتقاد آشكار از اين امور تمايل داشته است.

به گفته وي دموكراسي عناصري كلي دارد و انتخابات (كه آزاد و آشكار باشند) كمترين شكل برقراري دموكراسي هستند. آلبرايت در ادامه حضور و فعاليت آزادانه احزاب مخالف، حاكميت قانون عدم وابستگي مجريان قانون و همينطور جامعه مدني پويا را از ديگر مصاديق دموكراسي دانست.

او گفت: نمي‌توان تصور كرد كه دولت‌هاي اسلامي دموكراتيك نيستند. تركيه حكومتي دموكراسي دارد اما در عين حال دولت آن اسلامي است.

در اين سمينار طاهر حلمي رئيس اتاق بازرگاني حضور داشت و هدايت گفت‌وگوها را عبدالمنيم سيد، رئيس مركز الاحرام در مطالعات سياسي و راهبردي، برعهده داشت. موضوع اصلي گفت‌وگوها «چالش‌ها و فرصت‌هاي آمريكا و مصر» بود ولي بهبود اوضاع عراق و فلسطين نيز از موضوعات برجسته بحث به‌شمار مي‌آيد. آلبرايت در پاسخ به اينكه وي چگونه با شورش‌هايي كه در عراق رخ مي‌دهد برخورد مي‌كرد، گفت: اگر من وزير امورخارجه بودم هيچ شورشي روي نمي‌داد. به اين ترتيب وزيرامورخارجه پيشين آمريكا آشكارا از دولت جمهوريخواه فعلي به علت نابساماني‌هايي كه در عراق به‌وجود آورده است، انتقاد کرد.
مادلين البرايت در خاطرات خود به نام خانم وزير كه در سال 2003 و در آستانه حمله آمريكا به عراق چاپ شد، چنين استدلال كرده كه بهترين راه برخورد با صدام حسين ادامه تحريم‌هاي اقتصادي شديد بر عراق است حتي اگر به قيمت رنج و مرگ ميليون‌ها كودك تمام شود با اينكه خود آن را تأسف‌آور مي‌داند. به گفته وي صدام حسين، دردسري است كه دولت كلينتون از دوره بوش پدر به ارث برده است. آلبرايت همچنين حملات موشكي به عراق را مانند عمليات روباه صحراي كلينتون در سال 1998، كاملاً مؤثر مي‌داند.

مادلين آلبرايت معتقد است: حضور آمريكا در عراق عامل تثبيت‌كننده اوضاع نيست. او منتقد سرسخت دولت بوش در اداره وضعيت پس از حمله بود. به‌ويژه هنگامي كه به فروپاشي ارتش عراق پرداخت. وي همچنين تأكيد داشت كه آمريكا نبايد زياد درگير امور عراق شود. آلبرايت براين باور است كه اكنون به ديپلماسي منطقي نياز است تا سياست خارجي. ايالات متحده از وضعي كه به گفته وي «بحراني تمام عيار» بوده خارج شود چرا كه اين شرايط از اشتباهات متعدد دولت بوش پدر نشأت گرفته است.

او پيشنهاداتي چون اتحاد مجدد آمريكا با متحدان پيشين خود، مداخله سازمان ملل در امور و ايجاد پل‌هاي ارتباطي براي درك فرهنگ‌هاي ديگر به‌ويژه اعراب و دنياي اسلام دارد و معتقد است كه عمل آمريكا به تنهايي ناممكن خواهد بود.

آلبرايت با تأكيد براينكه درگيري ميان اسرائيل و فلسطين بايد هرچه سريع تر برطرف شود، آن را زمينه‌ساز خروج واشنگتن از بحران دانست: من مطمئن هستم كه بوش نهايتاً خواهد فهميد كه دموكراسي (در خاورميانه) بدون حل موضوع فلسطين، قادر به پيشروي نخواهد بود. او همچنين اعلام كرد كه در پيشبرد دموكراسي به اين طريق مدت‌هاست كه تعلل شده است. وي ابزار اميدواري كرد كه كاندوليزا رايس وزير امورخارجه فعلي آمريكا به تعهداتش مبني‌بر «استفاده از ديپلماسي آمريكا براي ايجاد توازن قدرت در دنيا و رسيدن به آزادي» عمل كند، و همين‌طور با عقيده رايس در مورد اينكه اكنون زمان برقراري دموكراسي فرا رسيده است، موافق بود. به گفته آلبرايت حل مسأله اسرائيل و فلسطين نيازمند توجه كامل رئيس جمهور بوش است و آنچه كه ياسر عرفات از پذيرفتن آن (در كمپ ديويد) سرباز زد، بهترين برخوردي بود كه فلسطيني‌ها مي‌توانستند ببينند.

مادلين آلبرايت در طول ديدار خود از قاهره، تمايلي به صحبت درباره اين موضوع نداشت كه چگونه مصر مي‌توانست نقش بيشتري در روند صلح خاورميانه داشته باشد. اما بيانات وي در زمان وزارت و همين‌طور در خاطراتش، كاملاً نشانگر انتقاد مستقيم وي از ناكامي قاهره در ترغيب عرفات براي پذيرفتن پيشنهاد كلينتون است كه در كمپ ديويد به فلسطينيان داده بود و به وضعيت اورشليم شرقي مربوط مي‌شد.

اكنون با عدم حضور عرفات و انتخاب محمود عباس كه «با روش‌هاي متعددي تمايل خود را براي صلح نشان داده است»، آلبرايت هم معتقد است كه امكان پيشروي وجود دارد.

به اعتقاد مادلين آلبرايت روابط دوجانبه آمريكا – مصر از ميزان اصلاحات سياسي و اقتصادي – اجتماعي در مصر تأثير مي‌پذيرد، او مي‌گويد: مصر مي‌خواهد با كشوري رابطه داشته باشد كه با مردمش به درستي رفتار مي‌كند.

بازدید از صفحه اول
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره
عضویت در خبرنامه
خبرهای مرتبط
نظر شما
پرطرفدار ترین عناوین