محمود عباس، رئيس دولت خودگردان فلسطين
معجزه نمی کنم
آفتاب‌‌نیوز : 
كاندوليزارايس، وزير امورخارجه آمريكا، اعلام كرده كه به ندرت چنين فرصتي براي صلح در خاورميانه ايجاد شده است، آيا شما نيز در اين مورد خوشبين هستيد؟
البته نشست شرم‌الشيخ فرصت بسيار خوبي را به وجود آورده است. نكته مهم اين بود كه ما با آتش‌بس موافقت كرديم، هرچند اسرائيل آن را تأييد نكرده و ارتش آن دست از حمله برنداشته باشند. با اين حال چند مورد جزيي نيز موجود است كه بايد كاملاً برطرف شوند مثل عقب‌نشيني اسرائيل از اريحا و يا برداشتن موانع راه. به هرحال، ما در حال مذاكره با اسرائيل هستيم.
شما خيلي زود بيان كرديد كه با انتفاضه مسلح مخالف هستيد. چرا؟
انتفاضه هنگامي توجيه‌پذير است كه اعتراض صلح آميز در برابر اشغال و جنگ باشد. مشكلات زماني آغاز شد كه دو طرف به استفاده از سلاح روي آوردند.
آيا اين سخن بدين‌معناست كه 3500 فلسطيني و بيش از 1000 اسرائيلي بيهوده جان خود را از دست دادند؟
نه، آنها بيهوده جان نسپردند بلكه در مسير پيشرفت ما به سوي آزادي، امنيت و صلح فدا شدند. اما اكنون ما مي‌خواهيم كه مردم فلسطين زندگي با عزتي را در امنيت و استقلال سپري كنند. در گذشته ما در برابر ستم ايستادگي كرديم و من خود نيز از بنيانگذاران جنبش آزاديبخش فلسطين بودم. يكي از موفقيت هاي عظيم ما اين بود كه جهان مردم فلسطين را به رسميت شناخت. در حال حاضر فرصت مناسبي ايجاد شده تا ما از اين آتش‌بس استفاده كرده و درپي ايجاد صلح باشيم.
شما چه منابعي دراختيار داريد كه مي‌توانيد روند خود را برخلاف مقاومتي كه در مقامات ديگر ديده مي‌شود، پيش ببريد؟
من چوب جادو ندارم اما برپايه مواضع و عقايد خود انتخاب شدم. اين سلاحي است كه من در دست دارم و از همين‌جاست كه قدرت من سرچشمه مي‌گيرد. به همين دليل در ادامه اين راه نيز بسيار مصمم هستم.
چگونه شما از اين بابت مطمئن هستيد كه حماس و ساير گروه‌هاي مبارز به آتش‌بس پايبند خواهند ماند؟ آيا در صورت لزوم مي‌خواهيد از زور استفاده كنيد؟
تنها قدرت موجود در دست دولت است و حالت انحصاري دارد. من نيز برهمين اساس انتخاب شدم.
هيچ دولتي در جهان نمي‌تواند قبول كند كه قدرت‌هاي مختلف در كنار يكديگر حضور داشته باشند، از اين رو اگر لازم باشد ما اين اصل را عملي مي‌كنيم. البته ما به دنبال درگيري با سازمان‌هاي مسلح نيستيم بلكه مي‌خواهيم با آنها به توافق برسيم و تاكنون هم در اين امر موفق بوده‌ايم. روش من در حل خشونت، اين است كه در صورت بروز مشكل، ديدار كرده و درباره آنها گفت‌وگو كنيم.
شما در برابر غيرنظامي‌سازي حماس و ساير گروه‌ها، چه كاري براي آنها انجام مي‌دهيد؟
ما در مذاكرات خود در مورد توقف عمليات نظامي اسرائيل برعليه مبارزان فتاح، حماس و جهاد اسلامي موفق بوده‌ايم و اكنون قصد داريم اين مبارزان را به شكل نيروهاي امنيتي خود متحد كنيم كه اين موضوع خود كل فضاي موجود را تغيير خواهد داد. از طرفي حماس تصميم به شركت در انتخاب پارلماني ماه جولاي دارد و البته در انتخابات شهري نوار غزه كه چند هفته پيش برگزار شد، به موفقيت‌هايي نيز دست يافت. هدف فعلي ما رسيدن به چندگانگي سياسي است كه طيف وسيعي از احزاب، از چپي‌ها تا حزب‌هاي مذهبي، در آن شركت داشته باشند، چنانكه اكنون چنين وضعيتي در اسرائيل وجود دارد.
