آفتاب: محمد البرادعی، در کتاب خاطرات خود با عنوان عصر فریب، که توسط انتشارات ایران ترجمه و منتشر شده است، وقایع سه دوره ریاست خود بر آژانس بین المللی انرژی اتمی را به رشته تحریر در آورده است. 4 فصل از 13 فصل این کتاب، منحصرا به موضوع ایران تخصیص یافته است و به مسائل و مذاکرات مربوط به پرونده هسته ای ایران پرداخته است. بررسی اظهارات البرادعی، نشان دهنده تاییدی دوباره بر مدعای حسن روحانی، دبیر وقت ِ شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی در همراه کردن کشورهای اروپایی ها در پرونده هسته ای ایران است. البرادعی در این کتاب اعتراف کرده، دیپلماسی ایران، توانست کشورهای اروپایی را اقناع نماید، تا رویکردی موافق با جمهوری اسلامی در خصوص پرونده ایران در شورای حکام اتخاذ نمایند و آمریکا به شدت از این مسئله خشمگین بوده است.
به گزارش آفتاب البرادعی، در بخشی از فصل «ایران، 2003- 2005» به بیانیه تهران اشاره کرده است: «1 اکتبر، چهار دولت (ایران، فرانسه، بریتانیا و آلمان) بیانیهای صادر کردند که آن را بیانیه تهران نامیدند، این بیانیه ضمانتها و تعهدات اولیهای را تصدیق میکرد که روحانی چند روز پیش با توجه به هدف ایران برای همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و اجرای پروتکل الحاقی، برای من روشن ساخته بود. علاوه بر این، بیانیه، موافقت ایران برای تعلیق فعالیتهای غنیسازی و پردازش مجدد را طی مذاکرات با سه کشور اروپایی به عنوان اقدامی جهت ایجاد اعتماد اعلام کرد. در مقابل، سه کشور اروپایی موافقت کردند حق هستهای ایران را به رسمیت بشناسند و راههای مشخصی را برای ایران طرحریزی کنند تا بتواند «ضمانتهای واقعی» درباره ماهیت صلحآمیز برنامه اتمی خود فراهم کند. وقتی این ضمانتها فراهم شدند، سه کشور اروپایی دسترسی ایران به فناوریهای مدرن، از جمله فناوری هستهای را تأمین خواهند کرد.»
البرادعی می افزاید: «دهم نوامبر 2003 گزارش خود را به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کردم. دقیق و کامل بود؛ اما هنوز چیزهای زیادی برای طرح کردن وجود داشت. رفتار ایران را طی بازرسیهای اخیر به عنوان «سیاست مخفیکاری» و تأمین همکاری «محدود» و «انفعالی» توصیف کردم. از سوی دیگر، به وعدههای ایران جهت تغییر رویه به «همکاری کامل» با آژانس، حرکت دیرهنگام به سوی شفافیت، تمایل برای تعلیق عملیات غنیسازی و پردازش مجدد و تصمیم برای امضا و اجرای پروتکل الحاقی اعتبار بخشیدم.
هیچیک از این موارد جدالآمیز نبود. اما در پایان گزارش، به قضاوت آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره ایران از لحاظ تکثیر تسلیحات اتمی اشاره کردم: نوشتم «تا به امروز مدرکی وجود ندارد که نشان دهد فعالیتها و مواد اتمی که قبلاً اعلام نشده بودند، به برنامه تسلیحات اتمی ربطی داشته باشد. اگرچه، با توجه به الگوی پنهانکاری گذشته ایران، زمان میبرد تا آژانس بتواند به این نتیجه برسد که برنامه هستهای ایران منحصراً برای اهداف صلحآمیز است.
بیانیه، واقعی، بیغرض و بیپرده بود. اما واکنش شدیدی را به همراه داشت. جان بولتن ، معاون وزیر خارجه آمریکا برای کنترل تسلیحات و امنیت بینالملل، عصبانی بود که چرا آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه ایران موضعگیری تندتری نداشته است. در محافل پشتپرده دیپلماتیک، بر سر معنای قانونی اصطلاح «مدرک» آنطور که در گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی استفاده شده بود، مشاجره بیهودهای پدید آمد.»
البرادعی همچنین تایید می کند که فرانسه در حمایت از ایران و در مخالفت با آمریکا موضعگیری کرده است و مخالف انتشار گزارش ایران در شورای حکام بوده است، همان چیزی که حسن روحانی از من خواسته بود.
«حسن روحانی دو بار به دیدن من آمد تا درخواست کند که آژانس، برنامه اتمی ایران را از دستور کار جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی که در مارس برگزار میشد، خارج کند. ایران امیدوار بود که این موضوع به عنوان نشانهای در نظر گرفته شود که سطح نگرانی ما کاهش یافته است. اروپاییها از درخواست ایران حمایت کردند. نماینده فرانسه پرسید که چرا میخواهم یک گزارش جدید درباره ایران منتشر کنم. هر چند، امریکاییها که تأکید داشتند پرونده ایران باید به شورای امنیت ارجاع داده شود، برای باقی ماندن دستور کار به همین منوال مقاومت نشان دادند.»
سلام بر روحانى