مسئول پرونده هسته ای ایران:
توپ در زمین اروپاست
آفتاب‌‌نیوز : 
وي افزود: آثار فناوري صلح آميز هسته اي در زمينه توسعه پايدار كشور در بخش هاي مختلف از قبيل تأمين انرژي، مصارف صلح آميز در زمينه كشاورزي، پزشكي و ساير زمينه ها قابل مشاهده است و مسأله ديگر نيز تعهد ايران به مقررات بين المللي و به ويژه مقررات عدم اشاعه هسته اي و اقداماتي است كه ايران در زمينه فعاليت ديپلماسي و حقوقي براي پرونده هسته اي در طول 5/1 سال اخير به انجام رسانده است.
يك كميته، عمدتاً بر پايه امور فني و علمي است و كميته ديگر، حقوقي و سياسي است.
روحاني در مورد اجلاس اخير شوراي حكام گفت: پرونده ايران از دستور كار شوراي حكام در ماه نوامبر خارج شد و ديگر پرونده ايران، حالت اضطراري و فوق العاده ندارد.
البرادعي هم در آن جلسه، گزارش كوتاه و شفاهي در مورد همكاري ايران را مطرح كرد. گلداشميت معاون او نيز گزارش فني ارائه داد كه معمولاً در جلسه شوراي حكام مطرح نمي شود و اين كار، خلاف عرف و معمول بود.
اما حتي اين گزارش و سخنراني البرادعي هم نشان داد كه ايران به همكاري خود با آژانس ادامه مي دهد و مسائل در حال حل و فصل است و نسبت به مسائل باقيمانده هم پيشرفت هايي صورت گرفته است.
دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران تأكيد كرد: ما به همكاري با آژانس ادامه خواهيم داد تا تقريباً تمام مسائل مهم ما با آژانس به حل و فصل نهايي برسد.
وي تأكيد كرد: ما همكاري خود را انجام داديم و اكنون كشور ثالث است كه بايد با آژانس همكاري كند و اگر مشكلي وجود دارد نبايد تاوانش را ايران بدهد.
روحاني تأكيد كرد: ما خواهان بسته شدن پرونده ايران هسيتم.
روحاني سپس با سؤالات متفاوتي از سوي خبرنگاران رسانه هاي مختلف مواجه شد. اولين سوال را خبرنگار شبكه خبر مطرح كرد كه در مورد تعيين مدت زمان مشخص از سوي ايران براي مذاكرات و نيز اخباري بود كه در زمينه نيروگاه آب سنگين اراك و توليد پلوتونيوم تسليحاتي در آن مطرح مي شد.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: قبلاً هم تأكيد كرديم كه ادامه مذاكرات با سه كشور منوط به پيشرفت در مذاكرات است ولي در سفر اخير به پايتخت دو كشور اروپايي نيز تأكيد كرديم از روند كار در كميته هسته اي ناراضي هستيم و اين روندي نيست كه در زمان مشخص، ما را به نتيجه برساند.
وي افزود: دو پايتخت اروپايي هم اذعان كرده اند كه بايد سرعت بيشتري به اين روند دهيم و ما نيز انتظار داريم در اجلاس كميته راهبري در اواخر اسفند، شاهد پيشرفت ملموس باشيم.
در پايان اين هفته هم سه گروه كاري، كار خود در سه گروه هسته اي، سياسي و فناوري ادامه مي دهند. نتيجه كار آنها در كميته راهبري مطرح مي شود و اگر شاهد پيشرفت ملموس نباشيم آنها را ادامه نمي دهيم اما اگر پيشرفت باشد اين روند ادامه مي يابد.
وي در مورد نيروگاه آب سنگين اراك گفت: ما در حال ساخت تجهيزات راكتور آب سنگين هستيم. احتمالاً در سال 2008 ميلادي اين راكتور تكميل مي شود. ما ساخت راكتور تحقيقاتي آب سنگين را مورد توجه قرار داده ايم. اما اين كار كاملاً زير نظر و با اطلاع آژانس و با اهداف تحقيقاتي- صلح آميز- انجام مي شود. ما به دنبال پلوتونيوم براي مصارف نظامي نيستيم.
بايد توجه كرد كه توليد پلوتونيوم شرايط ويژه اي دارد. دريچه و امكانات خاصي مي خواهد اما آنچه ايران دنبال مي كند در مسير صلح آميز است.
خبرنگار روزنامه قدس نيز در مورد اظهارات مقام اسرائيلي و آمريكايي در مورد مسأله هسته اي ايران سوالي مطرح كرد و برخورد دوگانه جهان با پرونده ايران و اسرائيل را مورد توجه قرار داد.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: شكي نيست كه برخورد غرب نسبت به پرونده هسته اي ايران، مشابه با ساير كشورها نيست.
در دو سال اخير كه پرونده در دستور كار است پرونده كشورهاي ديگر هم در آژانس مطرح شده است اما پرونده كشورهاي ديگر در يك يا دو اجلاس، بررسي و تمام مي شود. اما شكي وجود ندارد كه كشورهاي غربي اساساً با استاندارد دوگانه برخورد مي كنند و آژانس هم آن را اعلام كرده است. آنها مي گويند به بهانه اين كه در آينده احتمال دارد مسير صلح آميز به غير صلح آميز منتهي شود از حالا بايد ايران را براي احتمالي در آينده تحت فشار بگذارند. در مورد اسرائيل هم بايد گفت هر روز ناقض حقوق بشر است. اين دولت تروريستي است- مردم فلسطين را بي خانمان كرده و كشتار را ادامه مي دهد. فقط مسأله سلاح هسته اي نيست. اسرائيل انواع سلاح كشتار جمعي ميكروبي و شيميايي دارد و به هيچ معاهده و كنوانسيون عدم اشاعه يا خلع سلاح هسته اي نپيوسته است. كشوري با دولت تروريست و با اعمال خشونت روزانه به حقوق يك ملت بي اعتنايي مي كند اما معترض او نمي شوند. آمريكا، اسرائيل را به عنوان دموكراسي و شارون را مرد صلح معرفي مي كنند. اين نشان مي دهد ادعاهاي آمريكا نسبت به موارد تأكيد آنها واقعي نيست و مغرضانه است. ما زماني مي توانيم به خلع سلاح بپردازيم كه همه كشورها بي هيچ تبعيضي در اين زمينه فعال باشند. ما خواهان خاورميانه عاري از سلاح كشتار جمعي هستيم. جهان روزي صلح را به معني واقعي لمس مي كند كه سلاح در سطح جهان از بين برود. كشورهاي دارنده سلاح اتمي به بند 6 NPT توجه و عمل نكردند. اين مورد را دبيركل سازمان ملل هم مورد تأكيد قرار داد و به مناسبت سالگرد امضاي NPT، به كشورهاي دارنده سلاح هسته اي اعتراض كرد.
سوال بعدي از سوي خبرنگار دانماركي مطرح شد و مسأله مذاكره ايران با اروپا را مورد توجه قرار داد. مسأله ارائه مشوق هاي جديد و همكاري اروپا با آمريكا در اين خصوص هم بخش ديگري از اين سوال بود.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: ما مذاكرات را ادامه مي دهيم اما شرط ما براي ادامه مذاكرات اين است كه شاهد پيشرفت باشيم كه در خود توافقنامه پاريس هم بر آن تأكيد شد. اگر تا پايان سه ماه يعني اواسط مارس (اواخر اسفند) شاهد پيشرفت بوديم، آن را ادامه مي دهيم و در غير اين صورت، مذاكرات را ادامه نمي دهيم.