اين مطلب بسيار خوب است اما واقعيت اين است كه بلافاصله پس از اجلاس شرم‌الشيخ، مناطق اسرائيل‌نشين با موشك و خمپاره مورد هدف قرار گرفت.
اين موضوع الان مربوط به گذشته است و ما هم در مورد مأموران امنيتي خود كه قادر به جلوگيري از حملات نبودند اقدامات شديدي را صورت داديم. به علاوه صحبت‌هاي جدي با نيروهاي مسلح حماس، جهاد اسلامي، و اقصي داشتيم كه در آن همه احزاب مجدداً متعهد شدند كه به آتش‌بس پايبند بمانند. به هرحال موشك‌ها هم پاسخ به واقعه‌اي بود كه ارتش اسرائيل به دو فلسطيني تيراندازي كرد. اما اكنون مي‌توانم بگويم كه در طرف ما همه چيز به خوبي تحت‌كنترل است.
اما بنابر نقشه راه كه خود را متعهد به آن كرده‌ايد، شما بايد گروه‌هاي نظامی را از بين برده و مبارزان آن را خلع سلاح كنيد. آيا براي اين كار آماده هستيد؟
اگر حماس تبديل به حزبي سياسي شود، ديگر با آنها مشكلي نخواهيم داشت. مسير من هم درست به نظر مي‌رسد چرا كه تاكنون هيچگاه تهديد به مرگ نشده‌ام و اين درست برخلاف وضعيت آريل شارون است كه صدها مورد از اين تهديدها را از يهوديان افراطي دريافت كرده است.
موضع نقشه راه هم در اين مورد بسيار مشخص است: عدم وجود هرگونه سلاح غيرقانوني. اما هنگامي كه ما مبارزان را تبديل به نيروي امنيتي خود كنيم، ديگر سلاح غيرقانوني وجود نخواهد داشت زيرا پيش از هر چيز شبه نظاميان ملزم به تحويل سلاح‌هايشان خواهند شد و مورد ديگري كه وجود دارد نيز اين است: زماني كه ارتش اسرائيل از نوار غزه عقب‌نشيني كند ما ديگر چه نيازي به سلاح خواهيم داشت؟
آيا شما مي‌توانيد تضميني ارائه دهيد كه ارتش اسرائيل قادر است بدون هيچگونه خشونتي از نوار غزه عقب‌نشيني كند؟
در چنين صورتي مردم به اسرائيلي‌ها گل خواهند داد و نه سنگ و گلوله. هنگامي كه ارتش اسرائيل در سال 1994 و پس از پيمان اسلو از شهرهاي ما خارج شد، كودكان ما به سربازان شاخه زيتون دادند.
گويا شما معتقديد نسل شما پس از چند دهه نهايتاً به آن چيزي كه وعده داده شده بود خواهد رسيد. يعني ايجاد سرزميني كه فلسطيني‌ها در آرامش در آن زندگي كنند. شما هم در اين صورت ديويد بن گوريون فلسطيني خواهيد شد.
من مايل نيستم خودم را به بن‌گوريون تشبيه كنم. ما تنها سعي داريم تا مردم خود را به سوي صلح حقيقي و امنيت هدايت كنيم و راه را براي نسل‌هاي بعدي هموار سازيم. بنابراين قصد داريم تا در چهار آگوست يعني روز تولد عرفات، براي اولين‌بار در طول 15 سال، كنگره حزب فتح را برگزار كنيم. در اين كنگره رهبري جديدي برگزيده خواهد شد و براي اعضاي جوان‌تر هم فرصتي پيش خواهد آمد تا اگر نسل گذشته افكار ما را محقق نكرد، آنها چنين كاري را انجام دهند.
