جانورانی که برای حیاتشان می‌جنگند
عصر یخبندان زمانی بود که قاعدتا کسی یادش نمی‌آید چه وقایعی رخ داده است. اصلا انسانی در آن زمان نبود که بخواهد نظم طبیعت را به هم بزند و کاری کند که مثلا لایه ازون سوراخ شود و گیاهان نابود و حیوانات فراری.
آفتاب‌‌نیوز :
آفتاب: آن زمان‌ها همه حیوانات و گیاهان به گونه غریزی زندگی می‌کردند و حرف اول و آخر را، طبیعت می‌زد. یک زمان نسل دایناسورها منقرض شده و یک زمان گونه دیگری ایجاد می‌شد. هر چه بود نظم بود.
زمانی که انسان به مداخله در طبیعت مشغول نشده بود، حیوانات نگران نبودند که برای زنده ماندن فضا و غذا کم بیاورند. همه چیز تا زمانی که انسان بیاید و تصمیم بگیرد، نظمی برای طبیعت باقی نگذارد، خوب پیش می‌رفت. ورود انسان و تلاشش برای ساخت خانه و مهیا کردن غذا به مرور زمان عرصه را برای حیوانات تنگ کرد. مشکلات از زمانی بیشتر شد که صنعت پیشرفت کرد و روز به روز به جمعیت انسان‌ها افزوده شد. هر روز حیوانات بیشتری به حاشیه می‌روند. هر روز یک گونه گیاهی یا جانوری جزء لیست در معرض تهدید یا در معرض انقراض قرار می‌گیرد. هر روز وضعیت ادامه دارد.
شیر ایرانی و ببر مازندران که دیگر منقرض شدند و هیچ اثری از آثارشان در کره زمین نیست. حال نوبت به آن رسیده که اندکی به فکر دیگرانی باشیم که هنوز هستند. متاسفانه هر روز هم شاهد تلف شدن عده‌ای از این حیوانات هستیم. بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری کشور در حال انقراضند که بخشی از آنها نیز در استان فارس قرار دارند.
فارس با مساحت بیش از 122 هزار متر مربع در خاستگاه دوم کشور در حوزه تنوع زیستی قرار دارد و تاکنون 443 گونه جانوری در آن شناسایی شده است. هم اکنون 10 درصد از مساحت استان فارس در 6 منطقه با مدیریت زیست محیطی به ثبت رسیده و این مناطق از بهترین زیستگاه‌ها و پناهگاه‌های حیات وحش کشور است
معاون فنی محیط زیست استان فارس در ارتباط با گونه‌های در حال انقراض این استان به خبرنگار ایسنا گفت: در استان فارس سه پارک ملی، یک پناهگاه حیات وحش، هفت منطقه حفاظت شده وجود دارد. اخیرا نیز دو منطقه حفاظت شده و یک پناهگاه در حال آْماده سازی است که به این تعداد افزوده شود. در مناطق حفاظت شده هم محیط‌بان و هم نگهبان وجود دارد و به شدت از حیوانات در این مناطق محافظت می‌شود.
حمزه ولوی افزود: بسیاری از گونه‌های جانوری نیز در مناطق آزاد استان زندگی می‌کنند که حفاظت نمی‌شود، ولی همچنان محیط زیست بر آنها نظارت دارد و اگر فردی در این مناطق دست به شکار ببرد، به شدت با وی برخورد می‌شود.
ولوی گفت: گور خر ایرانی، پلنگ ایرانی، گوزن زرد ایرانی و اردک سفید گونه‌های در حال انقراضی هستند که در این استان وجود دارد و در یکی از ین مناطق حفاظت شده یا پارک‌ها نگهداری می‌شوند. پلنگ ایرانی در منطقه بمو زندگی می‌کند که فضای وسیعی است، چرا که پلنگ به منطقه زیادی برای زندگی نیاز دارد. سرشماری پلنگ کار آسانی نیست، چرا که این حیوان شب‌ها بیرون می آید و پیدا کردن آن در منطقه سخت است. همچنین منطقه نگهداری این گونه بسیار وسیع است و نمی‌توان حیوان را به راحتی یافت. حدود 10 قلاده از این حیوان در منطقه بمو زندگی می‌کنند. این حیوان در مناطق دیگر استان نیز وجود دارد که به دلیل مشکلات گفته شده تعداد آنها مشخص نیست.
وی ادامه داد: گونه‌های نادر و در معرض خطر در سایت‌ها نگهداری می‌شوند. دو سایت در مناطق میان کتل و ارسنجان برای گوزن زرد در نظر گرفته شده است. در این دو سایت 32 راس گوزن نگهداری می‌شود. سایت نگهداری گورخر نیز در دره باغ قرار دارد. تعداد گورخرهای استان نیز 564 راس است. اردک سرسفید در تالاب پریشان و تالاب بختگان حفاظت می‌شوند.