او در مورد سياست آمريكا گفت: هنوز اعتقادي به حس نيت آمريكا نداريم. در همين جلسه شوراي حكام هم خانم سفير آمريكا با لحن تند در مورد ايران سخن گفت و حرف هاي دو سال پيش در شوراي حكام را تكرار كرد و آمريكا تنها راه حل و فصل مسأله را ارجاع آن به شوراي امنيت مي داند.
وي درمورد كمك آمريكا به اروپا گفت: موارد ارائه شده از سوي آمريكا، موارد كوچك و جزئي هستند ولي در عين حال اگر آمريكا به اروپا كمك كند اين مسأله به ما مربوط نيست زيرا در داخل روابط اروپا و آمريكا تعريف مي شود. اگر اروپا حسن نيت نشان دهد مي توانيم در مورد ارائه تضمين عيني با اروپا به توافق برسيم. توافق در ارائه تضمين عيني براي ادامه راه راهگشاست و باعث مي شود ايران به حقوق خود برسد و اروپا هم نگراني اش رفع شود. ما هم نمي خواهيم در زمينه فناوري صلح آميز هسته اي نگراني وجود داشته باشد. ما دنبال اهداف نظامي نيستيم و اهداف ما صلح آميز است. ما مشكلي نمي بينيم كه آن را رفع كنيم. ايران حتماً به غني سازي خواهد پرداخت ولي دوران تعليق، موقت است و مذاكرات ما با اروپا نمي تواند طولاني باشد.
روحاني در مورد اظهاراتي كه مسأله تهديد آمريكا عليه ايران را مطرح مي كند گفت: اين تهديدات، مثمرثمر نيست.
وي گفت: اگر راه فشار در مورد ايران در پيش گرفته شود، ايران اقدامات داوطلبانه را تعطيل مي كند. اما بهترين راه قانوني، اجراي مقررات بين المللي و رسيدن به تضمين عيني براي حصول اطمينان است.
سوال بعدي از سوي شبكه العالم و در مورد موارد تشويقي به ايران از جمله ايرباس و پذيرش درخواست ايران براي پيوستن به WTO مطرح شد.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: مسأله ايرباس يا WTO آنقدر مهم نيست كه در تبليغات، آن را بزرگ كرده اند. ما متقاضي پذيرش WTO هستيم و مخالفت آمريكا نيز كاملاً سياسي است. ما مي گوييم مسائل سياسي نبايد در مسائل اقتصادي و سازمان هاي اقتصادي مداخله كند. اما تهيه ايرباس هم آنقدر اهميت ندارد زيرا تهيه هواپيما براي ايران آنقدر مشكل نيست و اينها جار و جنجال هاي سياسي هستند.
روحاني سپس گفت: وقتي اروپا اين مسأله را در كميته اقتصادي مطرح كرد ما گفتيم خواست ما نيست. اما آنها دارند مسأله را مهم مي كنند. ما به هواپيماي مسافربري نياز داريم و آن را تأمين مي كنيم. ورود به WTO هم حق مسلم ماست اما مخالفت سياسي آمريكا برخلاف روال كار سازمان WTO است. اگر بين اروپا و آمريكا تفاهم هم هست براي ما مهم نيست. ما فكر نمي كنيم آمريكا در طرح اين موارد، حسن نيت داشته باشد. از سوي ديگر، آنچه كه اروپايي ها به عنوان توقف مطرح مي كنند مخالف بيانيه تهران و توافقنامه پاريس است و نقض دو معاهده ايران و اروپاست و اروپا نمي تواند بحث توقف را مطرح كند. چون در آن صورت هر دو معاهده تهران و پاريس را نقض كرده است. هيچ جا از توقف نام برده نشده و صريحاً آمده كه ايران حقوق قانوني خود را مي خواهد. ما در معاهده پاريس آورده ايم كه بايد غني سازي را انجام دهيم اما از مسير صلح آميز منحرف نمي شويم و اين حق مسلم ماست. اكنون هم مردم ايران هستند كه بايد تصميم بگيرند. مسئولان تابع نظر آنها هستند.
روحاني در بخش ديگري از پاسخ خود گفت: ما در پاريس و برلين در زمينه تضمين هاي عيني با شرودر و شيراك بحث كرديم و ايران آماده است فرمول تضمين عيني را ارائه كند و در اين زمينه با اروپا به توافق صريح برسد. يك فرمول را با شيراك و شرودر مطرح كرده ايم اما در مذاكرات با فرانسوي ها جلوتر بوديم و آلمان ها كمي از مذاكرات عقب ماندند و نتوانستند همپاي فرانسه پيش بيايند. اما هر دو وعده دادند كه اين موضوع را در سطح سه كشور مورد بررسي قرار داده و به ما پاسخ دهند.
روحاني افزود: فرمول ما منطقي و مستدل است و با اجراي آن، اطمينان كافي از صلح آميز بودن برنامه ايران به دست مي آيد. در حال حاضر ما مي توانيم غني سازي را شروع كنيم و ادامه دهيم. اينجا دو مسأله مطرح است: يكي آن كه اروپا به اطمينان برسد و دوم آن كه ايران به غني سازي بپردازد. اما در فرمول ما، هر دو موضوع تأمين مي شود.
وي افزود: ما اميدواريم بتوانيم مذاكرات را ادامه داده و به نتيجه برسيم. ما فرمول هاي ديگري هم داريم. چهار فرمول ديگر در دست ما هست اما در سفر، آن را مطرح نكرديم. اگر اروپا اين فرمول ها را نپذيرد با مشكل بزرگي مواجه مي شود چون ما آنها را منتشر مي كنيم و مردم مي فهمند كه ما در اين زمينه انعطاف را داشتيم و منطقي حرف زديم. اما مسأله ديگر، موضوع زور است. اكنون توپ در زمين اروپاست. من هم به سران اروپايي گفتم اختيار تام دارم و آماده حل و فصل نهايي تمام مسائل هستم اما بحث ديگري هم هست. اروپا يك نگاهش به آن سوي آب هاست. وقتي بحث ما جدي مي شود با زبان بي زباني مي گويند اگر با شما به توافق رسيديم بايد آمريكا را هم راضي كنيم. پس ما راه حل داريم و اروپا هم دارد. اما آنها علاقه اي به طرح آن ندارند. وقتي ما هم آن را عرضه مي كنيم نمي توانند آن را رد كنند اما در تصميم گيري دچار مشكل هستند.
سوال بعدي از سوي خبرگزاري جمهوري اسلامي و در مورد حفر تونل در نزديكي تأسيسات هسته اي اصفهان مطرح شد.
روحاني در اين خصوص گفت: ما در اصفهان در كنار تأسيسات، مشغول حفر تونل هستيم. ساخت تونل، مشكلي ندارد و ما هم تونل مي سازيم اما ساخت تونل را به آژانس اطلاع داديم و آژانس اطلاع داشت اما اعتراض دارد كه در اين كار، چند روز تأخير داشته ايم.
وي افزود: البته براي ما روشن نيست كه آيا ساخت تونل را بايد اطلاع دهيم يا خير. زيرا تاسيسات و ساختماني در آن نيست و از تونل به عنوان انبار استفاده مي شود. مواد هسته اي در انبار زير كوه قرار مي گيرد. سپس فعاليت ممنوعه يا مخفي در آن وجود ندارد. تونل زيرنظر آژانس است حتي بازرسان هميشه از آنجا عبور مي كنند. ما اگر مي خواستيم مي توانستيم آن را در كوه و كوير و جاي ديگر بسازيم نه در محل تردد آنها. حالا هم مأمورين از آن بازديد كرده اند و بعد هم مي توانند. پس هيچ مسأله اي نيست و بحث تبليغاتي است.