شما از «صلح حقيقي» صحبت كرديد. به نظر شما چنين صلحي چه عواملي را بايد داشته باشد؟
ما كاملاً به نقشه راه و هر سه اصل اساسي آن متعهد هستيم. نخستين اصل ايجاد فلسطيني مستقل و موفق است كه در كنار اسرائيل به حيات خود ادامه دهد. دومين اصل پايان اشغال سال 1967 است و آخرين اصل، شرايط ايجاد راه‌حلي منصفانه براي رفع مشكل آوارگان را دربر مي‌گيرد.
آيا شما مصر هستيد كه آوارگان فلسطيني بتوانند به اسرائيل باز گردند؟
در مذاكرات معلوم خواهد شد كه آوارگان به كجا باز خواهند گشت و ما هم متمايل به گفت‌وگو درباره آن هستيم.
ما بيش از پنج ميليون آواره داريم و مي‌دانيم كه تمامي آنها قادر به بازگشت نيستند. برخي نيز ممكن است اصلاً تمايلي به بازگشت نداشته باشند چرا كه احتمال دارد آنها زندگي خوبي در آمريكا يا اردن داشته باشند. اما بايد زياني كه به آنها وارد شده است، جبران كرد. ما نمي‌توانيم از حقوق آوارگان خود بگذريم و چنين موضوعي با قطعنامه سازمان ملل تضمين شده است.
شما خود نيز از اين آوارگان هستيد. آيا مايل هستيد كه به محل تولد خود و خانه پدري بازگرديد؟
محل تولد من شهر سفاد است كه اكنون جزيي از اسرائيل به‌شمار مي‌آيد. من نمي‌خواهم شهرم را به من بازگردانند ولي هنگامي كه در سال 1994 از تونس به فلسطين بازگشتم، مايل بودم كه دست كم بتوانم، جايي را كه در آن بزرگ شده‌ام، ببينم. با اين حال شهردار اسرائيلي درخواست مرا رد و حتي مرا تهديد به مرگ كرد. به همين دليل يك ماه بعد من مخفيانه به آنجا رفتم و براي 15 دقيقه سفاد را ديدم. البته دولت وقت اسرائيل امنيت مرا تضمين كرده بود.
اصول اساسي دولت آزاد و موفق فلسطيني چيست؟
بیت المقدس شرقي تحت اشغال است ولي قدس شريف پايتخت ما بايد باشد همانطور اورشليم غربي در اختیار اسرائيلي‌هاست. البته ما نمي‌خواهيم اورشليم را تقسيم كنيم و حتي به وجود مديريت شهري مشترك هم انديشيده‌ايم.
اما ممكن است با آريل شارون مشكلاتي پيدا كنيد.
ما در سال 2000 و در طول مذاكرات صلح كمپ ديويد، چنين گفت‌وگويي را با اسرائيل آغاز كرديم و در آن زمان حتي درباره اينكه چه كسي در چه محلي بايد اقامت كند، صحبت داشتيم. چرا بايد از مواضع آن زمان دست برداريم؟
پس كرانه باختري چطور؟ با عقب‌نشيني اسرائيل از نوار غزه تنها چهار شهرك در كرانه باختري وجود دارند كه بايد تخليه شوند. آريل شارون اخيراً دوباره تأكيد كرده است كه مناطق بسياري در كرانه باختري «واقعيت‌هاي زندگي» بوده و مشمول هيچ نوع مذاكره‌اي نخواهند شد.
اسرائيل چه حقي دارد كه بخواهد تشكيلات خود را بر زمين‌هاي ما بنا كند؟ حتي ديواري كه از ميان سرزمين فلسطينيان مي‌گذرد غيرقانوني است و نه امنيت و نه صلح را به دنبال دارد. ما نيز قادر نخواهيم بود تا دولتي موفق را در كشوري ايجاد كنيم كه در حال تجزيه به بخش‌هاي كوچك است.
