آفتابنیوز : آفتاب- سرویس فرهنگی: این نگرانی را بارها با انتقاد از وزیر و اظهار او به مجلس و یا با انتقاد از عملکرد وزارتخانه از تریبونهای عمومی مطرح کردهاند. به تازگی هم این دلواپسیها به معاونت سینمایی کشیده شده و نمایندگان نسبت به اجازه اکران تعدادی فیلم انتقاد کرده و با ارسال نامههایی خواستار لغو نمایش این فیلم ها شدهاند.
ناصر ایمانی روزنامه نگار و فعال سیاسی اصولگرا نسبت به انتقادهایی که به عرصه فرهنگی میشود به «آفتاب» میگوید: باید یک سیاست کلی باشد و بدانیم که اگر دست هنرمند را برای آنچه که فکر می کند و قصد خلق دارد ببندیم در دراز مدت آثار مثبتی ندارد
*از طرف برخی نمایندگان مجلس نسبت به اجازه اکران چند فیلم اعتراض هایی شده است. به چرایی این انتقادها هم اینگونه پاسخ داده اند که موضوعات این فیلم ها جامعه ایران را سیاه نشان می دهد. به نظر شما این کار درست است که به بهانه سیاه نمایی جلوی آگاهی از واقعیت های اجتماعی را بگیریم؟
در این خصوص دو موضوع وجود دارد. از یک طرف، شاهد کم تحملی و کم صبری هایی در جامعه هستیم. بعضی تصور می کنند با مطرح کردن مشکلی در یک فیلم ارکان سیاسی کشور به هم می خورد. در حالی که این طور نیست باید مقداری صبر و تحمل داشت تا برخی مسائل مطرح شود. قاعدتا آثار فیلم ها هم در حد محدود خود آن فیلم است این طور نیست که با یک فیلم اتفاق، تحول یا انقلابی در کشور صورت بگیرد. باید بعضی ها را دعوت کنیم به اینکه تحمل خود را برای ورود سینماگران به برخی از عرصه ها بالا ببرند و نگرانی های آنها را رفع کنیم.
در طرف دیگر موضوع این است که سینماگران نباید به سیاه نمایی از چهره جامعه روی آورند. صرفا بخواهند به طرح یک سری از مشکلاتی بپردازند که بسیار محدود هستند و این مسائل را بزرگ نمایی کنند که سیاهی در جامعه ریشه دارد. نباید هنرمند را محدود کرد به اینکه تنها موضوعات خاصی ار انتخاب کند؛ اما از طرف دیگر هم باید خاطرنشان کرد که اگر تعدد فیلم هایی که ناهنجاری های اجتماعی را نشان می دهد (البته این ناهنجاری ها وجود دارد و در همه جوامع هم وجود دارد) زیاد شود، تصویری به وجود می آورد که بیننده خارجی فکر می کند تعدد کلیه فروشی یا دانشجوی ستاره دار در ایران زیاد است.
*چرا کمیسیون فرهنگی و نمایندگان مجلس تاکید دارند که این فیلم ها اکران نشوند. این محدود کردن ها چه عواقبی می تواند داشته باشد؟
این باید یک سیاست کلی باشد که اگر دست هنرمند را برای آنچه که فکر می کند و قصد خلق دارد ببندیم در دراز مدت آثار مثبتی ندارد. هنرمند باید آنچه می خواهد را به عرضه بگذارد ممکن هم است بعضی جاها اشتباه کند. اما چون این موضوع خیلی در سطح جامعه کلیت ندارد، قابل اغماض است. به این منظور که آثار سوء محدود کردن هنرمند به اینکه چه بساز و چه نساز بسیار بیشتر از این است که او در بعضی از عرصه هایی که فعالیت می کند اشتباهاتی هم داشته باشد. هنرمند را باید ارشاد، تذکر و توجه داد به اینکه چگونه ابعاد هنری را به عرضه بگذارد که مسائل و مشکلات اجتماعی را هم واقعا ببیند و هم سیاه نمایی نکند. وگرنه بستن دست هنرمند و خط و نشان کشیدن برای آن اصلا روش صحیحی به صورت بلند مدت نیست.
مثلا در زمان اکران فیلم "جدایی نادر از سیمین" حرف و حدیث های زیادی درباره این فیلم وجود داشت. اما من بعد از دیدن این فیلم آن را در فیلم های دینی و مذهبی دسته بندی می کنم. بنابراین هم دیدگاه ها می تواند نسبت به فیلم ها سلیقه ای باشد و هم صبر و تحمل ها کم است.
زمانی است که یک جریان مرموز با همکاری هنرمندان می خواهند یک موضوع اجتماعی را القا کنند در این شکی نیست که با این جریان باید برخورد شود. اما اگر چنین چیزی نیست هنرمند اثری را ارائه می دهد و فرض بگیریم که اشتباهاتی هم داشته چه در کار هنری و چه در فیلمسازی و موضوعی که به آن پرداخته است . نباید به این موضوعات ایراد گرفت.
اگر هنرمند احساس کند که مسئولان زیربط جامعه با او همفکری می کنند، آرام آرام به متن جامعه بر می گردد و مواردی را که اشتباه کرده اصلاح می کند اما اگر مرتب با محدودیت روبرو شود با جامعه و مسئولان لج می کند و آن وقت آثار بعدی بهتر از آثار قبلی نخواهد بود. باید تنگ نظری ها را کنار گذاشت.
*بااین محدودیت ها چه اتفاقی برای مخاطبی می افتد که تمایل به دیدن اینگونه فیلم ها دارد؟
این خصلت بشر است که اگر احساس کند با محدودیت و ممنوعیت روبروست، عکس العمل نشان می دهد و آن را نمی پذیرد. به همین دلیل اگر مخاطب احساس کند که سعی دارند برای او فکرسازی کنند، برای وی مطلوب نخواهد بود. حتی اگر آن فکر خوب باشد. باید سعی کنیم که این فکر به جامعه مخاطب القا نشود که ما تصمیم گرفته ایم این فیلم نمایش داده شود یا نمایش داده نشود. حتی اگر این کار به حق باشد. جامعه مخاطب نباید احساس کند که دارند برای او تصمیم می گیرند که چه چیزی برای او مناسب و یا نامناسب است. در مواردی که باید فرهنگ سازی شود راه های محدودیت و ممنوعیت به طور کلی غلط است به جز در موارد خاص. باید به دنبال راه حل های دیگر بگردیم بدون اینکه جامعه مخاطب احساس کند برای او فکرسازی می کنیم.
جامعه هنرمندان را هم باید به روش های دیگری اغنا روحی کرد که در چه زمینه و با چه لحنی اثر خود را خلق کنند. اگر کار فرهنگی به هر شکلی حالت دستوری برای هنرمند بگیرد و حالت تحمیلی به خود بگیرد با موفقیت همراه نخواهد بود.
*فیلم هایی که به آنها اعتراض می شود در دولت دهم اجازه ساخت گرفته اند چه اتفاقی افتاده که حالا در زمان اکران و در دولت یازدهم با آنها مخالفت می شود؟
درست یا نادرست الان در بخش قابل توجهی از دلسوزان نظام و انقلاب نوعی دلواپسی و نگرانی درباره عملکرد وزارت ارشاد وجود دارد. درباره وزارت ارشاد دولت قبل این حساسیت ها وجود نداشت. همان طور که درباره وزارتخانه هایی در دولت قبل حساسیت بود که در این دولت وجود ندارد.درباره عملکرد وزارت ارشاد و شخص وزیر این یک واقعیت است که نوعی نگرانی وجود دارد. چون این فضا وجود دارد .حتی اگر فیلمی در دولت قبل اجازه ساخت گرفته بوده و در این دولت اجازه اکران می گیرد می بینیم که حساسیت ایجاد می کند. به دلیل اینکه این وزارت ارشاد کار را انجام داده است. من این کار را تایید نمی کنم اما بپذیریم که این نگرانی وجود دارد.
*دلیل این نگرانی چیست؟
دلیل این نگرانی ها عملکرد وزارت ارشاد است.
*فکر می کنید که عملکرد وزارت ارشاد در این یک سال و چند ماه خوب نبوده و یا مشکلی داشته که با این عکس العمل ها روبرو شده است؟
من قضاوت شخصی نکردم. گزارش می دهم. مطرح کردم که در میان دلسوزان نظام در سطوح حتی بالا نسبت به عملکرد وزارت ارشاد این دولت حساسیت به وجود آمده و آقای جنتی وزیر محترم نتوانسته و یا نخواسته حساسیت زدایی کند. چون این حساسیت وجود دارد، بنابراین کارهای مختلفی که در وزارت ارشاد مورد تایید قرار می گیرد و به آنها مجوز داده می شود با توجه و دقت بیشتری به آنها نگاه می شود و نسبت به آنها حساسیت وجود دارد.
*پس به نظر شما حساسیت ها و اعتراض هایی که وجود دارد به دلیل دیدی است که برخی نسبت به وزارت ارشاد دارند؟
بله بخشی به این دلیل است. مثلا اگر برخی از این فیلم ها در دولت قبل یا قبل تر از آن اجازه اکران می گرفت شاید مشکلی با آن نداشتند؛ اما احساس بر این است که این دولت به نوعی نسبت به فعالیت های هنری که انجام میشود، بی توجهی و سهل انگاری دارد. به همین دلیل همه کارهایش را زیر ذره بین می گذارند. شاید در جاهایی این حساسیت ها درست هم نباشد اما به هر حال وجود دارد.