معاون فنی محیط زیست استان فارس گفت: از پرندگان نیز گونه‌های اردک مرمری، پلیکان پا خاکستری، هوبره، عقاب تالابی، شاه باز و لاک پشت مهریزدار در تالاب‌های استان وجود دارد.
ولوی عنوان کرد: گونه‌های شنگ، سگ آبی و شاه روباه نیز از حیواناتی هستند که در معرض تهدید قرار دارند و از آنها نگهداری می‌شود.
وی گفت: در استان گونه‌های گیاهی در حال انقراض نیز وجود دارد که منابع طبیعی آمار و ارقام بهتری از آنها دارد. این گونه‌ها بیشتر تحت حفاظت منابع طبیعی هستند.
با توجه به مطالب گفته شده شاید بد نباشد که اندکی در مورد گونه‌های در حال انقراض استان بدانیم. بدانیم که چه گونه‌هایی در استان وجود دارد که مجبورند برای ادامه حیات خود بجنگند. گونه‌هایی که نگرانی نسل پس از خودشان را هم دارند.
گورخر ایرانی
گور یا گورخر ایرانی، نوعی گورخر آسیایی و پستاندار بزرگی متعلق به اسب‌سانان و بومی بیابان‌های ایران است. به این حیوان خر وحشی ایرانی نیز می‌گویند. گورخر ایرانی از الاغ کمی بزرگتر است، در حدود ۲۹۰ کیلو وزن دارد و طول بدن و سر حدوداً ۲٫۱ متر است و نسبت به الاغ شباهت بیشتری به اسب دارد. این جانور نسبت به اسب، پاهای کوتاه‌تری دارد و رنگش در خلال فصل‌ها تغییر می‌کند. در تابستان رنگش قهوه‌ای مایل به سرخ و در زمستان قهوه‌ای مایل به زرد است و بر پشتش نواری سیاه که با رنگ سفید احاطه شده، قرار دارد. از گورخر ایرانی در سومر باستان برای کشیدن ارابه استفاده می‌کردند.
گوزن زرد ایرانی
نرها شاخ‌های بلند و نسبتاً پهنی دارند. رشد شاخ‌ها از یک سالگی به بعد شروع می‌شود، ولی شاخک‌ها از دو سالگی ظاهر می‌گردد. در اواخر فصل زمستان شاخ‌ها می‌افتند و شاخ‌های جدید بلافاصله شروع به رشد می‌کنند و در تابستان تکمیل می‌شوند. موها در فصل تابستان کوتاه است. رنگ پشت و پهلوها در این فصل زرد متمایل به قرمز و زیر بدن و کفل‌ها و دم سفید است. در قسمت پشت و پهلوها خال‌های سفید مشخصی دارد. در زمستان موها بلندتر و به رنگ خاکستری با خال‌های نامشخص است. گوزن زرد ایرانی دارای طول سر و تنه میان ۱۵۰ تا ۲۰۰ سانتی متر، دم ۱۶ تا ۲۰ سانتی متر و ارتفاع ۸۵ تا ۱۱۰ سانتی متر است. این پستاندار وزنی برابر با ۵۰ تا ۱۳۰ کیلوگرم دارد.
پلنگ
این جانور از خانواده گربه سانان دارای جثه بزرگ، بدنی عضلانی ولی نرم و قابل انعطاف، سری پهن، گوش‌های کوچک است. سطح رنگ موهای پشت متمایل به نارنجی، زیر بدن کرم متمایل به خاکستری سطح پشت و پهلوها ازخال‌های تو خالی شبیه گل، سر، گردن، روی دست‌ها و پاها و زیر بدن از خال‌های تو پر پوشیده شده‌اند .در اکثر زیستگاه‌های کشور اعم از جنگلی، کوهستانی، بیابانی، استپی و در ارتفاعات مختلف زندگی می‌کند. حس شنوایی بسیار قوی دارد و خوب شنا می‌کند.
اردک سر سفید
این حیوان از تیره غازیان با داشتن دم سیخ مانند که اکثرا در گونه نر آن را بالا نگه می‌دارد، است. بدنش با رنگ قهوه‌ای مایل به خاکستری و دم سیاه رنگ و تاج و گلوه سیاه مشخص می‌شود. این پرنده در مرداب‌های نیمه شور، دریاچه‌های شور و شیرین سواحل دریا و تالاب‌های دارای نیزار بسر می‌برد. این حیوان در ایران نیز در فارس، سیستان و دریاچه گوری گول دیده می‌شود و گاهی در جنوب دریاچه ارومیه تولیدمثل می‌کند.