آيا منظور شما اين است كه همه شهرك‌هاي اسرائيل بايد از بين برود؟
آنها يا بايد بروند و يا تحت‌اختيار ما درآيند.
اين موضوع واقع‌بينانه نيست. حتي اگر شارون هم مايل بود، مطمئناً در ترك اين مناطق با مشكلاتي مواجه مي‌شد.
در گذشته هم احتمالاً مي‌گفتند كه «تخليه 23 شهرك در نوار غزه امكان ناپذير است» ولي شارون در كمال اطمينان تصميم گرفت و موافقت آن را در كنست كسب كرد. اين موضوع بدين معناست كه چنين كاري در نهايت شدني است.
اما اهودباراك، نخست‌وزير اسرائيل كه شما در كمپ ديويد به‌عنوان مهمان بيل كلينتون با او مذاكره كرديد، نخواست كه تمامي مشكلات را رفع كند.
اسرائيل نهايتاً بايد درك كند كه ما بخش عظيمي از فلسطين تاريخي را از دست داده و در برابر آنها تنها 22 درصد را مي‌پذيريم تا صلحي تاريخي را رقم بزنيم.
شارون از تضميني ياد مي‌كند كه جرج بوش رئيس جمهور داده است مبني‌بر اينكه شهرك‌هاي اصلي همچنان باقي خواهد ماند.
آمريكا چه حقي دارد كه با اسرائيل و بدون مشورت با ما، درباره سرنوشت ما تصميم‌گيري كند؟ ما اطمينان آمريكا به شارون را قبول نداريم چرا كه آنها راه‌حل نهايي را بيان مي‌كنند بدون اينكه هنوز صحبتي درباره آن شده باشد.
چه مدت زماني نياز است تا به فلسطيني كه همواره به تحقق آن مي‌انديشيد، دست يابيد؟
ما البته واقع‌بين هستيم و تجربه تلخ نشست كمپ ديويد، نشان داد كه نمي‌توان مشكلي را كه قرن‌ها وجود داشته در طول 16 روز برطرف كرد. ما اكنون 7، 8 ماه و شايد حتي يك‌سال براي رسيدن به راه‌حل مناسب پيش‌رو داريم.
من مطمئناً موقعيت اسرائيل را هم درنظر مي‌گيرم. آنها نيز مانند ما انسان بوده و خواستار امنيت و آرامش داخل مرزهاي خود هستند. آنها هم مي‌دانند كه شهرك‌ها در بلندمدت پايدار نخواهند ماند.
شما در چه مواردي هنوز با ياسر عرفات اشتراك داريد؟ شما در مبارزات انتخاباتي گفتيد «من مسير عرفات را دنبال مي‌كنم» اما اكنون به‌نظر مي‌رسد كه روشي متفاوت در پيش گرفته‌ايد.
اگر اسرائيلي‌ها مرا هم مانند او زنداني مي‌كردند، من نيز نمي‌توانستم متفاوت از عرفات عمل كنم. اما من فرصت حركت و فعاليت داريم. پيشنهادات من هم در سراسر جهان پذيرفته مي‌شود. ياسر عرفات استاد ما در واقع‌بيني است. او به ما نشان داد كه چگونه ميانه‌رو باشيم و همچنين جذبه‌هاي بسياري داشت كه همه از وي تبعيت مي‌كردند.
اما تنها مرگ عرفات فرصتي را ايجاد كرد كه اكنون شما از آن بهره مي‌بريد.
شايد در گذشته شرايط آنقدر مناسب نبود. كاملاً قبول دارم و شايد ديدگاه ما چنين شفاف نبوده است. اما اكنون مصمم هستيم كه به همزيستي دست پيدا كنيم. ما در گذشته تجربيات خوب هم داشته‌ايم. چنانچه سال 1994، پس از پيمان اسلو هنگامي كه به سرزمين‌هاي خود بازگشتيم، توانستيم آزادانه به اسرائيل برويم و اسرائيلي‌ها هم براي خريد به مناطق ما آمده و در رستوران‌هاي ما غذا مي‌خوردند. من تصور مي‌كنم كه اكثريت مردم هر دو طرف خواستار همزيستي مسالمت‌آميز هستند.
كاندوليزارايس، وزير امورخارجه آمريكا، اعلام كرده كه به ندرت چنين فرصتي براي صلح در خاورميانه ايجاد شده است، آيا شما نيز در اين مورد خوشبين هستيد؟
البته نشست شرم‌الشيخ فرصت بسيار خوبي را به وجود آورده است. نكته مهم اين بود كه ما با آتش‌بس موافقت كرديم، هرچند اسرائيل آن را تأييد نكرده و ارتش آن دست از حمله برنداشته باشند. با اين حال چند مورد جزيي نيز موجود است كه بايد كاملاً برطرف شوند مثل عقب‌نشيني اسرائيل از اريحا و يا برداشتن موانع راه. به هرحال، ما در حال مذاكره با اسرائيل هستيم.
شما خيلي زود بيان كرديد كه با انتفاضه مسلح مخالف هستيد. چرا؟
انتفاضه هنگامي توجيه‌پذير است كه اعتراض صلح آميز در برابر اشغال و جنگ باشد. مشكلات زماني آغاز شد كه دو طرف به استفاده از سلاح روي آوردند.
آيا اين سخن بدين‌معناست كه 3500 فلسطيني و بيش از 1000 اسرائيلي بيهوده جان خود را از دست دادند؟
نه، آنها بيهوده جان نسپردند بلكه در مسير پيشرفت ما به سوي آزادي، امنيت و صلح فدا شدند. اما اكنون ما مي‌خواهيم كه مردم فلسطين زندگي با عزتي را در امنيت و استقلال سپري كنند. در گذشته ما در برابر ستم ايستادگي كرديم و من خود نيز از بنيانگذاران جنبش آزاديبخش فلسطين بودم. يكي از موفقيت هاي عظيم ما اين بود كه جهان مردم فلسطين را به رسميت شناخت. در حال حاضر فرصت مناسبي ايجاد شده تا ما از اين آتش‌بس استفاده كرده و درپي ايجاد صلح باشيم.
شما چه منابعي دراختيار داريد كه مي‌توانيد روند خود را برخلاف مقاومتي كه در مقامات ديگر ديده مي‌شود، پيش ببريد؟
من چوب جادو ندارم اما برپايه مواضع و عقايد خود انتخاب شدم. اين سلاحي است كه من در دست دارم و از همين‌جاست كه قدرت من سرچشمه مي‌گيرد. به همين دليل در ادامه اين راه نيز بسيار مصمم هستم.
چگونه شما از اين بابت مطمئن هستيد كه حماس و ساير گروه‌هاي مبارز به آتش‌بس پايبند خواهند ماند؟ آيا در صورت لزوم مي‌خواهيد از زور استفاده كنيد؟
تنها قدرت موجود در دست دولت است و حالت انحصاري دارد. من نيز برهمين اساس انتخاب شدم.
هيچ دولتي در جهان نمي‌تواند قبول كند كه قدرت‌هاي مختلف در كنار يكديگر حضور داشته باشند، از اين رو اگر لازم باشد ما اين اصل را عملي مي‌كنيم. البته ما به دنبال درگيري با سازمان‌هاي مسلح نيستيم بلكه مي‌خواهيم با آنها به توافق برسيم و تاكنون هم در اين امر موفق بوده‌ايم. روش من در حل خشونت، اين است كه در صورت بروز مشكل، ديدار كرده و درباره آنها گفت‌وگو كنيم.
شما در برابر غيرنظامي‌سازي حماس و ساير گروه‌ها، چه كاري براي آنها انجام مي‌دهيد؟
ما در مذاكرات خود در مورد توقف عمليات نظامي اسرائيل برعليه مبارزان فتاح، حماس و جهاد اسلامي موفق بوده‌ايم و اكنون قصد داريم اين مبارزان را به شكل نيروهاي امنيتي خود متحد كنيم كه اين موضوع خود كل فضاي موجود را تغيير خواهد داد. از طرفي حماس تصميم به شركت در انتخاب پارلماني ماه جولاي دارد و البته در انتخابات شهري نوار غزه كه چند هفته پيش برگزار شد، به موفقيت‌هايي نيز دست يافت. هدف فعلي ما رسيدن به چندگانگي سياسي است كه طيف وسيعي از احزاب، از چپي‌ها تا حزب‌هاي مذهبي، در آن شركت داشته باشند، چنانكه اكنون چنين وضعيتي در اسرائيل وجود دارد.