شبكه تلويزيوني الجزيره نيز انتظار ايران از مذاكره با اروپا را مورد پرسش قرار داد كه روحاني اين چنين به اين سوال پاسخ داد كه اساس بحث ما اين است كه اروپا به تعهدات خود عمل كند و اين كه اروپا به آمريكا نزديك شود براي ما مشكلي نيست. اما هر تهديدي به ضرر آنها هم خواهد بود.
وي افزود: ما قصد نداريم با كشورهاي غربي مخالفت يا تقابل كنيم. اما اجراي تعهدات آنها برايمان مهم است.
خبرنگار روزنامه ايران نيز در ادامه اين كنفراس مطبوعاتي گفت: هرگاه زمينه چيني هايي براي ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت صورت گرفته، با تصميم گيري مناسب ايران خنثي شده است. اما اكنون شايد مسأله چرخه سوخت مورد توجه باشد. با اين تفاسير، چگونه مي توان به مذاكرات اميدوار بود؟
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت كه مورد اصرار آمريكاست با مقررات آژانس سازگار نيست يعني موارد ارجاع پرونده در اساسنامه آژانس و در پادمان مشخص شده است. اگر پرونده ايران به شوراي امنيت ارجاع يابد آنگاه مسأله اي صرفاً سياسي، غيرحقوقي و غيرمنطقي به معني تضعيف آژانس خواهد بود و ديگر كسي اعتنا و اعتماد به آژانس نخواهد كرد زيرا وقتي ارگاني در مقطع حساس نقش خود را ايفا نكند جايگاه خود را از دست مي دهد و اين ضربه اي اساسي به جايگاه آژانس است.
روحاني در بخش ديگري از سخنان خود گفت: در چنين شرايطي اعتماد هم از بين خواهد رفت. در اين ميان، تنها آمريكا مي گويد كه پرونده ايران بايد به شوراي امنيت ارجاع شود و بقيه با آن مخالفند. ايجاد اعتماد تنها در اجراي پروتكل الحاقي انجام مي شود.
وي افزود: منطقه ما آنقدر حساس است كه هم اروپا و هم ديگران بايد اين تدبير را داشته باشند كه برخلاف مقررات قانوني در آن بحران ايجاد نكنند زيرا اولين ضرر آن به خود آمريكا و اروپا مي رسد و اين براي اقتصاد اروپا و براي آمريكا مشكلات مضاعف ايجاد مي كند و بازي با آتش و دست زدن به كار خطرناك قلمداد مي شود، انگار كه اروپا دست به خودكشي سياسي زده باشد زيرا جايگاه اروپا به عنوان قدرت بزرگ براي هميشه از دست مي رود. اما ما از لحاظ منطقي براي حل مسأله اميد كامل داريم و پنج فرمول هم به اروپا ارائه داده ايم كه كسي در اروپا نمي تواند فرمول را رد كند و بايد روي فرمول، مشورت و كار كنيم. ما راه حل داريم. اين راه حل هم به ثمر مي رسد و اگر آمريكا آن را به هم نزند ما موفق خواهيم شد اما براي آمريكا سخت است در يك مسأله بين المللي، موفقيت ديگري را ببيند. مشخص نيست كه ورود آمريكا به بازي، مثبت يا منفي است. اما آمريكا با ما مواجه نيست و اين مسأله خودشان است. اما اگر هدف اين است كه ملت ايران از حقش محروم شود چنين چيزي امكان پذير نيست. ايران، جايگاه و پرستيژ در اختيار گرفتن چرخه سوخت را دارد.
روحاني تأكيد كرد: اگر آنها از آينده نگراني دارند حاضريم آن را رفع كنيم زيرا پروتكل الحاقي به همين منظور است و به نظر نمي رسد با اجراي آن، مسير صلح آميز هسته اي متوقف شود. سوال بعدي از سوي خبرگزاري فرانسه و در مورد فرمول پيشنهادي ايران به اروپا مطرح شد.
اين خبرنگار افزود: مسئولان اروپايي نمي خواهند ايران چرخه سوخت داشته باشد وغني سازي را ادامه دهد و ايران هم اعلام كرده كه اگر پرونده ايران به شوراي امنيت برود ما غني سازي را آغاز مي كنيم. آيا با اين شرايط، اروپا در آخرين لحظه عقب نشيني مي كند؟
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: اروپا قبلاً عقب نشيني كرده است زيرا نظر اروپا از ابتدا توقف بود و ما گفتيم كه امكان پذير نيست و وارد بحث تعليق شديم. در پاريس هم ابتدا نظر اروپا توقف بود اما ما مي گفتيم سندي در اين مورد را نمي پذيريم. ما فكر نمي كنيم اروپا به دنبال توقف باشد اما تعليق بلندمدت مورد توجه است. اگر اروپا دنبال توقف چرخه سوخت باشد، از همان لحظه مذاكره قطع مي شود. كلمه توقف، مخالف بيانيه تهران و توافقنامه پاريس است.
روحاني در بخش ديگري از سخنان خود گفت: قبل از پاريس براي سه كشور اروپايي پيغام دادم كه كلمه توقف نبايد از سوي مسئولان اروپا مطرح شود اما يك سخنگوي ناشناس به بي بي سي در اين خصوص حرف هايي زده كه اين حرف منطقي نيست. زيرا توقف نه با مقررات مي خواند و نه با قانون ها. اين حرف، زور و غيرمنطقي است و در هيچ قطعنامه آژانس هم حرف توقف نيامده است. اگر مسأله توقف را مطرح كنند به معناي نابودي NPT است. اگر بند 4 NPT را برداريم تمام كشورهاي در حال توسعه و عدم تعهد از آن خارج مي شوند و اين فقط بحث ايران نيست. بحث تمام دنياي در حال توسعه است و هيچ كس آن را نمي پذيرد. تنها ما نيستيم كه با آن مخالفيم. آنگاه به جنگ شمال- جنوب تبديل مي شود و ديگر بين ايران و اروپا نيست. ما طبق قانون و در چارچوب NPT و پادمان حرف مي زنيم اما آنها ضد NPT حرف مي زنند.
روحاني افزود: پاريس و برلين هم اين را پذيرفتند كه بايد به راه حل مرضي الطرفين برسيم. اما ممكن است آنها زمان بيشتر و ما زمان كمتري را براي آن در نظر بگيريم.
روحاني در مورد فرمول ارائه شده به اروپا گفت: اروپا در مورد تضمين ها اظهار عجز مي كنند و مي گويد ما بايد در اين مورد فكر كنيم. اما ما براي هر دو فرمول داريم. ما نمي خواهيم به اروپا فشار بياوريم. اروپا هم فرمول هاي زيادي دارد اما چون آنها ظاهراً براي ورود به بحث، مشكل دارند ما وارد شديم.
روحاني گفت: براي ارائه اطلاعات جزئي، هنوز زود است و نمي توان در بحث رسانه اي آن را مطرح كرد.
وي افزود: اين فرمول ها كاملاً منطقي است. ما در بحث غني سازي، اعلام كرده بوديم كه تعليق، وظيفه قانوني ما نيست و فقط اقدامي براي اعتمادسازي است و ايران هم مجبور نيست آن را بپذيرد. بيانيه غيرمتعهدها هم همين را مي گويد كه بين اقدام داوطلبانه و وظيفه پادماني، بايد تفاوت قائل شويم زيرا ايران وظيفه ندارد حتي يك لحظه تعليق را به اجرا درآورد و اين فقط براي حسن نيت انجام شده و بنابراين بحث توقف چيزي نيست كه مطرح شود.
سوال بعدي از سوي خبرنگار ابتكار و در مورد جنايات بوش و اظهارنظر او مبني بر تفاوت ايران و عراق مطرح شد. بخش ديگر اين سؤال به مذاكرات روحاني در روسيه برمي گشت.