عقاب تالابی
رو تنه و پرهای پوششی این پرنده تیره و در قاعده دمش سفیدی به شکل ((o )) به چشم می‌خورد. این پرنده در حاشیه مناطق آبی، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و باتلاق‌های پر درخت به سر برده و همان جا آشیانه می‌سازد. در ایران در زمستان‌ها نسبتا فراوان و به تعداد اندک تولید مثل می‌کند و نیز به تعداد اندک در بلوچستان دیده می‌شود.
شاه باز
این پرنده با ترکیب پر و بال قهوه‌ای تیره که درتضاد با رنگ زرد مایل به سفید پس گردن، کمرنگی بالای دم و شانه‌های سفیدش قرار دارد، دیده می‌شود و آن را متمایز می‌کند. در دشت‌های باز و با درختان بلند و جنگل‌های کوه پایه‌ای و در زمستان در باتلاق‌های نواحی استپی به سر برده و روی درختان بلند و دور افتاده آشیانه می‌سازد. این پرنده در ایران در زمستان‌ها، نسبتا فراوان است و به تعداد اندک تولیدمثل می‌کند.
هوبره
در میان تیره هوبره این پرنده با ظاهری شبیه بوقلمون و از لحاظ جثه متمایز با دو گونه دیگر است. پروازی سنگین و آهسته دارد. هنگام تولیدمثل پرنده‌ای منزوی بوده و در بقیه اوقات در گروه‌های کوچک دیده می‌شود. این پرنده در مناطق شنی و تپه ماهوره‌ای ریگ‌زار، بیابان‌ها و نواحی کویری با بوته‌های پراکنده یا علف‌های کوتاه و حاشیه گندم‌زارها بسر برده و روی زمین آشیانه می‌سازد. در ایران به صورت بومی و مهاجر دیده می‌شود و در زمره پرندگان حمایت شده بوده، اما به سبب علاقه شیوخ عرب به وسیله شاهین و بالابان، جمعیت آن کاهش زیادی پیدا کرده است.
اردک مرمری
تنها اردک روی آبچر است که نر وماده آن همشکل است. بالش قهوه‌ای تیره و روشن با طرح مرمری است. این پرنده اغلب لابلای علف‌ها پنهان می‌شود. این پرنده درمناطق تالابی، دریاچه‌ها و نواحی باتلاقی که دارای پوشش گیاهی متراکم است، بسر می‌برد. در مناطق آب شیرین یا آب شور، با پوشش گیاهی متراکم، تولیدمثل می‌کند. در ایران به صورت بومی و نیمه مهاجر دیده می‌شود و حدود یک سوم جمعیت جهانی این پرنده را در بر می‌گیرد و در استان فارس، آذربایجان و گاهی نیز در دریاچه هامون تولیدمثل می‌کند. این پرنده در سطح جهانی در خطر و نادر است، به همین سبب در زمره‌ی پرندگان حمایت شده در ایران محسوب می‌شود.
پلیکان خاکستری
این پرنده 170سانتی متر طول دارد و اندکی از پلیکان سفید بزرگتر است. رنگش سفید چرک و فاقد کاکل است. این پرنده در دریاچه‌های شور و شیرین سواحل و باتلاق‌ها بسر می‌برد. در ایران زمستان‌ها به تعداد اندک در دریاچه بختگان، پریشان و به ندرت در دریاچه هامون تولید مثل می‌کند. این پرنده در سطح جهانی در خطر بوده ودر ایران در زمره پرندگان حمایت شده است و به حفاظت کامل از زیستگاه‌های تولید مثل نیاز دارد.
شنگ
به گزارش ایسنا، شنگ موجود دوست داشتنی و کوچکی است که بیشتر از 300 میلیون سال بوده که پا به زمین گذاشته است. در زبان فارسی به شنگ، سمور آبی یا سگ آبی گفته می‌شود. شنگ معمولی در رودخانه‌ها و دریاچه‌های آب شیرین زندگی می‌کند. این حیوان بدنی منعطف دارند که به خوبی با زندگی آبی سازگار است. این موجود با اندازه متوسط از 51 تا 83 سانتیمتر متغیر است. صورت شنگ مسطح است و سوراخ بینی، چشم و گوش همگی در یک خط قرار دارند. این ویژگی حیوان را قادر می‌کند تا هنگام شنا از این سه حس، همزمان استفاده کند. شنگ‌ها حس‌شنوایی بسیار خوبی دارند و بسیاری از دانشمندان بر این باورند که حس شنوایی آن بسیار موثرتر از سایر حواس برای درک خطر است. هر جا که ماهی باشد، شنگ هم هست چون از آن تغذیه می‌کند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید