آفتابنیوز : «ملک سلمان» پادشاه تازه بر تخت نشسته عربستان در یک اقدام غافلگیر کننده تعدادی از مقامها و مدیران میانی در کابینه خود را تغییر داد.
یک تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره تغییر و تحولات در سیستم مدیریتی عربستان سعودی به آفتاب میگوید: درباره وزیر امور خارجه که یک اتفاق معلومی بوده است از نظر من به دلیل کهولت سن فرد دیگری جایگزین «سعدالفیصل» شده است. اما درباره «مقرن بن عبدالعزیز» این موضوع قابل تامل است، به عنوان ولیعهد باید دید که آیا تغییر او به دلیل اختلافاتی بوده که در عربستان وجود دارد یا موضوع چیز دیگری است.
قاسم محبعلی ادامه میدهد: البته اینکه اختلافاتی وجود دارد روشن است. زیرا تفاوتهایی بین نوع دیدگاه و روش اداره پادشاه قبلی «ملک عبدالله» با پادشاه جدید «ملک سلمان» وجود دارد. این دو از نظر خانوادگی تفاوت دیدگاههایی دارند، به نظر میرسد که نسبتا ملک سلمان دیدگاه محافظهکارانه تری دارد.
این دیپلمات پیشین وزارت خارجه به غیرمعمولبودن اینگونه تغییرات در عربستان اشاره میکند و میافزاید: در عربستان شاید این تغییر و تحولات و جایگزینی جوانان غیرمعمول به نظر برسد چون در آنجا معمولا آدمهای مسن را جایگزین انسانهای مسنتر میکنند.
او درباره کارایی افراد تغییر کرده توضیح میدهد: این افراد هرچند جوان در عربستان و با ساختار آنجا و در سیستم خانوادگی آنجا بزررگ شدهاند، اما اکثریت در دانشگاههای غربی تحصیل کردهاند، درست است که از رانت حکومتی استفاده کردهاند اما اینگونه نیست که بگوییم بیتجربه هستند، چون شاهزادههایی هستند که در خانوادههای اشرافی و پادشاهی بزرگ شدهاند.
محبعلی ادامه میدهد: این تغییرات شاید هم در چارچوب نیاز سیستم حکومتی عربستان و هم تمایل امریکا به جوانگرایی در منطقه بهخصوص از زمانی که اوباما شروع به کارکرده بوده باشد؛ زیرا این نگاه را به وجود آورده که باید رهبران متحدان امریکا از افراد پا به سن گذاشته به رهبران جوانتر تبدیل شود.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره ضعف مدیریتی در عربستان مطرح میگوید: بالاخره ساختار عربستان یک ساختار خانوادگی و پادشاهی است نه یک ساختار سیستماتیک براساس شایستهسالاری آنگونه که در دنیای مدرن مطرح است، طبیعتا ضعفها و مشکلات خود را دارد. اما اینکه مطرح شود به همریخته یا دچار ضعف مدیریتی است، فکر نمیکنم تحلیل دقیقی باشد.
او درباره رویکرد عربستان نسبت به منطقه میگوید: با توجه به تحولات منطقه و وقوع بهار عربی موجبات ایجاد نگرانی کشوری مانند عربستان فراهمشدن طبیعی است. عربستان از اینکه در کشورهایی مانند تونس، مصر و... حکومتی براساس آرا مردم بر سر کار آید نگران است. حتی اتفاقاتی که در سطح جهان روی میدهد هم برای عربستان با آن ساختار سنتی ناشناخته و نامطلوب است. طبیعتا واکنشهایی از این کشور دیده میشود که از نظر ناظران به نظر نابهنجار میآید.
محبعلی درباره ارتباط ایران و عربستان اظهار میکند: روند عربستان بعد از فوت ملک عبدالله به نفع ایران نیست. نگرانیهایی که نسبت به سیاستهای ما دارد. بهخصوص در دولت قبل که ما هم در مباحث دیپلماسی ضعیف عمل کردهایم نگرانیها را تشدید کرده و خود را در نگرانیهای عربستان بروز میدهد.
دیپلمات پیشین وزارت خارجه میگوید: از طرف دیگر این کشور به شدت نگران است که مناسبات ایران و غرب بعد از توافق هستهای بهبود پیدا کند و موقعیت عربستان نسبت وضعیت الان آن تضیف شود. زیرا یکی از مولفههای اصلی که عربستان برای بقا به آن فکر میکند اتحاد استراتژیک با امریکا است. اگر این اتحاد استراتژیک سست شود و یا لطمهای به آن وارد شود، ممکن است این ساختار دچار آسیب شود. بنابراین در شرایطی که رابطه خوبی با ایران ندارد بهبود رابطه ایران با امریکا برای او نگرانکننده خواهد بود.
تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره تاثیر تحولات عربستان بر کشور یمن توضیح میدهد: در یمن انتظارات عربستان خوشبینانه بود که بخواهد با حمله هوایی حوثیها را وادار به تسلیم کند. زیرا حوثیها در منطقه شمال یمن سابقه طولانی مبارزه و مخالفت با دولت عربستان و دولت حاکم بر یمن را دارند. بنابراین به راحتی در برابر این وضعیت تسلیم نخواهند شد. زیرا مردم فقیری هستند و چیزی برای از دست دادن ندارند.
او ادامه میدهد: اما آنچه که شاید عربستانیها نگران آن بودند و مجبور به واکنش در قبال آن شدند این بود که حوثیها به مناطق استراتژیک یمن مانند باب المنظر، دریای سرخ و خلیج عدن دست پیدا نکنند و بر آبها مسلط نشوند که تاثیرات منفی بر امنیت عربستان و منطقه ایجاد کند. این آن چیزی است که عربستان با بمباران توانست جلوی آن را بگیرد و در واقع روند پیشروی حوثیها را کند کردند.
محبعلی درباره ادامه درگیری بین عربستان و حوثیها عنوان میکند: این وضعیت تا پیدا کردن یک راهحل دیپلماتیک ادامه خواهد داشت، چون طبیعتا آنها هم نمیخواهند که حوثیها از صحنه سیاست حذف شوند بلکه تمایل دارند تا به منطقه تحت پوشش خود که صنعا و کوهستانهای شمال یمن است بازگردانده شوند.
او درباره تغییرات در عربستان تاکید میکند: بنابراین ممکن است تغییر و تحولات به این دلیل بوده که افرادی بر سر کار بیایند که بتوانند ارتباط بیشتری با جهان داشته باشند.