اين مطلب بسيار خوب است اما واقعيت اين است كه بلافاصله پس از اجلاس شرم‌الشيخ، مناطق اسرائيل‌نشين با موشك و خمپاره مورد هدف قرار گرفت.
اين موضوع الان مربوط به گذشته است و ما هم در مورد مأموران امنيتي خود كه قادر به جلوگيري از حملات نبودند اقدامات شديدي را صورت داديم. به علاوه صحبت‌هاي جدي با نيروهاي مسلح حماس، جهاد اسلامي، و اقصي داشتيم كه در آن همه احزاب مجدداً متعهد شدند كه به آتش‌بس پايبند بمانند. به هرحال موشك‌ها هم پاسخ به واقعه‌اي بود كه ارتش اسرائيل به دو فلسطيني تيراندازي كرد. اما اكنون مي‌توانم بگويم كه در طرف ما همه چيز به خوبي تحت‌كنترل است.
اما بنابر نقشه راه كه خود را متعهد به آن كرده‌ايد، شما بايد گروه‌هاي نظامی را از بين برده و مبارزان آن را خلع سلاح كنيد. آيا براي اين كار آماده هستيد؟
اگر حماس تبديل به حزبي سياسي شود، ديگر با آنها مشكلي نخواهيم داشت. مسير من هم درست به نظر مي‌رسد چرا كه تاكنون هيچگاه تهديد به مرگ نشده‌ام و اين درست برخلاف وضعيت آريل شارون است كه صدها مورد از اين تهديدها را از يهوديان افراطي دريافت كرده است.
موضع نقشه راه هم در اين مورد بسيار مشخص است: عدم وجود هرگونه سلاح غيرقانوني. اما هنگامي كه ما مبارزان را تبديل به نيروي امنيتي خود كنيم، ديگر سلاح غيرقانوني وجود نخواهد داشت زيرا پيش از هر چيز شبه نظاميان ملزم به تحويل سلاح‌هايشان خواهند شد و مورد ديگري كه وجود دارد نيز اين است: زماني كه ارتش اسرائيل از نوار غزه عقب‌نشيني كند ما ديگر چه نيازي به سلاح خواهيم داشت؟
آيا شما مي‌توانيد تضميني ارائه دهيد كه ارتش اسرائيل قادر است بدون هيچگونه خشونتي از نوار غزه عقب‌نشيني كند؟
در چنين صورتي مردم به اسرائيلي‌ها گل خواهند داد و نه سنگ و گلوله. هنگامي كه ارتش اسرائيل در سال 1994 و پس از پيمان اسلو از شهرهاي ما خارج شد، كودكان ما به سربازان شاخه زيتون دادند.
گويا شما معتقديد نسل شما پس از چند دهه نهايتاً به آن چيزي كه وعده داده شده بود خواهد رسيد. يعني ايجاد سرزميني كه فلسطيني‌ها در آرامش در آن زندگي كنند. شما هم در اين صورت ديويد بن گوريون فلسطيني خواهيد شد.
من مايل نيستم خودم را به بن‌گوريون تشبيه كنم. ما تنها سعي داريم تا مردم خود را به سوي صلح حقيقي و امنيت هدايت كنيم و راه را براي نسل‌هاي بعدي هموار سازيم. بنابراين قصد داريم تا در چهار آگوست يعني روز تولد عرفات، براي اولين‌بار در طول 15 سال، كنگره حزب فتح را برگزار كنيم. در اين كنگره رهبري جديدي برگزيده خواهد شد و براي اعضاي جوان‌تر هم فرصتي پيش خواهد آمد تا اگر نسل گذشته افكار ما را محقق نكرد، آنها چنين كاري را انجام دهند.
