متن کامل سخنرانی آمانو در کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
یوکیا آمانو در سخنرانی آغازینش خطاب به نمایندگان شرکت‌کننده در کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ارائه خلاصه‌ای از فعالیت‌های آژانس در زمینه انرژی هسته‌یی، ایمنی و امنیت هسته‌یی، کاربرد هسته‌یی، همکاری‌های فنی و منع اشاعه پرداخت و تاکید کرد که آژانس برای فراهم کردن مزایای فناوری هسته‌یی صلح آمیز برای همه قسمت‌های جهان و جلوگیری از اشاعه تسلیحات هسته‌یی تلاش می‌کند.
به گزارش ایسنا، یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنرانی آغازینش در پنجاه و هفتمین کنفرانس آژانس گفت: جهان در 60 سال گذشته تغییرات زیادی کرده است ولی ماموریت " اتم برای صلح" هنوز موضوعیتش را از دست نداده است. آژانس با موفقیت خود را با تغییرات زمانی و نیازهای تکامل یافته کشورهای عضو وفق داده است.
زمانی که من حدود چهار سال پیش به ریاست رسیدم قول دادم که اهداف چندگانه آژانس را به صورت متعادل دنبال کنم. هدف من تضمین این بوده است که آژانس یک سازمان فنی موثر با مدیریت خوب و با استانداردهای اخلاقی بالا باشد که نتایج ملموس ارائه می‌کند در کشورهای عضو تاثیرگذار است. ملاقات با مردم عادی مانند کشاورزان، ماهیگیران یا بیماران سرطانی که زندگی‌شان به خاطر فعالیت‌های آژانس بهبود یافته است حقیقتا دلگرم‌کننده است و این چیزی است که ما می‌توانیم به آن افتخار کنیم.
آمانو در ادامه به مساله همکاری فنی پرداخت و گفت: آژانس از طریق برنامه همکاری فنی اولویت بالایی برای کمک به کشورهای در حال توسعه در زمینه استفاده از فناوری هسته‌یی در حوزه‌هایی مانند کنترل سرطان، غذا و کشاورزی و مدیریت آب قائل است. این مسائل در جلسات علمی سالانه مورد تاکید قرار گرفته‌اند.
وی گفت که آژانس از طریق برنامه همکاری فنی به 125 کشور یا قلمرو در توسعه ظرفیتشان برای استفاده از فناوری هسته‌یی به منظور رفع نیازهای توسعه خود کمک می‌کند. آژانس علاوه بر آن همکاری نزدیکتری با سایر آژانس‌های تخصصی سازمان ملل مانند سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و کشاورزی داشته است تا اهدافش به نحو موثرتری اجرا شود. آژانس به ویژه توجه ویژه‌ای به آموزش پرسنل ماهر در استفاده از فناوری هسته‌یی داشته است و به طور موثر از ابزارهای یادگیری الکترونیکی که مقرون به صرفه است استفاده می‌کند.
آمانو در ادامه اظهارتش گفت: به لطف ابتکارات کاربردهای صلح‌آمیز که در سال 2010 آغاز شد ما شاهد افزایش منابعی هستیم که برای پروژه‌های همکاری فنی در اختیارمان قرار می‌گیرد.
وی در عین حال تاکید کرد که نیاز به کمک بسیار بالا است و از همه کشورها خواست به موقع و به طور کامل کمک‌های خود را به صندوق همکاری فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بپردازند.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه به مساله کاربردهای هسته‌یی پرداخت و گفت: هشت آزمایشگاه کاربردهای هسته‌یی در سیبرسدورف در نزدیکی وین نقش اساسی در کار آژانس دارند. ولی آنها قدیمی شده اند و به همین دلیل ما قصد داریم مدرنیزه‌شان کنیم.
آمانو گفت که این برنامه‌ها در سال 2012 مورد حمایت کنفرانس عمومی قرار گرفت و یک طرح استراتژیک دقیق اوایل سال آینده برای بررسی در اختیار کشورهای عضو قرار می‌گیرد.
وی گفت: ما امیدواریم این پروژه در سال 2017 کامل شود و از کمک‌های مالی کشورهای عضو استقبال خواهیم کرد.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از آن به مساله انرژی هسته‌یی پرداخت و گفت که آژانس در این زمینه کمک‌ها به کشورهای تازه وارد افزایش داده است.
در ماه ژوئن سال 2013 کنفرانس مهم وزرا درباره انرژی هسته یی در قرن 21 در سن پترزبورگ برگزار شد. مدیرکل به این نکته اشاره کرد که یکی از پیام‌های مهم آن این بود که انرژی هسته‌یی برای بسیاری از کشورها نقشی مهمی در تحقق امنیتی انرژی و اهداف توسعه پایدار ایفا خواهد کرد.
آمانو گفت که جدیدترین پیش‌بینی‌ها آژانس نشان‌دهنده تداوم رشد کاربرد انرژی هسته‌یی در جهان در 20 سال آینده به ویژه در آسیا است.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اعضای شرکت کننده اطمینان داد که آژانس به همراهی کاربران انرژی هسته‌یی چه جدید و چه قدیمی در هر مرحله از سفرشان ادامه خواهد داد.
آمانو گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقشی بی‌همتا در کمک به دولت‌ها، اپراتورها و ناظران در زمینه درک وظایف بین‌المللی و مسوولیت‌های ملی‌شان و نیز اتخاذ استانداردهای بین‌المللی و بهترین اصول و عملکردها دارد.
وی به این نکته اشاره کرد که "دورنمای فناوری‌های جدید و ایمن‌تر به ویژه در زمینه راکتورهای اندازه کوچک و متوسط می‌تواند احتمالات برای استفاده از انرژی هسته‌یی را گسترش دهد. آژانس تبادل تجربیات و اطلاعات در این حوزه‌ها و نیز حوزه‌هایی مانند مدیریت زباله هسته‌یی را تسهیل خواهد بخشید".
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه مساله ایمنی هسته‌یی پرداخت و حادثه نیروگاه فوکوشیما دایچی ژاپن در ماه مارس سال 2011 را یک زنگ خطر بیدار باش در زمینه ایمنی هسته‌یی دانست و به تلاش‌های بی‌سابقه برای تقویت ایمنی هسته‌یی در تمام نقاط جهان به دنبال این حادثه پرداخت.
وی گفت که کشورهای عضو، نقش محوری آژانس در ارتقای همکاری بین‌المللی در زمینه ایمنی هسته‌یی را به رسمیت شناخته‌اند و گزارش جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره حادثه فوکوشیما دایچی در سال 2014 نهایی خواهد شد.
آمانو گفت که نشت اخیر آب آلوده در نیروگاه فوکوشیما دایچی از اولویت بالایی برخوردار است و باید هر چه زودتر به آن رسیدگی کرد.
وی گفت که آژانس همچنان آماده کمک به ژاپن است و دومین هیات بین‌المللی‌اش را در پاییز برای ارائه توصیه‌های بیشتر می‌فرستند.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد که هدف دراز مدت باید "ریشه دواندن یک فرهنگ ایمنی هسته‌یی قوی در سراسر جهان باشد".
آمانو پس از آن به مساله امنیت هسته‌یی پرداخت و گفت که پیشرفت ثابتی در تقویت فعالیت‌های آژانس در زمینه امنیت هسته‌یی حاصل شده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه ژوئیه میزبان کنفرانس بین‌المللی امنیت هسته‌یی در وین بود، اولین کنفرانسی که از این نوع در سطح وزرا برگزار شد و همه کشورهای آژانس اجازه شرکت در آن را داشتند. در این نشست وزرای شرکت‌کننده بر نقش مرکزی آژانس در تقویت چارچوب امنیت هسته‌یی جهانی تاکید کرده‌اند.
آمانو در ادامه نگاهی به آینده انداخت و گفت: آژانس قصد دارد از موفقیت کنفرانس بین‌المللی امنیت هسته‌یی استفاده کند و اطمینان حاصل کند که همه کشورهای عضو درک مشترکی از تهدید تروریسم هسته‌یی و گام های لازم برای پرداختن به آن دارند.
وی ابزار امیدواری کرد که همه کشورهای عضو آژانس به طور مرتب از خدمات این سازمان در زمینه امنیت هسته‌یی استفاده کنند و امنیت را در کنار ایمنی هسته‌یی و پادمان‌های هسته‌یی یک بعد کلیدی در کارهای روزانه‌شان بدانند.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توجهات را به یکی از جنبه‌های امنیت هسته‌یی که ناتمام مانده است یعنی اصلاحیه کنوانسیون محافظت فیزیکی از مواد هسته‌یی جلب کرد و گفت: هشت سال پس از تصویب آن، این اصلاحیه هنوز اجرایی نشده است.
وی از همه کشورها خواست به این اصلاحیه پایبند باشند تا بتواند در آینده نزدیک اجرایی شود.
آمانو در ادامه به مساله راستی آزمایی هسته‌یی پرداخت و اصول آژانس مبنی بر اینکه "همه کشورها باید وظایف پادمانی خود و دیگر وظایف مربوطه را به طور کامل اجرا کنند" را تکرار کرد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان اینکه " ما از کشورهای بیشتری خواسته‌ایم تا پروتکل الحاقی را تصویب کنند. تعداد پروتکل‌های الحاقی اجرایی شده به طور موثر افزایش یافته و اکنون به 121 رسیده است" ابزار امیدواری کرد که پایبندی به پروتکل الحاقی جهانی شود.
آمانو از کشورهای فاقد سلاح هسته‌یی عضو معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌یی (ان پی تی) که توافقنامه‌های پادمانی جامع را نهایی نکرده‌اند خواست که بدون تاخیر این کار را انجام دهند و از کشورهای دارای پروتکل‌های کمیتی کوچک خواست که این پروتکل‌ها را هر چه زودتر اصلاح کند.
وی پس از آن به مساله کره شمالی پرداخت و گفت: ما از سال 2009 قادر نبوده‌ایم فعالیت‌های راستی آزمایی را در کره شمالی انجام دهیم، بنابراین اطلاعات ما از برنامه هسته‌یی این کشور محدود است. با این حال آژانس آمادگی‌اش را برای ایفای نقش اساسی در راستی آزمایی برنامه هسته‌یی کره شمالی اعلام می‌کند. من از کره شمالی می‌خواهم کاملا به وظایفش تحت قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل عمل کند و هر چه زودتر با آژانس برای اجرای توافق‌نامه پادمانی و حل همه مسائل باقی مانده همکاری کند.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه به مساله هسته‌یی ایران پرداخت و گفت: من به طور مرتب گزارش مربوط به اجرای پادمان‌ها در جمهوری اسلامی ایران را به شورای حکام ارائه می‌کنم. آژانس همچنان منحرف نشدن مواد هسته‌یی اعلام شده توسط ایران تحت توافق‌نامه پادمانی‌اش را تایید می‌کند. با این حال ایران همکاری لازم را که به ما اجازه می‌دهد اطمینان قابل قبول درباره فقدان مواد و فعالیت‌های هسته‌یی اعلام نشده را ارائه کنیم، فراهم نکرده است. به همین دلیل آژانس نمی‌تواند نتیجه بگیرد که همه مواد هسته‌یی در ایران برای فعالیت‌های صلح‌آمیز است.
وی افزود: از ایران می‌خواهم توافق‌نامه‌ای پادمانی را به طور کامل اجرا کنند و به سایر وظایفش عمل کند و با آژانس برای حل همه مسائل باقی مانده تعامل داشته باشد.