روحاني در پاسخ گفت: ما با روس ها مذاكرات خوب و طولاني داشتيم حتي با پوتين دو ساعت و نيم مذاكره جامع داشتيم. در مورد تمام مسائل روابط دوجانبه و منطقه اي صحبت كرديم. پوتين هم نكته مهمي را اعلام و تصريح كرد: فعاليت هاي ايران صلح آميز است. اما در فرودگاه تهران سؤالي مطرح شد مبني بر آن كه آيا اقدامات روسيه تاكنون مورد رضايت شما بوده يا خير. و من در پاسخ گفتم كه به عنوان كشور دوست و همسايه، بيش از اين است. البته در گذشته، مسائلي وجود داشته اما اين به معني نارضايتي از روسيه نيست. در روزي كه هيچ كشوري حاضر به كمك به ما در امور نيروگاه ها نبود روسيه حاضر شد با ما براي نيروگاه قرارداد امضا كند و ما نبايد اين را فراموش كنيم زيرا نكته قابل ملاحظه اي در روابط ايران و روسيه است. وقتي هيچ كشوري هم حاضر نبود حتي سلاح دفاعي به ما دهد، ما از روسيه، هواپيما و سيستم ضددفاعي خريديم. اروپا حاضر نبود به ما هواپيماي جنگي بدهد ولي روسيه قراردادهاي نظامي را امضا كرد و ما با روسيه روابط مستحكم و ارزشمندي داشتيم حتي بحران تاجيكستان را همكاري ما نجات داد و در افغانستان، در محور شمال جنوب كه محور استراتژيك اقتصادي است هم همكاري خوبي داشتيم. بنابراين نبايد بگذاريم روابط ما با روسيه خدشه دار شود. به خاطر همين توقع بيشتري از روسيه داريم. اما اين سفر، موفقيت آميز بود. از سوي ديگر، آمريكا بدش نمي آيد بر كل جهان مسلط باشد. قبلاً آمريكا مي خواست كل خليج فارس را از طريق ايران در دست داشته باشد اما انقلاب اسلامي، تمام برنامه هاي بلندمدت و استراتژيك او را به هم زد و آنها از ايران عصباني هستند. حتي آمريكا به خاطر اقدامات ايران تحقير شد. اين كه بوش گفته ايران، عراق نيست، تنها حرف خوب بوش بوده و حرف درستي است. ايران و عراق تفاوت زيادي دارند. اما بوش در عين حال گفته تمام گزينه ها هنوز روي ميز قرار دارد. اما احتمال اين كه آمريكا شبيه عراق به ايران حمله كند وجود ندارد. اين گروه حاكم آمريكا يعني نومحافظه كاران به اين معروفند كه اول عمل مي كنند و بعد فكر مي كنند. اما فكر نمي كنم آنها اينقدر بي تدبير باشند كه بخواهند حمله كنند. چنين چيزي مطرح نيست. آمريكا با ايران عداوت دارد اما نمي خواهد در مورد مسأله هسته اي هم با اروپا به توافق برسيم. چون ديگر فقط مسأله هسته اي نخواهد بود. به دنبال آن، روابط ما با اروپا مهم مي شود و اين براي آنها قابل قبول نيست. حتي در بروكسل به ما گفتند اروپا دنبال حل و فصل هسته اي ايران نيست بلكه دنبال ايجاد روابط استراتژيك با ايران است و اين خوشايند آمريكا نيست.
سوال بعدي از سوي روزنامه همشهري مطرح شد و مسأله اعتراض ايران به انتشار اطلاعات محرمانه ايران از سوي آژانس مورد توجه قرار گرفت.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: يكي از ايرادات ما به آژانس در گذشته و حال، نشست اخباري بوده كه به آژانس رسيده است. اين مسأله مربوط به وظايف آنهاست زيرا آژانس طبق پروتكل موظف است طبقه بندي اطلاعات هر كشور را مورد توجه قرار دهد و اجازه نشست اطلاعات را ندهد. ما قبلاً هم به اين موضوع اعتراض كرديم زيرا موضوع مورد بحث ما در آژانس، در رسانه ها درز كرده بود و اين خيلي عجيب است. ما اعتراض رسمي به آژانس كرديم اما موارد ديگري هم بود. آژانس از جاهايي بازديد مي كند كه طبقه بندي دارد و اسناد هم نبايد درز كنند زيرا هم اعتبار آژانس و هم اجراي پروتكل را با مشكل مواجه مي كند. اسرار تجاري، اقتصادي و فناوري نبايد درز كند.
خبرنگار ايران نيوز نيز تأكيد البرادعي بر شفافيت و احتمال صدور اجازه بازگشت بازرسان آژانس به پارچين را مورد توجه قرار داد.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: البرادعي در مورد شفافيت، حر مي‌زند آنچه كه ما موظف به انجام آن هستيم اجراي پروتكل و پادمان است و شفافيت چارچوبي ندارد. اما هركس از شفافيت، تفسير خاصي مي كند. ما براي پاسخ به سؤالات يا همكاري هم مشكل نداريم. اما بازرسي از پارچين با توافق آژانس صورت گرفت. چند منطقه موردنظر آژانس بود اما آژانس مأموريتش سايت نظامي نيست و بايد دليل ارائه دهد و آن را توجيه كند. ما به آژانس گفتيم كه شما از هر جا مي خواهيد يك منطقه را انتخاب كنيد چون پارچين مثل يك شهر است. آنها چند روز در وين با تيم ما بحث كردند و از تمام نقاطي كه موردنظرشان بود نمونه برداشتند اما حالا به منطقه ديگري هم اشاره مي كنند. در اين حالت، آژانس بي اعتبار مي شود و منطقي نيست.
خبرنگار روزنامه شرق نيز از روحاني در مورد احتمال ادامه تعليق و نيز احتمال سفر سه وزير اروپايي به ايران سوال كرد.
روحاني در اين خصوص گفت: مذاكره ما با اروپا در هر سه گروه كاري انجام مي شود. اما مذاكرات كمتر از حد انتظار ماست و مخصوصاً در گروه هسته اي كند پيش مي رود. اما تعليق تا زمان مذاكره ادامه خواهد يافت و ادامه مذاكره هم وابسته به پيشرفت مذاكرات است.
وي افزود: در مورد احتمال آمدن سه وزير اروپايي به ايران هم بحثي نبوده و فقط در رسانه ها مطرح شده است.
خبرنگار آفتاب نيز از روحاني پرسيد: به عنوان مسئول پرونده هسته اي ايران، آيا حاضر به مذاكره مستقيم با آمريكا هستيد و چه چشم اندازي از آن داريد؟
روحاني در پاسخ گفت: آمريكا تا حالا درخواست شركت در مذاكره را مطرح نكرده است. آنچه كه مطرح بوده به حمايت آمريكايي ها از مذاكره برمي گردد اما در مورد ورود آنها به مذاكره آمريكا پيغام نداده و اروپا هم چنين چيزي را اعلام نكرده است. اما براي آمريكا سخت است كه حضور طرف ديگري مثل اروپا را بپذيرد و فكر نمي كنم اروپا هم تمايل داشته باشد. مذاكره با آمريكا هم در ذهن ما نبوده است زيرا آمريكا مواضع غيرمعقول و غيرقانوني دارد. ما شرط كرديم كه مذاكرات در چارچوب NPT باشد و مبناي ديگري نمي پذيريم. آمريكا بايد اول مبناي خود را مشخص كند و نشان دهد حاضر به عمل به مقررات بين المللي است.
سوال آخر از سوي خبرنگار ايلنا مطرح شد و خبري در يك سايت آمريكايي مبني بر امضاي 12 هزار سند هسته اي محرمانه در ايران را مورد توجه قرار مي داد. روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: اساس اين خبر، باطل است.
اين كنفرانس مطبوعاتي ساعت 1:15 خاتمه يافت.
وي افزود: آثار فناوري صلح آميز هسته اي در زمينه توسعه پايدار كشور در بخش هاي مختلف از قبيل تأمين انرژي، مصارف صلح آميز در زمينه كشاورزي، پزشكي و ساير زمينه ها قابل مشاهده است و مسأله ديگر نيز تعهد ايران به مقررات بين المللي و به ويژه مقررات عدم اشاعه هسته اي و اقداماتي است كه ايران در زمينه فعاليت ديپلماسي و حقوقي براي پرونده هسته اي در طول 5/1 سال اخير به انجام رسانده است. يك كميته، عمدتاً بر پايه امور فني و علمي است و كميته ديگر، حقوقي و سياسي است.
روحاني در مورد اجلاس اخير شوراي حكام گفت: پرونده ايران از دستور كار شوراي حكام در ماه نوامبر خارج شد و ديگر پرونده ايران، حالت اضطراري و فوق العاده ندارد.
البرادعي هم در آن جلسه، گزارش كوتاه و شفاهي در مورد همكاري ايران را مطرح كرد. گلداشميت معاون او نيز گزارش فني ارائه داد كه معمولاً در جلسه شوراي حكام مطرح نمي شود و اين كار، خلاف عرف و معمول بود.
اما حتي اين گزارش و سخنراني البرادعي هم نشان داد كه ايران به همكاري خود با آژانس ادامه مي دهد و مسائل در حال حل و فصل است و نسبت به مسائل باقيمانده هم پيشرفت هايي صورت گرفته است.
دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران تأكيد كرد: ما به همكاري با آژانس ادامه خواهيم داد تا تقريباً تمام مسائل مهم ما با آژانس به حل و فصل نهايي برسد.
وي تأكيد كرد: ما همكاري خود را انجام داديم و اكنون كشور ثالث است كه بايد با آژانس همكاري كند و اگر مشكلي وجود دارد نبايد تاوانش را ايران بدهد.
روحاني تأكيد كرد: ما خواهان بسته شدن پرونده ايران هسيتم.
روحاني سپس با سؤالات متفاوتي از سوي خبرنگاران رسانه هاي مختلف مواجه شد. اولين سوال را خبرنگار شبكه خبر مطرح كرد كه در مورد تعيين مدت زمان مشخص از سوي ايران براي مذاكرات و نيز اخباري بود كه در زمينه نيروگاه آب سنگين اراك و توليد پلوتونيوم تسليحاتي در آن مطرح مي شد.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: قبلاً هم تأكيد كرديم كه ادامه مذاكرات با سه كشور منوط به پيشرفت در مذاكرات است ولي در سفر اخير به پايتخت دو كشور اروپايي نيز تأكيد كرديم از روند كار در كميته هسته اي ناراضي هستيم و اين روندي نيست كه در زمان مشخص، ما را به نتيجه برساند.
وي افزود: دو پايتخت اروپايي هم اذعان كرده اند كه بايد سرعت بيشتري به اين روند دهيم و ما نيز انتظار داريم در اجلاس كميته راهبري در اواخر اسفند، شاهد پيشرفت ملموس باشيم.
در پايان اين هفته هم سه گروه كاري، كار خود در سه گروه هسته اي، سياسي و فناوري ادامه مي دهند. نتيجه كار آنها در كميته راهبري مطرح مي شود و اگر شاهد پيشرفت ملموس نباشيم آنها را ادامه نمي دهيم اما اگر پيشرفت باشد اين روند ادامه مي يابد.
وي در مورد نيروگاه آب سنگين اراك گفت: ما در حال ساخت تجهيزات راكتور آب سنگين هستيم. احتمالاً در سال 2008 ميلادي اين راكتور تكميل مي شود. ما ساخت راكتور تحقيقاتي آب سنگين را مورد توجه قرار داده ايم. اما اين كار كاملاً زير نظر و با اطلاع آژانس و با اهداف تحقيقاتي- صلح آميز- انجام مي شود. ما به دنبال پلوتونيوم براي مصارف نظامي نيستيم.
بايد توجه كرد كه توليد پلوتونيوم شرايط ويژه اي دارد. دريچه و امكانات خاصي مي خواهد اما آنچه ايران دنبال مي كند در مسير صلح آميز است.
خبرنگار روزنامه قدس نيز در مورد اظهارات مقام اسرائيلي و آمريكايي در مورد مسأله هسته اي ايران سوالي مطرح كرد و برخورد دوگانه جهان با پرونده ايران و اسرائيل را مورد توجه قرار داد.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: شكي نيست كه برخورد غرب نسبت به پرونده هسته اي ايران، مشابه با ساير كشورها نيست.
در دو سال اخير كه پرونده در دستور كار است پرونده كشورهاي ديگر هم در آژانس مطرح شده است اما پرونده كشورهاي ديگر در يك يا دو اجلاس، بررسي و تمام مي شود. اما شكي وجود ندارد كه كشورهاي غربي اساساً با استاندارد دوگانه برخورد مي كنند و آژانس هم آن را اعلام كرده است. آنها مي گويند به بهانه اين كه در آينده احتمال دارد مسير صلح آميز به غير صلح آميز منتهي شود از حالا بايد ايران را براي احتمالي در آينده تحت فشار بگذارند. در مورد اسرائيل هم بايد گفت هر روز ناقض حقوق بشر است. اين دولت تروريستي است- مردم فلسطين را بي خانمان كرده و كشتار را ادامه مي دهد. فقط مسأله سلاح هسته اي نيست. اسرائيل انواع سلاح كشتار جمعي ميكروبي و شيميايي دارد و به هيچ معاهده و كنوانسيون عدم اشاعه يا خلع سلاح هسته اي نپيوسته است. كشوري با دولت تروريست و با اعمال خشونت روزانه به حقوق يك ملت بي اعتنايي مي كند اما معترض او نمي شوند. آمريكا، اسرائيل را به عنوان دموكراسي و شارون را مرد صلح معرفي مي كنند. اين نشان مي دهد ادعاهاي آمريكا نسبت به موارد تأكيد آنها واقعي نيست و مغرضانه است. ما زماني مي توانيم به خلع سلاح بپردازيم كه همه كشورها بي هيچ تبعيضي در اين زمينه فعال باشند. ما خواهان خاورميانه عاري از سلاح كشتار جمعي هستيم. جهان روزي صلح را به معني واقعي لمس مي كند كه سلاح در سطح جهان از بين برود. كشورهاي دارنده سلاح اتمي به بند 6 NPT توجه و عمل نكردند. اين مورد را دبيركل سازمان ملل هم مورد تأكيد قرار داد و به مناسبت سالگرد امضاي NPT، به كشورهاي دارنده سلاح هسته اي اعتراض كرد.
سوال بعدي از سوي خبرنگار دانماركي مطرح شد و مسأله مذاكره ايران با اروپا را مورد توجه قرار داد. مسأله ارائه مشوق هاي جديد و همكاري اروپا با آمريكا در اين خصوص هم بخش ديگري از اين سوال بود.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: ما مذاكرات را ادامه مي دهيم اما شرط ما براي ادامه مذاكرات اين است كه شاهد پيشرفت باشيم كه در خود توافقنامه پاريس هم بر آن تأكيد شد. اگر تا پايان سه ماه يعني اواسط مارس (اواخر اسفند) شاهد پيشرفت بوديم، آن را ادامه مي دهيم و در غير اين صورت، مذاكرات را ادامه نمي دهيم.
او در مورد سياست آمريكا گفت: هنوز اعتقادي به حس نيت آمريكا نداريم. در همين جلسه شوراي حكام هم خانم سفير آمريكا با لحن تند در مورد ايران سخن گفت و حرف هاي دو سال پيش در شوراي حكام را تكرار كرد و آمريكا تنها راه حل و فصل مسأله را ارجاع آن به شوراي امنيت مي داند.
وي درمورد كمك آمريكا به اروپا گفت: موارد ارائه شده از سوي آمريكا، موارد كوچك و جزئي هستند ولي در عين حال اگر آمريكا به اروپا كمك كند اين مسأله به ما مربوط نيست زيرا در داخل روابط اروپا و آمريكا تعريف مي شود. اگر اروپا حسن نيت نشان دهد مي توانيم در مورد ارائه تضمين عيني با اروپا به توافق برسيم. توافق در ارائه تضمين عيني براي ادامه راه راهگشاست و باعث مي شود ايران به حقوق خود برسد و اروپا هم نگراني اش رفع شود. ما هم نمي خواهيم در زمينه فناوري صلح آميز هسته اي نگراني وجود داشته باشد. ما دنبال اهداف نظامي نيستيم و اهداف ما صلح آميز است. ما مشكلي نمي بينيم كه آن را رفع كنيم. ايران حتماً به غني سازي خواهد پرداخت ولي دوران تعليق، موقت است و مذاكرات ما با اروپا نمي تواند طولاني باشد.
روحاني در مورد اظهاراتي كه مسأله تهديد آمريكا عليه ايران را مطرح مي كند گفت: اين تهديدات، مثمرثمر نيست.
وي گفت: اگر راه فشار در مورد ايران در پيش گرفته شود، ايران اقدامات داوطلبانه را تعطيل مي كند. اما بهترين راه قانوني، اجراي مقررات بين المللي و رسيدن به تضمين عيني براي حصول اطمينان است.
سوال بعدي از سوي شبكه العالم و در مورد موارد تشويقي به ايران از جمله ايرباس و پذيرش درخواست ايران براي پيوستن به WTO مطرح شد.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: مسأله ايرباس يا WTO آنقدر مهم نيست كه در تبليغات، آن را بزرگ كرده اند. ما متقاضي پذيرش WTO هستيم و مخالفت آمريكا نيز كاملاً سياسي است. ما مي گوييم مسائل سياسي نبايد در مسائل اقتصادي و سازمان هاي اقتصادي مداخله كند. اما تهيه ايرباس هم آنقدر اهميت ندارد زيرا تهيه هواپيما براي ايران آنقدر مشكل نيست و اينها جار و جنجال هاي سياسي هستند.
روحاني سپس گفت: وقتي اروپا اين مسأله را در كميته اقتصادي مطرح كرد ما گفتيم خواست ما نيست. اما آنها دارند مسأله را مهم مي كنند. ما به هواپيماي مسافربري نياز داريم و آن را تأمين مي كنيم. ورود به WTO هم حق مسلم ماست اما مخالفت سياسي آمريكا برخلاف روال كار سازمان WTO است. اگر بين اروپا و آمريكا تفاهم هم هست براي ما مهم نيست. ما فكر نمي كنيم آمريكا در طرح اين موارد، حسن نيت داشته باشد. از سوي ديگر، آنچه كه اروپايي ها به عنوان توقف مطرح مي كنند مخالف بيانيه تهران و توافقنامه پاريس است و نقض دو معاهده ايران و اروپاست و اروپا نمي تواند بحث توقف را مطرح كند. چون در آن صورت هر دو معاهده تهران و پاريس را نقض كرده است. هيچ جا از توقف نام برده نشده و صريحاً آمده كه ايران حقوق قانوني خود را مي خواهد. ما در معاهده پاريس آورده ايم كه بايد غني سازي را انجام دهيم اما از مسير صلح آميز منحرف نمي شويم و اين حق مسلم ماست. اكنون هم مردم ايران هستند كه بايد تصميم بگيرند. مسئولان تابع نظر آنها هستند.
روحاني در بخش ديگري از پاسخ خود گفت: ما در پاريس و برلين در زمينه تضمين هاي عيني با شرودر و شيراك بحث كرديم و ايران آماده است فرمول تضمين عيني را ارائه كند و در اين زمينه با اروپا به توافق صريح برسد. يك فرمول را با شيراك و شرودر مطرح كرده ايم اما در مذاكرات با فرانسوي ها جلوتر بوديم و آلمان ها كمي از مذاكرات عقب ماندند و نتوانستند همپاي فرانسه پيش بيايند. اما هر دو وعده دادند كه اين موضوع را در سطح سه كشور مورد بررسي قرار داده و به ما پاسخ دهند.
روحاني افزود: فرمول ما منطقي و مستدل است و با اجراي آن، اطمينان كافي از صلح آميز بودن برنامه ايران به دست مي آيد. در حال حاضر ما مي توانيم غني سازي را شروع كنيم و ادامه دهيم. اينجا دو مسأله مطرح است: يكي آن كه اروپا به اطمينان برسد و دوم آن كه ايران به غني سازي بپردازد. اما در فرمول ما، هر دو موضوع تأمين مي شود.
وي افزود: ما اميدواريم بتوانيم مذاكرات را ادامه داده و به نتيجه برسيم. ما فرمول هاي ديگري هم داريم. چهار فرمول ديگر در دست ما هست اما در سفر، آن را مطرح نكرديم. اگر اروپا اين فرمول ها را نپذيرد با مشكل بزرگي مواجه مي شود چون ما آنها را منتشر مي كنيم و مردم مي فهمند كه ما در اين زمينه انعطاف را داشتيم و منطقي حرف زديم. اما مسأله ديگر، موضوع زور است. اكنون توپ در زمين اروپاست. من هم به سران اروپايي گفتم اختيار تام دارم و آماده حل و فصل نهايي تمام مسائل هستم اما بحث ديگري هم هست. اروپا يك نگاهش به آن سوي آب هاست. وقتي بحث ما جدي مي شود با زبان بي زباني مي گويند اگر با شما به توافق رسيديم بايد آمريكا را هم راضي كنيم. پس ما راه حل داريم و اروپا هم دارد. اما آنها علاقه اي به طرح آن ندارند. وقتي ما هم آن را عرضه مي كنيم نمي توانند آن را رد كنند اما در تصميم گيري دچار مشكل هستند.
سوال بعدي از سوي خبرگزاري جمهوري اسلامي و در مورد حفر تونل در نزديكي تأسيسات هسته اي اصفهان مطرح شد.
روحاني در اين خصوص گفت: ما در اصفهان در كنار تأسيسات، مشغول حفر تونل هستيم. ساخت تونل، مشكلي ندارد و ما هم تونل مي سازيم اما ساخت تونل را به آژانس اطلاع داديم و آژانس اطلاع داشت اما اعتراض دارد كه در اين كار، چند روز تأخير داشته ايم.
وي افزود: البته براي ما روشن نيست كه آيا ساخت تونل را بايد اطلاع دهيم يا خير. زيرا تاسيسات و ساختماني در آن نيست و از تونل به عنوان انبار استفاده مي شود. مواد هسته اي در انبار زير كوه قرار مي گيرد. سپس فعاليت ممنوعه يا مخفي در آن وجود ندارد. تونل زيرنظر آژانس است حتي بازرسان هميشه از آنجا عبور مي كنند. ما اگر مي خواستيم مي توانستيم آن را در كوه و كوير و جاي ديگر بسازيم نه در محل تردد آنها. حالا هم مأمورين از آن بازديد كرده اند و بعد هم مي توانند. پس هيچ مسأله اي نيست و بحث تبليغاتي است.
شبكه تلويزيوني الجزيره نيز انتظار ايران از مذاكره با اروپا را مورد پرسش قرار داد كه روحاني اين چنين به اين سوال پاسخ داد كه اساس بحث ما اين است كه اروپا به تعهدات خود عمل كند و اين كه اروپا به آمريكا نزديك شود براي ما مشكلي نيست. اما هر تهديدي به ضرر آنها هم خواهد بود.
وي افزود: ما قصد نداريم با كشورهاي غربي مخالفت يا تقابل كنيم. اما اجراي تعهدات آنها برايمان مهم است.
خبرنگار روزنامه ايران نيز در ادامه اين كنفراس مطبوعاتي گفت: هرگاه زمينه چيني هايي براي ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت صورت گرفته، با تصميم گيري مناسب ايران خنثي شده است. اما اكنون شايد مسأله چرخه سوخت مورد توجه باشد. با اين تفاسير، چگونه مي توان به مذاكرات اميدوار بود؟
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت كه مورد اصرار آمريكاست با مقررات آژانس سازگار نيست يعني موارد ارجاع پرونده در اساسنامه آژانس و در پادمان مشخص شده است. اگر پرونده ايران به شوراي امنيت ارجاع يابد آنگاه مسأله اي صرفاً سياسي، غيرحقوقي و غيرمنطقي به معني تضعيف آژانس خواهد بود و ديگر كسي اعتنا و اعتماد به آژانس نخواهد كرد زيرا وقتي ارگاني در مقطع حساس نقش خود را ايفا نكند جايگاه خود را از دست مي دهد و اين ضربه اي اساسي به جايگاه آژانس است.
روحاني در بخش ديگري از سخنان خود گفت: در چنين شرايطي اعتماد هم از بين خواهد رفت. در اين ميان، تنها آمريكا مي گويد كه پرونده ايران بايد به شوراي امنيت ارجاع شود و بقيه با آن مخالفند. ايجاد اعتماد تنها در اجراي پروتكل الحاقي انجام مي شود.
وي افزود: منطقه ما آنقدر حساس است كه هم اروپا و هم ديگران بايد اين تدبير را داشته باشند كه برخلاف مقررات قانوني در آن بحران ايجاد نكنند زيرا اولين ضرر آن به خود آمريكا و اروپا مي رسد و اين براي اقتصاد اروپا و براي آمريكا مشكلات مضاعف ايجاد مي كند و بازي با آتش و دست زدن به كار خطرناك قلمداد مي شود، انگار كه اروپا دست به خودكشي سياسي زده باشد زيرا جايگاه اروپا به عنوان قدرت بزرگ براي هميشه از دست مي رود. اما ما از لحاظ منطقي براي حل مسأله اميد كامل داريم و پنج فرمول هم به اروپا ارائه داده ايم كه كسي در اروپا نمي تواند فرمول را رد كند و بايد روي فرمول، مشورت و كار كنيم. ما راه حل داريم. اين راه حل هم به ثمر مي رسد و اگر آمريكا آن را به هم نزند ما موفق خواهيم شد اما براي آمريكا سخت است در يك مسأله بين المللي، موفقيت ديگري را ببيند. مشخص نيست كه ورود آمريكا به بازي، مثبت يا منفي است. اما آمريكا با ما مواجه نيست و اين مسأله خودشان است. اما اگر هدف اين است كه ملت ايران از حقش محروم شود چنين چيزي امكان پذير نيست. ايران، جايگاه و پرستيژ در اختيار گرفتن چرخه سوخت را دارد.
روحاني تأكيد كرد: اگر آنها از آينده نگراني دارند حاضريم آن را رفع كنيم زيرا پروتكل الحاقي به همين منظور است و به نظر نمي رسد با اجراي آن، مسير صلح آميز هسته اي متوقف شود. سوال بعدي از سوي خبرگزاري فرانسه و در مورد فرمول پيشنهادي ايران به اروپا مطرح شد.
اين خبرنگار افزود: مسئولان اروپايي نمي خواهند ايران چرخه سوخت داشته باشد وغني سازي را ادامه دهد و ايران هم اعلام كرده كه اگر پرونده ايران به شوراي امنيت برود ما غني سازي را آغاز مي كنيم. آيا با اين شرايط، اروپا در آخرين لحظه عقب نشيني مي كند؟
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: اروپا قبلاً عقب نشيني كرده است زيرا نظر اروپا از ابتدا توقف بود و ما گفتيم كه امكان پذير نيست و وارد بحث تعليق شديم. در پاريس هم ابتدا نظر اروپا توقف بود اما ما مي گفتيم سندي در اين مورد را نمي پذيريم. ما فكر نمي كنيم اروپا به دنبال توقف باشد اما تعليق بلندمدت مورد توجه است. اگر اروپا دنبال توقف چرخه سوخت باشد، از همان لحظه مذاكره قطع مي شود. كلمه توقف، مخالف بيانيه تهران و توافقنامه پاريس است.
روحاني در بخش ديگري از سخنان خود گفت: قبل از پاريس براي سه كشور اروپايي پيغام دادم كه كلمه توقف نبايد از سوي مسئولان اروپا مطرح شود اما يك سخنگوي ناشناس به بي بي سي در اين خصوص حرف هايي زده كه اين حرف منطقي نيست. زيرا توقف نه با مقررات مي خواند و نه با قانون ها. اين حرف، زور و غيرمنطقي است و در هيچ قطعنامه آژانس هم حرف توقف نيامده است. اگر مسأله توقف را مطرح كنند به معناي نابودي NPT است. اگر بند 4 NPT را برداريم تمام كشورهاي در حال توسعه و عدم تعهد از آن خارج مي شوند و اين فقط بحث ايران نيست. بحث تمام دنياي در حال توسعه است و هيچ كس آن را نمي پذيرد. تنها ما نيستيم كه با آن مخالفيم. آنگاه به جنگ شمال- جنوب تبديل مي شود و ديگر بين ايران و اروپا نيست. ما طبق قانون و در چارچوب NPT و پادمان حرف مي زنيم اما آنها ضد NPT حرف مي زنند.
روحاني افزود: پاريس و برلين هم اين را پذيرفتند كه بايد به راه حل مرضي الطرفين برسيم. اما ممكن است آنها زمان بيشتر و ما زمان كمتري را براي آن در نظر بگيريم.
روحاني در مورد فرمول ارائه شده به اروپا گفت: اروپا در مورد تضمين ها اظهار عجز مي كنند و مي گويد ما بايد در اين مورد فكر كنيم. اما ما براي هر دو فرمول داريم. ما نمي خواهيم به اروپا فشار بياوريم. اروپا هم فرمول هاي زيادي دارد اما چون آنها ظاهراً براي ورود به بحث، مشكل دارند ما وارد شديم.
روحاني گفت: براي ارائه اطلاعات جزئي، هنوز زود است و نمي توان در بحث رسانه اي آن را مطرح كرد.
وي افزود: اين فرمول ها كاملاً منطقي است. ما در بحث غني سازي، اعلام كرده بوديم كه تعليق، وظيفه قانوني ما نيست و فقط اقدامي براي اعتمادسازي است و ايران هم مجبور نيست آن را بپذيرد. بيانيه غيرمتعهدها هم همين را مي گويد كه بين اقدام داوطلبانه و وظيفه پادماني، بايد تفاوت قائل شويم زيرا ايران وظيفه ندارد حتي يك لحظه تعليق را به اجرا درآورد و اين فقط براي حسن نيت انجام شده و بنابراين بحث توقف چيزي نيست كه مطرح شود.
سوال بعدي از سوي خبرنگار ابتكار و در مورد جنايات بوش و اظهارنظر او مبني بر تفاوت ايران و عراق مطرح شد. بخش ديگر اين سؤال به مذاكرات روحاني در روسيه برمي گشت.
روحاني در پاسخ گفت: ما با روس ها مذاكرات خوب و طولاني داشتيم حتي با پوتين دو ساعت و نيم مذاكره جامع داشتيم. در مورد تمام مسائل روابط دوجانبه و منطقه اي صحبت كرديم. پوتين هم نكته مهمي را اعلام و تصريح كرد: فعاليت هاي ايران صلح آميز است. اما در فرودگاه تهران سؤالي مطرح شد مبني بر آن كه آيا اقدامات روسيه تاكنون مورد رضايت شما بوده يا خير. و من در پاسخ گفتم كه به عنوان كشور دوست و همسايه، بيش از اين است. البته در گذشته، مسائلي وجود داشته اما اين به معني نارضايتي از روسيه نيست. در روزي كه هيچ كشوري حاضر به كمك به ما در امور نيروگاه ها نبود روسيه حاضر شد با ما براي نيروگاه قرارداد امضا كند و ما نبايد اين را فراموش كنيم زيرا نكته قابل ملاحظه اي در روابط ايران و روسيه است. وقتي هيچ كشوري هم حاضر نبود حتي سلاح دفاعي به ما دهد، ما از روسيه، هواپيما و سيستم ضددفاعي خريديم. اروپا حاضر نبود به ما هواپيماي جنگي بدهد ولي روسيه قراردادهاي نظامي را امضا كرد و ما با روسيه روابط مستحكم و ارزشمندي داشتيم حتي بحران تاجيكستان را همكاري ما نجات داد و در افغانستان، در محور شمال جنوب كه محور استراتژيك اقتصادي است هم همكاري خوبي داشتيم. بنابراين نبايد بگذاريم روابط ما با روسيه خدشه دار شود. به خاطر همين توقع بيشتري از روسيه داريم. اما اين سفر، موفقيت آميز بود. از سوي ديگر، آمريكا بدش نمي آيد بر كل جهان مسلط باشد. قبلاً آمريكا مي خواست كل خليج فارس را از طريق ايران در دست داشته باشد اما انقلاب اسلامي، تمام برنامه هاي بلندمدت و استراتژيك او را به هم زد و آنها از ايران عصباني هستند. حتي آمريكا به خاطر اقدامات ايران تحقير شد. اين كه بوش گفته ايران، عراق نيست، تنها حرف خوب بوش بوده و حرف درستي است. ايران و عراق تفاوت زيادي دارند. اما بوش در عين حال گفته تمام گزينه ها هنوز روي ميز قرار دارد. اما احتمال اين كه آمريكا شبيه عراق به ايران حمله كند وجود ندارد. اين گروه حاكم آمريكا يعني نومحافظه كاران به اين معروفند كه اول عمل مي كنند و بعد فكر مي كنند. اما فكر نمي كنم آنها اينقدر بي تدبير باشند كه بخواهند حمله كنند. چنين چيزي مطرح نيست. آمريكا با ايران عداوت دارد اما نمي خواهد در مورد مسأله هسته اي هم با اروپا به توافق برسيم. چون ديگر فقط مسأله هسته اي نخواهد بود. به دنبال آن، روابط ما با اروپا مهم مي شود و اين براي آنها قابل قبول نيست. حتي در بروكسل به ما گفتند اروپا دنبال حل و فصل هسته اي ايران نيست بلكه دنبال ايجاد روابط استراتژيك با ايران است و اين خوشايند آمريكا نيست.
سوال بعدي از سوي روزنامه همشهري مطرح شد و مسأله اعتراض ايران به انتشار اطلاعات محرمانه ايران از سوي آژانس مورد توجه قرار گرفت.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: يكي از ايرادات ما به آژانس در گذشته و حال، نشست اخباري بوده كه به آژانس رسيده است. اين مسأله مربوط به وظايف آنهاست زيرا آژانس طبق پروتكل موظف است طبقه بندي اطلاعات هر كشور را مورد توجه قرار دهد و اجازه نشست اطلاعات را ندهد. ما قبلاً هم به اين موضوع اعتراض كرديم زيرا موضوع مورد بحث ما در آژانس، در رسانه ها درز كرده بود و اين خيلي عجيب است. ما اعتراض رسمي به آژانس كرديم اما موارد ديگري هم بود. آژانس از جاهايي بازديد مي كند كه طبقه بندي دارد و اسناد هم نبايد درز كنند زيرا هم اعتبار آژانس و هم اجراي پروتكل را با مشكل مواجه مي كند. اسرار تجاري، اقتصادي و فناوري نبايد درز كند.
خبرنگار ايران نيوز نيز تأكيد البرادعي بر شفافيت و احتمال صدور اجازه بازگشت بازرسان آژانس به پارچين را مورد توجه قرار داد.
روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: البرادعي در مورد شفافيت، حر مي‌زند آنچه كه ما موظف به انجام آن هستيم اجراي پروتكل و پادمان است و شفافيت چارچوبي ندارد. اما هركس از شفافيت، تفسير خاصي مي كند. ما براي پاسخ به سؤالات يا همكاري هم مشكل نداريم. اما بازرسي از پارچين با توافق آژانس صورت گرفت. چند منطقه موردنظر آژانس بود اما آژانس مأموريتش سايت نظامي نيست و بايد دليل ارائه دهد و آن را توجيه كند. ما به آژانس گفتيم كه شما از هر جا مي خواهيد يك منطقه را انتخاب كنيد چون پارچين مثل يك شهر است. آنها چند روز در وين با تيم ما بحث كردند و از تمام نقاطي كه موردنظرشان بود نمونه برداشتند اما حالا به منطقه ديگري هم اشاره مي كنند. در اين حالت، آژانس بي اعتبار مي شود و منطقي نيست.
خبرنگار روزنامه شرق نيز از روحاني در مورد احتمال ادامه تعليق و نيز احتمال سفر سه وزير اروپايي به ايران سوال كرد.
روحاني در اين خصوص گفت: مذاكره ما با اروپا در هر سه گروه كاري انجام مي شود. اما مذاكرات كمتر از حد انتظار ماست و مخصوصاً در گروه هسته اي كند پيش مي رود. اما تعليق تا زمان مذاكره ادامه خواهد يافت و ادامه مذاكره هم وابسته به پيشرفت مذاكرات است.
وي افزود: در مورد احتمال آمدن سه وزير اروپايي به ايران هم بحثي نبوده و فقط در رسانه ها مطرح شده است.
خبرنگار آفتاب نيز از روحاني پرسيد: به عنوان مسئول پرونده هسته اي ايران، آيا حاضر به مذاكره مستقيم با آمريكا هستيد و چه چشم اندازي از آن داريد؟
روحاني در پاسخ گفت: آمريكا تا حالا درخواست شركت در مذاكره را مطرح نكرده است. آنچه كه مطرح بوده به حمايت آمريكايي ها از مذاكره برمي گردد اما در مورد ورود آنها به مذاكره آمريكا پيغام نداده و اروپا هم چنين چيزي را اعلام نكرده است. اما براي آمريكا سخت است كه حضور طرف ديگري مثل اروپا را بپذيرد و فكر نمي كنم اروپا هم تمايل داشته باشد. مذاكره با آمريكا هم در ذهن ما نبوده است زيرا آمريكا مواضع غيرمعقول و غيرقانوني دارد. ما شرط كرديم كه مذاكرات در چارچوب NPT باشد و مبناي ديگري نمي پذيريم. آمريكا بايد اول مبناي خود را مشخص كند و نشان دهد حاضر به عمل به مقررات بين المللي است.
سوال آخر از سوي خبرنگار ايلنا مطرح شد و خبري در يك سايت آمريكايي مبني بر امضاي 12 هزار سند هسته اي محرمانه در ايران را مورد توجه قرار مي داد. روحاني در پاسخ به اين سوال گفت: اساس اين خبر، باطل است.
اين كنفرانس مطبوعاتي ساعت 1:15 خاتمه يافت.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید