آفتابنیوز : رییس جمهوری“ايران آباد، آزاد و پيشرفته“ را خواست همه دانست و تأكيد كرد كه براي رسيدن به چنين ايراني بايد در عرصهي سرنوشت پذيراي مسؤوليت باشيم.
خاتمی خطاب به جوانان گفت: فرزندان عزيز ما بدانند كه تحقق فرهنگ مشاركتي و استواركردن مردمسالاري مستلزم تحمل است؛ نميتوان خود را مدار و محور عالم دانست يا فقط به فكر بيرون كشيدن گليم خود از آب بود. بلكه بايد ديگري را پذيرفت و تحمل كرد. تقويت روحيهي تحمل شرط استقلال يك نظام مقبول است.
رييسجمهور با تاکید بر این روحیه گفت:بايد مشاركت را جدي بگيريم. اين مشاركت بايد عام باشد و تمام سطوح اجتماعي را در برگيرد، البته بايد هم زمينه براي آزادي مردم فراهم و هم زمينهي مشاركت و آزادي گزينش فراهم باشد.
مهمترين بخش مشاركت،مشاركت در حكومت است و همهي شهروندان بايد اجازه داشته باشند كه در عرصهي سرنوشت مشاركت كنند و حكومت و قدرت نمايندهي اين مردم باشند.خاتمی با تاکید بر این مطلب گفت: براي داشتن يك جامعهي مردمسالار، مشاركت بايد داوطلبانه و آزادانه باشد، اين كه يك ارباب، بردههايي را جمع كند و بگويد اين مزرعه را براي من با مشاركت بسازيد، به كارگيري افراد است، نه مشاركت دادن آنها؛ براي مشاركت داوطلبانه بايد فضاي آن فراهم شود و هركس كه جوهر انساني دارد بايد بتواند در اين مشاركت حضور يابد.
وي همچنين با تاكيد بر سازمانيافتهبودن مشاركت، يادآور شد كه در جوامع امروز مشاركتهاي تودهاي جوابگو نيست، بلكه اين مشاركت بايد سازماندهي شود و در اينجا سازمانهاي مردمي با سازماندهي خاص، شرط عبور سالم از مرحلهي حساس كنوني است
رییس جمهوری حضور در عرصهي سرنوشت، را مستلزم مشاركت در عرصههاي مختلف دانست و گفت: اين امر جز با مشاركت همهجانبه در همهي سطوح و عرصهها تحقق نخواهد يافت.
وی با اشاره به اینکه،اگر جامعه به لحاظ روحي، مشاركتي نباشد، با دستورالعمل و برنامهريزي مشاركت در آن ايجاد نخواهد شد، يادآور شد: اگر جامعه پذيراي نظام مردمسالار نباشد، يا اين نظام شكل نميگيرد و يا به زودي از مسير منحرف ميشود.
خاتمی با تأكيد بر اينكه هر جامعه و فرهنگي، نظام مردمسالار خود را دارد، تصريح كرد: نميتوان در يك جامعهي استبدادزده منتظر رشد و نمو مردمسالاري و تشكيل جامعهاي دموكراتيك بود.
رييسجمهور اظهار داشت: همهي شهروندان آزاد بايد روش و خصوصيت حكمراني، حكومت كردن و حكومت شدن را بياموزند. در يك جامعهي دموكراتيك انسان بايد بداند كه چگونه حكومتپذير باشد و چگونه حكومت كند.
رییس جمهوری در ادامهي سخنانش، انقلاب اسلامي را آغاز حيات جديدي از زندگي ملتي خواند كه خواست تاريخياش با اين انقلاب به وقوع پيوست و در اين زمينه در منطقه پيشتاز شد.
رييسجمهور با تأكيد بر اينكه امروز در مرحلهي گذر تاريخي، براي رسيدن به يك نظام مردمسالار هستيم، به روايتي اشاره كرد و گفت: عادتها بسيار پايدارند، به طوري كه حتي ذهن و زندگي انسان را شكل ميدهند، حتي برداشت و دانش شما در برابر جهان و انسان و . . . تحت تأثير ذهنيتهايي است كه قبلا در شما شكل گرفته است.
خاتمي گفت: پيشداوريهاي ما چارچوبي را براي درك واقعيتها مشخص ميكند و براي همين است كه برداشت از اسلام با دو ديدگاه، كاملا از هم متفاوت است.
خاتمي با اشاره به ذهن بازيگر انسان يادآور شد: گاهي به جاي اينكه فلسفه و . . . راهنماي انسان به سوي حقيقت باشند، تحت تأثير ذهنيتهاي شكلگرفته انسان قرار ميگيرد.
خاتمي، ترك عادتهاي اجتماعي و تاريخي را چيزي شبيه به معجزه خواند و گفت: ترك عادتهاي اجتماعي بسيار دشوارتر از ترك عادتهاي جسماني است. به ويژه آنكه اين عادتها به خاطر همسايگي با دين، رنگي ديني به خود گرفته باشد.
وي با اشاره به فرهنگ توحيدي مردم ايران پيش از اسلام و توسعه و پررنگتر شدن آن پس از اسلام، اظهار داشت: به خاطر همين تأثير دين در زندگي است كه فريبكاران و دروغگويان، براي به كرسي نشاندن حرفهاي خود از دين سوءاستفاده كردند.
رييسجمهور در عين حال خاطرنشان كرد كه ما به عنوان افراد جامعهاي كه افتخارش ديني بودن است، راهي جز گذر از دوران سياه به دوران روشنايي براي بهرهگيري از دين نداريم.
وي گفت: امروز بايد بگوييم كه دفاع از آزادي يك عبادت است. بگوييم كه دفاع از حقوق انسان يك عبادت است. شركت در انتخابات براي تعيين سرنوشت يك منسك و دفاع از عدالت يك عبادت است.
رییس جمهوری به روايت ديگري مبني بر اينكه دل جوان مثل زمين هموار و خالي است كه هر بذر در آن بكاري آن را ميپذيرد و رشد ميكند، گفت: ذهن جوان ما كمتر آلوده است و در مرحلهي گذر و ايجاد فرهنگي متناسب با وضعيت جديد، عبور از مرحلهي استبداد به مرحلهي مردمسالاري ديني از مسير خاص و ارادهي جوان ما تحقق مييابد.
وی گفت: بايد به نسل جوان كه قلبهاي صاف، پاك و انعطافپذير دارد و با هزينهي كمتر ميتواند وضع جديدي را ايجاد كند، اميد اصلي را داشت.
خاتمي در ادامه، يادآور شد مجلس دانشآموزي را از جمله دستاوردهاي اساسي كه مبناي حركت در آينده است، خواند و گفت: ميدانم كه مشكلات فراواني داريد اما مگر هيچ كار بزرگي بدون مشكل شكل ميگيرد.
رييسجمهور در پايان شركت بالاي 80 درصدي دانشآموزان را در انتخابات، نشاندهندهي بيداري اين قشر دانست كه ميتوان از آن طريق راه دموكراسي را تجربه كرد.
پيش از سخنان رييسجمهور، هيأت رييسهي سني مجلس دانشآموزي به جايگاه فرا خوانده شدند و در ابتداي جلسه، رييس هيأت رييسهي سني مجلس دانشآموزي با خير مقدم به رييسجمهور، او را معلم تفكر اصلاحات و ديدهبان امين مردم در رهيافت به سوي جامعهي مدني خطاب و جلسهي مجلس را رسمي اعلام کرد.