شما از «صلح حقيقي» صحبت كرديد. به نظر شما چنين صلحي چه عواملي را بايد داشته باشد؟
ما كاملاً به نقشه راه و هر سه اصل اساسي آن متعهد هستيم. نخستين اصل ايجاد فلسطيني مستقل و موفق است كه در كنار اسرائيل به حيات خود ادامه دهد. دومين اصل پايان اشغال سال 1967 است و آخرين اصل، شرايط ايجاد راه‌حلي منصفانه براي رفع مشكل آوارگان را دربر مي‌گيرد.
آيا شما مصر هستيد كه آوارگان فلسطيني بتوانند به اسرائيل باز گردند؟
در مذاكرات معلوم خواهد شد كه آوارگان به كجا باز خواهند گشت و ما هم متمايل به گفت‌وگو درباره آن هستيم.
ما بيش از پنج ميليون آواره داريم و مي‌دانيم كه تمامي آنها قادر به بازگشت نيستند. برخي نيز ممكن است اصلاً تمايلي به بازگشت نداشته باشند چرا كه احتمال دارد آنها زندگي خوبي در آمريكا يا اردن داشته باشند. اما بايد زياني كه به آنها وارد شده است، جبران كرد. ما نمي‌توانيم از حقوق آوارگان خود بگذريم و چنين موضوعي با قطعنامه سازمان ملل تضمين شده است.
شما خود نيز از اين آوارگان هستيد. آيا مايل هستيد كه به محل تولد خود و خانه پدري بازگرديد؟
محل تولد من شهر سفاد است كه اكنون جزيي از اسرائيل به‌شمار مي‌آيد. من نمي‌خواهم شهرم را به من بازگردانند ولي هنگامي كه در سال 1994 از تونس به فلسطين بازگشتم، مايل بودم كه دست كم بتوانم، جايي را كه در آن بزرگ شده‌ام، ببينم. با اين حال شهردار اسرائيلي درخواست مرا رد و حتي مرا تهديد به مرگ كرد. به همين دليل يك ماه بعد من مخفيانه به آنجا رفتم و براي 15 دقيقه سفاد را ديدم. البته دولت وقت اسرائيل امنيت مرا تضمين كرده بود.
اصول اساسي دولت آزاد و موفق فلسطيني چيست؟
بیت المقدس شرقي تحت اشغال است ولي قدس شريف پايتخت ما بايد باشد همانطور اورشليم غربي در اختیار اسرائيلي‌هاست. البته ما نمي‌خواهيم اورشليم را تقسيم كنيم و حتي به وجود مديريت شهري مشترك هم انديشيده‌ايم.
اما ممكن است با آريل شارون مشكلاتي پيدا كنيد.
ما در سال 2000 و در طول مذاكرات صلح كمپ ديويد، چنين گفت‌وگويي را با اسرائيل آغاز كرديم و در آن زمان حتي درباره اينكه چه كسي در چه محلي بايد اقامت كند، صحبت داشتيم. چرا بايد از مواضع آن زمان دست برداريم؟
پس كرانه باختري چطور؟ با عقب‌نشيني اسرائيل از نوار غزه تنها چهار شهرك در كرانه باختري وجود دارند كه بايد تخليه شوند. آريل شارون اخيراً دوباره تأكيد كرده است كه مناطق بسياري در كرانه باختري «واقعيت‌هاي زندگي» بوده و مشمول هيچ نوع مذاكره‌اي نخواهند شد.
اسرائيل چه حقي دارد كه بخواهد تشكيلات خود را بر زمين‌هاي ما بنا كند؟ حتي ديواري كه از ميان سرزمين فلسطينيان مي‌گذرد غيرقانوني است و نه امنيت و نه صلح را به دنبال دارد. ما نيز قادر نخواهيم بود تا دولتي موفق را در كشوري ايجاد كنيم كه در حال تجزيه به بخش‌هاي كوچك است.
آيا منظور شما اين است كه همه شهرك‌هاي اسرائيل بايد از بين برود؟
آنها يا بايد بروند و يا تحت‌اختيار ما درآيند.
اين موضوع واقع‌بينانه نيست. حتي اگر شارون هم مايل بود، مطمئناً در ترك اين مناطق با مشكلاتي مواجه مي‌شد.
در گذشته هم احتمالاً مي‌گفتند كه «تخليه 23 شهرك در نوار غزه امكان ناپذير است» ولي شارون در كمال اطمينان تصميم گرفت و موافقت آن را در كنست كسب كرد. اين موضوع بدين معناست كه چنين كاري در نهايت شدني است.
اما اهودباراك، نخست‌وزير اسرائيل كه شما در كمپ ديويد به‌عنوان مهمان بيل كلينتون با او مذاكره كرديد، نخواست كه تمامي مشكلات را رفع كند.
اسرائيل نهايتاً بايد درك كند كه ما بخش عظيمي از فلسطين تاريخي را از دست داده و در برابر آنها تنها 22 درصد را مي‌پذيريم تا صلحي تاريخي را رقم بزنيم.
شارون از تضميني ياد مي‌كند كه جرج بوش رئيس جمهور داده است مبني‌بر اينكه شهرك‌هاي اصلي همچنان باقي خواهد ماند.
آمريكا چه حقي دارد كه با اسرائيل و بدون مشورت با ما، درباره سرنوشت ما تصميم‌گيري كند؟ ما اطمينان آمريكا به شارون را قبول نداريم چرا كه آنها راه‌حل نهايي را بيان مي‌كنند بدون اينكه هنوز صحبتي درباره آن شده باشد.
چه مدت زماني نياز است تا به فلسطيني كه همواره به تحقق آن مي‌انديشيد، دست يابيد؟
ما البته واقع‌بين هستيم و تجربه تلخ نشست كمپ ديويد، نشان داد كه نمي‌توان مشكلي را كه قرن‌ها وجود داشته در طول 16 روز برطرف كرد. ما اكنون 7، 8 ماه و شايد حتي يك‌سال براي رسيدن به راه‌حل مناسب پيش‌رو داريم.
من مطمئناً موقعيت اسرائيل را هم درنظر مي‌گيرم. آنها نيز مانند ما انسان بوده و خواستار امنيت و آرامش داخل مرزهاي خود هستند. آنها هم مي‌دانند كه شهرك‌ها در بلندمدت پايدار نخواهند ماند.
شما در چه مواردي هنوز با ياسر عرفات اشتراك داريد؟ شما در مبارزات انتخاباتي گفتيد «من مسير عرفات را دنبال مي‌كنم» اما اكنون به‌نظر مي‌رسد كه روشي متفاوت در پيش گرفته‌ايد.
اگر اسرائيلي‌ها مرا هم مانند او زنداني مي‌كردند، من نيز نمي‌توانستم متفاوت از عرفات عمل كنم. اما من فرصت حركت و فعاليت داريم. پيشنهادات من هم در سراسر جهان پذيرفته مي‌شود. ياسر عرفات استاد ما در واقع‌بيني است. او به ما نشان داد كه چگونه ميانه‌رو باشيم و همچنين جذبه‌هاي بسياري داشت كه همه از وي تبعيت مي‌كردند.
اما تنها مرگ عرفات فرصتي را ايجاد كرد كه اكنون شما از آن بهره مي‌بريد.
شايد در گذشته شرايط آنقدر مناسب نبود. كاملاً قبول دارم و شايد ديدگاه ما چنين شفاف نبوده است. اما اكنون مصمم هستيم كه به همزيستي دست پيدا كنيم. ما در گذشته تجربيات خوب هم داشته‌ايم. چنانچه سال 1994، پس از پيمان اسلو هنگامي كه به سرزمين‌هاي خود بازگشتيم، توانستيم آزادانه به اسرائيل برويم و اسرائيلي‌ها هم براي خريد به مناطق ما آمده و در رستوران‌هاي ما غذا مي‌خوردند. من تصور مي‌كنم كه اكثريت مردم هر دو طرف خواستار همزيستي مسالمت‌آميز هستند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید