تلاش آمريكا براي ارجاع پرونده پيونگ يانگ به شوراي امنيت
طبق گزارش هاي مختلف، محمد البرادعي مديركل آژانس بين المللي انرژي هسته اي هفته گذشته از كره شمالي خواست تا مذاكرات چندجانبه را براي كنار گذاشتن برنامه سلاح هاي هسته اي خود آغاز كند.
البته البرادعي چنين چيزي نگفته است. تمام آن چيزي كه البرادعي گفت اين بود: من مايلم تا مذاكرات شش جانبه هرچه زودتر از سر گرفته شود و تا پايان سال درباره فعاليت‌هاي هسته اي كره شمالي توافقاتي حاصل شود.
چرا خبرنگاران از البرادعي درباره كره شمالي پرسيدند؟ يك روزنامه ژاپني هفته پيش گزارش داده بود كه آمريكا يك ماه به كره شمالي مهلت داده است. در اين مهلت يك ماهه، پيونگ يانگ يا بايد به ميز مذاكرات برگردد يا منتظر اقدامات سازمان ملل متحد باشد.
به نظر مي رسد تنها راه براي مواجهه با فعاليت هاي اتمي كره شمالي كه توسط نومحافظه كاران آمريكايي «برنامه سلاح هاي اتمي» نام گرفته اقدام عملي شوراي امنيت سازمان ملل متحد است كه اين تنها مي تواند توسط آژانس بين المللي انرژي اتمي به اين نهاد ارجاع شود.
آژانس بين المللي انرژي اتمي فعاليت خود را در سال 1957 شروع كرد و كره شمالي از سال 1974 به اين نهاد پيوست و معاهده منع تكثير سلاح هاي هسته اي را در دسامبر 1985 امضا كرد. در ژانويه 1992 با پافشاري روسيه اين كشور مذاكرات خود را با آژانس بين المللي انرژي اتمي درباره الزامات تاميني آغاز كرد.
از آن زمان آژانس شش بازرسي جداگانه از تجهيزات هسته اي كره شمالي به عمل آورده است. هنگامي كه مذاكرات به دليل اختلافات متوقف شد، كره شمالي مانع ورود و بازرسي بازرسان آژانس شد. همان زمان كره شمالي اعلام كرد كه از NPT خارج مي شود.
در يازده ژوئن 1993 كره شمالي خروج خود از آژانس را به حالت تعليق در آورد اما روزي كه بوش پدر به عراق حمله كرد، اين كشور از آژانس خارج شد. اين كشور در 13 ژوئن 1994، مجددا به عضويت آژانس درآمد.
قوانين آژانس به اين نكته اشاره مي كند كه اگر كشوري از IAEA خارج شود، تعهدات آن كشور به آژانس پابرجا مي ماند.
ايالات متحده آمريكا امروزه خواهان آن است كه پرونده كره شمالي را به شوراي امنيت سازمان ملل متحد ارجاع دهد اما براي اين منظور اين كشور بايد روسيه و چين را متقاعد كند كه فعاليت هاي هسته اي پيونگ يانگ تهديدي براي صلح منطقه است.
اگر آمريكا در اين كار موفق شود هيأت حاكمه آژانس مي تواند پرونده كره شمالي را به شوراي امنيت ارجاع دهد كه در اين صورت شورا با تصويب قطعنامه اي، شديدا به كره شمالي خواهد تاخت تا فعاليت هاي خود را متوقف كند.
اما به نظر مي رسد كه آمريكا در چنين برنامه اي جواب منفي خواهد شنيد و شايد به همين خاطر بود كه البرادعي چندي پيش به هيأت حاكمه آژانس گفت كه وي تمايل دارد مذاكرات شش جانبه براي بازگشت كره شمالي به شرايط پيشين از سر گرفته شود.
